رييس پژوهشگاه رويان جهاد دانشگاهي با اشاره به اين كه «شنگول» و «منگول» - بزغاله‌هاي تراريخته متولد شده در رويان - پس از 21 روز در سلامت كامل هستند اظهار كرد: بزهاي تراريخته توليدي حامل ژن توليد پروتئين نوتركيب انساني موثر در درمان مبتلايان هموفيلي نوع B بوده و جنين دام‌هاي تراريخته ديگري حامل ژن توليد داروي «tPA» نيز در پايگاه اصفهان پژوهشگاه رويان انتقال يافته كه منتظر تولد آنها هستيم.
به گزارش خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر حميد رضا گورابي با اعلام اين مطلب اظهار كرد: بزغاله‌هاي تراريخته متولد شده كه 28 مرداد ماه سال جاري انتقال جنين شده و 19 دي ماه سال جاري در مجتمع تحقيقاتي جهاد دانشگاهي در هلاجرد تهران متولد شده اند پس از بزرگ شدن در شير خود فاكتور 9 انعقادي خواهند داشت. اين پروتئين نوتركيب در بدن انسان در كبد سنتز شده و در اثر اختصاص در توليد آن فرد به هموفيلي نوع B مبتلا مي‌شود، لذا مصرف فرآورده دارويي توليدي از شير اين دام‌ها مي‌تواند در درمان اين بيماري موثر باشد.
وي خاطرنشان كرد: تيم تحقيقاتي ديگر پژوهشگاه رويان در اصفهان هم به موازات اين تحقيقات طرح ديگري را در راستاي توليد دام‌هاي تراريخته با قابليت توليد tPA در دست اجرا دارند. اين دارو براي درمان سكته‌هاي مغزي و قلبي مورد استفاده قرار مي‌گيرد به طوري كه چنانچه اين دارو بلافاصله پس از ايجاد سكته به انسان تزريق شود، موجب از بين رفتن سريع لخته‌ها شده و بافت‌هاي اطراف آن بر اثر نارسايي تغذيه از بين نخواهد رفت و جريان خون به حالت عادي باز خواهد گشت.
وي تصريح كرد: با تلاش محققان پژوهشگاه در اصفهان چند جنين حامل اين ژن‌ها منتقل شده كه اميدواريم تا حدود دو ماه ديگر شاهد تولد بزهاي تراريخته حامل ژن tPA نيز باشيم.
رييس پژوهشگاه رويان خاطر نشان كرد: در حال حاضر هشت كشور در دنيا وجود دارند كه در اين زمينه فعاليت مي‌كنند.
وي ادامه داد: توليد حيوانات ترنس ژن (تراريخته) با اين هدف است كه با انتقال ژن، پروتيين‌هاي دارويي در داخل شير آنها بيان شود تا در آينده بتوانيم از آنها در توليد فرآورده‌هاي دارويي استفاده كنيم.
گورابي اضافه كرد: اين كار در سه بخش گروه جنين شناسي، گروه ژنتيك و گروه حيوانات آزمايشگاهي انجام گرفته است كه در گروه جنين شناسي، توليد جنين تراريخته با فن‌آوري شبيه سازي، در گروه ژنتيك، دستكاري ژنتيكي سلولهاي اهدا كننده هسته و در گروه حيوانات آزمايشگاهي، آماده سازي حيوانات براي انتقال جنين، مراقبت حين بارداري تا تولد و پس از آن انجام پذيرفته است.
اميري ــ كارشناس ارشد ژنتيك ــ هم كه در اين پروژه همكاري داشته است اظهار داشت: در اين طرح در راستاي توليد يك سري پروتئين‌هاي نو تركيب با خاصيت دارويي، فاكتور 9 انعقادي انساني مد نظر قرار گرفته است كه محصول اين ژن در كبد سنتز مي‌شود، اگر نقصي در ژن وجود داشته باشد، ايجاد بيماري هموفيلي نوع B مي‌كند كه راه حل درمان آن نيز پلاسماي منجمد، فاكتور IX از آنتي بادي منوكلونال و پروتئين نوتركيب است.
وي ادامه داد: در اين پروژه ژن فاكتور 9 انعقادي از سلولهاي كبدي انسان برداشت شد و سپس با استفاده از روش‌هاي فاكتور مناسب جهت ورود به سلولهاي فيبروبلاست جنيني طراحي شد.
دكتر صنعتي ــ متخصص ژنتيك پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيك و زيست فن‌آوري - هم كه در اين پروژه همكاري داشته است، اضافه كرد: بعد از خطي كردن پلاسميد نوتركيب حامل ژن كد فاكتور 9 انعقادي انسان، سازه ژني حاصل با استفاده از روش الكترو پوريشن در غلظت‌هاي مناسب به سلولهاي فيبروبلاست ژني بز با تراكم سلولي معين منتقل شد، در ادامه سلولهاي مذكور در محيط كشت اختصاصي تكثير يافتند و پس از آن با كمك روش‌هاي مولكولي مثل واكنش PCR روي تك سلول و تكنيك FISH، سلولهاي تراريخته غربال شده به طور مجزا تكثير و ذخيره شدند تا در مرحله انتقال به تخمك استفاده شوند.
به گزارش ايسنا، وي تاكيد كرد: ارزش هر كدام از اين بزها 100 هزار دلار است.
دكتر دانش زاده ــ مسوول حيوانات آزمايشگاهي در اين پروژه - نيز با ارائه توضيحاتي در خصوص روند آماده‌سازي رحم مادر جايگزين، انتقال جنين از طريق جراحي، مراقبت در حين حاملگي و تولد تصريح كرد: در اين زمينه از بز ماده در سن مناسب استفاده كرديم، به طوري كه فاز جنيني با وضعيت بافتي رحم و تخمدان هماهنگي داشته باشند؛ بنابراين در اين روش شش مورد انتقال جنين داشتيم كه دو مورد حاملگي اتفاق افتاد كه متاسفانه يكي از آنها سقط شد و ديگري توانست دوره لازم را طي كند و در روز 145 با سونوگرافي مشخص شد كه مي‌توان سزارين را انجام داد كه سرانجام در 19 دي ماه جاري بزغاله‌هاي تراريخته متولد شدند.ح/الف