به مناسبت سالروز درگذشت جهادگر فقيد زنده ياد دكتر سعيد كاظمي آشتياني؛
فرزند صالح انقلاب و كانون اميد و ابتكار و نوآوري
زنده ياد دكتر سعيد كاظمي آشتياني، در نخستين روز از فروردين ماه 1340 در تهران به دنيا آمد. آثار نبوغ از همان سنين نوجواني و جواني در وي قابل مشاهده بود. به طوري كه در سال 1358 در همان سن 18 سالگي هم زمان با ورود به دانشگاه، در هنرستان پيام اميد به تدريس ادبيات و بينش اسلامي می پرداخت.
سال 1358 در رشته فيزيوتراپي دانشگاه علوم پزشكي ايران پذيرفته شد. تعطيلي دانشگاه ها به علت انقلاب فرهنگي و حضوري وي در جبهه هاي نبرد طي آن سالها باعث شد پس از 11 سال سرانجام در سال 1369 با اخذ مدرك كارشناسي ارشد رشته فيزيوتراپي از دانشكده علوم توانبخشي فارغ التحصيل گردد.
در سال 1361 با همكاري دو تن از همكارانش جهاد گروه پزشكي را در دانشگاه علوم پزشكي ايران تأسيس كرد. اين گروه هسته اوليه جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي ايران بود كه در سال 1365 شكل گرفت و دكتر كاظمي تا سال 1370 عهده دار مسئوليت بخش طرح ها و تحقيقات آن بود. از سال 1371 با تغييرات ساختار مديريتي جهاد دانشگاهي به سمت رياست جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي ايران منصوب شد كه اين مسئوليت تا پايان دوره حياتش بر عهده وي بود.
دغدغه های علمی اجتماعی دکتر کاظمی که فراتر ازحیطه ی وظایف یک دانشمند صرف، و در قد و قامت نخبگان یک جامعه بود، تلاش و پیگیری فراوان وی برای "ورود دانش بن یاخته به ایران" را سبب شد. همچنین دکتر کاظمی بر "اعتلای دانش ناباروری" در ایران تاکید داشت و آرزوی وی ورود ایران به بازار داغ رقابت های علمی بود. لطف الهی و تلاش و ممارست وی در راه رسیدن به اهداف ملی اش سبب شد تا صدایش شنیده شود و مورد حمایت قرار گیرد.
به این ترتیب دکتر کاظمی توانست با پیگیری های فراوان پژوهشکده ی رویان جهاددانشگاهي را با هدف ارائه خدمات درمان ناباروری و انجام پژوهش های بنیادی و كاربردی در زمینه علوم و فناوری های كمك كننده باروری (ART)در سال 1369 تاسیس کند. پژوهشکده ی رویان که هم اکنون مشهورترین و بزرگترین مرکز در نوع خود در کشور است و سالیانه 2500 درمان IVF در آن صورت می گیرد و در عین حال دارای معتبرترین دپارتمان های جنین شناسی و علوم سلولی- مولکولی کشور است، از سال 1370 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. در بیست و سوم آبان سال 1377 با حكم رییس وقت جهاد دانشگاهی، دکتر کاظمی با حفظ سمت ریاست جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران، به ریاست این پژوهشکده منصوب شد و تا پایان عمر عهده دار مدیریت پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی بود.
با تلاش های دكتر سعید كاظمی آشتیانی و همكارانش برای ورود دانش سلولهای بنیادی به این مرکز، پژوهشكده رویان در سال 1380 به عرصه تحقیقات سلول های بنیادی وارد شد. این تحقیقات در سال 1382 با تولید رده ی سلول های بنیادی جنینی به نتیجه رسید و نام ایران در بین 10 كشور برتر دنیا كه به این فناوری دست یافته اند قرارگرفت.
بر اساس اعتقادی که مرحوم دکتر کاظمی به همکاری های علمی و کار گروهی داشت، بیش از 40 محقق علوم پایه و بالینی را برای کار در زمینه های فناوری بن یاخته، ژنتیک، جنین شناسی، علوم سلولی مولکولی، بیماری های زنان، آندرولوژی و درمان ناباروری جذب پژوهشکده کرد.
دکتر کاظمی و تیمش در اين دوره موفقیت های چشمگیری در ایران بدست آوردند از جمله:
• تولد اولین نوزاد حاصل از IVF در ایران (1371)
• تولد دومین کودک حاصل از ICSI در ایران (1373)
• دومین موفقیت ایران در بیوپسی بیضه ای برای درمان ناباروری مردان (1377)
• تولد اولین نوزاد حاصل از میکرواینجکشن اسپرماتوزوآی منجمد شده ی بیماری که دستگاه تناسلی اش خارج شده بود (1377)
• تولد اولین کودک حاصل از PGD در ایران (1382)
• تولید اولین رده ی سلول های بنیادی جنینی در ایران (1382)، که نام ایران را در میان ده کشور صاحب این فناوری قرار داد.
• وی اولین بانک خون بند ناف ایران را به منظور استفاده از بن یاخته های خون بند ناف در سلول درمانی خانواده ها تاسیس کرد.
• شکل گیری گروه تحقیقاتی برای کلونینگ اولین گوسفند همانندسازی شده ی ایران در سال 1384. متاسفانه دکتر کاظمی موفق نشد تولد این موجود زاده ی رویانش را در سال 1385 ببیند.
دکتر کاظمی علاوه بر تحقیق و پژوهش های علمی برای پیشرفت و توسعه ی علوم زیستی و پزشکی در ایران نیز فعالیت های به سزایی انجام داد. تاکیدی که همواره بر نقش و اهمیت علوم زیست شناسی در زندگی روزمره داشت وی را به سوی توسعه ی چندین متود با اهمیت درمان ناباروری و سلول درمانی چندین بیماری سوق داد.
دكتر كاظمي هم زمان با مديريت جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي ايران و پژوهشكده رويان در دانشگاه تربيت مدرس به ادامه تحصيل در رشته علوم تشريح با گرايش جنين شناسي پرداخت و در سال 1376 با رتبه ممتاز موفق به اخذ درجه دكتري شد.
دانش فراوان، هوش سرشار، توان مديريتي بالا از يك سو و تعهد، اخلاص و ايمان هميشگي او به خداوند متعال از سويي ديگر سبب شد تا در دوران حيات كوتاهش در دو حوزه مديريتش موفقيت هاي چشمگيري همچون گسترش روشهاي پيشرفته درمان ناباروري، توليد و تكثير و انجماد سلولهاي بنيادي جنيني و همانند سازي (كلونينيگ) حيوانات را رقم بزند.
او در اعتلاي نام جمهوري اسلامي ايران در عرصه هاي بين المللي نيز با ثبت اين پيشرفت ها، حضور در كنگره هاي متعدد بين المللي و ابتكار برگزاري جشنواره بين المللي رويان سهمي از ياد نرفتني دارد.
نام دکتر کاظمی به راستی نام ماندگاری است که با درمان ناباروری و فناوری بن یاخته در ایران پیوند همیشگی یافته است.
غروب چهاردهم دي ماه 1384 قلب اين انسان والا از تپيدن ايستاد و علاوه بر خانواده و دوستانش، جامعه علمي كشور را نيز در سوگ و ماتم فقدانش نشاند.
يادش گرامي و راهش مستدام باد.
حضرت آيت الله العظمي خامنه اي رهبر معظم انقلاب اسلامي به مناسبت درگذشت دكتر سعيد كاظمي آشتياني، رئيس پژوهشكده «رويان»، محقق و عضو برجسته جهاد دانشگاهي، پيام تسليتي صادر كردند كه متن اين پيام به اين شرح بود:
بسم الله الرحمن الرحيم
با تاسف و تلخكامي، خبر درگذشت دانشمند مومن و جهادگر، مرحوم دكتر سعيد كاظمي آشتياني را دريافت كردم و بر فقدان آن شخصيت ارزشمند كه كانون اميد و ابتكار و نوآوري بود، افسوس خوردم.
وي يكي از فرزندان صالح انقلاب و از رويش هاي مباركي بود كه آينده درخشان علمي در كشور را نويد مي دهند.
موسسه رويان كه مجمع ارزشمندي از نوآوران و جهادگران عرصه علوم زيستي است، در پيدايش و رشد و اعتلاي خود، مديون همت و ايمان و پشتكار اين دانشمند جوان و بلند همت است.
اينجانب ضايعه دردناك فقدان اين عنصر خدوم و باارزش را به خانواده گرامي و همكاران عزيزش صميمانه تسليت مي گويم و از خداوند متعال، رحمت و علو درجات را براي وي و صبر و سكينه الهي را براي بازماندگان و همراهانش مسالت مي كنم.ح/الف
١٥:٥٨ ١٤/١٠/١٣٩٠