رييس پژوهشكده آنتي بادي منوكلونال پژوهشگاه فن‌آوري‌هاي نوين علوم زيستي جهاد دانشگاهي-ابن سينا از توليد مدل كايمريك آنتي بادي منوکلونال اختصاصي ضد مولكول Her-2 سرطان پستان خبر داد.

دكتر محمود جدي تهراني با اعلام اين مطلب به خبرنگار«پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار كرد: در اين پروژه ابتدا آنتي بادي موشي اختصاصي ضد مولكول Her-2 سرطان پستان را توليد كرده و فعاليت‌هاي عمده‌اي از طريق مهندسي ژنتيك براي انساني سازي اين آنتي بادي انجام داديم به طوري كه در حال حاضر مدل كايمريك اين آنتي بادي كه در واقع كارخانه توليد آن است، را ساخته‌ايم.

وي با اشاره به اين كه با توليد سلول توليد كننده اين آنتي بادي و تكثير آن مي‌توان مقدار زيادي آنتي بادي توليد كرد، در خصوص مرحله كايمريك اين پروژه، افزود: مرحله اوليه انساني سازي اين آنتي بادي‌ها مرحله كايمريك است، به اين معني كه 75 درصد ساختار پروتئيني اين آنتي بادي انساني شده و در حال انساني سازي ديگر قسمت‌هاي آنتي بادي مورد نظر هستيم.

رييس پژوهشكده آنتي بادي منوكلونال پژوهشگاه فن‌آوري¬¬-هاي‌نوين علوم زيستي جهاد دانشگاهي-ابن سينا در رابطه با آنتي بادي منوكلونال خاطرنشان كرد: آنتي بادي‌هاي منوكلونال پروتئين‌هايي‌اند كه توسط برخي از سلول‌هاي سيستم‌دفاعي بدن به نام لنفوسيت B توليد شده و وظيفه جلوگيري از بيمار شدن انسان از طريق اتصال به عوامل خارجي بيماري‌زا و كمك به سيستم‌دفاعي بدن در جهت از بين بردن اين عوامل خارجي را بر عهده دارند.

اين پژوهشگر برتر جهاد دانشگاهي با تاكيد بر اين كه بخشي از پاسخ سيستم‌دفاعي بدن به عوامل بيگانه بيماري‌زا، توليد آنتي بادي است، تصريح كرد: بنابراين از طريق وارد شدن عامل خارجي (آنتي ژن) به بدن آنتي بادي ساخته شده و نهايتا باعث از بين رفتن آنتي ژن و جلوگيري از بيمار شدن انسان مي‌شود.

وي ادامه داد: آنتي بادي خاصيت اتصال اختصاصي به آنتي ژن خودش را دارد به اين صورت كه اگر آنتي بادي سم ميكروب وبا كه بيماري‌زايي اين بيماري از طريق سم آن ايجاد مي‌شود ، را بسازيم اين آنتي بادي تنها به سم وبا متصل مي‌شود و بر عليه ديگر باكتري‌ها كار نمي كند.

جدي تهراني در خصوص ويژگي‌هاي اختصاصي بودن اين آنتي بادي‌ها، اظهار كرد: از اختصاصي بودن اين آنتي بادي‌ها استفاده‌هاي زيادي مانند استفاده به عنوان دارو براي درمان سرطان مي‌شود. سلول‌هاي سرطاني در سطح خودشان پروتئين‌هايي را عرضه مي‌كنند كه مي‌توان به وسيله هدف گرفتن اين پروتئين‌هاي اختصاصي بر روي سلول‌هاي سرطاني موجب مرگ اين سلول‌شويم و از اين طريق راه درماني براي آن نوع خاص سرطان پيدا كنيم.

وي با بيان اينكه آنتي بادي‌هاي منوكلونال عمدتاً در سلول‌هاي موشي ساخته مي‌شوند خاطر نشان كرد: اين آنتي بادي‌ها نوعي پروتئين موشي هستند كه اگر آن را به انسان تزريق كنيم، از آنجايي كه براي بدن انسان غريبه است، به عنوان آنتي ژن عمل كرده و باعث مي‌شود كه در بدن بيمار برعليه آن آنتي بادي موشي (آنتي ژن) آنتي بادي انساني ساخته شود و نهايتا مي توانيم با تبديل آنتي بادي موشي به انساني از طريق مهندسي ژنتيك جلوي اين عمل را گرفته و از آن به عنوان دارويي بر عليه سلول‌هاي سرطاني استفاده كنيم .

رييس پژوهشكده آنتي بادي منوكلونال پژوهشگاه فن‌آوري -هاي‌نوين علوم زيستي جهاد دانشگاهي-ابن سينا در رابطه با جنبه هاي اقتصادي اين آنتي بادي‌ها عنوان كرد: آنتي بادي‌هاي درماني كه شامل آنتي بادي‌هاي كايمريك و انساني شده، هستند، در زمره داروهاي بيوتكنولوژيك بسيار گران و اختصاصي بوده به صورتي كه آنتي بادي تجاري موجود (ضدHer-2) كه هم اكنون از خارج خريداري شده و براي درمان برخي بيماران سرطان پستان استفاده مي‌شود، براي هر تزريق حدود سه ميليون تومان هزينه در برداشته و جهت درمان هر بيمار نياز به 10 تزريق و يا بيشتر از اين حد دارد كه جمعا براي هر بيمار بيش از 30 ميليون تومان هزينه دارد .

وي با بيان اين كه نمونه داخلي اين دارو با هزينه‌هاي بسيار پايين تري در اختيار بيماران قرار مي‌گيرد، اذعان كرد: توليد اين دارو تنها براي اين آنتي بادي (ضد Her-2) ده‌ها ميليارد تومان در سال صرفه‌جويي ارزي به همراه داشته و از آنجايي كه در حال حاضر مجوز استفاده درماني بيش از 20 نوع از اين آنتي بادي‌ها در دنيا صادر شده، مقدار كلي بازار جهاني اين داروها حدود 40 ميليارد دلار در سال است.

جدي تهراني در رابطه با استفاده ازآنتي بادي‌هاي منوكلونال در زمينه‌بارداري و ناباروري خاطرنشان كرد: در حال حاضر در حوزه توليد مثل نيز مطالعاتي جهت استفاده از آنتي بادي‌ها براي جلوگيري از بارداري در حال بررسي بوده كه در اين ارتباط امكان استفاده از آنتي بادي ضد اسپرم براي جلوگيري از باروري در مردان و آنتي بادي ضد HCG جهت جلوگيري از بارداري در زنان مورد بررسي قرار گرفته است.

وي در رابطه با ديگر پروژه‌هاي پژوهشكده آنتي بادي منوكلونال پژوهشگاه ابن ايسنا، خاطرنشان كرد: آنتي بادي‌هاي ديگري نيز علاوه بر آنتي بادي‌هاي در حال توليد (ضد Her-2) در پژوهشكده آنتي بادي منوكلونال بر عليه پروتئين‌هاي اختصاصي سلول هاي سرطاني توليد شده كه خواص آنها تحت بررسي بوده كه در برخي از اين آنتي بادي ها موفق شده ايم با استفاده از آن‌ها در محيط آزمايشگاهي سلول هاي سرطاني خون انسان را از بين برده و در ادامه كار اين آنتي بادي‌ها توانستند سلول هاي سرطاني را كه به موش تزريق شده از بين ببرند.

اين پژوهشگر برتر جهاد دانشگاهي در پايان اظهار كرد: پس از مرحله حيواني آزمون اين آنتي بادي‌ها، هم اكنون در حال تهيه مقدمات كارآزمايي باليني اين آنتي بادي‌ها در بيماران داوطلب در پروژه ايي كه مجوز آن از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اخذ خواهد شد، هستيم كه به موازات اين فعاليت‌ها آنتي بادي‌هاي موشي ياد شده نيز در حال انساني سازي در آزمايشگاه هاي پژوهشگاه فن‌آوري‌هاي نوين علوم زيستي جهاد دانشگاهي-ابن سينا مي باشند.ح/الف