طرح جامع مدیریت شهری که توسط پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاددانشگاهی با همکاری سازمان شهرداری¬ها و دهیاری¬های کشور تهیه شده شامل 94 عنوان کتاب آموزشی است 0.

 به گزارش روابط عموميپژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاددانشگاهی  رئیس  پژوهشکده در اين خصوص گفت: تئوری­های مدیریت و سیاستگذاری شهری در سی سال گذشته دستخوش تغییر و تحولات گسترده­ای شده­اند. تا اواخر دهه 1970 مدل برنامه­ریزی و مدیریت شهری که توسط بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز مورد استفاده قرار می­گرفت عمدتاً مبتنی بر رویکرد عرضه بود و دولت مرکزی بیش­ترین وظیفه را در مدیریت نواحی شهری بر عهده داشت. در این مدل پس از دولت مرکزی، دولت محلی وجود داشت که منصوبین از طرف دولت مرکزی و یا نمایندگان منتخب مردم بودند.

شهرداری­ها نیز ارایه ­کنندگان مستقیم خدمات اجتماعی و زیرساخت­ها بودند و در لایه­ای که به طور محسوس از دولت­های محلی جدا بودند، قرار داشتند. این دیدگاه که دیدگاه سنتی است، مدیریت شهری را با شهرداری­ها و دولت مرکزی مرتبط می­کند. ارایه خدمات، تعمیر و نگهداری زیرساخت­ها، خدماتی هستند که حق شهروندان است و باید در مقابل عوارض و مالیات­های دریافت شده، ارایه شوند. در حالی که دیدگاه جدید در مدیریت شهری، مدیریت و اداره وسیع­تری را مطرح می­کند که در آن نهادهای محلی و غیردولتی نقش تعیین­کننده و فعالی در آن ایفا می­کنند. در این دیدگاه­ها تأکید زیادی بر روی ظرفیت­سازی محلی برای مدیریت شهری است که عمدتاً ناشی از تمرکززدایی در مدیریت شهری و گرایش به سمت عدم تمرکز است. دولت­های محلی که به طور رسمی بسیار غیرمتمرکز هستند، مسئولیت توسعه و تهیه برنامه­های مربوط و همچنین ارائه محدود خدمات به طور مستقیم را بر عهده دارند.

این عضو هیأت علمی جهاددانشگاهی افزود: از طرفی شهر باید حافظ منافع و ضامن خوشبختی ساکنان خود باشد. این آرمان در دنیای کنونی اهداف نظری خاصی همچون دولت کارآمد، حاکمیت شهری خوب و محلی­گرایی را دنبال می­کند و به خوبی حیطه جامع و گسترده وظایف مدیریت شهری را تبیین نموده است.

وی در ادامه گفت: در این صورت می­توان گفت که مدیریت شهری نوعی نظام است و این نظام عبارت است از مجموعه اجزاء زنده­ای که در شهر حضور و با هم تعامل و ارتباط دارند. این اجزاء شامل افراد یا تشکل­هایی است که با اشکال مختلف دولتی یا غیردولتی در شهر ایجاد شده و با یکدیگر ارتباط دارند. نظام مدیریت شهری تعامل، روابط و ارتباطات این اجزاء را تعریف کرده و به منظور توسعه و نگهداری شهرها تنظیم می­نماید. و شهرداری­ها نیز در این مجموعه همچون جزئی از اجزاء بسیار مهم نقش دارند. لذا شهرداری­ها هم می­توانند در نظام مدیریت شهری و تحقق بخش عمده­ای از اهداف، نقش داشته باشند.

از دیدگاه سیستمی نظام مدیریت شهری عبارت است از یک سازمان گسترده متشکل از تمام عناصر، اجزاء رسمی و غیررسمی ذیربط و مؤثر در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی حیات شهر با هدف اداره، هدایت، کنترل و توسعه همه جانبه و پایدار شهر. در این مفهوم مدیریت شهری از نوع سیستم­های باز و بسیار پیچیده انسانی و اجتماعی است که با عناصر و روابط بسیار متنوع و متعدد مواجه است. در این راستا وظایف مدیریت شهری نیز به شرح زیر تقسیم شده است:

-         مدیریت زمین شهری

-         مدیریت خدمات و زیرساخت­های شهری

-         مدیریت محیط زیست شهری

-         مدیریت اقتصادی شهر

-         مدیریت استراتژیک

مدیر پروژه مدیریت شهری افزود: با توجه به موارد مذکور و براساس عدم تمرکز، شهرداری­ها با عهده­دار بودن امر برنامه­ریزی و مدیریت استراتژیک، آخرین تصمیم­گیرنده و هسته اصلی در مدیریت شهری می­باشند. وظایف شهرداری­ها در جهان در چند دهه اخیرروند فزاینده­ای داشته و شهرداری­ها به عنوان نهادهای مدنی و محلی دائماً وظایف بیشتری را بر عهده گرفته و می­گیرند. دراین خصوص مراجعه به وظایف شهرداری­های سایر کشورها می­تواند گستردگی وظایف آن­ها را بیان کند.

مفاد برخی از قوانین برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران فقط به خود شهرداری­ها برنمی­گردد بلکه این مفاد ابزاری است برای شکل­گیری و تقویت نظام واقعی مدیریت شهری در ایران و به عبارتی تاکتیکی است برای تبدیل کردن شهرداری­ها به کانون اصلی مدیریت شهری و حرکت به سوی مدیریت یکپارچه شهری است.

در این راستا و جهت آموزش پرسنل شهرداری­ها نیاز به تهیه طرح جامع مدیریت شهری بوده که در قالب طرح فوق 94 عنوان کتاب تألیف و به چاپ رسیده است.الف/ر