محققان پژوهشكده «رويان» جهاد دانشگاهي براي نخستين بار در جهان موفق به ارائه نقشه پروتئيني سلول‌هاي بنيادي جنين انساني شدند.
  به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي، دكتر حسين بهاروند، عضو هيات علمي پژوهشكده رويان و از مجريان اين طرح با اعلام مطلب فوق خاطرنشان كرد: نقشه پروتئيني سلول‌هاي بنيادي جنيني انسان كه توسط پژوهشگران جهاددانشگاهي و با همكاري محققان پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي تهيه شده، درك ما را از زيست شناسي اين سلول‌ها افزايش مي‌دهد.
  وي با اعلام اين كه در اين مطالعه هويت 700 پروتئين بيان شونده در سلول‌هاي بنيادي جنيني انساني با استفاده از روش الكتروفورز دو بعدي و اسپكترومتري جرمي مشخص شده است، ‌افزود: اين نقشه و اطلاعات كامل پروتئين‌هاي شناسايي شده به همراه ابزارهاي جست‌و‌جو گر قوي در نشاني الكترونيكي www.royanproteomics.ir قابل دسترسي است كه با استفاده از اين ابزارهاي جست‌وجوگر مي‌توان نحوه توالي پروتئين‌ها، نام ژن و تمام اطلاعات مرتبط با تجزيه و تحليل پروتيين سلول‌هاي بنيادي را دريافت كرد.
  دكتر بهاروند تصريح كرد: فراوانترين اين پروتئين ها، چاپرون‌ها، پروتئين‌هاي گرماشك، پروتئوزدرم‌ها و پروتئين‌هاي پاسخ ده در مقابل استرس بودند و پروتئين‌هاي فراواني نيز مرتبط با تقسيم و تمايز سلولي شناسايي شدند.
  وي در تبيين اهداف انجام اين تحقيق، به كاربردهاي روزافزون سلول‌هاي بنيادي در زمينه‌هاي مختلف پزشكي و ضرورت شناخت كامل اين سلول‌ها به منظور كاربرد آنها اشاره كرد و اظهار داشت: سوالاتي نظير شاخص يا شاخص‌هاي شناسايي اين سلول‌ها و ژن يا ژنهايي كه در سطح پروتئين يا mRNA در اين سلول ها تجلي مي‌يابد، اين كه آيا اين پروتئين‌هاي اختصاصي در طول تكوين يك فرد از جنيني به بزرگسالي و يا در طول تكامل از موجودات ابتدايي تا پستانداران حفظ شده‌اند و آيا مي شود با شناخت پروتيئن يا پروتئين‌هاي اصلي و مسير تبديل و انتقال آنها يك سلول فيبروبلاست پوست را تبديل به يك سلول بنيادي نظير سلول بنيادي جنيني كرد و سوالاتي ديگر نظير اينها ما بر آن داشت كه مطالعه تجزيه و تحليل پروتئين‌هاي سلولهاي بنيادي را آغاز كنيم.
  براساس اين گزارش، دكتر بهاروند افزود: در مرحله نخست، به دنبال توليد سلول‌هاي بنيادي جنيني انساني در پژوهشكده رويان و چاپ مقالات آن در مجلات معتبر بين‌المللي هويت پروتئيني سلول‌هاي بنيادي جنيني انساني مشخص و مقاله آن با همكاري پژوهشكده رويان جهاددانشگاهي و پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي در مجله «پروتئوميكس» (proteomics) به چاپ رسيد.
  وي با بيان اين كه يكي از عكس‌هاي مقاله مزبور، به عنوان طرح روي جلد مجله پروتئوميكس به چاپ رسيده، خاطر نشان كرد: هم اكنون مجريان طرح بر آن هستند تا پروتئين‌هاي اصلي را كه در بنيادينگي سلولي نقش دارند شناسايي ‌كنند و در اين خصوص پروتئين‌هاي جالبي در سلول‌هاي بنيادي جنيني موش يافته‌اند كه اميد است بتوان با تحقيقات ژرف در بستر سلول‌هاي بنيادي به شناخت عامل يا عوامل بنيادينگي سلولي دست يافت و روزي بتوان حتي يك سلول فيبروبلاستي را به سلول بنيادي تبديل كرد.
  عضو هيات علمي پژوهشكده «رويان» جهاد دانشگاهي با اشاره به اين كه تعداد 60 پروتئين در اين سلول‌ها حدود 30 درصد ازحجم پروتئين‌ها را تشكيل مي‌دهند، افزود: فاز دوم پروژه اين است كه بدانيم چه پروتئيني در بنيادي بودن سلول نقش دارد و ميزان اين نقش چقدر بوده و يا در چه مرحله‌اي در تمايز حذف مي‌شود. در حال حاضر نقشه 108 پروتئين موش شناسايي شده و 94 پروتئين مشترك بين موش و انساني را شناسايي ‌كرده‌ايم.ح/الف