سلسله نشست های نقد و بررسی «موانع شادي انسان عصر حاضر» به منظور شناسایی و معرفی موانع شادی و فراهم کردن عرصه شادی آدمیان به عنوان یکی از نیاز‌های اساسی یک جامعه پویا و در حال پیشرفت ، و با تکیه به روان آدمی، فرهنگ کهن و تاریخی سرزمین ایران و منابع معتبر دین مبین اسلام ، از سوی معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم در دانشگاه تربيت معلم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي واحد تربيت معلم،در این نشست ها از جوانب گوناگونی نظیر نگاه روان شناختی ، زیستی ، تاریخی ، دینی و ... در دو ميزگرد مجزا و با حضور جمعی 3 صاحب نظر در ميزگرد اول و 2 صاحب نظر در ميزگرد دوم به موضوع پرداخته شد .
پروفسور حسن عشايري ، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ؛ حجت الاسلام دکتر محمدرضا مصطفي پور ، عضو هیأت علمی گروه معارف دانشگاه تربيت معلم و اعظم نوفرستي، عضو هيات علمي گروه پژوهشی روان شناختی جهاد دانشگاهي واحد تربيت معلم، سخنرانان نشست اول بودند.
در نشست دوم نيز دکتر ياسرتعدادی ، عضو هیأت علمی دانشگاه تربيت معلم و دکتر حسین محمدی ، عضو هیأت علمی اين دانشگاه به سخنراني پرداختند.
پروفسور حسن عشايري در این نشست گفت: شادي بدون عشق و آزادي و شور زندگي هيچ معنايي ندارد و شادي كردن بايد در مراحل تكامل انديشه رفتار انسان باشد.
وي افزود: انسان عصر حاضر از خود بيگانه است و انسان از خود بيگانه شادي‌اش هم نوعي از خود بيگانگي است.
وي تصريح كرد: شادي يك نياز است كه بايد با فرد همراه باشد و شادي بي خرد با ننگ و خواري همراه است.
عشايري گفت: شادي يك مساله اجتماعي است و انساني كه مغز اجتماعي دارد مي‌تواند بخندد وگرنه انسان عقب مانده ذهني هميشه در حال خنديدن است و فرقي بين شادي و غم نمي‌بيند.
این صاحب نظر با بیان این که توجه بيش از حد به ماديات در مراسم‌هاي شادي و چشم و هم‌چشمي مدفن شادي است، خاطرنشان كرد: شادي يك فرايند سازمان يافته است و به هيچ وجه نبايد با شادي كردن مزاحم ديگران شد و موسيقي حرام همان موسيقي شنيدن صداي گريه كردن بچه يتيم و يا صداي آه و ناله يك پيرزن و يا صداي ناهنجار در همسايگي خانه است.
وي تصريح كرد: شادي بايد فرايند هيجاني مثبتي داشته باشد كه تبديل به لذت شود و لذت تبديل به فضيلت شود.
اين عضو هيات علمي دانشگاه در پايان گفت: داشتن كمي اضطراب و استرس در هيچ انساني بد نيست و در يك دانشجو هم بايد درد زايمان شخصيت، همان داشتن اضطراب و استرس باشد.
وي در پايان گفت: هنر آن نيست كه ما هميشه شاد باشيم و به دنبال شادي بگرديم هنر آن است كه ما بتوانيم اين شادي را دنبال خود بكشانيم.
در ادامه اين جلسه حجت الاسلام دکتر محمدرضا مصطفي پور ، عضو هیأت علمی گروه معارف دانشگاه تربيت معلم نيز به بررسي ديدگاه دين نسبت به شادي پرداخت و گفت: شاد زيستن با ديندار زيستن در تضاد نيست و حتي در آموزه‌هاي ديني مومن را فردي مي‌نامند كه در برخورد با ديگران خوش رو و خوش برخورد باشد و در بسياري از اديان الهي بر اين مساله تاكيد شده است.
وي افزود: زندگي با گريه و زاري ويژه انسان مومن و ديندار نيست و براي يك انسان مومن و ديندار شاد بودن و شادي بخشيدن يك اخلاق حسنه است.
مصطفي پور خاطرنشان كرد: نماد شادي خنديدن است و انساني كه شاد نباشد نمي‌تواند واقعاً بخندد اما متاسفانه در جوامع امروزي شادي‌هاي كاذب بسيار زياد شده و اين شادي‌ها خنديدن كاذب را نيز به دنبال دارد در حالي‌كه شادي يك حالت روحي دروني است و فرد شاد كسي است كه در برخورد با ديگران سازگار است و حالت افسردگي ندارد.
وي با اشاره به موانع شادي انسان عصر حاضر گفت: پيچيدگي زندگي، چشم و هم چشمي، زياده خواهي همراه با تخيلات دست نيافتني، منفي نگري، پوچي و بي معني بودن زندگي از مهمترين موانع شادي انسان عصر حاضر است.
اين استاد دانشگاه تربيت معلم در پايان تاكيد كرد: انسان بايد براي غلبه بر موانع شادي در خود به معنادار بودن زندگي و هدف دار بودن آن پي ببرد و بداند كه غم‌هاي زندگي تنها سراب‌هايي هستند كه واقعيت آن چناني ندارند.
هم‌چنين اعظم نوفرستي، عضو هيات علمي جهاددانشگاهي واحد تربيت معلم در ادامه اين نشست خاطرنشان كرد: آموزه‌هايي كه در سير تكامل انسان وجود دارد در بسيار مواقع مانعي براي شادي اوست چراكه بسياري از ما با توجه به رفتار پدران و اجداد خود ياد گرفته‌ايم كه شاد نباشيم.
وي افزود : در گذشته مقايسه كردن افراد راهي براي شادي بوده است در حالي‌كه امروز اين مساله منجر به چشم و هم چشمي مي‌شود و در نهايت موجب افسردگي و ناراحتي در بين افراد مي‌شود.
نوفرستي تاكيد كرد: در حالي‌كه مقايسه‌ها بايد واقع بينانه باشد نه از روي چشم و هم چشمي، چراكه چشم و هم چشمي يك عمل تخریب كننده‌است و شخصيت افراد را از بين مي‌برد.
اين پژوهشگر در پايان گفت: شادي حلقه گمشده زندگي انسان عصر حاضر است و انسان بايد اين حلقه را بازيابد.
دکتر یاسر تعدادی در دومین نشست از سلسله نشست های نقد و بررسی «موانع شادي انسان عصر حاضر»به بررسي موانع شادي انسان عصر حاضر از بُعد روان‌شناسي پرداخت و گفت: انسان در كل يك موجود زيستي ، روان شناختي، اجتماعي و روحاني است؛ ولي تعريف انسان عصر حاضر چيست؟ و آيا انسان امروز با انسان اوليه متفاوت است و اين علت ناراحتي اوست؟ تعريف انسان عصر حاضر شايسته خيلي از انسان‌هاي امروزي نيست؛ چرا كه انسان عصر حاضر انساني است كه واقعاً در عصر حاضر زندگي مي‌كند و متمدن و آگاه است و درد جامعه متمدن نيز از زماني آغاز شد كه جامعه آگاه شد.
وي افزود: شادي يك حالت هيجاني- دروني همراه با ارضاي نيازهاي مثبت است ولي امروز روي شادي‌هاي كاذب تاكيد مي‌شود در حالي كه بايد بين شادي‌هاي مثبت و شادي‌هاي زودگذر فرق قائل شد.
دکتر تعدادي با اشاره به موانع روان شناختي شادي گفت: اولين عامل براي ايجاد مانع در اين حوزه باورهاي غيرمنطقي است. باورهايي مثل شخصيت سازي، قطبي سازي، شخصي سازي حوادث. انسان بايد باورهاي غيرمنطقي را بشناسد و رفع كند ولي متاسفانه ما زماني را براي خودآگاهي نمي‌گذاريم و باورهاي غير منطقي را نمي شناسيم.
وي تاكيد كرد: امروزه با وجود پيشرفت تكنولوژي و رفاه بيشتر باز انسان با درد و غم و ناشادي عجين شده است و تلاش دانشمندان براي كم كردن اين غم‌هاست نه از بين بردن آن.
اين عضو هيأت علمي دانشگاه خاطرنشان كرد: بر اساس پژوهش‌هايي كه اخيراً انجام شده 34 درصد مردم تهران شاد هستند و 38 درصد غمگين و بقيه اصلاً نمي دانند شادند يا غمگين؛ و این آمار ، آمار خوبی نیست.
وي با تاكيد بر اينكه احساسات انسان ريشه در افكارش دارد گفت: براي از بين بردن احساسات منفي بايد افكار منفي را از خود دور كنيم و افكار خود را اصلاح نماييم و هر چه قدر فاصله بين خودپنداري واقعي و خودپنداري ايده آل انسان زياد شود مشكل آغاز مي‌شود و آسيب‌هاي رواني زياد مي‌شود.
تعدادي با طرح اين سوال كه درد جامعه امروز چيست؟ گفت: صنعت و تكنولوژي باعث ناشادي ما نشده است و كم شدن ارتباطات، استرس و نداشتن آرامش دروني براي انسان حاضر مشكل ايجاد كرده است و در مورد جامعه ما به دليل اينكه خيلي از تكنولوژيها در بستر فرهنگ ما شكل نگرفته و ما مصرف كننده بوده ايم دچار مشكل شده ايم.
وي تنهايي را مشكل اصلي انسان معاصر دانست و گفت: انسان امروزي تنهاست و از ديگران فرار مي‌كند، انسان امروز براي خود يك الگوي رفتاري انتخاب مي كند و مشكل همين الگوهاي رفتاري غلط است و بايد بدانيم كه منشاء اين الگوهاي غلط كجاست و آن را برطرف كنيم. بايد روي اين الگوها بحث شود و اين الگوها متناسب با شرايط و شخصيت هر فرد باشد.
اين پژوهشگر در ادامه بين انسان ايراني و جهاني تفاوت قائل شد و گفت: انسان‌هاي ايراني انسان‌هايي مغرور و كمال طلب هستند و اگر الگوهاي رفتاري غلط با آن همراه شود مشكلات عديده‌اي را براي او ايجاد مي‌كند.
وي يادآور شد: خودپنداري كه در انسان شكل مي گيرد تا حد زيادي به خانواده برمي گردد و در راه شناخت اين مانع بايد به الگوهاي رفتاري خانواده برگرديم و در اين مورد بايد بر ميزان وقتي كه والدين براي فرزندان مي گذارند تاكيد كرد.
تعدادي تصريح كرد: انسان امروز دارد نسل به نسل از خود بيگانه مي‌شود و در حالي كه در شرايط پيشرفت تكنولوژي زندگي مي كند ولي استفاده نادرست از آن باعث بروز مشكلات زيادي براي انسان شده است؛ در حالي كه ذات صنعت با رفاه و آرامش مشكلي ندارد. ولي چون انسان براي آرامش روان خود وقتي صرف نمي‌كند، اين تكنولوژي باعث تنهايي او شده است و انسان با افكار نادرست خود تكنولوژي را بد جلوه داده است و به دليل بي برنامگي دچار سرگشتگي شده است.
وي با تاكيد بر اين كه انسان بايد معماي دروني خود را حل كند، گفت: امروز انسان بيشتر با خودِ اتوماتيك درگير است و بايد خودِ واقعي‌اش را پيدا كند و بايد به درون خود برگردد و خودِ كامل را پيدا كند. هر چند تعريف انسان كامل سخت است ولي به عقيده روان شناسان انسان كامل، انساني است كه به نيازهاي فراسوي خود رسيده باشد.
اين استاد دانشگاه در پايان خاطرنشان كرد: اگر انسان خود واقعي‌اش را بشناسد با تكنولوژي همگام مي‌شود و به اين تفكر مي رسد كه هر چقدر تكنولوژي پيشرفت كند براي او بهتر است هر چند اگر وقت داشته باشد براي تفكر.
در ادامه نشست دوم، دكتر حسين محمدي، عضو هيأت علمي دانشگاه تربيت معلم به بررسي ريشه تاريخي موانع شادي پرداخت و گفت: مردم ايران تمدني سرشار از آيين‌ها و جشن‌هاي مختلف دارند به طوري كه قبل از اسلام 46 جشن باستاني داشتند و بعد از اسلام نيز جشن‌هاي ديني به آن اضافه شد.
وي افزود: جشن ريشه اوستايي دارد و به معناي ستايش و شكر نعمت‌هاي خداوند است و انسان‌هايي كه با ايمان‌ترند بهتر خدا را شكر مي‌كنند و در نتيجه انسان‌هاي شادتري هستند.
محمدي با اشاره به اينكه شادي به معناي احساسات منهاي بّعد منفي آن است، گفت: شادي دروني يعني احساس دروني كه در آن استرس وجود ندارد.
وي با تاكيد بر اينكه ايرانيان هميشه انسان‌هاي مومني بوده‌اند و در نتيجه شادتر بوده‌اند، گفت: مشكل امروز ما كاهش ايمان و در نتيجه كاهش شادي است.
اين پژوهشگر تصريح كرد: ايرانيان نقصي در ساختار فرهنگي و مذهبي ندارند اما در اين عرصه موانع تاريخي زيادي باعث بوجود آمدن مشكلات براي مردم ايران شد كه جنگهاي مختلف از جمله آنها مي‌باشد و از جمله اين درگيري‌ها مي توان به درگيري زمان هخامنشيان و يونانيان اشاره كرد.
وي يادآور شد: مقاوم‌ترين فرهنگ بشري، فرهنگ ايراني است؛ چرا كه اين مردم با تمام حوادث تاريخي توانستند باز هم كمر راست كنند ولي بايد گفت با اين همه جنگ و درگيري در زمان حكومت پادشاهان چه انتظاري جز غم مي شود از مردم داشت.
محمدي در ادامه انقلاب اسلامي را زيباترين و باثبات‌ترين حركت فرهنگي طول تاريخ ايران دانست و گفت: پس از جنگ و درگيري متعدد و بی‌شمار در طول تاریخ ، مردم به دوره انقلاب اسلامي رسيدند و براي اولين بار مردم و دولت يكي شدند. هرچند پس از انقلاب نيز جنگ هشت ساله كه به خاطر زياده‌خواهي فردي مثل صدام رخ داد فشار روحي و رواني روي مردم آورد، ولي مردم هنوز ثابت قدم و استوارند كه اين نشان از غناي فرهنگي اين مردم و تمدن ايراني است.
وي در پايان گفت: ما به اين فرهنگ و تاريخ افتخار مي‌كنيم و تنها چيزي كه نياز داريم تا موانع را برطرف كنيم وحدت و منافع ملي است و نبايد اجازه دهيم هيچ كس به ما ضربه بزند چرا كه اگر وحدت داشته باشيم موانع ديگر را از ميان بر مي‌داريم.ح/الف