به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی؛
همایش ملی بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی در دانشگاه ارومیه برگزار شد
همایش علمی تخصصی بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی آذربایجانغربی صبح امروز در محل سالن آمفی تئاتر دانشکده علوم دانشگاه ارومیه برگزار شد
به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهي واحد آذربایجان غربی ، امین رستم زاده معاون فرهنگی جهاددانشگاهی آذربایجانغربی، در همایش بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی شخصیت‌ها و چهره‌های سرشناس و برجسته دینی، معرفتی، علمی فرهنگی و تاریخی را از عوامل مهم هویت‌ساز برای تمدن و فرهنگ یک کشور برشمرد.
رییس سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی آذربایجانغربی، افزود: تمدن و فرهنگ یک جامعه متشکل از سبقه هویت فرهنگی دینی، ارزشی، تاریخی، علمی و اجتماعی مردم آن سرزمین است و این هویت شخصیت دهنده و تعالی بخش برای مسیر فراروی آتی نسل ها و مردم آن تلقی می شود و باید نسل های مختلف سعی در پویایی و پایایی و بارور کردن آن وانتقال صحیح و علمی آن را داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه شخصیت ها و چهره های سرشناس و برجسته و ماندگار علمی فرهنگی ارزشی و معرفتی گذشته یک جامعه از عوامل مهم هویت ساز برای تمدن یک کشور تلقی می شود گفت: بسیاری از جوامع برای الهام پذیری نسل جوان و دانشگاهی درصدد هویت دهی مجازی به شخصیت های غیر واقعی و ساختگی برای تاریخ گذشته خود هستند که کشور ایرانی و اسلامی ما از این لحاظ به سبب غنای فرهنگی و ارزشی و علمی و تاریخی که دارد از این بعد بسیار غنی و پرظرفیت بوده که حتی شخصیتهای تاریخی و ماندگار کشورمان نیز از سوی بعضی از کشورهای دیگر مورد تصاحب و ایجاد علقه کاذب و غیر واقعی قرار گرفته اند.
این مدرس دانشگاه گفت: تاریخ و تمدن ایران اسلامی سابقه‌ای بس طولانی دارد و فراز و نشیب‌های بسیاری بر خود دیده است؛ اما هرگز افول نکرده و به خاموشی نگراییده است و در روزگاری که ملل مختلف با پرداختن و توجه به فعالیت‌های هنری زنده‌اند و با افتخار به مفاخر خود در تمامی عرصه‌ها می‌بالند دانشگاهها، وظیفه دارند به تعظیم و تجلیل نویسندگان، شعرا و دانشمندان بزرگ کشورمان که داشته‌ایم، بپردازیم و آنها را به جهانیان معرفی کنیم.
وی گفت: سازمان دانشجویان معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی آذربایجانغربی به‌عنوان یک نهاد فرهنگی و فعال در عرصه‌ی فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاهها بر خود لازم دانست که در سطح ملی به معرفی و شناسایی هر چه بیشتر مفاخر ایران اسلامی برای مخاطب دانشجو و مناسب با ذائقه‌ی دانشجویی بپردازد.
این کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل گفت: توجه به خواجه نصیرالدین طوسی به دو جهت دارای اهمیت است، نخست اینکه وی در زمان‌های حساس و بی‌بدیل از تاریخ ایران قرار داشته است؛ زمان‌هایی که بیش از هر زمان دیگر فرهنگ و تمدن ایرانی در معرض تهدید و خطر قرار گرفته بود و این تهدید بیش از همه از جانب مغولان است. سبب دیگر، موقعیت خواجه نصیر در نزد و دستگاه‌های حکومتی و وجود جایگاه و شرایطی برای دخالت و تغییر وضعیت سیاسی – اجتماعی است.
وی گفت: از بزرگ‌ترین خدمات خواجه نصیرالدین به ایران و ایرانیان، تأسیس رصدخانه‌ی مراغه، احیای اوقاف مملکت، ایجاد عصری نو در دانش نجوم و ریاضیات، تبدیل مبارزات نهانی تشیع بنا بر اصل تقیه به مبارزات علنی و تسهیل گسترش تشیع که بعدها دین رسمی مملکت شناخته شد، پایه‌گذاری سبکی جدید در معماری و انواع هنرها، به‌عهده گرفتن سهمی عمده در حفظ فرهنگ گذشته با گردآوری کتاب‌ها، نجات و گردآوری دانشمندان و علما و سروسامان دادن به وضع روشنفکران آن دوران است.
امین رستم زاده گفت: خواجه نصيرالدين طوسي ستاره منوری بود كه در افق جهل و سیاهی مغول نور حكمت و دانش و اخلاق را گسترانید و چنين دانشمند ایرانی مايه اعجاب و اعجاز جهان را سبب شده بود.
وی گفت: خواجه یکی از سرشناس‌ترین و متنفذترین شخصیتهای تاریخ جریان‌های فکری اسلامی است
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی آذربایجانغربی گفت:این شخصیت علمی و تاریخی کشورمان علوم دینی و معرفتی و علوم عملی ونظری را به شکلی اکمل وخلاقانه در افکار و کردارش نمود و سبب فخر شیعیان در جهان بود.
این مدرس دانشگاه گفت: خواجه، شخصیتی واقع گرا بود که عكس العمل وي در قبال اسماعيليان و هلاكوخان و استفاده از تمامي فرصتها براي تأليف و تأمل در علوم فلسفي، كلامي و ديني و همچنين تلاش براي بهبود وضعيت مسلمانان و گردآوردن مجدد آنان پس از حمله مغول دليل بهره اي است كه خواجه به خاطر واقع گرايي خويش نصيب جامعه نمود.
رستم زاده خاطرنشان ساخت: خواجه نصير از معدود حكماي واقعگراي مسلمان است كه ضمن اعتقاد نظري و عملي به تئوري امامت شيعه و رهبري امام معصوم بر جامعه، مي كوشد، از فرصتها و شرايط موجود به بهترين نحو براي تقويت و بسط تشيع و فراتر از آن حفظ فرهنگ و تمدن ايراني و اسلامی استفاده نمايد.
وی گفت: خواجه، رصدخانه مراغه را با آنچنان ابزار نجومي جديد؛ با ابتکار خود تاسیس کرد که از شاهکارهاي مراکز علمي جهان در قرون وسطي بود و ایشان در حدود ۸۰ کتاب و رساله مشخص و یافت شده دارد که در رياضيات، نجوم، فلسفه، تفسير و مسايل اجتماعي می باشد و از کارهاي معروف او در علوم، وضع مثلثات و قضاياي هندسه کروي، تفهيم بي نهايت کوچک ها و تکميل نظريه ارشميدس است.
این کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل تصریح کرد: علامه حلّی یکی از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی درباره وی می‌گوید: خواجه نصیرالدین طوسی افضل عصر ما و از علوم عقلیه و نقلیه مصنفات بسیار داشت. او اشرف کسانی است که ما آنها را درک کرده‌ایم. وی از خواجه به عنوان استاد بشريت ياد مي کند و جورج ساتن وي را بزرگترين رياضيدان اسلام به شمار مي آورد و بروکلمن آلماني مي‌گويد وي از مشهورترين دانشمندان قرن هفتم و برترين مولفان اين قرن به طور مطلق است.
معاون جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: جامعه علمي جهان به پاس خدمات و تلاش‌هاي اين دانشمند بزرگ اسلامی و ایرانی در علم رياضي و نجوم نامش را بر کره ماه ثبت نمود.
رستم زاده الگوسازی برای نسل جوان تلاش جهت استقلال فرهنگی و مبارزه با تهاجم فرهنگی از طریق بصیرت افزایی برای دانشجویان از طریق ارایه شناسنامه تاریخی و اثبات شده جهت معرفی مفاخر این مرز و بوم و رد استدلالی ادعاهای پوشالی، تقویت روحیه تتبع و ابتکار در زمینه‌های علمی فرهنگی و هنری اسلامی ایرانی بستر سازی و ترغیب دانشجویان به ابعاد شخصیتی خواجه نصیر بعنوان یکی از منابع حفظ هویت ملی و تلفیق فرهنگ ایرانی و اسلامی و بستر سازی جهت تقویت روحیه عزت افتخار خودباوری ملی امیدواری و نشاط فردی و اجتماعی دانشجویان را از جمله اهداف مهم این طرح ذکر کرد.
همچنین در این همایش قائم مقام نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ارومیه با تقدیر از فعالیت های بکر و خلاقانه جهاد دانشگاهی در برگزاری چنین رویدادهای معرفتی برای دانشجویان، خواجه نصیر الدین طوسی را فردی حکیم، متکلم، فقیه، منجم، ریاضی دان و ادیب دانست و خاطر نشان کرد، وی سهم بسیاری در حفظ، نشر و ترویج اسلام و تشیع ایفا کرد.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید مهدی قریشی افزود:خواجه نصیر الدین طوسی عالم و فقیه شیعی بودند که نسبت به تشیع خود تعصب و پایبندی بسیار فراوانی داشت.
وی اظهار کرد: از شاگردان خواجه نصیر طوسی می توان به علامه حلی در قرن هفتم هجری اشاره کرد که خود سرآمد تمام دانشمندان بود.
عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه با اشاره به به نوشته های علامه حلی راجع به خواجه نصیر، گفت: شاگردان وی، او را بهترین و افضل ترین فرد عصر خویش در علوم عقلی می دانستند چون در تمام آنها، خواجه طوسی بحث مذهب امامیه را کاملا مدنظر داشته و تمام مباحث عقلی، کلامی و شرعی وی همه در خدمت ائمه اطهار(ع) بود.
مدیر گروه فقه و حقوق دانشگاه ارومیه با اشاره به خدمات خواجه نصیر در حوزه تشیع و حفظ و حراست از آن، تصریح کرد: یکی از کارهای مهمی که ایشان در راستای حفظ اسلام و تشیع انجام داد کارهای عملی بود.
قائم مقام نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ارومیه با بیان اینکه برخی ها تالیف 140 کتاب را نیز برای وی ذکر کرده اند، گفت: یکی از کتابهای وی "تجرید الاعتقاد" است که کتابی محکم و قوی بوده که در سبک کلام شیعی نگاشته شده و در آن به شبهاتی که در خصوص مباحث اصول اعتقادی اسلام و به تبع آن برای اصول شیعی مطرح شده پاسخ داده شده است.
وی در ادامه اضافه کرد: شیخ نصیر الدین طوسی به وسیله همین مباحث توانست اعتقادات تشیع را همزمان حفظ و توسعه دهد.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر قریشی با اشاره به نظر سایر علما در خصوص کتابهای شیخ طوسی گفت: علامه حسن زاده آملی که خود از علمای بزرگ فلسفه است در خصوص شیخ نصیر الدین طوسی می نویسد، آن چیزی را که اصلا قابل تردید نیست این است که کتاب تجرید الاعتقاد وی در میان کتابهای کلامی، مادر این کتاب ها است چون در این کتاب مسائل کلامی به شکل بسیار زیبا و نظم مناسبی جمع شده که هیچ کسی پیش و پس از وی چنین کتابی را نتوانست مرقوم کند.
وی با اشاره به فعالیت های سیاسی خواجه نصیر، یادآور شد: با توجه به اینکه او در زمان حکومت هلاکو خان مغول می زیست و آنان هم افرادی خونریز و یاغی بودند که هر جا وارد می شدند به کشتار و نابودی پرداخته و حتی نیشابور را با خاک یکسان کردند، او توانست به دربار آنها وارد شده و با تدبیر خود حملات آنها را خنثی سازد.
این مسئول اضافه کرد: این عالم فرهیخته با حفظ جان تشیع و تسنن، جلوگیری از خونریزی ها و ویرانگری ها توانست آنها را متوجه این مسئله سازد که باید آنان رفتار خود را اصلاح کنند و حتی تا آنجا پیش رفت که هلاکو خان مغول پس از آن همه یاغی گری و کشتار و خونریزی بسیار خود به دین مبین اسلام روی آورد.
حجت الاسلام و المسلمین قریشی با اشاره به دیگر فعالیت های شاخص خواجه نصیر، ابراز کرد: شیخ طوسی با تاسیس رصد خانه مراغه توانست آثار علمی را که بیش از 400 هزار نسخه کتاب بود را حفظ کرده و با نفوذ خود ترتیبی اتخاذ کند که مبالغی که از اوقاف و وقف به دست می آورد را صرف ترویج اسلام و بالاخص تشیع کند.
وی در پایان سخنان خود با اشاره به تربیت شاگردان بسیار توسط خواجه نصیر و خدمات آنها در حفظ و حراست از اسلام و تشیع، افزود: مثلا علامه حلی که از شاگردان برجسته شیخ طوسی بود در تدریس خود در حوزه، آن را در مذاهب خمسه تدریس می کرد و به این ترتیب شافعی ها، حنبلی ها، حنفی ها و جعفری ها فقه خود را از او یاد می گرفتند.
سید هادی طباطبایی پژوهشگر و کارشناس مرکز تحقیقات نجوم اختر فیزیک مراغه نیز در این همایش در قالب برگزاری کارگاه های تخصصی گفت: اگر تاریخ علم را تقسیم بندی کنیم می رسیم به دورانی به نام دوران اسلامی، یعنی دورانی که علم در آن دوران در دست مسلمانان بود، همانطور که اساتید غربی ادعا دارند که مسلمانان علم را از یونانیان وام گرفته و به زبان عربی ترجمه کرده و تحویل لاتین دادند با پژوهش تاریخی علم در می یابیم که این ادعاها رد می شود.
طباطبایی تصریح کرد: ولی واقیعت این است که اگر تاملی جدی داشته باشیم می بینیم که علم به معنای واقعی را مسلمانان به عرصه ظهور و بروز رسانده اند.
پژوهشگر پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران در تشریح تاثیر رصدخانه مراغه بر رصدخانه های تا دوران گالیه گفت: ما از قرن هفتم در طول چهارصد سال حجم انبوهی رصدخانه داشتیم اما با بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که همه این رصدخانه ها رصدخانه مراغه را به عنوان الگوی خود انتخاب کرده اند و از همه جالب تر اینکه شخصی که دوران علم جدید مدیون آن است یعنی «تیکو گراه» ابزار علمی است دقیقا ابزاری بوده است که در رصد خانه مراغه مورد استفاده قرار می گرفته است.
این استاد دانشگاه در توضیح نظرات علمی که در رصد خانه مراغه تولید شده است، گفت: یکی از نظراتی که در رصد خانه مراغه تولید شده است این است که به نظریه دو زوج خواجه نصیر الدین طوسی معروف است، این نظریه بوده که به جرات می توان گفت دنیای علم را متحول کرده است و خواجه آن را در یکی از کتابهایش به عنوان رساله منیره مورد بحث و تحقیق قرار داده است.
در ادامه این همایش ملی کوروش آقایار، عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه در توضیح نظرات تخصصی پیرامون خواجه نصیر الدین طوسی در باره بوجود آمدن و انتشار امواج صوتی گفت: با تحقیق در مورد نظریات ارائه شده توسط این دانشمند ایرانی می توان گفت که نظریاتی که در هفتصد یا 800 سال پیش در این مورد ارائه شده است، هیچ منافاتی با یافته های تحقیقی و علمی فعلی فیزیک در دوران معاصر ندارد.
لازم بذکر است در این همایش که مقالات تخصصی از سوی اعضای هیات علمی در بخش جداگانه بصورت نشست های تخصصی و کارگاه عملی برای دانشجویان برگزار شد.
٠٧:٣٨ ٢٤/٠٨/١٣٩١