محققان پژوهشگاه صنعت نفت با استفاده از باكتري‌هاي جمع‌آوري شده از نمونه‌هاي خاك، آب و لجن آلوده به تركيبات نفتي مناطق نفت خيز جنوب كشور موفق به حذف نيتروژن، نيكل و واناديوم و ارتقاء كيفيت نفت خام استخراجي شدند.
به گزارش سرويس «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) ، بررسي كارايي نمونه‌هاي باكتري جمع‌آوري و كشت شده در آزمايشگاه مركز تحقيقات كاتاليست پژوهشگاه صنعت نفت نشان مي‌دهد، اين باكتري‌ها در محيط حاوي 5 درصد نفت، حدود 25 درصد كاهش نيتروژن به همراه داشته‌اند. در آزمايش‌هاي حذف فلزات، مجموعه‌هاي ميكروبي فلزات باكتري‌هاي به دست آمده توانايي حذف تركيب مدل واناديوم و نيكل به ترتيب به ميزان 35 و 30 درصد را در محيط حاوي اين تركيب داشته‌اند.
مهندس مريم مشايخي، مسئول اين پروژه كه با هدف كاربرد بيوكاتاليست ها در ارتقاء كيفيت نفت خام و ميكروارگانيسم‌هاي داراي قابليت انجام واكنش هاي حذف نيتروژن و نيكل و واناديوم از نفت اجرا شده است درباره اين پروژه گفت: با توجه به جذابيت استفاده از روش‌هاي بيولوژيك در فرآيندهاي پالايش نفت، ايده حذف ساير آلاينده هاي نفت از عناصر نيتروژن و فلزات سنگين كه عمدتاً واناديوم و نيكل مطرح مي‌باشد مورد بررسي قرار گرفت.
وي خاطرنشان كرد: در زمينه حذف نيتروژن، تحقيقاتي در سطح دنيا صورت گرفته ولي تاكنون به شكل صنعتي يا نيمه صنعتي اجرا نشده است. همچنين در حوزه حذف فلزات نيز تحقيقات صورت گرفته بسيار محدود بوده و به دليل وجود فلزات در برش‌هاي سنگين نفتي توجه زيادي به اين موضوع نشده است؛ لذا به منظور دستيابي به ميكروارگانيسم‌هاي داراي قابليت انجام واكنشهاي حذف نيتروژن و نيكل و واناديوم از نفت و دانش فني فرايندهاي مورد بحث، برنامه تحقيقاتي در پژوهشگاه صنعت نفت در اين زمينه تدوين و اجرا شد.
مشايخي افزود: بدين منظور ابتدا آزمايشگاهي براي تحقيقات بيوكاتاليستي در مركز تحقيقات كاتاليست تجهيز شد و پس از آن براي جداسازي باكتري‌هايي با قابليت‌هاي مذكور از خاك، آب و لجن آلوده به نفت و تركيبات نفتي در مناطق مختلف كه عمدتاً مناطق نفت خيز جنوب كشور بود نمونه‌برداري شد.
وي تصريح كرد: انتخاب محل نمونه ها به صورتي بود كه احتمال حضور باكتري‌هايي كه توانايي مصرف و تحمل تركيبات نفتي را دارند، بيشتر باشد؛ در نتيجه مناطقي كه نفت استخراجي موجود، ميزان بيشتري از اين آلاينده‌ها را به همراه دارد و خاك و آب آنها مدت زمان زيادي در معرض آلودگي نفتي با مقادير بالاتر آلاينده ها قرار دارند انتخاب شدند كه بدين ترتيب احتمال يافتن باكتري‌هاي مناسب در اين شرايط بيشتر است.
مشايخي خاطرنشان كرد: در اين راستا 80 نمونه خاك، آب و لجن آلوده به نفت جمع‌آوري و به آزمايشگاه منتقل و سپس باكتري‌هاي موجود در آنها رشد داده شد و در شرايط خاص هر فرآيند كشت ثانويه انجام شد تا باكتري‌هاي برتر جدا شود.
در جداسازي باكتري‌ها با توانايي حذف نيتروژن تركيبات نفتي از تركيب آلي كه مشابه تركيبات موجود در نفت باشد به عنوان نماينده تركيبات نيتروژنه نفت استفاده و به عنوان تنها منبع نيتروژن محيط، به محيط كشت افزوده شد. همين عمل براي جداسازي باكتري‌هايي با توانايي حذف فلزات انجام شد. نهايتاً اين باكتري‌ها را به نفت اضافه كرده و زمان 20 روز را به عنوان زمان ماند در نظر گرفتيم و نتايج اندازه گيري ميزان نيتروژن نفت قبل و بعد از اين عمل نشان داد كه باكتري در محيط حاوي 5 درصد نفت، حدود 25 درصد كاهش نيتروژن را نشان مي‌دهد.
مشايخي تصريح كرد: در آزمايش‌هاي حذف فلزات مجموعه‌هاي ميكروبي فلزات باكتري‌هاي به دست آمده، توانايي حذف تركيب مدل واناديوم و نيكل را به ترتيب 35 و 30 درصد در محيط حاوي اين تركيب داشته اند.