نخستين همانديشي مركز رشد فناوري اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهي (رويش) با عنوان حمايت از مخترعين و مبتكرين با حضور كارشناسان علم و فناوري و تجاريسازي و مسئولان مرتبط با ثبت اختراع و پتنت با هدف بررسي فرصتها و چالشهاي حمايت از مخترعين برگزار شد.
در اين همانديشي كه بيش از 20 تن از صاحب نظران و مسئولان مرتبط با اختراع از جامعه علمي، دانشگاهي و اجرايي كشور حضور داشتند، چگونگي تعامل سازمانها و ارگانهاي حامي مخترعين در ارائه خدمات بهتر و جلوگيري از موازيكاري، بحث امكانات و حمايتهاي قانوني از مخترعين و بسترسازي براي فروش اختراعات و همچنين موضوع ارتباط نهادهاي فعال در ثبت اختراع با مراكز و مؤسسات ثبت اختراع در خارج از كشور و موضوع تاسيس سازمان ثبت اختراعات بررسي شد.
به گزارش روابط عمومي مركز رشد ICT جهاد دانشگاهي (رويش) دكتر محسن حاتم معاون برنامهريزي، توسعه و فناوري وزارت صنايع و معادن در اين همانديشي با تأكيد بر حمايت از تجاريسازي طرحها، ايدهها و اختراعات گفت: در اين راستا بر اساس طرحي با عنوان "طرح حمايت از نوآوري فني مخترعين و مبتكرين منفرد و افراد حقيقي در جهت ارتقاي دستاوردهاي آن به سطح مناسبي از كاربرد و تجاريسازي" توسط وزارت صنايع و مركز رشد رويش جهاد دانشگاهي اجرايي شده است. معاون وزير صنايع بر غربالگري و تشخيص درست مخترعين واقعي تأكيد كرد و يادآور شد: بايد با روشي صحيح و سازنده مبتكرين و مخترعين واقعي را شناسايي كنيم و در مسيري حركت كنيم كه اختراعات و ايدههاي واقعي و قابل تجاريسازي حمايت شوند.
دكتر رعنايي سيادت رئيس سازمان صنايع نوين و مسوول طرح تحقيقات اساسي وزارت صنايع و معادن نيز با اشاره به اينكه از تجارب جهاد دانشگاهی در بحث حمايت از مخترعين به خوبي استفاده ميكنيم خاطر نشان كرد: بر اساس همكاريهايي كه با جهاد دانشگاهی داريم "حمايت از مخترعين و مبتكرين منفرد" را دنبال ميكنيم كه معمولاً از جايي حمايت نميشدند و تلاش ميكنيم مهارتها، مشاورهها و آموزشهاي لازم را به آنها ارائه كنيم و با حمايت تعريف شده براي هدايت مخترعين گام برداريم و يا آنها را به صنايع مرتبط و بخشهاي مورد نياز اين اختراعات راهنمايي كنيم.
دكتر جعفر توفيقي استاد دانشگاه تربيت مدرس و سر دبير فصلنامه علمي و ترويجي رشد فناوري نيز در اين هم انديشي با اشاره به اينكه خوشبختانه حركتهاي خوبي در برنامههاي سوم و چهارم توسعه شروع شده و انجام گرفته است، گفت: اميدواريم حمايت از مخترعين، مبتكران و زمينهسازي براي تجاريسازي تحقيقات و اختراعات در برنامه پنجم توسعه نيز بيش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و دنبال شود.
استاد دانشگاه تربيت مدرس با تاكيد بر اينكه علم و فناوري بايد بيش از گذشته به سوي تجاريسازي پيش برود و به علم به عنوان بستر ارزش آفريني و ثروت توجه شود گفت: تا سالهاي اخير آنچه مورد توجه بود جنبه فرهنگي علم بود و به علم و توليد دانش با نگاه تجاريسازي و ثروت توجه نميشد بنابراين آنچه به درستي در سالهاي گذشته و در برنامههاي توسعه رخ داده توجه به علم و فناوري با نگاه تجاريسازي و توليد ثروت از دانش است. ما بايد از مسير تجاريسازي علم بنيان توسعه اقتصادي و اجتماعي خود را شكل دهيم.
سر دبير نشريه علمي ترويجي رشد فناوري با تصريح اينكه ديگر زمان اختراعات موردي، تصادفي و فعاليتهاي پژوهش محورانه صرف سپري شده، خاطر نشان كرد: امروزه اختراعات نظام خاص خود را دارد و زمان آن رسيده تا اعضاي هيات علمي دانشگاهها و پژوهشگران به اختراعات توجه كنندو از دل پژوهشها به اختراعات برسند و آنها را در جهت تجاري شدن به كار بگيرند.
دكتر توفيقي نظام مالكيت فكري در كشورمان را ضعيف ارزيابي كرد و افزود: بايد نظامي در راستاي حمايت از مخترعان و جلوگيري از سوء استفادههاي اجتماعي وجود داشته باشد و بخشهاي مهم مثل قوه قضائيه، وزارت علوم، وزارت صنايع و ... بايد در اين زمينه كارهاي زير بنايي انجام دهند، بر اساس آماري در حال حاضر 20 هزار اختراع در كشور خاك ميخورد، چرا اين اختراعات در چرخه تجاري سازي قرار نميگيرند به نظر ميرسد تجاريسازي محيط ديگري دارد و آييننامهها ، قوانين و ساز و كارهاي خاص خود را ميطلبد.
دكتر بهزاد مشيري مدير تجاريسازي پارك علم و فناوري دانشگاه تهران نيز با بررسي چالشهاي موجود بر سر راه تجاريسازي و اختراعات گفت: براي حل مشكلاتي كه بر سر راه مخترعان و مبتكران وجود دارد تنها راه ايجاد "سازمان ثبت اختراعات" است و براي اين موضوع بايد وزارتخانههاي دادگستري، بازرگاني، علوم، تحقيقات و فناوري و وزارت صنايع دست به كار شوند و اقدام نمايند و وزارت صنايع با توجه به نقش مهمي كه در تجاريسازي اختراعات دارد مي تواند نقش مهمي نيز در ايجاد سازمان ثبت اختراعات "Iran patent organization" داشته باشد و با توجه به شرايط موجود بستر اين كار فراهم است.
دكتر سعادت كامكار مخترع و مسوول دفتر مالكيت فكري دانشگاه شيراز نيز در اين هم انديشي به ايجاد آئيننامهها و شرايط متفاوت و متنوع حمايت از مخترعان تاكيد كرد و گفت: مشكلات زيادي در ارزيابي و بررسي اختراعات وجود دارد و هنوز فرمها و ضوابط استانداردي براي بررسي اختراعات در كشورمان براي اين موضوع وجود ندارد.
مهندس حبيباله اصغري رئيس مركز رشد ICT جهاد دانشگاهی رويش نيز از طرح حمايت از مخترعين و مبتكرين منفرد را كه توسط مركز رشد رويش و وزارت صنايع اجرا ميشود گامي در جهت حمايت از مخترعان عنوان كرد و گفت: ميتوان با اجراي طرحها و پروژههاي متنوع به خواستههاي مخترعان و تجاريسازي ايدهها و اختراعاتشان كمك كرد. وي به نقش پاركها و مراكز رشد علم و فناوري در اين زمينه اشاره كرد و گفت: پاركها و مراكز رشد يكي از حلقههاي تجاريسازي هستند ميتوانند ايدهها، اختراعات و طرحهاي خوب را شناسايي كنند.
نخستين هم انديشي مركز رشد ICT جهاد دانشگاهی رويش با شركت مسوولان و نمايندگان بيش از 20 نهاد دولتي و غير دولتي شامل: انجمن مخترعين، جامعه مخترعين، مركز رشد فناوريهاي پيشرفته شريف، پارك علم و فناوري دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، دانشگاه شيراز، مركز صنايع نوين، دانشگاه تربيت مدرس، پژوهشكده ICT جهاد دانشگاهی، دانشگاه اميركبير و موسسه مطالعاتي راه نو در وزارت صنايع و معادن برگزار شد و نتايج اين هم انديشي علاوه بر بهرهبرداري وزارت صنايع به طور كامل در نشريه علمي و ترويجي رشد فناوري چاپ و منتشر ميشود.ح/الف