سمينار تخصصي "نظرسنجي الكترونيكي، محدوديت‌ها و فرصت‌ها" به همت مركز افكارسنجي دانشجويان ايران (ايسپا)28 آذر ماه طي مراسمي در تالار كوثر صدا و سيما گشايش يافت .
به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي، در مراسم افتتاحيه اين سمينار كه با حضور دكتر حميدرضا طيبي رييس جهاددانشگاهي و عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي ، سعيد پورعلي معاون فرهنگي اين نهاد و جمعي از اساتيد، صاحب نظران و كارشناسان برگزار شد، دكتر طيبي رييس جهاددانشگاهي با بيان اينكه مطالعه افكار عمومي و شناخت آن از قرن‌ها پيش مورد توجه نخبگان و نظام‌هاي سياسي بوده است، اظهار داشت: آگاهي از افكار عمومي مردم از مهمترين نيازهاي دولت‌ها محسوب مي‌شود، البته امروزه ديگر تنها دولت‌ها نيستند كه به دليل الزمات حكمراني خود،خواستار شناخت افكار عمومي‌اند، بلكه شركت‌ها ، سازمانها، موسسات ، كارخانجات و ... براي شناخت مخاطبان خود نيازمند مراجعه به افكار عمومي هستند.
وي افزود: اصطلاح افكار عمومي اگرچه ريشه در قرن هيجدهم ميلادي دارد، اما پديده‌اي است كه در قرن بيستم براثر تحولات شگفت‌انگير فن‌آوري‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي به اوج شكوفايي خود رسيده است .
عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي خاطرنشان ساخت: افكار عمومي ، ديدگاه‌هاي مطرح شده از سوي گروهي از مردم، پيرامون موضوعاتي است كه به دليل اهميت و ارزش ويژه خود، مورد استقبال و توجه همگان قرار مي‌گيرد و از اين رو پيوسته با نوعي ارزش گذاري همراه است و در واقع نوعي داوري درباره حوادث و اتفاقات روز و يا حوادث و رخدادهايي است كه در آينده روي خواهد داد.
دكتر طيبي افزود:افكار عمومي اغلب با جهت‌گيري‌هاي گوناگوني همراه است، در جوامع باز و مردم سالار افكار عمومي بيش از جوامع بسته و غيرمردم سالار اهميت داشته اگرچه در جوامع بسته نيز نمي‌توان از قدرت آن غافل ماند.
مفهوم افكار عمومي يك مفهوم بسيار پيچيده است كه شناخت و آشنايي با نحوه عملكرد آن بسيار فراتر از يك رشته علمي است و امروز رشته هاي متعددي از جمله روانشناسي، جامعه شناسي، علوم سياسي، ارتباطات، آمار و ... هركدام از زاويه‌اي به آن مي‌نگرند.
رييس جهاددانشگاهي در ادامه با اشاره به اينكه انديشمندان سياسي و عالمان اجتماعي، هريك مي‌كوشند تا با استفاده از روش‌ها و مكانيزم‌هاي فعال، افكار انسان و توده‌ها را از طريق روش‌هاي علمي، مانند نظرسنجي كشف و درك كنند، تصريح كرد: امروزه نظرسنجي يكي از اركان اصلي مردم‌سالاري است، نظرسنجي با معيارهاي علمي به صاحبان قدرت اين امكان را مي‌دهد تا از ميزان حمايت مردم و تاثير عمومي رخدادهاي ملي و يا بين‌المللي، ارزيابي دقيق تري به دست آيد.
دكتر طيبي افزود: نظرسنجي‌ها مبنا و معيار مهمي در تعيين خط مشي‌ها، سياست‌ها و تصميم‌گيري‌هاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي به شمار مي‌آيند، ضمن اينكه در امور اداري و خدمات عمومي و نيز در حوزه صنايع و كارخانجات سنجش افكار عمومي حائز اهميت است .
وي گفت: مردم به كمك نظرسنجي از افكار همنوعان خود و ديگران آگاه مي‌شوند و به ارزيابي ديدگاه‌هاي خود در برابر نظرات ديگران مي‌پردازند. در مجموع حوزه‌هاي سياسي، اجتماعي و تحقيقات بازار عمده‌ترين موارد استفاده از نظرسنجي است و هيچ سيستم سياسي، اجتماعي و اقتصادي وجود ندارد كه خود را بي‌نياز از سنجش افكار بداند. براين اساس مراكز تخصصي و حرفه‌اي متعددي كه ماموريت‌هاي ويژه‌اي در اين خصوص دارند در تمامي كشورهاي دنيا تاسيس شده است .
رييس جهاددانشگاهي با بيان اينكه مركز افكارسنجي دانشجويان ايران (ايسپا) يكي از مراكز تخصصي در حوزه شناسايي و رصد افكار عمومي است، افزود: آنچه در مركز افكارسنجي دانشجويان بيشتر مدنظر است اطلاع‌رساني، آگاه ساختن مسؤولان و دولتمردان از وضعيت فرهنگي ، اقتصادي ، اجتماعي و سياسي و شرايط حاكم بر فضاي داخلي و خارجي كشور است تا فرايند تصميم‌سازي و تصميم‌گيري بر بنيان‌هاي متقن و علمي قرار گيرد.
دكتر طيبي «آگاهي بخشي» و «هوشيارسازي» را جدي ترين رسالت اين دسته از نهادهاي دانشگاهي عنوان كرد و اظهار داشت: براين اساس برگزاري سمينارهاي متعدد به منظور تدقيق روش‌هاي سنجش افكار عمومي، از ابتداي تاسيس اين مركز تا هم‌اكنون، شاهد اين مدعا بوده و اينك برگزاري «اولين سمينار نظرسنجي الكترونيكي» درهمين راستا قابل ارزيابي است.
عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي خاطرنشان كرد: امروزه روش‌هاي سنتي نظرسنجي از قبيل مصاحبه رودرو با تكميل پرسشنامه كه از سال هاي پس از جنگ جهاني دوم به عنوان متد رايج براي شناخت افكار عمومي مورد استفاده قرار مي‌گرفت، ديگر كارآيي پيشين را ندارد. گسترش روزافزون تكنولوژي‌هاي نوين ارتباطي و نقشي كه اين تحولات در شكل‌دهي به افكار عمومي دارند، ضرورت بازنگري در شيوه‌هاي بررسي و شناخت افكار عمومي را دوچندان ساخته است .
وي ادامه داد: استفاده و بكارگيري تكنولوژي‌هاي نوين ارتباطي و اطلاعاتي لازمه حيات در دنياي امروز است، خاصه آنكه امروز جمهوري اسلامي داعيه روشنگري و عدالت گستري در دنيا دارد و در اين بين نظام جهاني سلطه با اتكاء رسانه‌ها، به عنوان ابزار موثر سلطه، سعي در تخريب چهره نظام در عرصه بين المللي دارد، لذا تقابل با سلطه رسانه ها جز با تسلط بر اين فناوري‌ها ميسر نيست .
رييس جهاددانشگاهي با اشاره به اينكه بكارگيري وسايل ارتباطي در ايران، سابقه طولاني دارد، افزود: در شرايط كنوني كه گسترش فزاينده اينترنت و فضاي سايبر مهمترين نقش را در خلق ارتباطات و دنياي مجازي ، با درنورديدن مكان و زمان، ايفا مي‌كند، در ايران نيز نقش رسانه‌هاي جديد حائز اهميت شده است .
وي تصريح نمود: خلق شخصيت‌ها، بزرگ نمودن كوچكترين مسائل اجتماعي ، سياسي ، فرهنگي و كوچك جلوه دادن مسائل عمده گريبانگير كشورها از جمله اين تاثيرات است، به گونه اي كه كوچك و بزرگ در فضاي مجازي تعريفي كاملاً دگرگون و گاه وارونه پيدا كرده است و حيات امروز ما به واسطه رسانه‌هاي الكترونيك كمتر تشابهي با دنياي پيشامدرن پيدا كرده است و اين مسئله هم فرصت و هم تهديد محسوب مي‌شود.
فرصت از آن رو كه با سوار شدن بر اين مركب مي‌توانيم پيام صلح، انسان دوستي، آزادي و معرفت ايراني را در تقابل با روش‌هاي سلطه‌‌جويانه رسانه‌‌هاي غربي، به منصه ظهور برسانيم و غفلت از اين مهم، تهديدي است كه بي‌توجهي به آن موجب خسران خواهد شد.
رييس جهاددانشگاهي ادامه داد: خوشبختانه دولت نهم رويكردي مثبت به رسانه‌ها داشته است، مصاحبه‌هاي متعدد دولتمردان با رسانه‌هاي غربي و به ويژه آمريكايي، حضور رئيس جمهور در دانشگاه كلمبيا و سخنراني در آن دانشگاه از جمله نمونه‌هاي اين رويكرد صحيح و دقيق است.
دكتر طيبي در ادامه يادآور شد: بكارگيري ابزار نوين ، بهره‌گيري از روش‌هاي تازه را مي‌طلبد و در اين ميان نظرسنجي الكترونيكي به دليل سرعت بالا و هزينه كم، همچنين دقت فراوان در ثبت نظرات پاسخگويان، شايد جايگزين روش‌هاي سنتي افكارسنجي گردد، از اين رو در ابتداي اين مسير كاوش در فرصت و تهديد بودن اين موضوع جاي بحث و بررسي دارد و شايسته است صاحبنظران در اين خصوص گره‌گشايي نمايند.
وي در پايان با اظهار خرسندي از برگزاري اين سمينار توسط جهاددانشگاهي ابراز اميدواري كرد اين سمينار فضاي مناسبي را در راستاي بهره‌گيري از پتانسيل‌هاي رسانه‌هاي نوظهور براي پيشبرد امور پژوهشي و تحقيقاتي كشور فراهم نمايد.
در ادامه اين مراسم محمود زريني دبير اين سمينار تخصصي طي سخناني توسعه دانش نظرسنجي در ابعاد و حوزه‌هاي مختلف را از اهداف راهبردي مركز افكارسنجي دانشجويان ايران (ايسپا) دانست و گفت: اين مركز از ابتداي تاسيس به اشكال مختلف سعي در نهادينه سازي مباني علمي و فني نظرسنجي داشت كه اين امر منجر به برگزاري سمينارها، سلسله سخنراني‌هاي شناخت ابعاد افكار عمومي در ايران، چاپ و انتشار كتاب در حوزه نظرسنجي با موضوعات مختلف شده است .
وي افزود:كاربردي شدن ، گسترش و توسعه رسانه‌هاي الكترونيك و از اين راه ، صرفه جويي در وقت و هزينه و دسترسي آسان به اطلاعات فراوان، ذي قيمت و روزآمد بركسي پوشيده نيست و مي توان گفت فضاي مجازي در اكثر عرصه هاي زندگي اجتماعي بشر امروز تاثير گذاشته است و نظرسنجي الكترونيك نيز به تبع اين جريان و پس از فراگيري فضاي وب معنا پيدا كرده است .
وي تصريح كرد: با اعلام فراخوان سمينار ، تعداد 74 مقاله به دبيرخانه ارسال شد كه پس از داوري اوليه توسط كميته داوران ، 39 مقاله برتر براي چاپ و ارايه انتخاب شد.
زريني در پايان از همكاري مركز مطالعات و تحقيقات صدا و سيما، معاونت اجتماعي ناجا، معاونت فرهنگي جهاددانشگاهي و روزنامه‌هاي سرمايه و عصر اقتصاد در برگزاري اين سمينار قدرداني كرد.
خاطرنشان مي‌كند،اين سمينار يك روزه با ارايه سخنراني توسط صاحب نظران و اساتيد و برگزاري دو نشست تخصصي با عنوان «ملاحظات نرم افزاري نظرسنجي‌هاي الكترونيكي» و «مباحث روش شناختي نظرسنجي‌هاي الكترونيكي» عصر امروز به كار خود پايان مي‌دهد.ح/الف