آيين تجليل از كميته‌هاي علمي و داوري، اعضاي دبيرخانه و برگزيدگان مقاله‌هاي هفتمين همايش ملي خليج هميشه فارس صبح امروز (دوشنبه، 20 تيرماه) با حضور رييس جهاد دانشگاهي برگزار شد.

به گزارش خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، منوچهر جهانيان ـ دبير هفتمين همايش ملي خليج هميشه فارس ـ در ابتداي اين مراسم با اشاره به رشد كمي و كيفي در هفت دوره برگزاري اين همايش، اظهار كرد: اين نشان‌دهنده‌ي نگرش مجامع علمي و دانشگاهي به موضوع خليج فارس است. يكي از سرمايه‌هاي اصلي ما اساتيد و پژوهشگران هستند كه بايد از حمايت‌ها و رهنمودهاي آن‌ها استفاده كنيم.

او ادامه داد:‌ اميدوارم در دوره‌ي بعدي همايش شاهد مطرح شدن مباحث گردشگري خليج فارس و بين‌المللي شدن اين همايش باشيم.

جهانيان بيان كرد:‌ شايد باور نكنيد، ولي ما با كم‌ترين امكانات، اما با تمام توان در اين حوزه فعاليت كرده و به معرفي ايران‌شناسي و ميراث تمدني پرداخته‌ايم.

او همچنين به افتتاح نسخه‌ي دوم پايگاه اطلاع‌رساني مركز گردشگري علمي ـ فرهنگي جهاد دانشگاهي به زبان‌هاي عربي و انگليسي اشاره كرد و افزود: اين پايگاه در سال 1387 به زبان فارسي رونمايي شد كه يكي از كامل‌ترين مرجع‌هاي اطلاعات ايران‌شناسي، جاذبه‌هاي طبيعي،‌ ميراث فرهنگي و مباحث علمي و تخصصي 31 استان كشور است. در دو سال اخير، اين مطالب به زبان‌هاي عربي و انگليسي ترجمه شدند تا در اختيار مراجع علمي و دانشگاهي داخل و خارج كشور قرار گيرند.

در ادامه‌ي اين مراسم، محمدحسن گنجي ـ پدر علم جغرافياي ايران ـ اظهار كرد:‌ در دو دهه‌ي اخير، هيچ فضايي در محدوده‌ي ايران به اندازه‌ي خليج فارس بررسي و مطالعه نشده است، حتا در خارج از كشور هم اگر درباره‌ي مسائل بين‌المللي مانند فلسطين اشغالي و سواحل شرقي مديترانه بحث مي‌شد، موضوع خليج فارس نيز در كنار آن‌ها مورد بررسي دانشمندان قرار مي‌گرفت.

به اعتقاد او، عامل اصلي اين جنبش تحقيقاتي درباره‌ي خليج فارس، نام آن بوده است. ابتدا نام خليج فارس مورد حمله قرار گرفت و سپس موضوع كش پيدا كرد و اين بهانه‌اي شد تا در 10 ـ‌ 15 سال اخير، مسأله‌ي خليج فارس در همايش‌هاي مختلف بررسي شود.

گنجي با بيان اين‌كه اين اواخر، مسأله‌ي گردشگري خليج فارس بيشتر مورد توجه قرار گرفته است، گفت: ما از امكانات گردشگري كشور بهره‌برداري زيادي نمي‌كنيم. اين در حالي است كه كشورهايي بدون جاذبه‌ي خاص مانند مالزي، اندونزي‌، ايتاليا و اسپانيا درآمد بالايي از گردشگري دارند.

پدر علم جغرافي ايران بيان كرد:‌ اميدوارم محدوديت‌هايي كه شرايط اجتماعي روز براي گردش فراهم مي‌كند، دست كم تا حدودي تغيير كنند، بخصوص اين‌كه در حوزه‌ي خليج فارس با مركز گردشگري بزرگي مانند دبي مواجه هستيم، اگرچه اين روزها با بحران مالي مواجه است، ولي همچنان گردشگري آن حفظ شده است. براي همين، اميدوارم موانع جزيي در رفت‌وآمد خليج فارس برداشته شود.

وي اظهار كرد:‌ ما براي نام خليج فارس در داخل كشور مشكلي نداريم، بلكه مشكلات ما به خارج از كشور مربوط مي‌شود. بايد نام جعلي آن در آثار جغرافيايي خارجي تغيير كند.

گنجي افزود: انجمن جغرافياي آمريكايي اطلس 2010 را منتشر كرده است و در نقشه‌هاي مربوط به قاره‌ها نام «خليج فارس» ديده مي‌شود؛ ولي در نقشه‌اي كه براي ايران و عربستان تهيه شده، فقط نوشته شده «خليج» اما در پايين نقشه نوشته است كه اين آب‌راه «خليج فارس» ناميده مي‌شد، اما به‌تازگي افرادي هستند كه اسامي ديگري را به آن اطلاق كرده‌اند.

او در ادامه گفت:‌ در كتاب‌هاي خارجي ديگر نيز همين‌طور است و ما اين مشكل را داريم. براي همين در همايش ملي خليج فارس پيشنهاد كردم، مجله‌اي چندزبانه براي خليج فارس در سطح جهاني و با قيمت ارزان و حتا رايگان منتشر شود.‌ اين فكر توسط اسفنديار رحيم‌مشايي مورد تأييد قرار گرفت، ولي در دانشكده‌ي جغرافيا كه موضوع را مطرح كرديم، با تعطيلي امتحانات دانشگاه مواجه شديم؛ اما اميدوارم جهاد دانشگاهي كمك كند كه مجله‌ي شايسته‌اي را براي خليج فارس در دنيا منتشر كنيم.

به گزارش ايسنا‌، ابراهيم مقيمي ـ معاون آموزشي دانشكده‌ي جغرافياي دانشگاه تهران ـ نيز يادآوري كرد:‌ خليج فارس مسأله‌ي دو دهه‌ي اخير است و با چاپ يك مقاله در يكي از مجله‌هاي كشور كويت آغاز شده است.

وي بيان كرد:‌ طبيعي است كه در اسناد و مدارك تاريخي موجود، نام خليج فارس همين است؛ ولي در منظر سياسي، اين‌گونه نيست، چون برخي افراد دنبال مسائل چالش‌برانگيز هستند.

به اعتقاد او، حل اين معضل نيازمند شعور و عقل سياسي است و بايد سياستمداران منطقه در ايران و حوزه‌ي خليج فارس به آن توجه كنند.

وي تأكيد كرد: ما بايد تقويت‌كننده‌ي جنبه‌ي صلح و دوستي خليج فارس باشيم و با دعوت از انديشمندان جهان، اين موضوع را از منظر سياسي‌، علمي و تاريخي به سرانجام برسانيم. ما هرچه زيبايي داشته باشيم و فقط خودمان بدانيم، براي جهان كافي نيست، چون تجلي آن به اقدامات جهاني نياز دارد.

كيانوش كياني ـ رييس دانش‌نامه‌ي خليج فارس ـ نيز در اين مراسم گفت: اين دانش‌نامه در هشت جلد منتشر خواهد شد. اكنون 70 درصد آن در مركز دايرة‌المعارف ايران پيش رفته است و جلد نخست آن به زبان فارسي امسال منتشر مي‌شود. درخواست مي‌كنم براي اين‌كه اين موضوع علمي به سرانجام برسد، با مركز دايرةالمعارف همكاري كنيد.

او همچنين اظهار كرد: ما نياز داريم، كميته‌اي براي به ثمر رسيدن بحث‌هايي كه در همايش‌هاي خليج فارس مطرح مي‌شود، تشكيل شود تا از تكرار پژوهش‌ها و سخن‌ها جلوگيري كنيم.

وي تأكيد كرد: انتظار داريم، دستگاه ديپلماسي كشور مانند محققان علمي نسبت به خليج فارس فعال‌تر و حساس‌تر عمل كنند.

كياني با بيان اين‌كه در كتاب‌هاي درسي مصري‌ها در گذشته نام خليج فارس همين گونه نوشته مي‌شد، ولي بعدها نام آن را در اين كتاب‌ها تغيير دادند، افزود: بايد بدانيم در شرايطي كه بيداري اسلامي در منطقه اتفاق افتاده است، چه برنامه‌اي براي موضوع خليج فارس داريم.

در ادامه‌ي اين مراسم، زهرا پيشگامي‌فر ـ استاد دانشكده‌ي جغرافياي دانشگاه تهران ـ نيز با تأكيد بر لزوم احياي نام‌هاي فارسي در خليج فارس، گفت:‌ طبق تصميم‌هاي گذشته، فرماندار جزيره‌ي ابوموسي از طريق بوشهر تعيين مي‌شد. معمولا در قديم، افرادي كه سبب آبادي منطقه‌اي مي‌شدند، نام‌شان در آن منطقه ماندگار مي‌شد. براي همين، در گذشته ابوموسي را به‌خاطر نام حكمرانش «بابوموسي» مي‌ناميدند؛ ولي بعدها تحت تأثير تسلط انگليسي‌ها و عرب‌ها در منطقه، نام اين جزيره ابوموسي شد. در حالي كه اسم ايراني و واقعي اين جزيره «گپ سبزو» بوده است. متأسفانه هيچ كسي نام حقيقي جزيره‌ي ابوموسي را استفاده نمي‌كند.

او در ادامه از رييس جهاد دانشگاهي به‌عنوان عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي درخواست كرد، اين موضوع را پيگيري كند و نام‌هاي فارسي خليج فارس را بازگردانند.

در ادامه، كرامت‌الله زياري ـ مدير مؤسسه‌ي جغرافيا و استاد دانشگاه تهران ـ گفت:‌ اسناد زيادي درباره‌ي خليج فارس داريم كه بعضي از آن‌ها در حال پوسيدن هستند. دو سال پيش، رييس‌جمهور قول داد، كل اسناد به‌روز شود. ما در اين مؤسسه، اسناد زيادي درباره‌ي خليج فارس داشتيم كه متأسفانه يك نسخه بيشتر از آن‌ها باقي نمانده است و بايد براي حفظ اسناد كمك شود.

حسن مطيعي ـ مدير گروه جغرافياي دانشگاه تهران ـ نيز با تأكيد بر ضرورت آسيب‌شناسي گردشگري در منطقه‌ي خليج فارس، اظهار كرد: در همايش‌هاي قبلي، درباره‌ي جاذبه‌هاي خليج فارس و آمدن پرتغالي‌ها زياد صحبت كرده‌ايم؛ ولي تا كنون به آسيب‌شناسي اين منطقه نپرداخته‌ايم. در حالي كه اين موضوع بايد عميقا بررسي شود، چون ما در گردشگري برون‌مرزي و درون‌مرزي مشكل داريم.

او همچنين پيشنهاد كرد:‌ استاني به نام خليج فارس شامل جزاير خليج فارس شكل گيرد تا به اين ترتيب، نام و جاذبه‌هاي اين منطقه حفظ شود.

در اين مراسم، اساتيد ديگري مانند مهدي قرخلو ـ رييس كميته‌ي داوري هفتمين همايش ملي خليج فارس ـ‌، سعيد گيوه‌چي ـ مدير محور محيط زيست همايش ـ، محمدرضا رضواني ـ معاون پژوهشي دانشكده‌ي جغرافيايي دانشگاه تهران ـ و حميد ضرغام ـ عضو هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبايي ـ درباره‌ي بهتر شدن وضعيت همايش در سال 1390، تغيير محورها‌، حفظ اطلاعات و در اختيار قرار دادن داده‌هاي اطلاعاتي به سازمان‌ها و نهادهاي اجرايي، پيشنهادهايي را مطرح كردند.

به گزارش ايسنا، در ادامه‌ي اين مراسم محمدحسين يادگاري ـ رييس جهاد دانشگاهي ـ تأكيد كرد:‌ همايش ملي خليج فارس بايد به سمت عميق‌تر شدن و مورد استفاده قرار گرفتن مطالب حركت كند و داده‌هاي آن دستورالعمل مسؤولان اجرايي كشور شود.

او ادامه داد:‌ لازم است كه دبيرخانه‌ي دائمي همايش مطالب را به‌صورت داده‌هاي اجرايي استخراج كند و در اختيار مسؤولان كشور قرار دهد و حتا پيگير باشد كه كار به مرحله‌ي اجرا برسد.

رييس جهاد دانشگاهي گفت: براي كارهايي كه در حوزه‌هاي مختلف سياسي، تاريخي، اجتماعي و جغرافي خليج فارس انجام مي‌شود، به گستردگي حضور انديشمندان و پژوهشگران نياز است. البته نمي‌گوييم مشاركت دانشجويان قطع شود، ولي نياز داريم، نخبگان بيشتري حتا در سطح بين‌المللي در اين همايش حضور داشته باشند.

او همچنين از رييس مركز علمي فرهنگي ـ گردشگري جهاد دانشگاهي درخواست كرد، با حمايت‌هاي مالي و معنوي جهاد دانشگاهي اين موضوع را پيگيري كند تا در همايش‌هاي بعدي، انديشمندان بين‌المللي حاضر شوند تا بحث‌ها نتيجه‌بخش‌تر باشد، چون شنيده‌ام برخي دانشمندان خارجي، صاحب نظر درباره‌ي قرار گرفتن نام خليج فارس در كنار ايران هستند.

يادگاري تأكيد كرد: اين همايش نبايد مختص يك روز باشد و ضرورت دارد كه تداوم يابد و پيش‌زمينه‌اي براي همايش سال آينده باشد.

او همچنين به راه‌اندازي نسخه‌ي دوم پايگاه اطلاع‌رساني مركز علمي ـ فرهنگي جهاد دانشگاهي اشاره كرد و ادامه داد:‌ در آينده‌ي نزديك، اين پايگاه در كشورهاي ديگر نيز گسترده مي‌شود، به همين شكلي كه خبرگزاري‌هاي ديگر جهاد دانشگاهي مانند ايسنا و ايكنا هستند.

يادگاري همچنين بيان كرد:‌ اميدوارم فصل‌نامه‌ي خليج فارس و ميراث فرهنگي و گردشگري نيز پربارتر و به زبان انگليسي منتشر شود.

در ادامه‌ي اين مراسم، نسخه‌ي دوم پايگاه اطلاع‌رساني گردشگري توسط محمدحسن گنجي ـ پدر علم جغرافياي ايران ـ و زهرا پيشگامي‌فر ـ استاد دانشگاه تهران ـ افتتاح شد.

در پايان نيز از اعضاي كميته،‌ دبيرخانه‌، برگزيدگان مقاله‌ها،‌ خبرنگاران ايسنا، ايرنا و باشگاه خبرنگاران جوان و برگزيدگان بخش مسابقه‌ي اين پايگاه با اهداي لوح تقدير و تنديس همايش ملي خليج هميشه فارس، با حضور رييس‌جهاد دانشگاهي و رييس مركز گردشگري علمي ـ فرهنگي جهاد دانشگاهي تجليل شدا.لف/ر