دومين دوره كارگاه هاي کد اخلاق جهانگردی در دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد
دومین دوره كارگاههای آموزشی كد اخلاق جهانگردی با حضور بیشاز یكصد و 86 دانشجو در چهار کارگاه متفاوت توسط معاونت فرهنگي جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی برگزار شد. به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي واحد علامه طباطبايي،این کارگاه ها در محورهايي همچون شناخت، تحلیل و نقد اصول كد اخلاق جهانگردی، ضمانتهای اجراییكد اخلاق جهانگردی در كشورهای جهان، تاثیر رواج و توسعهی كد اخلاق جهانگردی درتوسعهی پایدار گردشگری و محیط زیست و جهانگردی و آداب سفر در فرهنگ اسلامی توسطدکتر تاج زاده، دکتر رحیم پور، دکتر ضیایی و دکتر رضوانی ارايه شدند.
ابوالفضل تاجزاده مدرس« شناخت ،تحليل و نقد اصول كد اخلاق جهانگردي» در این كارگاه آموزشی با اظهارتاسف از اینكه دربارهی مفهوم كد اخلاق جهانگردی تحقیقهای جامع و كافی وجودندارند، به تشریح ریشهی كد اخلاق پرداخت و گفت:كدهای اخلاقی را به یك مكان یانهاد نمیتوان محدود كرد و اخلاقیات در گردشگری باید با توجه به ویژگیهای خاص اینرشته و مطابق با استانداردهای موجود باشند. ما با این اخلاقیات و كدها در یك جامعهمیتوانیم رفتار و براساس هنجارها اقدام كنیم و نیازی نیست دیگران هنجارها را به مایادآور شوند.
وی در ادامه با اشاره به چارچوب تعیینشده ازسویسازمان جهانی جهانگردی برای كدهای اخلاق گردشگری، اظهار كرد: آیا ما باید كدهایاخلاقی دیگری را برای خود تعیین كنیم؟ تمام گروههای ذینفع و سازمانهای دولتی وغیر دولتی، كدهای اخلاقی را برای خود میتوانند مطرح كنند. آیا تعیین كد اخلاقجهانگردی برای گردشگران در ایران فایدهای دارد و ما بهدنبال چه هستیم و چه لزومیدارد، آنرا به جامعه تزریق كنیم؟ باید كدهایی تدوین شوند كه ازسوی همهی گروهها،سازمانها و افراد قابل اجرا باشند.
وی افزود: كشورهای مختلف قید و بندهای متفاوتیدارند و باید قید و بندهای موجود را در كشور ما بدانند. بنابراین در گام نخست بایدگردشگران را آماده كنیم و به آن ها بگوییم كه چه كارهایی در این كشور هنجار هستند یانیستند. در این صورت از شكستن هنجارها میتوان جلوگیری كرد كه این خلاء در كشور ماوجود دارد. به گفتهی او، اگر كد اخلاق جهانگردی در جامعهتزریق شود، رعایت این هنجارها نیز امكانپذیر خواهد بود و كدهای اخلاق، اثرهای منفیگردشگری را به حداقل و اثرهای مثبت آنرا به حداكثر میرسانند. تاجزاده تسریع گفتوشنود میان دولت و دیگر مجامعگردشگری، ایجاد آگاهی در دولت و صنعت دربارهی مدیریت محیط، ایجاد آگاهی در میانگردشگران با هدف آگاه كردن آنها برای بروز رفتارهای مناسب و مورد نظر، آگاه كردنجامعهی میزبان برای حفاظت از محیط و مشوق همكاری میان دولت و كارگزاران، مجامعمیزبان و سازمانهای غیر انتفاعی را از اهداف و اصول كد اخلاق جهانگردی برشمرد.
وی گفت: تعهد در نهادهای گردشگری كشور چندان وجود ندارد ورعایت اخلاق و تعهد دربرابر گردشگران ضرورت دارد و باید در اجرای كد اخلاق جهانگردیجامعه مشاركت داده شود تا از توانمندیها و نظر جامعه بهرهمند شویم.این مدرس دانشگاه با اشاره به اهمیت احترام بهارزشهای اخلاقی، سنتها و مذهب اقلیتها، بیان كرد: در مقابل باید به شیوهی زندگیو انتظارهای گردشگران احترام گذاشت و از بروز رفتارهای زیانآور كه گاهی ازسویجمعیتهای محلی صورت میگیرند، خودداری كرد. تاجزاده سپس به مادههای كد اخلاق جهانگردیدربارهی تشویق گردشگران برای مقاصد درمانی، حفاظت از محیط طبیعی توسط گروههایذینفع در گردشگری برای دستیابی پایدار به توسعهی اقتصادی، تعیین سیاست گردشگری درراستای احترام به میراث فرهنگی و باستانی اشاره كرد و بند بند کد اخلاق جهانگردی را برای شرکت کنندگان در کارگاه تشریح کرد.
علی رحیمپور مدرس کلاس «ضمانت های اجرایی کد اخلاق جهانگردی » در کشورهای جهان با اشاره به ضعفهای موجود در تدوین سیاستها واستراتژی در توسعهی گردشگری، گفت: هماكنون باید توسعهی گردشگری جزو استراتژیهایاصلی و اولویتهای كشور قرار گیرد. وی كد اخلاق جهانگردی را مهمترین اصول درتوسعهی گردشگری ارزیابی و اظهار كرد: در دههی 80 قرن بیستم میلادی، بعضی ازكشورها، صدور روادید را برای گردشگران حذف كردند كه افزایش درآمدها و تعدادگردشگران را موجب شد.
او با بیان اینكه طبق مادهی شش كد اخلاقجهانگردی، ارایهی اطلاعات درست به گردشگران از وظایف دولت است، تاكید كرد: بایدبه گردشگران اطلاعات درستی داده شوند، وقتی این كار انجام نمیشود، یعنی كد اخلاقجهانگردی نقض شده است. هم چنین باید ارایهی اطلاعات صحیح به گردشگران بهنحوی باشدكه به محیط زیست، میراث فرهنگی و آثار باستانی كشور آسیبی وارد نشود و ملاحظات دراین زمینه رعایت شوند.
وی با اشاره به لزوم برخورداری جوامع محلی ازمنافع گردشگران و دریافت تسهیلات، بیان كرد: بیشتر جوامع محلی، مناطق گردشگرپذیر دركشور ما از منافع گردشگری برخوردار نیستند و این موضوع رفتهرفته نارضایتی اینجوامع را موجب میشود كه احتمال آسیب و تخریب به این اماكن نیز وجود دارد. این مدرس دانشگاه با بیان اینكه ایران در حوزهیامنیتی، یك كشور امن محسوب میشود، اما در اینباره تبلیغ نشده است، گفت: بایداستراتژی مشخصی در حوزهی امنیت كشور تدوین شود، چون كوچكترین اشتباه در اینزمینه، موجب از میان رفتن اعتماد و تشویش میشود و گردشگران دیگر به كشور ما سفرنمیكنند.
محمود ضیایی مدرس کارگاه "تاثیر رواج و توسعهی كد اخلاق جهانگردی درتوسعهی پایدار گردشگری و محیط زیست" با انتقاد از اینكهپس از ورود به شبكهی مدرنیته، ساختارها تعیین و تبیین نشدند، گفت: اخلاق و تعهد ازمیان رفتهاند و اكنون این اخلاق، بسیار كمرنگ شده است.
وی با بیان اینكه ساختارهای حقوقی و قانونی دراینباره در كشور ما تعیین نشدهاند و نبود یك مرجع برای رسیدگی به تخلفاتدستگاهها در ارایهی خدمات گردشگری یك خلاء محسوب میشود، اظهار داشت: اگرمیخواهیم، گردشگری پایدار داشته باشیم، باید ضوابط و مقررات مشخص و روشنی وجودداشته باشند. ضیایی با تاكید بر اینكه نباید درگیر افراط وتفریطهای حوزهی گردشگری شویم، ادامه داد: نباید واقعیتها را نادیده بگیریم. برخیاز اظهارات مسؤولان این بخش، سطحی هستند و در بیشتر مواقع به جامعهی میزبان بهاداده نشده است.
این مدرس دانشگاه با طرح این پرسش كه آیااكوتوریسم، واقعا گردشگری پایدار است؟ افزود: وقتی گردشگران به یك منطقه و محیطزیست هجوم میبرند و به آن آسیب میزنند، این گردشگری واقعا پایدار است؟ زمانی دراجرای توریسم پایدار موفق میشویم كه افراد بومی تحت آموزشهای تورگردانی، قرارگیرند و از آنها در گردشگری استفاده شود. وی سپس مثال موردی از روستایی در موریتانی برای حاضران زد و پس از تشریح فلسفه اخلاق در بین مکتب های گوناگون موضوع کارگاه خود را برای حاضران تشریح نمود.
درپی برگزاری كارگاههای آموزشی كداخلاق جهانگردی سمینار تحلیلی كد اخلاق جهانگردی نيز در دانشكده مدیریت دانشگاه علامهطباطبایی نیز به انجام رسید. دراین سمینار هاشمیراد رییس جهاد دانشگاهی واحد علامهطباطبایی، ایمانی خوشخو معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طه هاشمی رییس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی برای دانشجویان و شركت كنندگان در این سمینار سخنرانی كردند. همچنین میزگرد تحلیلی این سمینار با حضور اساتید مدرس كارگاههای آموزشی كد اخلاق جهانگردی و نماینده كمیته اخلاق جهانگردی سازمان میراث فرهنگی تشكیل شد. در همايش تحليلي نقد و بررسي كد اخلاق جهانگردي، علياكبر هاشميراد ـ رييس جهاد دانشگاهي واحد علامه طباطبايي با بيان اينكه دبيرخانهي دايمي كارگاههاي آموزشي كد اخلاق جهانگردي راهاندازي شد، اظهار داشت: شناخت اصول دهگانهي كد اخلاق جهانگردي بينالمللي و تحليل آن، ارتقاي سطح علمي و آشنايي جامعهي دانشجويي و علاقهمندان صنعت گردشگر با كد اخلاقي جهانگردي، بررسي و ريشهيابي اين كد در سيرهي نبوي با هدف آشنايي هرچه بيشتر جوانان با مفاهيم عميق و گستردهي فرهنگ ديني، نقد علمي و شناخت نقاط قوت و ضعف كد اخلاق جهانگردي و بررسي چگونگي ضمانتهاي اجرايي و لزوم تدوين قوانين و مقررات در حوزهي گردشگري كشور از مهمترين اهداف دبيرخانهي كارگاههاي آموزشي كد اخلاق جهانگردي بودند كه اميدواريم به بخشي از آنها بتوان دست يافت.
دکتر ایمانی خوشخو در اين سمینار تحلیلی اظهار داشت: اصولی که در کد اخلاق جهانگردی بیان شده اند بخش تعیین کننده ای ندارند به عبارت دیگر این اصول جنبه دموکراتیک ندارند و وحی منزل نیستند و هر کشوری با توجه به شرایطی که دارد باید این اصول را در کارهای خود پیاده کنند. ایمانی خوشخو در ادامه افزود: بین فرضیات و اصول رابطه منطقی وجود ندارد. برای مثال جهانگردی عامل و ابزاری برای صلح است اما در عمل به معنای کامل آن نرسیدیم و دیگر آنکه صنعت مبتنی بر اقتصاد بازار آزاد است که در این اصل کشف آثار برابر است با تخریب آنها زیرا از آن به عنوان منبعی برای تامین اقتصادی استفاده می در حیطه مشکلات اجرایی هیچ ساز و کار اجرایی مشخص در پیگری و تحقق این اهداف نمی بینیم و متاسفانه در کشور ما برای نهادینه کردن فرهنگ گردشگری تلاش زیادی نشده است. ما باید در مطالعه اصول اخلاق جهانگردی این موارد را دریابیم که به عنوان میزبان باید چگونه رفتار کنیم، میزبان چه کشورهایی باشیم تا با تاثیرات منفی کمتری را مواجه شویم.
در ادامه دکتر طه هاشمی گفت: موضوع گردشگری به عنوان موضوعی جدی در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفته است. کد اخلاق جهانگردی محصول یک دغدغه بین المللی و رویکرد جدیدی برای یک میراث بوده است. صنعت گردشگری با سرعت خارق العاده و غیر قابل تصوری در کنار سایر صنایع مطرح، در دنیا رشد پیدا کرده است. ابعاد اقتصادی آن تقریبا و تحقیقا، سایر صنایع را تحت تاثیر خود قرار می دهد. وی افزود:هیچ صنعتی مثل صنعت گردشگری تمام ابعاد فرهنگی، هنری، اجتماعی، سیاسی و امنیتی را دارا نیست و این صنعت گستره ای است که می تواند لایه های مختلف اجتماعی را تحت تاثیر قرار دهد.
در ادامه این سمینار میزگرد تحلیلی با حضور آقايان دکتر تاج زاده، دکتر محمود ضیایی، دکتر طه هاشمي و جعفریه نماینده آقاي پاك سرشت و مسئول کمیته کد اخلاق، جهانگردی سازمان میراث فرهنگی برگزار شد که درخصوص اخلاق جهانگردی در کشور به بحث و تبادل و نظر پرداختند. در پایان سعید پور علی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی گفت: احترام به شرکت فرهنگی سفر و جهانگردی احترام به تنوع و تفاوت هاست. ما یادگرفته ایم پیرامون مشترکاتمان گردهم بیاییم اما باید ياد بگیریم با وجود تفاوت ها نیز در کنار هم قرار گیریم. وی افزود: احترام به تنوع و تفاوت ها یکی از ضرورت های امروز جامعه است چراکه ما به تفاوت ها نیاز داریم و به پاس این تفاوت برخود واجب می دانیم که از این حرکت بزرگ حمایت کنیم.
در پایان دانشجویان با قرائت بیانیه علمی ، گواهی شرکت در دوره خود را دریافت نمودند. در اين بيانيه دانشجويان به جند محور زير اشاره كرده اند:
1ـ مبحث آموزش كدهاي اخلاقي گردشگري در چند محور در سرفصلها و دروس آموزشي رشتهي مديريت جهانگردي، جغرافيا و برنامهريزي توريسم و ديگر رشتههاي مرتبط با جهانگردي گنجانده و جزو واحدهاي درسي دانشگاهي تدريس شود.
2ـ كارگاههاي آموزشي كد اخلاق در محورهاي متفاوت مانند كدهاي اخلاقي در بازاريابي، كدهاي اخلاقي در توسعهي فرهنگي، كدهاي اخلاقي در فرهنگ اسلامي و موارد ديگر برگزار شوند.
3ـ كانون و مجمع دانشجويي كد اخلاق جهانگردي با هدف گسترش و توسعهي مطالعات كاربردي در اين زمينه تشكيل شده است و با تربيت نيروي انساني كارآمد و متخصص در اين زمينه، آموزش كاركنان هتلها و بخش خدمات گردشگري به اين كانون واگذار شود.
4ـ مركز مطالعات كد اخلاق جهانگردي در راستاي توليد دانش و ارايهي آن به بخش اجرايي كشور در راستاي بومي كردن كد اخلاق جهانگردي تشكيل شده است و بهعنوان تشكلي رسمي براي پيگيري خواستهاي دانشجويان و دانشآموختگان اين رشته عمل كند.
5ـ سمينار بينالمللي دوسالانهي كد اخلاق جهانگردي با هدف تبادل اطلاعات بين كشورهاي مختلف و استفاده از تجربههاي آنها در كشور برگزار شود.
6ـ با هدف آشنايي عموم مردم با اين مبحث بسيار مهم دفترچهي كد اخلاق جهانگردي تدوين شود يا كدهاي دهگانه اخلاقي در معرفي نواحي مختلف آورده شوند.
7ـ شايسته است، كميسيون گردشگري مجلس شوراي اسلامي بهطور عملي و بايسته در راستاي قانوني كردن كَدهاي اخلاقي با الحاق به قوانين موجود در كشور تلاش كند.
8ـ دانشجويان و دانشآموختگان رشتههاي جهانگردي بهعنوان ضابطان اجراي كدهاي اخلاق جهانگردي تربيت و در بخشهاي مختلف بهكار گرفته شوند.
9ـ موضوع پژوهشهاي دانشگاهي و پاياننامهها به مقايسههاي تطبيقي و بررسي وضعيت توسعهي پايدار گردشگري در كشورهايي كه كدهاي اخلاقي را رعايت كردهاند و كشورهايي كه اين كدها را درنظر نگرفتهاند، سوق داده شود و اين پژوهشها ازسوي استادان اولويتدار محسوب شود و نتايج تحقيقات ازسوي سازمانهاي مجري در صنعت گردشگري كشور بهكار گرفته شود.ح/الف
١٢:٥٣ ١٣/١٢/١٣٨٦