از سوي معاونت پژوهشي جهاددانشگاهي واحد علامه طباطبايي:
نشست بررسي نقش بورس در تحقق سياستهاي كلي اصل 44 قانون اساسي برگزار شد
به همت معاونت پژوهشي جهاددانشگاهي واحد علامه طباطبايي نشست بررسي نقش بورس در تحقق سياستهاي كلي اصل 44 قانون اساسي در دانشككده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي واحد علامه طباطبايي،اين نشست با حضور برخي از كارشناسان و صاحب نظران امور اقتصادي همچون دكتر سيد نوراني مدير امور اقتصادي پژوهشكده مجلس،دكتر علي صالح آبادي رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار، دكتر غلامرضا سلامي رئيس شوراي عالي انجمن حسابداران خبره ايران و جمعي از اعضاي هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد.
رئيس سازمان بورس در اين نشست به ارائه گزارشي از عملكرد سازمان پرداخت و در ادامه الزامات اجراي سياستهاي اصل 44 از سوي اعضاي نشست مورد بحث و بررسي قرارگرفت .
دكتر علي صالح آبادي، رئيس سازمان بورس و اوراق بهادارگفت:بازار سرمايه از زمان ابلاغ بند «ج»، مسير جديدي را شروع كرده و اكنون انتظار ميرود حجم بازار توسعه پيدا كند .
وي با اشاره به اين كه اين كار ابتدا از شركتهايي كه محصولاتشان را بر مبناي مكانيزم بازار ميفروشند، (مانند ملي مس، فولاد مباركه و پتروشيمي فن آوران) شروع شده، افزود:در حال حاضر فضا روشن است و شركت ها راه فراري ندارند البته مجموعههاي حاكميتي مانند سازمان حسابرسي واگذار نشده و مقوله استانداردسازي در آن باقي ميماند.
دكتر صالح آبادي در ادامه به اهم اقدامات انجام شده بورس در سال جاري اشاره كرد و گفت: اجراي قانون بازار از سال گذشته آغاز شده و ساختارها شكل گرفته است . راه اندازي بازار OTC در دستور كار شوراي بورس است و اميد است كه تا پايان سال مجوز آن گرفته شود. هم چنين در بحث شركت هاي تامين سرمايه، سه مجوز صادر شده و دو تا ثبت شده كه سال آينده فعاليت خود را آغاز خواهند كرد.
وي در ادامه يادآور شد:انتشار سهام جديد توسط كارگزاران و قراردادهاي آتي كه نرم افزارها و دستورالعمل آنها آماده شده ، در همين روزها افتتاح خواهد شد.
صالح آبادي گزارش خود را با بيان اين مطلب كه ابزار صكوك اجاره در حال حاضر بحث مالياتي دارد، اما تا پايان سال جاري يا اوايل سال آينده راه اندازي ميشود، ادامه داد و تصريح كرد:صندوق هاي سرمايه گذاري در املاك و مستغلات نيز تا سال اينده افتتاح ميشود و اولين صندوق سرمايه گذاري مشترك mutual fund نيز هفته آينده راه اندازي ميشود.
صالح آبادي در زمينه ارتقاي اطلاع رساني شركت هاي بورس خاطر نشان كرد:در گذشته شركت ها اطلاعات مالي خود را به صورت سنتي ارسال ميكردند اما در حال حاضر سيستم ادگار در دست اقدام است و تا پايان سال آينده همه شركت ها وارد اين سيستم خواهند شد.
وي در پايان افزود:برنامه بلندمدت پنج ساله بازار سرمايه Market master Plan در حال تهيه است كه براساس آن وظايف دقيق اركان بازار مشخص خواهد شد.
در ادامه دكتر عباس شاكري، عضو هيات علمي دانشگاه علامه به عملكرد نامطلوب دولتي درخصوصي سازي گفت:مالكيت دولتي قواعد بازار را رعايت نميكند، بنابراين اگر مديريت بنگاهها بازاري عمل كنند اقتصاد رونق مييابد.
شاكري علت كندي خصوصي سازي در كشور را نداشتن تمايل كارآفرينان به مشاركت در اين امر به دليل ترس از ريسك موجود، دانست و افزود:همگامي كه مالكيت دولتي به خصوصي واگذار شود بايد مديريت آن نيز تضمين شود. بايد تضمينها و نظارت لازم وجود داشته باشد تا كارايي بنگاههاي خصوصي سازي شده تضمين شود واز سوي ديگر براي عرضه سهام به خارجيها بايد ثبات اقتصاد داخلي را فراهم آورد.
دكتر مسعود درخشان، عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد علامه نيز در اين نشست گفت: عرضه سهام در بورس به شفاف سازي قيمتها كمك كرده و روشي متعارف است، اگر چه مسائل مربوط به مديريت شركت ها و كاراتر شدن اقتصاد شركت باقي مانده است.
در ادامه وي به بررسي دو جنبهي مثبت و منفي ورود شركتهاي بزرگ به بورس پرداخت و درادامه افزود:بحث معامله ابزارهاي مشتقه به زودي آغاز خواهد شد كه از يك بعد خوب و از بعد ديگر نگران كننده است زيرا بايد در زمينه دعاوي حقوقي آمادگي كافي داشته باشيم و براي حل و فصل مشكلات معاملات بزرگ كاغذي امكانات را در اختيار داشته باشيم كه اين گونه نيست .
اين استاد دانشگاه در رابطه با توسعه بازارهاي كاغذي گفت:اگر ما به سمت بازارهاي كاغذي نرويم ، حجم معاملات در بازارها بحرانزا خواهد بود. چون معامله گران نميتوانند پوشش ريسك بدهند و بايد در بازار كاغذي انجام شود اين دو بازار بايد همديگر را پوشش دهند و اين كار مشكلي است .
وي ادامه داد:علاوه بر عرضه سهام كه خوشحال كننده است ، بايد بازارهاي كاغذي را نيز فعال كرد.
وي در ادامه افزود:ابهامات ابزارهاي مشتقه بسيار زياد است و تبعات آن دير يا زود خود را نشان خواهد داد .
وي به پيچيدگي بحران اقتصادي و حقوقي اشاره كرد و افزود:در دانشگاه هاي دنيا 20 سال است كه روي حقوق مشتقات كار ميشود، اما ما در ايران جشن ميگيريم كه بورس مشتقات راه انداخته ايم در حالي كه هنوز در دانشگاه هاي ما مطرح نشده و به لحاظ فقهي مشكل دارد.
درخشان در پايان افزود:بايد خطر توسعه بورس ها به روش سرمايه داري مطالعه شود وگرنه بعد از گذشت 15 سال با بحران مواجه خواهيم شد.
دكتر سيد نوراني، عضو هيات علمي دانشگاه علامه در اين نشست موانع پيش روي بازار سرمايه را مورد اشاره قرار داد و گفت:اولين مانع نبود بازار تكامل يافته است كه موجب ميشود اقتصاد، بانك محور شود و با اين حال ميخواهيم اقتصاد، اصلاحي هم باشد. دومين مانع ، عدم شناسايي قيمت هاي حقيقي به دلايل مسائل مالياتي است كه موجب ميشود شركتها به درستي قيمتگذاري نشوند.
در ادامه وي،عدم وجود توسعه نيافتگي سازمانهاي خود انتظام مانند كانون معامله گران اوراق بهادار و ... ، نبود شركتهاي سرمايهگذاري غيروابسته به بانكها ، دولت و بخش عمومي، مشكلات ورود سرمايههاي خارجي، عدم وجود فرهنگ سهامداري، سهم بالاي نهادهاي عمومي غيردولتي در بورس، رشد نامتناسب بورس، دستكاري در بورس و نبود قوانين ضددستكاري در قيمتها، عدم تنوع ابزارهاي مالي ، تعداد اندك شركتهاي پذيرفته شده در بورس و سهم اندك آنها در توليد ناخالص داخلي و مديريت دولتي و نوپاي بورس، را مهم ترين موانع پيش روي بازار سرمايه دانست.
سيد نوراني در ادامه با اشاره به گسترش بخش دولتي، گفت:در سال جاري نسبت بودجه شركت هاي دولتي به توليد ناخالص ملي 92 درصد شده كه اين بدان معني است كه دولت بزركتر شده است نه كوچك تر.
در اين نشست غلامرضا سلامي عضو هيات شوراي عالي انجمن حسابداران خبره با اشاره به نقش بورس در اقتصاد گفت:در كشور ما كساني براي بورس تصميم ميگيرند كه بورس را نميشناسند، در حالي كه در دنيا افراد بالاي 60 سال مدير SEC ها ميشود.
وي افزود:در بورس ما نه اوراق، كيفيت لازم را دارند و نه خريداري وجود دارد، بنابراين ما براي اجراي سياستهاي اصل 44 ابزار نداريم .
سلامي درادامه افزود:ما قبل از خصوصي سازي بايد آزادسازي اقتصادي به وجود آوريم در صورتي كه هدف كارايي بالا درخصوصي سازي، فراموش شده است . با تفكر موجود امكان ندارد بتوانيم سياستهاي اصل 44 را اجرا كنيم.
در ادامه اين نشست، دكتر درخشان به ضرورت فرهنگ سازي تاكيد كرد و تصريح كرد:اجراي كارهاي بزرگ مستلزم فرهنگ هاي خاص خود است.
وي خاطرنشان كرد:توسعه اقتصادي از اصلاح بازارهاي مالي شروع ميشود و تا زماني كه به تقويت و شفاف سازي اين بازارها پرداخته نشود نميتوان اقبالي در اين زمينه داشت .
وي درخصوص آزادسازي اقتصادي عنوان كرد:آزادسازي در تمام كشورهاي دنيا از يك سلسله مراتب منظم و مدون پيروي ميكند كه ضروري است اين مراتب شناسانده شده و اجرايي شود. وي اظهار داشت:بايد اين تصور را اصلاح كنيم كه خصوصي سازي يعني جابه جايي يكباره از بخش دولتي به بخش خصوصي، بلكه بايد دقت كرد كه اين جابه جايي روندي تدريجي است كه بايد با دقت طي شود.
وي ضمن انتقاد از نبود پشتوانه پژوهشي و تحقيقاتي كافي در مورد برخي از طرحهاي در حال اجرا گفت:بسياري از اساتيد همانند من ، زمان تصويب طرح يا افتتاح قانون خاصي عزا ميگيرند، چرا كه متاسفانه بسياري از اصول پايه اي و اوليه در موارد ياد شدهف ديده نشده و كاستيها ، عميق تر از حدي است كه بتواند آن را موفقيت دانست.
وي در اين خصوص افتتاح بورس نفت را مثال زد كه متاسفانه نه تنها بورس موفقي نبود بلكه سرمايه بسيار هنگفتي هم از بين رفت.ح/الف
١٥:٣٤ ٢٩/١٢/١٣٨٦