" بررسي آثار اقتصادي -اجتماعي گسترش فضاي سبز شهر مشهد و تاثير آن در ساختار مديريت شهري" توسط گروه مطالعات شهري- منطقه اي جهاد دانشگاهي واحد مشهد، اجرا شد.
به گزارش روابط‌عمومی جهاددانشگاهی واحد مشهد، دکتر براتعلی خاکپور به یاری دکتر محمدرحیم رهنما و همکاری معصومه توانگر، هادی رفیعی، محمد صالحی فرد، مصطفی امیرفخریان و حسین آقاجانی از اعضای گروه مطالعات شهري- منطقه اي جهاددانشگاهي مشهد، اثرات اقتصادی اجتماعی گسترش فضای سبز شهر مشهد و تاثیر آن بر مدیریت شهری را بررسی نمودند.
بر اساس طرح مذکور، موضوعي كه طي سال‌هاي اخير موردتوجه برنامه‌ريزان شهری و همچنين مديريت شهری قرارگرفته، بحث ارزش اقتصادي فضاي سبز و تاثيرات آن بركاربري‌هاي مجاور و افزايش قيمت اراضي شهري است كه مي تواند به عنوان يكي از منابع درآمدي پايدار شهرداري مورد توجه و عنايت خاص مديران شهري قرار گيرد.
شهر مشهد به عنوان يكي از پيشگامان مديريت شهري در كشور، به منظور ارتقاء سطح خدمات‌رساني به شهروندان و نيل به توسعه پايدار شهري به مطالعه و بررسي روش‌هاي نوين مديريت فضاي سبز شهري اقدام نموده است.
در اين راستا، طرح پيشنهادي " بررسي آثار اقتصادي -اجتماعي گسترش فضاي سبز شهر مشهد و تاثير آن در ساختار مديريت شهري" توسط گروه مطالعات شهري- منطقه اي جهاد دانشگاهي مشهد تدوين يافت و پس از کسب موافقت از سوی شهرداري مشهد، مراحل مقدماتی آن آغاز شد.
در مرحله اول، پس از بررسی کلیات طرح، تاریخچه پرداختن به مباحث مربوط به فضای سبز شهری در ایران، مفاهیم مربوط به فضای سبز و انواع طبقه‌بندی‌ها و تقسیم‌بندی‌های آن بر اساس معیارهایی چون فاصله از مناطق مسکونی، شعاع عملکرد و نوع کارکرد، عملکردهای فضاهای سبز شهری و اقتصاد فضای سبز پرداخته شد.
در مرحله بعد، شناخت ویژگی‌های فضای سبز در شهر مشهد، نحوه مدیریت آن و چگونگی توزیع و پراکنش پارک‌ها به عنوان مهمترین عنصر فضای سبز شهری در سطح مناطق شهرداری شهر مشهد مورد توجه قرار گرفت.
طرح مذکور با هدف تعريف شاخص‌هاي اقتصادي و اجتماعي گسترش فضاي سبز، تاثير این شاخص‌ها بر مديريت شهري، بهبود شاخص‌های گسترش فضاي سبز بر مديريت شهري و نیز شاخص‌هاي اقتصادي و اجتماعي را بررسی کرد و نهایتا راهکارها و الگوي اجرائي بهبود شاخص‌هاي فوق را ارائه نمود.
بررسی‌ها نشان داد که: تاثیر وجود پارک‌های شهری بر شاخص‌های اقتصادی مانند قیمت زمین، قیمت واحدهای مسکونی، فراوانی و درآمد واحدهای تجاری محدوده پارک‌ها و ارزش افزوده کاربری‌های مسکونی و تجاری مثبت بوده است و موجب افزایش آنها شده است. همچنین ایجاد و گسترش پارک‌های شهری دارای اثرات مطلوب اجتماعی، روانشناختی و فرهنگی بوده است.
در برخی موارد نیز اثرات نامطلوبی برجای گذاشته که بیشتر به مسایل مربوط به امنیت اجتماعی در پارک‌ها (نزاع‌های اجتماعی، توزیع مواد مخدر، روابط غیراخلاقی جوانان و...) و مسایل مربوط به آلودگی‌های زیست محیطی از جمله تجمع زباله، آلودگی صوتی و آلودگی هوای ناشی از تردد وسایل نقلیه و... می باشد.
در انجام طرح "بررسی اثرات اقتصادی اجتماعی گسترش فضای سبز شهر مشهد و تاثیر آن بر مدیریت شهری" به منظور بهره‌گیری از پتانسیل‌های موجود، راهکارهای اقتصادی و اجتماعی ارائه شد که از یک سو می تواند به کاهش هزینه‌های گسترش و نگهداری فضای سبز بیانجامد و از سوی دیگر به یکی از منابع درآمدی پایدار برای شهرداری بیانجامد.
دریافت عوارض جهت تأمين قسمتي از هزينه هاي احداث و نگهداري پارك، از مجاورين پارك و بخصوص پاركهاي بزرگ و تدوین برنامه‌هایی جهت مشاركت شهروندان در حفظ و نگهداري پارك‌ها یکی از این راهکارهاست. همچنین انجام مطالعات دقيق در ارتباط با ميزان تأثير پارك بر افزايش ارزش افزوده با توجه به نقش معني‌دار پارك‌ها و بخصوص پارك‌هاي منطقه‌اي در افزايش ارزش افزوده واحدهاي تجاري و اقامتي اطراف پارك با هدف تعيين عوارضي كه از شهروندان دريافت خواهد شد از دیگر راهکارهای موثر می‌باشد.
تقویت زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري در اطراف و داخل پارك‌ها (بخصوص پارك‌هاي ناحيه‌اي و منطقه‌اي) با توجه به نقش پارك‌ها در ايجاد اشتغال كه اين امر تأثير بسزايي در ايجاد اشتغال بيشتر و درآمدزايي(براي شهروندان و شهرداري) دارد و نیز طراحی پارك‌هاي جديدالاحداث به گونه‌اي كه از نظر درآمد و هزينه، نوعي تعادل و پايداري وجود داشته باشد و در واقع قسمت عمده اي از هزينه‌هاي پارك‌ها توسط درآمدهاي آن پوشش داده شود، از دیگر راهکارهای ارائه شده در طرح یادشده است.ح/الف