نشست بررسی روش و ديدگاه‌های تفسيری آيت‌الله معرفت، 9 آبان‌ماه با حضور «زهره اخوان مقدم» محقق و مدرس دانشگاه در خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران زهره اخوان مقدم» عضو هيئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران در ابتدای اين نشست ضمن بيان اهميت بررسی انديشه‌های علوم قرآنی و تفسيری آيت‌الله معرفت گفت: آيت‌الله معرفت با وجود اينكه دانش‌آموخته حوزه‌های علميه نجف و كربلا و مجتهد مسلم بود، به خاطر اينكه خلأيی را در حوزه علوم قرآن مشاهده كرد، فقه و نگارش رساله عمليه را كنار گذاشت و همه همتش را صرف مباحث علوم قرآنی كرد.

وي افزود: آيت‌الله معرفت با درك درست زمانه به تحليل مسائل روز و با دقت نظر و شناخت وسيع به مسائلی كه مورد نياز بود می‌پرداخت و از درگير شدن و پرداختن به مسائلی كه مورد نياز نبود دوری می‌كرد. اين محقق و مدرس دانشگاه در ادامه سخنانش اظهار كرد: شناخت درست نيازهای زمانه و درك درد و نياز مخاطب يكی از مهم‌ترين ويژگی‌های آيت‌الله معرفت بود كه وی با درك درست اين نيازها نگارش كتاب‌هايش را به موضوعاتی اختصاص می‌داد كه خلأيی در آن حوزه بود يا اينكه با نگارش اين كتاب‌ها مشكلی را حل و يا شبهه‌ای را دفع كند. اخوان مقدم تأكيد كرد: فقه شيعه هميشه به اين معروف بوده كه پويا است و بنابراين آيت‌الله معرفت نيازی نديد كه وارد اين عرصه شود و به مباحث و موضوعاتی كه مغفول مانده بود، پرداخت. علوم قرآنی در حوزه‌های علميه شيعه بحث مغفولی بود كه در اين باره آثار در خور توجهی نگاشته نشده بود و آيت‌الله معرفت را بايد احياگر علوم قرآنی معرفی كرد.

مدرس دانشگاه امام صادق(ع) گفت: علوم قرآنی معمولا مورد توجه علمای جهان اسلام نبوده تا اينكه در قرن هشتم علمای اهل سنت مانند زركشی، سيوطی و بعدها زرقانی و ... به اين موضوع پرداختند و كتاب‌های مهمی نوشته شد. از قرن هشتم تا قرن چهاردهم، در ميان شيعه هيچ اثر جامعی در حوزه علوم قرآنی نوشته نشد. بعدها علامه بلاغی به اين كار پرداخت، اما می‌توان گفت آيت‌الله معرفت تنها كسی بود كه به طور عمده همه توان خود را روی اين حوزه گذاشت.

وی به كارهای پرداخته شده علوم قرآن در ميان مستشرقين پرداخت و تصريح كرد: حتی برای اولين بار مستشرقين در بسياری از حوزه‌های علوم قرآن وارد شدند و به نگارش و تأليف آثار پرداختند، كه با توجه به اينكه منابعشان از اهل سنت بود و به خاطر مسائل ديگر، كارهايشان با اشكالات بسياری روبروست.

اخوان‌ مقدم، در ادامه سخنانش به بررسی ويژگی‌های شخصيتی آيت‌الله معرفت پرداخت و اخلاص و خستگی‌ناپذيری را از ويژگی‌های مهم شخصيتی وی دانست و گفت: آيت‌الله معرفت با اخلاص بعد از درك اين موضوع كه علوم قرآنی بخش و حوزه مغفول‌مانده‌ای است وارد اين عرصه شد و به پر كردن عرصه‌های خالی پرداخت. اين محقق و نويسنده در ادامه سخنانش تواضع و ادب و شيفتگی به اهل بيت(ع) را از خصلت‌های مهم آيت‌الله معرفت دانست و در اين باره گفت: آيت‌الله معرفت مرزبان جهان تشيع بود.

وی با شناخت كامل و مطالعه خوب به نگارش كتاب‌های مهمی مانند شبهات و ردود و التفسير و المفسرون پرداخت و به شبهات مطرح شده در مورد قرآن و تفاسير شيعه پاسخ گفت كه اين امر را تكليفی برای خودش می‌دانست.

وی افزود: مگر ممكن است كسی به دنبال حق و حقيقت و قرآن برود و از اهل بيت(ع) دور باشد. آيت‌الله معرفت معتقد بود كه مشكلات جهان اسلام ناشی از دوری از معارف اهل بيت(ع) است. وی در تفسير الاثری الجامع در صدد اين بود كه ارحجيت و برتری مطلق ميراث تفسيری اهل بيت(ع) را بر ميراث تفسيری ديگران نشان دهد.

اخوان‌ مقدم در ادامه سخنانش به ديدگاه‌ها و روش‌ تفسيری مورد نظر آيت‌الله معرفت پرداخت و تأكيد كرد: آيت‌الله معرفت در اين باره دارای نوآوری‌های بود كه باعث شد تفسير او از ديگر مفسران متمايز باشد، اگرچه وی مؤفق نشد كار تفسير الاثری الجامع را به پايان ببرد، اما شاگردان و تيم تحقيقاتی او در انجام اين كار كوشا هستند تا آرزويش برآورده شود.ح/الف