خط مشي خبري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در مراسمي كه بهمناسبت گراميداشت روز خبرنگار با حضور سرپرست جهاد دانشگاهي، اعضاي هيات مديره خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، و سرپرست و اعضاي هيات مديره پيشين در جمع خبرنگاران، مديران و ديگر اعضاي اين خبرگزاري برگزار شد، از سوي سرپرست جهاد دانشگاهي به مدير عامل خبرگزاري دانشجويان ايران جهت قرار گرفتن در كليهي امور تحويل داده شد.
مدير عامل ايسنا پس از دريافت خط مشي خبرگزاري دانشجويان ايران، با بيان اينكه اين خط مشي را بهعنوان امانتي بزرگ ميپذيرد، با گواه گرفتن خون دو خبرنگار و عكاس شهيد ايسنا گفت: بهاتفاق شما همكاران با اين شهيدان عهد ميبينديم كه مجري خط مشي خبري ايسنا باشيم و آن را بهعنوان سرمشق برنامهي اخبار خود قرار داده و هميشه در تمامي مراحل از آن استفاده كنيم و با سربلندي در خدمت نظام اسلامي، تحت ولايت ولي امر مسلمين، بهعنوان حافظ منافع جمهوري اسلامي ايران به توليد و نشر اخبار "خوب ، مفيد و اميد بخش" بپردازيم و اين هدف محقق نخواهد شد مگر با همكاري همهي شما عزيزان.
متن خط مشي خبري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كه توسط اعضا و مديران ايسنا طي جلسههاي متعدد تدوين شده، به تصويب مديريت وقت و رياست جهاد دانشگاهي رسيده و در مراسم يادشده توسط دكتر محمدحسين يادگاري به علي متقيان تحويل داده شد، به شرح زير است:
تعريف:
خط مشي خبري خبرگزاري دانشجويان ايران شامل كليه اصول و ارزشهاي اعتقادي و حرفهاي حاكم بر تحريريه خبر است كه ميتواند خبرگزاري را در مسير دستيابي به اهداف اصلي مندرج در اساسنامه آن قرار دهد و همه اعضا ملزم به رعايت آن هستند.
مقدمه:
اين خط مشي با توجه به اهداف اصلي تاسيس ايسنا شامل ايفاي نقش دانشگاهيان در توسعه فضاي رسانهاي كشور و ارتقاي آگاهيهاي علمي، فرهنگي، ديني، سياسي، اجتماعي، اقتصادي و شكلگيري حلقه واسط بين حاكميت، نخبگان و مردم و همچنين تلاش براي دستيافتن به موجوديتي جامع و كامل از يك خبرگزاري معتبر و تعيينكننده در عرصه داخلي و بينالمللي، در دو فصل اصول كلي و اصول حرفهاي تدوين شده است.
فصل اول:
اصول كلي
اصول كلي حاكم بر تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران همان اصول اعتقادي و باورهاي جهادگران جهاد دانشگاهي، موسسان و اعضاي خبرگزاري دانشجويان ايران و شامل شش اصل زير است:
1- اسلام، 2- ارزشهاي انقلاب اسلامي و نظام مقدس جمهوري اسلامي، 3- قانون اساسي 4- انديشههاي حضرت امام خميني(ره) 5- ولايت فقيه 6- منافع و ارزشهاي ملي
1- اسلام:
اعتقاد و التزام عملي به آموزههاي اسلام ناب محمدي (ص) و ترويج آن از اصول كلي خدشهناپذير حاكم بر تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) است. ايسنا در راستاي حفظ هويت اسلامي و عمل به رهنمودهاي بزرگان دين، اشاعه فرهنگ و آموزههاي اصيل اسلامي را همواره وظيفه خود ميداند.
خبرگزاري دانشجويان ايران، همچنين تلاش در راستاي تحقق وحدت مسلمانان جهان را از مباني مهم خبري خود ميداند.
2- ارزشهاي انقلاب اسلامي و نظام مقدس جمهوري اسلامي:
پايبندي به آرمانها و ارزشهاي انقلاب اسلامي و پاسداري از محتواي شعار جاودانه «استقلال، آزادي ، جمهوري اسلامي» به عنوان عصاره مطالبات ملت بزرگ ايران همواره سرلوحه فعاليتهاي خبرگزاري دانشجويان ايران قرار دارد.
ايسنا در اين زمينه، با تاكيد بر اشاعه گفتمان ، ادبيات و فرهنگ اصيل انقلاب اسلامي، حمايت از اصول ، ارزشها و اركان نظام مقدس جمهوري اسلامي را وظيفه خود ميداند.
3- قانون اساسي:
اعتقاد و التزام به قانوني اساسي و دفاع از آن به عوان ميثاق ملي و تلاش در جهت حاكميت و اجراي حداكثري تمام اصول قانون اساسي از اصول موكد حاكم بر تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران است.
4-انديشههاي حضرت امام خميني(ره):
پايبندي به آرمانها و آموزههاي و الاي حضرت امام خميني(ره)، بنيانگذار جمهوري اسلامي و تلاش در جهت ترويج انديشهها و رهنمودهاي ايشان، به ويژه تكيه بر وصيتنامه سياسي – الهي ايشان از اصول خدشهناپذير ايسناست.
5- ولايت فقيه:
اعتقاد و التزام عملي به ولايت مطلقه فقيه به همراه دفاع از اصل ولايت مطلقه فقيه و تبيين و ترويج ديدگاههاي مقام معظم رهبري، اصل هميشگي حاكم بر سياستهاي خبري و تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران است.
6- منافع و ارزشهاي ملي:
تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران همواره در جهت حفظ و تقويت وحدت ملي و تبيين منافع و مصالح ملي و صيانت از آنها تلاش ميكند. در همين راستا حفظ هويت اصيل ايراني – اسلامي و حراست از آن، اشاعه فرهنگ و باورهاي درست كهن و عميق مذهبي و ملي، توجه جدي به مساله امنيت ملي ، پاسداري از تماميت ارضي و اقتدار نيروهاي مسلح و همچنين ترويج و تقويت روحيه اميد، خودباوري و مشاركت در عرصههاي ملي با تاسي به پيام مقام معظم رهبري براي آغاز بكار ايسنا ( اخبار خوب، مفيد و اميدبخش مخابره كنيد، انشاءالله موفق باشيد) از وظايف خبرگزاري دانشجويان ايران است.
فصل دوم:
اصول حرفهاي
اصول حرفهاي اصليترين اصول حاكم بر تمامي مراحل و سطوح تهيه و انتشار خبر(شامل هرآنچه بر روي سايت خبري ايسنا قرار ميگيرد) در خبرگزاري دانشجويان ايران است. اين اصول دو بخش «اصول خبري» و« اخلاق و روشهاي حرفهاي» را شامل ميشود.
بخش اول:
اصول خبري
اصول خبري خبرگزاري دانشجويان ايران، اصولي غير قابل تغيير و خدشه است كه در كليه سطوح توليد و انتشار خبر در تحريريه خبرگزاري از سوي خبرنگاران ، دبيران ، سردبيران ، مديران و مديرعامل رعايت ميشود.
اين اصول شامل شش اصل «صحت»، «دقت»، «سرعت»، «بيطرفي»، « استقلال «تحريريه» و «جامعيت» هستند.
1- صحت:
صحت اخبار به معناي روايت واقعي و دقيق رويدادها، مورد تاكيد جدي ايسناست و تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران صحت خبر را مقدم بر سرعت انتشار آن ميداند. در همين راستا اخبار ايسنا تنها پس از اطمينان كامل از صحت آن برمبناي منابع موثق ، يا اسناد معتبر خبري ارسال ميشود.
2- دقت:
رعايت اصول حرفهاي خبرنويسي از جمله انعكاس و نگارش صحيح خبر بر مبناي روشهاي حرفهاي و علمي، ذكر دقيق جزئيات موجود در خبر، روشني و وضوح متن خبر و رعايت آيين نگارش صحيح زبان فارسي، مجموعا تعريف «دقت» در نگاه تحريريه ايسناست و رعايت آن پس از اصل صحت، مقدم بر سرعت ارسال خبر است.
3- سرعت:
ارسال خبر در سريعترين زمان ممكن پس از رعايت صحت و دقت يكي از اصول خبري حاكم بر تحريريه ايسنا محسوب ميشود.
4- بيطرفي:
ايجاد امكان برابر و غيرجانبدارانه براي طرح ديدگاههاي مختلف افراد، تشكلها و نهادهاي قانوني در موضوعات گوناگون، در چارچوب قانون و اصول كلي خط مشي خبرگزاري، از جمله اصول خبري حاكم بر تحريريه خبري ايسناست.
5- استقلال تحريريه:
حفظ استقلال تحريري و عدم وابستگي به جريانها، تشكلها، نهادها، سازمانها و اشخاص دولتي و غير دولتي و همچنين عدم پذيرش نظرات غير قانوني مراجع خارج از مجموعه خبرگزاري، از اصول مهم خبري حاكم بر تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران محسوب ميشود.
6- جامعيت:
نگاه فراگير، همهجانبه، و متكثر به مسائل مختلف خبري و ترويج چند صدايي با رويكرد كارشناسانه در چارچوب قانون، فارغ از ملاحظات جغرافيايي، نژادي، قومي، زباني، فكري و عقيدتي از اصول خبري حاكم بر تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران است.
بخش دوم:
اخلاق و روشهاي حرفهاي
1- پاسخگويي:
خبرگزاري دانشجويان ايران نسبت به اخبار منتشره خود با احساس مسووليت و تعهد، به مخاطبان اعم از مردم و مراجع كسب خبر پاسخگوست؛ در اين ارتباط «توضيحات»، «تكذيبيهها» و «اصلاحيههاي» ارسالي به خبرگزاري بر اساس قانون مطبوعات، رعايت كامل اصول اخلاقي و با ارزيابي صحت ادعاهاي مطرح شده منتشر ميشود و ايسنا درصورت لزوم توضيحات و مستندات خود را نيز در انتهاي اين مطالب ارائه ميكند.
خبرگزاري دانشجويان ايران پاسخگوي اخبار ديگر رسانهها نيست و الزامي به انتشار تكذيبيهها، توضيحات و اصلاحيههاي مربوط به اخبار ديگر رسانهها ندارد، بديهي است اطلاعيههاي رسمي در مورد برخي شايعات و اخبار از اين قاعده مستثني است.
2-اعتماد:
جلب اعتماد مخاطبان اعم از مردم و مراجع خبري روح كلي حاكم بر تحريريه ايسناست و مواردي همچون اطمينان يافتن از صحت خبر، تكيه بر منابع موثق خبري، پاسخگويي و احترام به سليقه مخاطبان مختلف از اركان اين اعتمادسازي است.
ايسنا در همين زمينه سخنان كسي را كه قبل از انتشار خبر به نحوي قابل استناد نارضايتي خود را نسبت به انتشار بخش و يا كل سخنانش اعلام كند، منتشر نميكند.
همچنين در گفتوگوهاي اختصاصي، پرسش از مصاحبهشونده درباره لزوم يا عدم لزوم اخذ تاييديه پيش از انتشار خبر ، از روشهاي ايسنا براي اعتمادسازي با مراجع خبري است.
3- نقد:
ايسنا نقد را از وظايف ذاتي رسانهها ميداند. روش كلي نقد در خبرگزاري دانشجويان ايران «نقد منصفانه» به معني ايجاد فرصت برابر براي همگان در بيان نكات مثبت و منفي يك موضوع به همراه ارائه راهكارها از منظري علمي است كه با هدف آگاهي و اصلاح امور صورت ميگيرد.
ايسنا درصورت انتشار انتقاد از يك شخصيت حقيقي يا حقوقي، اخذ و انتشار توضيحات طرف مورد انتقاد را نيز وظيفه خود ميداند.
4- افكارعمومي:
ايسنا توجه و پاسخگويي به پرسشها و موضوعات مورد علاقه و توجه افكار عمومي درچارچوب قانون و همچنين احترام به احساسات، عقايد و هنجارهاي عمومي و رعايت حرمت آنها را وظيفه خود ميداند.
5- اعتدال:
تقويت گرايشها و رويكردهاي عقلاني و ميانهروانه در تمام موضوعات و عرصهها و دوري از حركات و نگاههاي افراطي و تفريطي مشي كلي حاكم بر سياستهاي خبري تحريريه ايسناست.
6- حقوق شهروندي:
خبرگزاري دانشجويان ايران توجه كامل به هرآنچه در قوانين و مقررات كشور از آن به عنوان حقوق شهروندي ياد ميشود، به ويژه رعايت حريم خصوصي، اجتناب جدي از ايراد تهمت و افترا و پاسداري از حقوق انساني فرد فرد اعضاي جامعه را، سرلوحه سياستهاي خبري خود ميداند و در همين راستا در جهت توسعه فرهنگ رعايت حقوق شهروندي با رويكردهاي علمي و آموزشي گام بر ميدارد.
7- دسترسي آزاد به اطلاعات:
خبرگزاري دانشجويان ايران بر ضرورت احترام به حق مردم در دستيابي به اطلاعات در چارچوب قانون و شكستن انحصارات خبري تاكيد دارد و هرگونه تحديد اطلاعرساني و اعمال خطوط قرمز خبري را تنها در چارچوب قانون و خط مشي خبري خود و اخلاق حرفهاي به رسميت ميشناسد.
تحريريه ايسنا عدم انتشار مطالب طبق چارچوبهاي قانوني را «سانسور» تلقي نميكند.
8- ذكر منبع:
كليه مطالب در سايت خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) با ذكر منبع و احترام به مالكيت معنوي منتشر ميشود.
9- حريم خبر:
اعضاي تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران حريم خبر را پاك و منزه از هرگونه منافع اقتصادي، اغراض سياسي و يا نگاههاي شخصي ميدانند.
نپذيرفتن هداياي حوزههاي خبري از سوي اعضاي تحريريه ايسنا و جدا بودن كامل هرگونه فعاليت اقتصادي خبرگزاري از بخش خبري آن از جمله روشهاي ايسنا براي رعايت حريم خبر محسوب ميشود.
تحريريه خبرگزاري دانشجويان ايران هيچ تعهدي در قبال فعاليتهاي بازرگاني و اقتصادي ساير بخشهاي ايسنا ندارد، به عبارت ديگر در ايسنا« خبر، فروشي نيست.»
10- نوآوريهاي خبري:
تحريريه ايسنا پيشرو بودن در پرداخت بهنگام به موضوعات جاري و جريانسازيهاي مثبت با رويكردهاي خلاقانه و ابداعات خبري ، همراه با روشهاي نوين تكنولوژيكي و رسانهاي را از اصول حرفهاي خود ميداند.
11- نگاه دانشجويي:
ايسنا وظيفه خود ميداند در جهت تقويت نگاه دانشجويي با رويكردهاي علمي – تخصصي، جستجوگرانه، آرمانخواهانه ، حقيقتجويانه و جسورانه به پيگيري و انتشار اخبار بپردازد.
12- توجه به نگاههاي غير رسمي:
به منظور حفظ رويكردهاي دانشجويي ، كمك به طرح نگاههاي غير رسمي قانوني فاقد تريبون فراگير و افزايش تنوع و جذابيت خبري، در تحريريه ايسنا نگاههاي غير رسمي مورد توجه ويژه قرار دارد.
13- عدم افشاي منبع خبر:
درصورتيكه خبرگزاري دانشجويان ايران تشخيص دهد خبري حاوي ارزشهاي خبري قابل اعتناست و ميتواند پاسخگوي حداقل يكي از پرسشهاي مهم افكار عمومي باشد، اما منبع خبر ميخواهد از تبعات نامطلوب احتمالي انتشار آن به اسم خود محفوظ بماند، ميتواند پس از اطمينان از صحت، عدم مغايرت آن با خط مشي ايسنا و ثبت و ضبط مستندات، خبر را بدون ذكر نام منبع منتشر كند، بديهي است در اين صورت نام منبع خبر در ايسنا محفوظ است و بدون حكم مراجع رسمي قضايي قابل افشا شدن نخواهد بود.
14- حمايت از محرومان:
ايسنا همواره حامي گفتمان حمايت از محرومان و مستضعفان و مدافع جدي حقوق اين قشر به عنوان صاحبان اصلي انقلاب شكوهمند اسلامي است.
15- توجه ويژه به اخبار علمي و دانشگاهي:
تحريريه ايسنا علاوه بر حفظ رويكرد علمي نسبت به كليه موضوعات خبري، توجه خاصي به اخبار علمي و دانشگاهي به ويژه در موارد مربوط به پيشرفتهاي علمي كشور دارد.
«رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود، رهرو آن است كه آهسته و پيوسته رود»