طرح ارزشيابي برنامه كشوري پيشگيري و كنترل بيماري  فشار خون بالا به سفارش وزارت بهداشت – درمان و آموزش پزشكي توسط دكتر فرزانه مفتون عضو هيات علمي پژوهشكده علوم بهداشتي جهاد دانشگاهي اجرا شد.
به گزارش روابط عمومي پژوهشكده علوم بهداشتي جهاددانشگاهي،دكتر مفتون عضو هيات علمي اين پژوهشكده در اين باره اظهار داشت: برنامه كشوري كنترل و پيشگيري از بيماري فشار خون بالا توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي طراحي شده و روستاهاي سطح كشور را تحت پوشش قرار داده است. از آنجايي كه چنين برنامه‌هايي علاوه بر ارزيابي دروني نياز به ارزيابي خارج سازماني نيز دارند، مسئولان اين برنامه به منظور ارتقاء آن، ارزشيابي اجراي اين برنامه را در سطح كشور به پژوهشكده علوم بهداشتي جهاد دانشگاهي سفارش دادند.
گفتني است، ارزشيابي اين برنامه در سطح كشور و به تفكيك استانها، با همكاري كارشناسان دانشگاه‌هاي علوم پزشكي به انجام رسيد و فعاليت‌هاي مختلف برنامه در سطوح مختلف ارائه خدمت و مديريتي مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفت.
نتايج اين طرح به صورت شاخص‌هاي مختلف در زمينه پوشش غربالگري، وضعيت بيماران غربالگري شده، پوشش مراقبت توسط بهورز و پزشك، وضعيت بيماران ارجاع شده به سطوح بالاتر، ميزان مقبوليت اجراي برنامه از ديدگاه بيماران، كارشناسان، پزشكان و بهورزان، وضعيت دسترسي به امكانات و وسايل مورد نياز برنامه و ميزان اثربخشي برنامه تعيين و به تفكيك هر استان به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي سراسر كشور ارسال شد.
اين شاخص‌ها نقاط قوت و ضعف اجراي برنامه را نمايان ساخته و دانشگاه‌ها با بررسي علل مربوط و يافتن راه حلهاي مناسب توانستند به ارتقاء برنامه پيشگيري و كنترل فشار خون بالا كمك نمايند.
بر اساس اين گزارش،پيشنهادات گروه تحقيق اين ارزشيابي پنج محور افزايش پوشش غربالگري برنامه، بالا بردن حساسيت غربالگري، افزايش پوشش مراقبت برنامه، بهبود كميت و كيفيت تمام اجزاء مراقبت و طراحي استقرار سيستم منظم جمع‌آوري داده‌ها و تحليل به هنگام آن را در بر مي گيرد.همچنين راهكارهاي ارتقاء هر يك از اين محورها توسط محققان اين طرح ارائه شده است.
لازم به ذكر است،طبق مطالعات انجام شده حدود يك پنجم افراد بالغ در جامعه داراي فشار خون بالا هستند. بيماريي كه علامت ندارد، با تجهيزات اندك قابل تشخيص است و به راحتي قابل درمان است. اما در صورت عدم كنترل اعضاء حياتي بدن را درگير نموده و باعث ايجاد ناتواني‌ها و مرگ زودرس افراد مبتلا مي‌گردد.
يادآور مي شود،علاوه بر اين بار اقتصادي كه اين بيماري بر جامعه تحميل مي‌نمايد چه به جهت هزينه‌هايي كه سيستم بهداشتي – درماني متقبل مي‌شود و چه به واسطه‌ هزينه‌هاي غيرمستقيم ناشي از ناتواني‌هاي افراد مبتلا كه فرد، خانواده و جامعه متحمل مي‌گردند، همه از نكات حائز اهميت است.ح/الف