محققان جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران موفق به كسب دانش فني توليد صنعتي فولاد آلكروم و مجموعه مقاومت ترمز ديناميكي لكوموتيوهاي راه‌آ‌هن و كاميون‌هاي فوق سنگين شدند.

مهندس كاظم حنايي، عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي دانشكده فني تهران و مجري طرح در گفت‌وگو با خبرنگار «فناوري» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اظهار كرد: فولاد آلكروم نوعي آلياژ مقاوم به حرارت است كه از كاربردهاي آن مي‌توان به استفاده در ترمزهاي ديناميكي سيستم‌هاي ترمز تمام قطارها و كاميون‌هاي فوق سنگين حمل بار معادن اشاره كرد. اين مقاومت‌هاي فولادي وظيفه استهلاك انرژي الكتريكي توليد شده در زمان ترمز (تبديل انرژي الكتريكي به حرارتي) را به عهده دارد.

وي افزود: آ‌لياژ آلكروم تركيبي از آهن، كروم و آلومينيوم بوده كه مقاوم به حرارت تادماي 800 درجه سانتي‌گراد است و به عنوان مجموعه مقاومت فولادي ترمزهاي ديناميكي ماشين‌هاي فوق سنگين معدني (وابكو) و لكوموتيوهاي راه‌آهن و مترو مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

حنايي در خصوص اين آلياژ فولادي خاطرنشان كرد: آلياژ‌هاي مقاوم به حرارت و المنت‌هاي حرارتي مورد استفاده در كوره‌هاي صنعتي، آلياژ‌هاي گران قيمتي هستند كه به دليل مشكلات ساخت (ذوب ريخته‌گري و شكل دادن) از يك طرف و از طرف ديگرخواص متعدد مورد انتظار در دماي بالا و پيچيدگي‌هاي كنترل و بهينه‌سازي خواص، توليد آن منحصر به كشورهاي صنعتي است.

وي درباره چگونگي استفاده از اين مقاومت‌هاي فولادي به عنوان ترمز ديناميكي تصريح كرد: ترمز ديناميكي به گونه‌اي است كه اصطحكاك حاصل از ايستادن قطار را توسط مكانيسم داخلي قطار به جريان برق تبديل مي‌كند و از آنجايي كه اين جريان بالاي برق را كه حدود 800 ولت و 1400 آمپر است بايد به نحوي دفع كرد، آن را وارد مقاومت‌هاي فولادي كرده و پس از سرخ شدن اين مقاومت‌ها (مانند هيترهاي برقي) توسط يك فن، گرماي مقاومت‌ها را كاهش داده و دماي آن را به محيط بيرون يا داخل قطار مي‌دهيم.

به گفته وي، اين ترمزها با حجم بيش از 100 تن در سال در مجتمع تحقيقاتي جهاد دانشگاهي (هلجرد) به توليد انبوه رسيده كه هم اكنون 70 درصد از نياز بخش راه‌آهن را برطرف كرده و مي‌تواند با توليد انواع ديگر اين ترمزهاي ديناميكي، كشور را از اين محصول بي‌نياز كند.

حنايي در پايان به ايسنا گفت: اين آلياژ‌ها پايه‌اي براي كاتاليست‌هاي خودرو‌ها است به طوري كه اين كاتاليست‌ها را در اگزوز خودروها قرار مي‌دهند تا دودهاي حاصل از سوختن و احتراق موتور را برطرف كنند كه خوشبختانه جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران توانايي توليد اين كاتاليست‌ها را دارد.ح/الف