رييس جهاد دانشگاهي اعلام كرد: محققان پژوهشگاه ابن سيناي جهاد دانشگاهي در راستاي دستيابي به روشهاي جديد تشخيصي و درماني سرطان موفق به تشخيص زودرس سرطان پستان با استفاده از نانوذرات و ساخت داروهاي اختصاصي ايمني درماني سرطان خون شدند.

به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي، دكتر حميدرضا طيبي كه در آستانه سالگرد تشكيل جهاد دانشگاهي سخن مي‌گفت، خاطرنشان كرد: محققان پژوهشگاه فن‌آوري هاي نوين علوم پژشکي جهاد دانشگاهي ـ ابن سينا پس از پنج سال فعاليت مستمر روي سرطان موفق شدند با بهره گيري از تکنولوژي نانو به ارائه راهکارهاي جديد تشخيصي سرطان پستان و با بهره گيري از علم ايمونولوژي و بيوتکنولوژي، به يافتن داروي مقدماتي جهت درمان سرطان خون نائل شوند.

تشخيص زودرس سرطان پستان با استفاده از نانوذرات

دكتر محمد مهدي آخوندي، رييس پژوهشگاه فن‌آوري هاي نوين علوم پزشکي جهاد دانشگاهي هم با بيان اين كه طبق آمارها،از هر هشت زن يک نفر در زندگي خود مبتلا به سرطان پستان مي‌شود و در ايران نيز سالانه هفت هزار بيمار جديد به اين نوع سرطان كه شايع ترين سرطان در ميان زنان كشور است مبتلا مي‌شوند، در تشريح جزئيات موفقيت اخير محققان اين پژوهشگاه گفت: محققان پژوهشگاه فن‌آوري هاي نوين علوم پزشکي جهاد دانشگاهي ـ ابن سينا در تحقيقات خود با هدف تشخيص زود هنگام سرطان و شروع سريع اقدامات درماني با استفاده از فن‌آوري نانو از نانوذرات کوانتومي كه با توجه به ويژگي‌هايشان که ابزار کارآمدي در عرصه تشخيص انواع سرطان‌ها هستند، به منظور تشخيص زودهنگام سرطان پستان استفاده كرده‌اند.

وي خاطرنشان كرد: نانوذرات مغناطيسي، کاربردهاي مختلف پزشکي و بيولوژيکي دارند که از آن جمله مي توان به توانايي آنان در اتصال به بيومولکول‌ها و واکنش با مولکولهاي هدف سطح سلول اشاره كرد. از خصوصيات مهم اين ذرات غيرسمي بودن، سازگاري با موجود زنده و تجمع زياد در بافت يا اندام هدف است.

آخوندي تصريح كرد: نانوذرات کوانتومي ذراتي در ابعاد نانو هستند که به تازگي در عرصه نانوفن‌آوري و نانو پزشکي مطرح شده و در تشخيص انواع بيومولکول‌ها و عوامل بيماري زا، کاربردهاي وسيعي پيدا کرده اند.

وي گفت: محققان در اين طرح ابتدا آنتي بادي منوکلونال ضد تومور مارکر سرطان پستان، Her2 ، توليد و سپس با استفاده از يک فن‌آوري نوين، آنتي بادي به نانو ذرات کوانتومي متصل شد. در مرحله بعد از اين آنتي بادي‌هاي منوکلونال نشاندار براي رديابي تومور مارکر سرطان پستان در رده هاي سلولي و همچنين بافتهاي بيماران مبتلا به سرطان پستان استفاده شد. نتايج حاصله نشان داد که آنتي بادي هاي منوکلونال متصل به نانو ذرات کوانتومي قادر هستند تومور مارکر سرطان پستان را شناسايي كنند. علاوه بر حساسيت فوق العاده زياد، نانو ذرات کوانتومي نوردهي بسيار طولاني مدت داشته و اين امکان را فراهم مي‌كند که بتوان بافت سرطاني را به دقت و در زمان زياد مطالعه كرد.

آخوندي تصريح كرد: در مطالعه اي ديگر، آنتي بادي منوکلونال ضد سرطان پستان به نانوذرات مغناطيسي متصل و از آنها در تشخيص سلول‌هاي سرطاني پستان استفاده شد. نتايج حاصله نشان داد که اين آنتي بادي هاي نشان دار ابزاري بسيار کارآمد جهت تشخيص سلولهاي سرطاني در شرايط آزمايشگاهي و همچنين در بدن بيمار مي باشند.

وي خاطرنشان كرد: در مجموع به نظر مي رسد نانوذرات براي تشخيص تومور مارکرها بسيار حساس بوده و مي توانند براي تشخيص زود هنگام سرطانهاي انسان استفاده شوند. با توجه به اين که تشخيص زود هنگام سرطان مهمترين عامل تعيين ميزان موفقيت درمان سرطان است، به نظر ميرسد که استفاده از اين نانو ذرات گام بسيار موثري در جهت اقدامات درماني باشد.

درمان سرطان خون با استفاده از داروي اختصاصي توليد شده توسط پژوهشگاه ابن سينا

وي درباره موفقيت ديگر محققان پژوهشگاه كه در زمينه درمان سرطان خون است، اظهار كرد: سرطان خون يا لوسمي نيز بيماري پيشرونده و بدخيم اعضاي خون ساز بدن است که با تکثير و تکامل ناقص گويچه‌هاي سفيد خون و پيش سازهاي آن در خون و مغز استخوان ايجاد مي‌شود. در بيماري سرطان خون، مغز استخوان مقدار بسيار زيادي از سلولهاي سفيد خون غيرعادي توليد مي‌کند.

آخوندي خاطرنشان كرد: اين سلول‌ها با گلبولهاي طبيعي خون متفاوت بوده و عملکرد مناسبي ندارند. درنتيجه، توليد گلبول‌هاي سفيد طبيعي خون را متوقف کرده و توانايي فرد را در مقابله با بيماري‌ها از بين مي‌برند. اين بيماري در مردان بيشتر تظاهر مي کند و يکي از چهار سرطان شايع کودکان است.

وي با بيان اين كه هر چه درمان سرطان اختصاصي‌تر انجام شود،‌ ميزان عوارض جانبي و صدمه به اندامها و بافت‌هاي طبيعي كمتر خواهد بود، خاطرنشان كرد: از بهترين نوع درمان‌هاي سرطان كه هم ‌اكنون پزشكان و محققان بر آنها تمركز بيشتري دارند، ايمني درماني سرطان است. اين نوع درمان از طريق هدفگيري اختصاصي مولكولهاي سطحي سلولهاي سرطاني انجام مي‌گيرد. جهت انجام اين نوع درمان، داروي مربوطه عليه سلول سرطاني ساخته مي‌شود و با تزريق آن موجب فعال شدن مکانيسم‌هاي مختلفي در بدن بيمار مي شود که در نهايت به مرگ سلول سرطاني منجر مي‌شود.

آخوندي تصريح كرد: پژوهشگاه فن‌آوري هاي نوين علوم پزشکي جهاددانشگاهي ـ ابن‌سينا با استفاده از روش‌هاي نوين بيوتكنولوژي اقدام به ساخت چنين داروهاي اختصاصي عليه سرطان‌هاي گوناگون كرده است که در ارتباط با نوعي سرطان خون، برخي از داروهاي ساخته شده توسط پژوهشگاه، مورد آزمايش قرار گرفته و اثر آن روي سلولهاي سرطاني بيماران، منجر به مرگ اين سلول‌ها شد. اين واكنش در محيط آزمايشگاه با موفقيت انجام گرفت، لذا در حال حاضر مرحله آزمايشگاهي ساخت اين دارو به پايان رسيده است.

وي خاطرنشان كرد: جهت استفاده درماني از اين دارو لازم است که اثر آن بر روي حيوان آزمايشگاهي نيز بررسي شود و پس از انجام کارآزمايي باليني در بيماران مبتلا به سرطان خون، نسبت به عرضه آن به بازار اقدام شود كه در صورت تامين بودجه لازم پيش بيني مي شود که اين دارو طي سه سال آينده مورد بهره برداري قرار گيرد و يقينا توليد چنين دارويي در داخل کشور، امکان استفاده عمومي هموطنان را با هزينه اي بسيار کم به همراه خواهد داشت.ح/الف