کارگاه بررسی علل اعتیاد به اينترنت و موبايل برگزار شد
کارگاه بررسی علل اعتیاد به اينترنت و موبايل از سوي سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی خوزستان برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی خوزستان، محمد ايزدي، عضو هيات علمي جهاددانشگاهي خوزستان، در كارگاهي با عنوان "بررسي علل اعتياد به موبايل و اينترنت" كه به همت سازمان دانشجويان جهاددانشگاهي شعبه خوزستان روز چهارشنبه يكم دي‌ماه در دانشكده روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه شهيد چمران اهواز برگزار شد، اظهار داشت: اختلال وابستگي به موبايل از دسته اختلالات كنترل تكانه است كه به معني انگيزه آني و ناتواني فرد براي مقاومت دربرابر اين انگيزه آني است.
وي افزود: زماني كه فرد وسوسه مي‌شود، براي لحظاتي دورن خود احساس خلاء مي‌كند و در همان لحظه كوتاه كه وسوسه مي‌شود تن به تكانش مي‌دهد كه اين ميلي مقاومت‌ناپذير است.
ايزدي با بيان اين‌كه اعتياد به موبايل و اينترنت هم ويژگي اعتياد و هم ويژگي اختلال تكانشي را دارد، تصريح كرد: در اختلال "كومار" نيز كه نوعي اختلال تكانشي است، فرد مبتلا وسوسه‌اي مقاومت‌ناپذير و ولعي سيري‌ناپذير براي تجربه هيجان كومار نشان مي‌دهد.
وي ادامه داد: در اختلال كومار كه تنشي فزاينده است، فرد مبتلا وارد بازي احتمالات و هيجان برد و باخت مي‌شود و پس از هر باخت، فرد براي جبران باخت‌هاي كومار با باخت‌هاي بيش‌تري مواجه مي‌شود و براي رسيدن به هيجان، ناچار است مبالغ كومار را بيش‌تر كند تا هيجان بيش‌تري را تجربه كند. در اين نوع اختلال حالتي به‌نام "فلورانس" به‌وجود مي‌آيد كه فرد براي ارضاء به ميزان هيجان بيش‌تري نيازمند مي‌شود.
اين روان‌شناس در تشريح ديگر اختلات تكانشي خاطرنشان كرد: اختلال "خريد اجباري" اختلالي است كه فرد مبتلا براي فرار از احساس خلاء و اضطراب بنيادي، افسردگي پنهان و در نتيجه فرار از احساس بيهودگي، به خريدهاي بيهوده دست مي‌زند، حتي اگر براي او مشكلات مالي ايجاد شود.
ايزدي گفت: در اين نوع اختلال هم مانند اعتياد، ولعي سيري ناپذير، فرد را به انجام كار وا مي‌دارد، ولي پس از خريد احساس ناخوشايندي در فرد ايجاد مي‌شود.
عضو هيات‌علمي جهاد دانشگاهي خوزستان افزود: زماني كه وسوسه ايجاد مي‌شود، ذهن فرد به مدت چند لحظه مقاومت خود را از دست مي‌دهد و حالتي پيش مي‌آيد كه شخص ناديده دست به عمل مي‌زند و پس از انجام آن كار احساس گناه و سرزنش مي‌كند. درمان اين نوع اختلال بسيار دشوار است. در اختلال خريد اجباري كه بيش‌تر در زنان مشاهده مي‌شود، پشيماني فرد به اين دليل است كه احساس مي‌كند در كنترل خريد قرار گرفته و خريد در كنترل او نيست.
اين روان‌شناس در توضيح اختلال ديگري با عنوان "ميل به آتش‌افروزي" تصريح كرد: اين اختلال به‌دليل نياز به انتقام و كينه‌توزي بروز نمي‌كند، بلكه در اين اختلال فرد از سوزاندن لذت مي‌برد. در اختلال ميل به آتش‌افروزي فرد ابتدا تنش فزاينده‌اي را تجربه مي‌كند و پس از انجام كار احساس پشيماني و سرزنش ندارد. ميل به آتش‌افروزي هم مانند اعتياد ولع سيري‌ناپذيري در فرد ايجاد مي‌كند.
ايزدي خاطرنشان كرد: "ميل مقاومت‌ناپذير براي انجام سرقت" اختلال ديگري است كه گاه در برخي افراد مشاهده مي‌شود. در اين نوع اختلال فرد درحالي كه نياز مادي هم ندارد، وسوسه و ميل زيادي به دزديدن نشان مي‌دهد. اين اختلال، وسوسه‌اي مبهم و مقاومت‌ناپذير ايجاد مي‌كند. در افراد مبتلا به اختلال ميل به سرقت، پس از انجام كار احساس گناه و پشيماني بسياري در فرد ايجاد مي‌شود.
اين روان‌شناس در تشريح اختلال "سكس اجباري" بيان كرد: افراد مبتلا به اين نوع اختلال براي احساس صميمت و فرار از بي‌هويتي و بي‌اعتمادي به خود، به انجام سكس معتاد مي‌شوند و نياز خود را در قالب نياز جسمي و بدني برآورده مي‌كنند. از ويژگي اين نوع اختلال اين است كه فرد مبتلا با افراد مختلف روابط متفاوتي برقرار مي‌كند. در اين نوع اختلال، فرد مبتلا ممكن است پس از انجام كار پشيمان شود و يا نشود، اما مانند اعتياد، فرد در آخر كار احساس پوچي و بيهودگي مي‌كند.
ايزدي گفت: اين اختلال به دليل تاثير زياد تنش جنسي بر روان، اختلالي بسيار دشوار است و تنها تنشي است كه در آن همه وجود، فيزيولوژي و روان فرد به تهييج در مي‌آيد. هيجان اين اعتياد بسيار زياد و درمان آن بسيار دشوار است.
عضو هيات‌علمي جهاددانشگاهي خوزستان افزود: از شباهت‌هاي اعتياد به موبايل و اينترنت و ديگر اعتيادها اين است كه فرد مبتلا داراي حالتي ولع‌گونه براي مصرف و انجام كار مي‌شود و علي‌رغم آسيبي كه محتمل است، بر مصرف و انجام كار اصرار دارد. مصرف را در اولويت قرار داده و بر همه مسائل زندگي ارجعيت مي‌دهد. ويژگي‌هاي اعتياد به موبايل و اينترنت به اختلالات تكانشي و اعتياد شباهت بسيار دارد.
اين روان‌شناس تصريح كرد: اضطراب و انتظار براي زنگ‌خوردن موبايل از مشخصات افراد داراي اعتياد به موبايل است، به شكلي كه فرد مدام منتظر يك اتفاق ناگوار است. فرد در اين حالت دچار طپش قلب و حس تنش و انتظار مي‌شود. در اين حالت فرد، تنش "بجنگ يا بگريز" پيدا مي‌كند. اين تنش كه ميان انسان و حيوان مشترك است، در حيوان به شكلي است كه هر زمان مورد تهديد يا حمله قرار گيرد، دستگاه بدني حيوان دچار اين نوع تنش مي‌شود، ولي تفاوت اين مكانيزم ميان انسان و حيوان در اين است كه وجود آن در حيوان طبيعي است و هميشه صادق است اما در انسان در مواقع بسياري اشتباه عمل مي‌كند و انسان را در حالت استعاره تحريك قرار مي‌دهد.
ايزدي خاطرنشان كرد: اين تنش در انسان به دليل تفسير واقعيت بر اساس يك خطاي شناختي است كه اين حالت در افراد معتاد به‌شدت وجود دارد و آسيب‌هاي جسماني شديدي به فرد وارد مي‌كند. طپش قلب، فشار خون بالا و تنش "بجنگ يا بگريز" به بخشي از سلول‌هاي مغز آسيب مي‌رساند.
وي ادامه داد: افراد معتاد به موبايل و اينترنت هميشه در حالت آماده‌باش و بيدارباش دائمي هستند و براي كنارگذاشتن موبايل ناتوان هستند. همچنين اين افراد دائما موبايل خود را چك مي‌كنند و مراقب آن هستند.
اين روان‌شناس اظهار داشت: از عوارض و آسيب‌هاي اعتياد به موبايل اين است كه افراد در همه مواقع و حتي زمان‌هايي كه بحث مهمي وجود دارد، تمركز و حواسشان به موبايل است و به‌ويژه دانشجويان، كه از درس و تحصيل خود غافل مي‌شوند. افرادي كه هميشه منتظر زنگ‌خوردن موبايل خود هستند، حتي زماني كه در يك حس قوي قرار دارند، با زنگ خوردن موبايل حس آن‌ها پاره مي‌شود و از آن حالت خارج مي‌شوند.
ايزدي گفت: استفاده بيش از حد از موبايل، افراد را هرچه بيش‌تر سطحي‌نگر كرده و از عمق‌نگري دور مي‌كند. بروز مسائل و مشكلاتي در زندگي زناشويي از ديگر عوارض و آسيب‌هاي اعتياد به موبايل و اينترنت است. موبايل موجب شده افراد هميشه در دسترس ديگران باشند و هر زمان امكان دارد خلوت افراد را به‌هم بزند. اين مساله در برخي خانواده‌ها موجب ايجاد تنش و درگيري مي‌شود.
عضو هيات‌علمي جهاد دانشگاهي خوزستان افزود: روابط خارج از زندگي زناشويي مساله ديگري است كه بايد به آن توجه كرد و موبايل در اين مورد، ارتباط را بسيار راحت كرده است. باوجود ارتباط‌هاي موبايلي و اينترنتي، مساله ازدواج موفق بسيار در خطر است. همچنين اعتياد به موبايل زمان و وقت بسياري را از بين مي‌برد و طبيعتا اين امر هزينه زيادي را هم به بار مي‌آورد.
اين روان‌شناس تصريح كرد: ايجاد اختلال در خواب هم از بدترين آسيب‌هايي است كه اعتياد به اينترنت و موبايل در فرد ايجاد مي‌كند. اختلال در خواب مساله مهمي است كه هميشه مورد توجه متخصصان علم روان‌شناسي بوده‌است.همچنين بي‌خوابي زياد باعث مي‌شود سيستم ايمني بدن ضعيف و بدن پذيراي بيماري‌هاي مختلف شود.
ايزدي خاطرنشان كرد: در مكانيزم "آرميدگي" كه در مقابل مكانيزم "بجنگ يا بگريز" قرار دارد، شخص موتور جستجوي خود را خاموش مي‌كند و همه چيز را براي مدتي كوتاه و در حدود نيم‌ساعت رها مي‌كند كه افراد معتاد به موبايل نمي‌توانند اين‌كار را انجام دهند.
وي ادامه داد: بر اساس پژوهش‌هايي كه در آمريكا انجام شده است، براي تشخيص اعتياد مقياس‌هايي ازجمله ناتواني در كنترل ولع، اضطراب و احساس گم‌گشتگي، گريز و كاهش خلاقيت مورد ارزيابي قرار گرفته اند. در اين پژوهش‌ها چند فرضيه تائيد شده است كه مي‌گويد افرادي كه هيجان‌خواهي بيش‌تري دارند، مكالمات بيش‌تري هم دارند و افرادي كه احساس عزت نفس آن‌ها پايين است، فراواني بيش‌تري در استفاده از موبايل دارند و در كنترل عطش خود ناتوان هستند. اين افراد گرايش بيش‌تري به استفاده از موبايل دارند و به آن معتاد هستند.
اين روان‌شناس در بيان ويژگي‌هاي افراد معتاد به موبايل گفت: اين افراد زماني كه نمي‌توانند از موبايل استفاده كنند، ذهنشان مدام مشغول آن است و اگر پيام‌ها را چك نكنند يا موبايل خود را خاموش كنند، دچار اضطراب مي‌شوند. همچنين سركردن بدون موبايل احساس گم‌گشتگي در آن‌ها ايجاد مي‌كند.
ايزدي افزود: افرادي كه شخصيتي وابسته دارند، مستعد هستند كه از موبايل بيش‌تر استفاده كنند و افرادي گرسنه برقراري رابطه هستند كه بدون آن احساس گم‌گشتگي مي‌كنند. انسان‌هاي سالم و افرادي كه به خودشكوفايي نياز دارند، به خلوت هم نيازمند هستند. براي رسيدن به شكوفايي حتي اگر شده نيم ساعت در روز بايد با خود خلوت كرد.
عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي خوزستان تصريح كرد: اعتياد آن‌قدر ذهن را اشغال مي‌كند كه رنج‌ها و درد‌هاي زيربنايي، ديگر احساس نمي‌شوند. در همه مشاغل بايد زماني براي استراحت و خلوت كردن پيش‌بيني شود، در غير اين صورت شخص فرسوده مي‌شود و احساس خستگي و فرسودگي بسياري در او ايجاد مي‌شود.الف/ر
١٠:٥٣ ٠٧/١٠/١٣٨٩