عضو گروه پژوهشی مواد جهادانشگاهي مشهداظهار داشت : محور فعاليت‌ها در سال 89 در حوزه‌ي مواد پيشرفته و به صورت شاخص در دو زمينه‌ي فوم هاي فلزي و مواد هوشمند است.

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی واحد مشهد، مهندس عليرضا صادقي اول شهر در خصوص فعاليت‌هاي گروه پژوهشي مواد در سال 88 تصريح كرد: حوزه‌ي کاری شاخص گروه پژوهشي مواد، تحقيق و مطالعه بر روي مواد پيشرفته در زمينه ي فومهاي فلزي، مواد هوشمند، سراميكهاي پيشرفته و سوپرآلیاژها می باشد.

وي با اشاره به اينكه در حوزه‌ي مواد پيشرفته دو كار پژوهشي در دست اجرا است، اظهار داشت:  اين دو مورد عبارت از توليد فوم‌هاي فلزي (فومهاي آلومينيومي) و توليد نمونه آزمايشگاهي و بررسي رفتار آلیاژ حافظه‌دار NiTi توليد شده به روش متالوژي پودر است.

وي در ادامه عنوان كرد: در زمينه‌ي فومهاي آلومينيومي، دو طرح پژوهشي داخلي در حال انجام است كه بررسي پارامترهاي توليد فوم با استفاده از عامل فوم ساز و بررسي امكان توليد نمونه‌هاي بزرگ محصولات فوم آلومينيومي به منظور ارائه به مشتريان بالقوه را مي‌توان نام برد. در خصوص جذب پروژه های کارفرمایی از صنایع مادر نظیر نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع نیروگاهی که جزء دیگر برنامه های فعالیت گروه می باشد نیز گروه مواد در سال 88 موفق به اخذ پروژه کارفرمایی با عنوان «بررسی علل سایش و خوردگی بدنه پمپهای گریز از مرکز» از پالایشگاه گاز بیدبلند گردید که اولین پالایشگاه گاز راه اندازی شده در سطح خاورمیانه می باشد.

مهندس صادقي اول شهر در خصوص فومهاي آلومينيومي كه جزء دسته‌ بندي مواد پيشرفته است، افزود: فومهای آلومينيومی خواص منحصر به فردي دارند كه جاذب بودن انرژي بدليل برخورداري از ساختار متخلخل، سبك بودن، جاذب صوت بودن، قابليت مهار امواج الكترومغناطيس، صددرصد غير قابل اشتغال بودن و دارا بودن خاصيت بازيافت از آن جمله است.

وی خاطر نشان كرد: در حال حاضر پيشرفت خوبي در توليد فومهاي فلزي حاصل شده است كه فومهاي  توليدي در اين گروه پژوهشي در دانستيه، درصد تخلخل،  مدول الاستيك استحكام فشاري و خواص ديگر قابل مقايسه با فومهاي توليدي در شركت‌هاي خارجي می باشند.

وي افزود: رايزني‌هاي مختلفي با مشتريان بالقوه و صنايع مختلف نظامي و تحقيقاتي بعمل آمده و برخي از مشتريان نيز در خواست خريد محصول را داشته اند.

وي تصريح كرد: در خواستهايي از پژوهشكده‌ي سيستم‌هاي پيشرفته صنعتي وابسته به صنايع دفاع دانشگاه تربيت مدرس بابت اجراي دو پروژه در مقطع دكترا، دانشگاه سمنان بابت پروژه‌ي كارشناسي ارشد و دانشگاه آزاد شهر كرد جهت يك پروژه‌ي تحقيقاتي ارائه شده است.

وي با اشاره به اين كه اگر چه در داخل كشور فعاليت‌هايي تحقيقاتي در رابطه با فومهاي فلزي  انجام شده اما تا كنون نمونه‌ي توليد داخل در سطح تجاري وجود نداشته است، عنوان كرد: اولين بار است كه اين محصول در ايران و توسط گروه پژوهشي مواد جهاددانشگاهي واحد مشهد به بازار عرضه مي‌شود كه داراي قيمت پايين تر نسبت به محصولات مشابه خارجي و امكان دسترسي آسان مي‌باشد.

وي در ادامه كاربردهاي  فوم آلومينيومي را در صنايع نظامي به دليل جذب انرژي و جاذب ضربه بودن، در جليقه‌ي ضد گلوله، خودروهاي ضدمين و سپرهاي محافظتي در برابر رادارها در استتارهاي نظامي و نیز در هوا و فضا جهت سوخت موشك و پانل‌هاي سبك، ‌در خودرو سازي جهت ساخت سپر و بدنه‌ي جاذب ضربه، در بخش نيروگاهي به عنوان مبدلهاي حرارتي، صدا خفه كن، فيلتر و كاتاليست ها و در صنعت ساختمان با توجه به خواص آن جهت عايق صوتی، حرارتي، كفپوش،‌دكوراسيون و موارد ديگر عنوان نمود.

وي با اشاره به اين كه روشهاي مختلفي براي توليد فومهاي فلزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد گفت: يك مورد فرآيندهاي حالت مايع است كه انواع مختلفي از جمله تزريق گاز درون مذاب و يا افزودن عامل فوم ساز به مذاب است و مورد ديگر فرآيندهاي حالت جامد كه شامل رسوب دهي  فاز بخار و رسوب دهي الكتريكي است كه براي توليد فوم فلزي در گروه پژوهشي مواد از فرآيندهاي حالت مايع استفاده شده است كه سرعت بالا، توليد آسان، توليد اشكال پيچيده و صرفه‌ي اقتصادي از مزيت هاي آن است.

مهندس صادقي اول شهر در خصوص محور  دوم فعاليت ها در گروه پژوهشي  مواد در سال گذشته يادآور شد: آلياژهاي حافظه دار NiTi دارای این ویژگی منحصر به فرد می باشند كه در اثر اعمال حرارت به شكل از پيش تعيين شده خود باز مي‌گردند كه در حوزه‌هاي پزشكي جهت ساخت ابزارهاي مختلف جراحي، سيم‌هاي ارتودنسي، بست‌هاي ارتوپدي و موارد ديگر كاربرد دارند و به دليل ويژگيهاي حافظه داري و سوپرالاستيسيته،‌ قابليت تغيير شكل به ميزان بيشتر از فلزات  شناخته شده‌ي رايج را دارند و پس از باربرداري به شكل اوليه باز مي‌گردند.

مهندس صادقي اول شهر در ادامه در خصوص كاربردهاي آلياژ حافظه دار NiTi نيز افزود: در صنايع نظامي جهت اتصالات  مختلف مدارهاي  هيدرولیکي در هواپيماهاي نظامي، در سيستم‌هاي فضايي  براي آزاد سازي صفحات خورشيدي فضا پيماها و ساخت رابط‌هاي الكتريكي و محرك‌هاي حافظه دار، جهت مونتاژ تكه هاي مغناطيسي، اتصال لوله‌ها، اتصال كابلهاي الكتريكي  با قطر كوچك و كانكتورهاي الكتريكي و اتصال المانهاي جرمي در شتاب سنج‌ها و در صنعت  خودروسازي در زمينه‌ي آب بندي محفظه‌‌هاي پرفشار انژكتورهاي سوخت موتورهاي احتراق داخلی ديزلي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

وي در خصوص روشهاي توليد آلياژهاي حافظه‌دار تصريح كرد: يك مورد روشهاي ذوبي در خلا (VIM و VAR) و نیز روشهاي پوشش دهي به روش Thermal spray است و مورد ديگر  روش متالورژي پودر با استفاده از پودرهاي پيش آلياژي و یا سنتز احتراقي(SHS) مي‌باشد كه روش اين گروه پژوهشي در توليد نمونه آزمايشگاهي روش متالورژي پودر بوده است و پروژه تاکنون قريب به هفتاد درصد پیشرفت داشته است و اميدوار هستيم بتوانيم با بررسي تاثير پارامترهاي مختلف توليدي بر ساختار و خواص محصول نهايي به تولید آلیاژ حافظه دار NiTi دست يابيم و در فاز بعدي به سمت توليد محصولات كاربردي خاص از این آلیاژ منحصر بفرد گام برداريم.

وي در خصوص نتايج فعاليت‌هاي گروه پژوهشي مواد در سال 88 بیان داشت: ارايه‌ي دو مقالهISI  يك مقاله‌ي علمي ترويجي، 4 مقاله در همايش‌هاي بين المللي از جمله در ششمين كنفرانس بين المللي فوم در اسلواكي، هند و جزيره‌ي كيش، 2 مقاله در همايشهاي داخلي و ثبت يك اختراع از جمله نتایج کار این گروه بوده است.

وي چالشهاي پيش رو به عنوان يك گروه پژوهشي را نياز به تجهيزات و حمايت‌ مالی جهت كار در حوزه مواد پيشرفته،‌عدم دسترسي به اطلاعات جامع  آماري مورد نياز در زمينه‌هاي مختلف در سطح كشور و نيز نداشتن کارایی لازم مراكز متعدد و موازي كه جهت حمايت مالي از طرحهاي پژوهشي در زمينه‌هاي  مختلف در سطح كشور ايجاد شده اند مطرح كرد وافزود: جهت آزمايش‌ها و سعي و خطاهاي متعدد كه ماهيت گريز ناپذير كار است و همچنين براي جذب اطمينان مشتريان به منظور اخذ  سفارشات وجود برخی تجهيزات تولیدی ضروري است.الف/ر