بيش از يک سوم برندگان المپيادها در خارج از کشور هستند ، در واقع از حدود 500 نفر از برندگان المپيادهاي علمي ، 170 نفر به خارج از کشور مهاجرت کرده اند که اين آمار بحث به تکرار افتاده فرار و قرار مغزها را زنده مي کند.
فرار مديران دولت طاغوت را به عنوان موج اول و فرار جوانان از فرصت سربازي در آغاز جنگ تا سال 67 را به عنوان موج دوم و فرار مغزها را مي توان موج سوم مهاجرت ناميد که با توجه به در برگرفتن قشر کارآمد و متخصص کشور و روند ادامه آن ، از اهميت ويژه اي برخوردار است.
نوبخت ، معاون پژوهش اقتصادي مرکز تحقيقات مجمع تشخيص مصلحت نظام با اين تقسيم بندي ، ادامه مي دهد: فرار مغزها پديده اي غيرقابل جبران است.
براساس اظهارنظر کارشناسان ، در صورتي که اين افراد بنا به دلايلي از کشور خارج شوند ، 30 سال وقت لازم است تا به جايگزيني اين نيروها بپردازيم.
وي اظهار مي کند: گذشته از مخارج تحصيلي که هزينه هاي مستقيم فرار مغزها از کشور است ، کاهش دستاوردهاي علمي ، نقصان مديريتي و گسترش شکاف بين کشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته ، از هزينه هاي غيرمستقيم اين پديده است.
رئيس باشگاه دانش پژوهان جوان با اعلام اين که بيش از يک سوم برندگان المپيادها در خارج از کشورند، به ايسنا مي گويد: البته بسياري از آنها علاقه مندند در صورت فراهم شدن زمينه هاي اشتغال به کشور برگردند ، طوري که تاکنون 6 نفر از آنها به کشور بازگشته اند. هر چند که بازگشت 6 نفر در مقابل اقامت 170 نفر از نخبگان در خارج از کشور رقم اميدوارکننده اي نيست اما اشاره رئيس باشگاه دانش پژوهان جوان به فراهم شدن زمينه اشتغال در خصوص بازگشت اين افراد نکته قابل تاملي است.
فقط حمايت !
تا به حال کسي نيامده بگويد که درد تو که مي خواهي به کشورهاي ديگر بروي چيست و کار خاصي انجم بدهد. موج مهاجرت ، استادان و دانشجويان را تحت تاثير قرار داده در حالي که اين مهاجرت چه از نظر مادي و چه دوري از خانواده و امثال آن بسيار دشوار است ؛ ولي چون تنها هدف آنها تحقيقات در زمينه هاي مختلف و برخورداري از حمايت هاي لازم در اين راه است ، همه اين سختي ها را قبول مي کنند تا بلکه به شرايط بهتري براي انجام فعاليت هاي علمي دست پيدا کنند. حميدرضا واعظي ، عضو تيم ربوکاپ دانشگاه شريف ادامه مي دهد: ما فقط به حمايت احتياج داريم. اگر واقعا مي خواهيم مشکل فرار مغزها حل شود بايد برنامه هاي جدي تر و عملي تري طراحي و اجرا کنيم.
توجه به بنياد ملي نخبگان
علي عباسپور ، رئيس کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس معتقد است : بايد توجه به نخبگان ، ايجاد امکانات لازم براي آنها ، جذب اين قشر و تلاش جهت کاهش پديده فرار مغزها شکل واقعي به خود گيرد. وي مي گويد ، نياز است که نقش وزارت علوم مطابق آنچه در قانون پيش بيني شده در نظر گرفته و نقش نظارتي و هماهنگي اي که براي آن ديده شده به آن اختصاص دهيم.
وزارت علوم هم بايد فرا دانشگاهي عمل کند و تمام مراکز تحقيقاتي در دانشگاه ها و غيردانشگاه ها را تحت نظر، نظارت و هماهنگي خود قرار دهد. کوروش خسروي ، دبير سومين جشنواره کارآفريني شيخ بهايي نيز به اجراي الگوي گردش مغزها در برابر فرار مغزها اشاره مي کند و مي گويد: براساس تئوري گردش مغزها صاحبان ايده در کشور مي توانند با استفاده از سرمايه ، فناوري و فرصتهايي که از سوي ايرانيان مقيم خارج فراهم مي شود از تجربيات ، سرمايه ، اندوخته و فناوري هاي جديد کشورهاي صاحب فن بهره مند شوند. وي تاکيد مي کند: گردش مغزها در برابر فرار مغزها جذب سرمايه هاي ايرانيان خارج کشور را به دنبال دارد.