سمينار « نقد و مناظره حقوق بشر از ديدگاه قرآني و اسلامي » به همت معاونت‌فرهنگي جهاددانشگاهي آذربايجان‌غربي، از سوي سازمان دانشجويان جهاددانشگاهي شعبه دانشگاه پيام نور اروميه در سالن انتخابات اين دانشگاه برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهي واحد آذربايجان‌غربي، در اين مراسم دكتر رسول بهنام رئيس دانشگاه پيام نور اروميه با اشاره به اين كه قران كريم تنها نقطه مشترك تمامی مسلمانان است گفت: قران كريم كه ضامن سعادت بشر در كليه شئون جامعه است طبعا برای روابط بين الملل و چگونگی اجرای آن برنامه ارائه كرده است. وی افزود: امروز در ديپلماسی بين الملل مصوبات به ظاهر پسنديده از قبيل پرهيز از جنگ، توسعه صلح و تنظيم روابط با ساير كشورها مطرح است اما در عمل تمامی اين قوانين و مصوبات نوشته ای بيش نيست.

رئيس دانشگاه پيام نور اروميه با اشاره به آيه «قولوا للناس قولا حسنا» اظهار كرد: حقوق از نظر اسلام فطری و الهی است و مقررات الزام آور حقوقی بايد بر اساس فطرت و طبيعت انسان تدوين شود. در ادامه مراسم «امين رستم زاده» معاون فرهنگی جهاددانشگاهی آذربايجان‌غربي با اشاره به اهداف برگزاری اين نشست گفت: تلاش برای كاربردی كردن معارف و آموزه های كلام وحی در زندگی فردی و اجتماعی، زمينه سازی برای تدبر و مطالعات پژوهشی در زمينه تعاليم قرآنی، مبارزه برای مهجوريت زدايی از قرآن، فرهنگ سازی برای توجه و دقت در زمينه آيات‌الهی و ايجاد زمينه براي فضای آزاد انديشی كه مقام معظم رهبری بر آن تاكيد دارند از اهداف اصلی برگزاری اينچنين سلسله‌نشست‌هايي است.

رستم‌زاده كارشناس حقوق و دبير اين سمينار افزود: آشنايی دانشجويان با محتوای علمی قرآن كريم در موضوعات مختلف علمی و حقوقی، تشريح ارتباط معارف قرآنی و آموزه های حقوقی و الگوسازی در راستای برگزاری نشست‌های تخصصی بين رشته‌ای قرآن كريم از اهم مباحثی است كه بايد در دانشگاه‌ها مورد توجه قرار گيرد.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی آذربايجان‌غربي با تاكيد بر ايجاد بستر نگرش عمقی به آموزه های كتاب الهی تصريح كرد: با برگزاری كرسی های آزاد انديشی زمينه تضارب و تبادل افكار و آگاهی‌بخشی واقعي به نسل‌دانشگاهي در جامعه فراهم می شود. عضو شورای مركزی سازمان دانشجويان جهاددانشگاهی كشور، با اشاره به اينكه حقوق بين‌الملل و بصورت اخص حقوق بشر زاييده ذهن انسان‌هاست خاطر نشان ساخت: روح حاكم بر مفاهيم حقوقي در سطح بين‌المللي بايد جهان شمول باشد و تمامي تنوع‌ها و قشرهاي مختلف بشر را در تقسيم‌بندي‌هاي مختلف مد نظر قرار دهد كه اين موضوع به شكل‌كاملي در قوانين و اعلاميه‌ها مشاهده نمي‌شود. وي در ادامه به تشريح اهداف تخصصي و نظرات مختلف و مقاله‌هاي مد نظر در اين‌خصوص پرداخت. حجت الاسلام و المسلمين دكتركريم جباری از اساتيد و عضو هيات علمی دانشگاه اروميه در ادامه مراسم؛ در تطبيق و مقايسه اعلاميه جهانی حقوق بشر با منابع اسلامی گفت: دين و منابع دينی و سنن و هنجارهای دينی اساس و مبنا و زمينه طراحی قوانين بشری بوده و از طرفی اسلام بسياری از قوانين عرفی ناظر به نظم و عدالت و تامين صلح را امضا و تاييد كرده است و بسياری از اصول اين اعلاميه در قرآن كريم و منابع اسلامی وجود دارد .

وی گفت: جنبه های مثبت و ارزشمند اين اعلاميه مانند توجه به حقوق شهروندی و حق حيات و آزادی و امنيت و نفی تبعيض های گوناگون، بردگی و ظلم و شكنجه و رفتارهای تحقير آميز با انسان ها، توجه به عقل و وجدان بشری و برادری با ديگران، حفظ حرمت و شخصيت انسانها در محاكم قضايی، آزادی در حق انتخاب كشور و همسر و توجه به اهميت خانواده مورد تائيد اسلام است. اين استاد دانشگاه تصريح كرد: در عين حال بايد در نظر گرفت كه اين اعلاميه وحی منزل نيست و به تعبير استاد شهيد مطهری مبتنی بر نوعی فلسفه و خواستگاههای حقوقی خاصی است و فلسفه با تاييد و تصويب و رای گيری قابل تاييد يا رد نيست و اين عرصه مباحث ويژه خود را دارد، در دنيايی كه همه منابع الهی و آسمانی مورد نقد و كنكاش قرار می گيرد، نمی توان اين اعلاميه را برداشت نهايی و جاودانه از حقوق بشر دانست و از نقد و نظر مصون تلقی نمود، اين اعلاميه به عنوان نقطه شروع و موضوع بحث بسيار خوب است نه به عنوان يك ايستگاه نهايی تامين پايدار حقوق انسان ها در ابعاد همه جانبه آن، اساسا توجه خاص به آزادی بيان مندرج در همين اعلاميه شامل نقد و نظر در مندرجات خود آن هم هست، مگر اين كه اين اعلاميه به عنوان تابو يا خط قرمز نهايی و فوق بشری تصور شود .

جباری ادامه داد: اسلام بر پيمان های بين المللی تاكيد فراوان دارد، به خصوص كه بتواند زمينه ای برای صلح و دوستی و حفظ كرامت انسان و رشد اخلاق و استعدادها و فضيلت های انسانی باشد و در ظلم ستيزی و عدالت گستری موثر باشد همان گونه كه پيامبر (ص) در عهد جاهليت عربی بر پيمان حلف الفضول كه ظلم ستيز بود مهر تاييد نهاد و بر پذيرش امثال اين پيمان در ساير موارد نيز تاكيد نمود . اين استاد دانشگاه گفت: از نقدهايی كه بر اين اعلاميه وارد است، اين است كه اين قوانين بسيار كلی و در حد برخی از آرمان ها و شعارهای همه كشورهاست اما آيا قوانين كلی و مبهم می تواند عملا راهگشا باشد يا زمينه ای برای سوء تعبيرها و سوء استفاده ها گردد؟ نتيجه اين ابهامات شعارگونه اين است كه ظالم ترين نظام های استكباری عالم خود را مدافع انحصاری حقوق بشر می دانند و با تمام وجود از حربه حقوق بشر برای تخريب فضای سياسی اجتماعی كشورهای مستقل استفاده می كنند و هر جا نام دين و مذهب و اخلاق و فضيلت و قداست مطرح می شود و به صورت يك جريان اجتماعی نمود پيدا می كند، فی الفور آن را جريانی ضد حقوق و آزادی های بشری تلقی كرده به هزار ترفند رسانه های جهانی لجن مال نموده و محكوم می كنند. حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر جباري با اشاره به بند دوم ماده 29 اين اعلاميه افزود: در اين بند آمده است، «اين حقوق و آزادی ها، در هيچ موردی نمی‌تواند بر خلاف مقاصد و اصول ملل متحد اجرا گردد» و در ماده ۳۰ می خوانيم «هيچ يك از مقررات اعلاميه حاضر نبايد طوری تفسير شود كه متضمن حقی برای دولتی يا جمعيتی يا فردی باشد كه به موجب آن بتواند هر يك از حقوق و آزادی های مندرج در اعلاميه را ازبين ببرد ويا در آن راه ، فعاليتی بنمايد. » در حالی كه عملا متاسفانه چنين است.

اين استاد حوزه و دانشگاه در نقد اعلاميه جهانی حقوق بشر گفت: روح سكولار و ليبراليستی حاكم بر اعلاميه و انديشه های انسان محورانه آن در قالب تفكيك حقوق بشر از تكاليف بشر و حق الناس از حق الله وحقوق معنوی و اخلاقی كاملا ملموس است در اين اعلاميه از مقدس ترين حقيقت همه جوامع و جهان هستی يعنی خداوند سبحان حتی يك بار نيز ياد نشده ولی در اين اعلاميه سی ماده ای هفت بار اسم انسان و يازده بار اسم بشر تكرار شده است از توجه به ابديت و معاد و عالم غيب در معادلات زندگی انسانی نيز طبعا ياد نشده است. وی ادامه داد: اين اعلاميه به اهداف متعالی زندگی بشری توجه چندانی نداشته و در آن ضمن تاكيد بر اجباری بودن آموزش های عمومی و بهداشت بر ضرورت دين و مذهب حتی در حد بهداشت و سواد عمومی هيچ اشاره ای نشده و دين و بی دينی با نوعی مسامحه در رديف هم قرار گرفته است .

جباری افزود: اين اعلاميه 63 بار بر حق و حقوق تاكيد می كند و محوريت آن هم نگرش فردگرايانه است و ولی هيچ اشاره ای بر ضرورت احقاق حق و اعطای حق و حفظ حرمت ديگران به عنوان يك تكليف الهی و وجدانی نشده است، اگر در اين اعلاميه به تعاليم مشترك اديان در جوامع بشری توجه می شد و به دين به عنوان مبنا و مادر و تكيه گاه و پشتوانه قوانين نگريسته می شد بسياری از نارسايی ها و ابهامات كنونی را نداشت. در ادامه اين نشست «مقصود فداكار» از اساتيد دانشگاه پيام نور اروميه نيز با اشاره به بحث نظام بين الملل گفت: بحث نظام بين الملل را بايد از جامعه بين الملل آغاز كرد كه رئيس جمهور وقت آمريكا اين طرح را در 14 ماده تصويب كرد اما چون مبتنی بر اصول انسانی و مبانی عقلی مطرح نشده كاملا قابل اجرا در تمامی دنيا نيست. وی كشتار مردم بی دفاع غزه و فلسطين را گواه اين مطلب دانست و اظهار كرد: با توجه به جناياتی در فلسطين قابل مشاهده است اما دولت آمريكا رژيم صهيونيستی را مدافع حقوق بشر معرفی كرده و در مقابل از ايران كه حامی مردم بی دفاع لبنان و فلسطين است به عنوان تروريست ياد می كند.

اين استاد دانشگاه تصريح كرد: با بررسی مباحث اخير جهان درمی يابيم كه ناقضان حقوق بشر، مصوبات قانون را در سازمان بين الملل به تصويب می رسانند. فداكار ادامه داد: رئيس جمهور سودان به اتهام نسل كشی از سوی سازمان بين الملل گرديد اما ضمانت اجرايی كافی را در مورد انجام اين حكم ندارد. وی با اشاره به ماهيت سياسی حقوق بين الملل اظهار كرد: اگر حق بشر در جايی از دنيا پايمال شود فرياد دادخواهی دول مستكبر گوش فلك را كر می كند دول غربی روزانه حقوق ميليونها انسان را در جايجای دنيا زير پا می گذارند اما كسی حق اعتراض ندارد. اين استاد دانشگاه، داشتن بصيرت و آگاهی را اصلی ترين مولفه برای تشخيص مسير صحيح از ناصحيح دانست.

در ادامه اين جلسه دانشجويان سوالات مطروحه خود را اعلام نموده و مدعوين از ديدگاه‌هاي مختلف آن را تشريح و به آن‌ها پاسخ مي‌دادند.ح/الف