نخستين بز شبيه سازي شده خاورميانه، ساعت 1 و 30 دقيقه بامداد چهارشنبه 26 فروردين ماه در پايگاه تحقيقاتي علوم سلولي اصفهان پژوهشكده «رويان» پس از عمل سزارين در سلامت كامل متولد شد.
دكتر نصر اصفهاني، رييس پايگاه اصفهان پژوهشكده رويان با اعلام اين مطلب به خبرنگار فن‌اوري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) گفت: با تولد اين بزغاله كه «حنا» نامگذاري شده، ايران پنجمين كشور پس از آمريكا، كانادا، انگلستان و چين است كه موفق به توليد بز شبيه‌سازي شده، گرديده است.
وي خاطرنشان كرد: بز حنايي ــ سفيد دو رگه كه به واسطه شكل ظاهري با ديگر بزهاي گله متمايز بوده است، دوران آبستني 147 روزه خود را در رحم مادر رضاعي سياه رنگ بختياري خود به سلامت طي كرد.
نصر اصفهاني با بيان اين كه تولد «حنا» به دنبال سلسله تحقيقات موفق پژوهشگران پژوهشكده رويان جهاد دانشگاهي و پس از تولد نخستين گوسفند شبيه سازي شده «رويانا» كه از آروزهاي ديرينه زنده‌ياد دكتر سعيد كاظمي آشتياني بود به تحقق پيوسته است، هدف عمده تحقيقات محققان پژوهشكده رويان را در اين حوزه توليد دام‌هايي با قابليت توليد داروهاي نوتركيب (داروي «tPA») عنوان و خاطرنشان كرد: جهت نيل به اين هدف مراحل متعددي شامل توليد جنين‌هاي آزمايشگاهي پستانداران با تكنيك‌هاي لقاح خارجي رحمي، توليد جنين‌هاي شبيه سازي شده، توليد رده‌هاي سلولي تراريخته حاوي ژن tPA است. در مرحله اول، تخمك‌هاي نابالغ از تخمدان‌هاي كشتارگاهي در آزمايشگاه بالغ و پس از انجام لقاح با اسپرم و طي عملي موسوم به لقاح آزمايشگاهي (IVF) منجر به توليد جنين‌هايي مي‌شود كه پس از انتقال به رحم حيوانات گيرنده منجر به تولد حيوانات حاصل از لقاح خارج رحمي مي‌شود. دستاوردهاي پژوهشكده رويان در اين زمينه تولد انواع مختلف پستانداران مزرعه‌اي اعم از گاو ، گوسفند و بز است.
وي تصريح كرد: براي توليد جنين‌هاي شبيه سازي شده، هسته‌ تخمك‌هاي حاصل از تخمدانهاي كشتارگاهي پس از بلوغ آزمايشگاهي خارج مي‌شود و سپس هسته سلول پوستي حاصل از يك حيوان مورد نظر جايگزين آن مي‌شود. جنين‌هاي حاصل از اين عمل پس از طي دوره هفت روزه كشت آزمايشگاهي به درون رحم حيوانات گيرنده منتقل مي‌گردد كه دستاورد پژوهشكده رويان در اين زمينه تولد اولين پستانداران مزرعه‌اي شبيه سازي شده گاو، گوسفند، بز است.
نصراصفهاني به ايسنا گفت: عليرغم بيش از 40 مورد آبستني موفق گاو شبيه سازي شده، شاهد دو تولد زودرس بوده ايم كه اميدواريم آبستني‌هاي بعدي منجر به تولد موفق شود.
وي در خصوص توليد رده‌هاي سلولي تراريخته حاوي ژن «tPA» هم گفت: در اين راستا، ژن «tPA» پس از جداسازي از ژنوم انساني و تغيير ساختاري ژنتيكي، درون سلول مورد نظر وارد مي‌شود به گونه‌اي كه ژن مورد نظر در ارائه ژنهاي دخيل در شيرواري قرار گيرند و پس از طي مراحل شبيه سازي، جنينهاي تراريختي به وجود مي‌آيد كه قابل انتقال به رحم حيوانات گيرنده جهت توليد حيوانات شبيه سازي شده تراريخت با توان توليد داروي ضد سكته قلبي (tPA) در شير است.
نصر اصفهاني خاطرنشان كرد: سلول‌هاي تراريخت در پژوهشكده رويان با موفقيت توليد و خالص سازي شده و اميد است كه طي روند شبيه سازي بتوان در آينده نزديك شاهد تولد موجودات تراريخته مورد نظر باشيم.
وي تصريح كرد: اگر چه در پژوهشكده رويان پروژه توليد حيوانات تراريخت در گاو پايه گذاري شده و موفقيتهايي نيز حاصل شده است، اما به علت طولاني بودن دوره آبستني گاو كه همراه با مشكلات متعددي است و نيز هزينه‌هاي بالاي شبيه سازي گاو، ادامه پروژه در گونه بز دنبال شده است.ح/الف