محققان جهاد دانشگاهي واحد خواجه نصيرالدين طوسي با موفقيت در طراحي و ساخت فرستنده‌هاي پرقدرت FM (در باند VHF) با قدرت 2 كيلووات در حال ساخت فرستنده هايي با توان بالاتر( پنج و 10 کيلووات) و توسعه تکنولوژي ديجيتال و قرار دادن ماژول‌هاي پيشرفته تر در آنها هستند.

به گزارش روابط عمومي جهاددانشگاهي،مهندس محسن اوليا، مدير پروژه توليد فرستنده‌هاي FM جهاد دانشگاهي واحد خواجه نصيرالدين طوسي در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) خاطرنشان كرد:دستيابي به کيفيت هاي بالاي ذخيره سازي و ارسال سيگنال‌هاي صوتي ـ تصويري از طريق گسترش تکنولوژي ديجيتال و همچنين استفاده بهينه از باند فرکانسي از عمده تلاش‌هاي انجام شده درصنعت مخابرات بوده كه در بخش پخش گسترده و عمومي (Broadcast) نيز اين تکنولوژي روز به روز جايگزين سيستم هاي آنالوگ قبلي شده و طبعا سطح انتظارات جامعه را نسبت به دريافت سيگنال‌هاي با کيفيت بالاتر را افزايش مي‌دهد.

وي در خصوص دلايل استفاده از باند FM‌ تجاري خاطرنشان كرد: باند FM تجاري (88 تا 108 مگاهرتز) که صرفاً مختص کاربرد Radio Broadcast بوده به دلايلي مانند اختصاص پهناي باند وسيع تر براي هر کانال، امکان پخش استريو، ارسال اطلاعات غير صوتي به صورت Radio Data System) RDS)، نويز پذيري کمتر در سيستم هاي مدولاسيون FM، کيفيت بالاتر سيگنال هاي صوتي، امکان استفاده از سيستم آنتن جهت دار (نسبت به امواج LW, MW) که باعث کاهش توان خروجي فرستنده جهت پخش منطقه اي و افزايش تعداد کانال‌ها در باند FM با تخصيص فرکانس مناسب مي‌شود، سادگي آشکارسازي و دريافت اطلاعات و همچنين پياده سازي استاندارد ديجيتال ارسال صوت در همين باند (همراه با سيستم ارسال آنالوگ ) و استفاده از سرويس‌هاي ديجيتال در معرض استفاده و توجه است و جايگزيني آن با سيستم‌هاي پخش ديجيتال در آينده نزديک بعيد به نظر مي رسد.

اوليا با بيان اينكه جهـاد دانشگاهي خواجه نصير در راستاي گسترش شبکه هاي راديويي ـ تلويزيوني در کشور، پس از امکان سنجي ساخت فرستنده هاي پر قدرت در باند VHF براساس توان فني داخل، از سال 82 شروع به طراحي و ساخت فرستنده يک کيلووات FM مطابق با استانداردهاي اين صنعت كرده است، تصريح كرد: پس از بررسي استانداردها و سيستمهاي به روز اين محصول، انجام مراحل تحقيقاتي و ساخت نمونه هاي آزمايشگاهي و نيمه صنعتي سرانجام موفق به کسب مجوز توليد از سازمان صدا و سيما گرديده و فرستنده يک و دو کيلو وات صنعتي را به عرصه اين صنعت وارد كرديم.

هم اکنون اين دستگاه ها طي قراردادهايي با سازمان صداوسيما در حال توليد و بهره برداري در ايستگاه هاي پخش بوده و با توجه به گسترش زمان برنامه هاي توليدي، فرستنده هاي پر قدرت پخش راديويي - تلويزيوني معمولا به صورت پيوسته در حال پخش است كه اين امر خود مستلزم قابليت بالا در طراحي و ساخت است.

وي تصريح كرد: هم اکنون فازهاي بعدي اين پروژه جهت ساخت فرستنده هايي با توان بالاتر( پنج و 10 کيلو وات) و توسعه تکنولوژي ديجيتال و قرار دادن ماژول‌هاي پيشرفته تر همچون سيستم کنترل – مانيتورينگ مرکزي و يکپارچه، پروتکل ارتباط شبکه، GPS،DARC، پروتکل صوت ديجيتال و... روي آن در حال انجام بوده و با وجود اين كه بيشترين توان FM مورد استفاده در کشور فرستنده هاي با توان اسمي 10 کيلو وات است پوشش راديويي FM در شهرهاي با وسعت متوسط، اغلب توسط فرستنده هايي با توان يک و دو کيلو وات صورت مي‌گيرد.

اوليا با اشاره به اينكه طراحي و توليد اين محصول کاملاً بر اساس توانايي‌هاي فني داخل کشور با دانش فني بومي شده صورت گرفته است، در خصوص ديگر مزاياي اين فرستنده به ايسنا گفت: امکان ارتقاء و نيل به دانش فني ساخت فرستنده هاي پرتوان تر از طريق ترکيب ماژول‌هاي قدرت، امکان تغييرات جزئي و کلي در هر بخش (طراحي مهندسي ساخت) به تناسب نيازهاي جديد صنعت و در نتيجه ارتباط مستمر، مطمئن، سازنده و بهره بردار، به کارگيري توان فني داخلي در زمينه هاي مختلف جانبي اين صنعت در راستاي اشتغال زايي و استفاده از دانش فني کسب شده در صنايع مرتبط با تقويت کننده هاي فرکانس بالا از ويژگي‌ها و مزاياي فرستنده پرقدرت ساخت جهاد دانشگاهي خواجه نصيرالدين طوسي است.

وي در پايان درباره برخي از قابليت‌هاي فني فرستنده پرقدرت FM خاطرنشان كرد: قابليت تغيير فرکانس با پله هاي 10KHz و 100KHz در کل باند بدون نياز به تنظيم ساير بخشهاي فرستنده، مدولاتور استريو و نيزامکان دريافت ورودي MPX ، سيستم دو اکسايتري با امکان سوئيچ دستي و خودكار در هنگام بروز خطا، سيستم ثبت وضعيت فرستنده Rack Memory، تقويت کننده هاي قدرت تمام نيمه هادي( واستفاده از تکنولوژيهاي جديد MOSFET )، امکان ادامه کار فرستنده ـ بدون وقفه ـ در صورت قطع و خرابي يک ماژول قدرت، کنترلOn-Line توان خروجي مازولهاي قدرت RF (حلقه APC) با توجه به حدود آستانه تعريف شده براي پارامترهاي اساسي، کنترل و مانيتورينگ از طريق ماژول(MCU ميکروکنتلر)، سيستم هاي حفاظت و کنترل پارامترهاي اساسي (جريان، ولتاژ، دما و توان برگشتي)، تغذيه هاي سوئيچينگ با راندمان بالا، سيستم مانيتورينگ پارامترهاي اساسي و ثبت خطاها، امکان پخش ارسال اطلاعات ديجيتال با پروتکل RDS (Optional) و کنترل از راه دور (Optional) از ويژگي هاي فني اين فرستده است.ح/الف