خلاصه مقاله سمپوزیوم بین المللی تحقیقات و مطالعات افکار عمومی در  روابط عمومی
21-20 آذر ماه 84- مرکز همایش های بین المللی رازی
• ابراهیم حاجیانی، رئیس مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران
نظرسنجی مجموعه¬ای از اقدامات سازمان یافته و روش¬مند برای سنجش عقاید عمومی موجود در یک جامعه یا بخشی از آن است که نتایج آن مبین جهت¬گیری ذهنی ـ روانی جامعه می¬¬باشد. به تعبیر دیگر نظرسنجی مجموعه¬ای از فنون، ابزارها، روش¬ها و تکنیک¬های رایج در پژوهش¬های علوم رفتاری به ویژه علوم اجتماعی، روان¬شناسی و علوم سیاسی است و از چارچوب¬ها و ابزار معلومی مانند آمار و مدیریت نیز استفاده می¬کند.
هدف اصلی نظرسنجی، سنجش ذهنیت¬ها، گرایش¬ها و جهت¬گیری¬های افکار و نظرات مردم، کارکنان یک سازمان و یا قشری از اجتماع است. ویژگی اصلی این تکنیک¬ها، «علمی بودن و فنی بودن» آن است.
در این مقاله با تأکید بر شیوه¬های علمی و عملی نظرسنجی، از این فن به دلیل حجم انبوه تولیدات، ارایه محصولات استاندارد و قابل قبول از نظر علمی و فرایندی بودن تحت عنوان «صنعت نظرسنجی» نام برده شده است. در این رابطه دو حوزه تحقیقات بازار و تحلیل رفتار انتخاباتی به عنوان عوامل رشد صنعت نظرسنجی معرفی شده است.
همچنین کارکردهای صنعت نظرسنجی در قالب کارکردهای عام نظرسنجی، کارکردهای نظرسنجی در حوزه سازمان¬ها و کارکاردهای نظرسنجی در حوزه سیاست تشریح شده است.
مزایا و ویژگی¬های ذاتی و نظرسنجی شامل دقت علمی، سرعت، هزینه، اصل محرومیت و فراگیری ملی نیز بخش دیگری از این مقاله را تشکیل می¬دهد.
در پایان فرایند یا مراحل دهگانه نظرسنجی در قالب مراحل زیر بررسی شده است: آغاز یک طرح نظرسنجی، مطالعات اکتشافی، تهیه متغیرها و شاخص¬ها، طراحی پرسشنامه اولیه، آزمون پرسشنامه، تهیه طرح یا چارچوب نمونه¬¬گیری، اجرای عملیات پرسشگری، ورود داده¬ها، اخذ خروجی و تهیه گزارش و مسایل پس از گزارش.