عضو گروه سلولی و مولکولی جهاد دانشگاهی مشهد گفت: در دو بخش عمده مطالعات سلول درمانی و درمان سلولی فعال هستیم.
به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی واحد مشهد، دکتر حجت نادری افزود: در بخش سلول درمانی با استفاده از سلولهای بنیادی، سلولهای منانوسیتها و فینوبلاستها عمده تمرکز مطالعاتی در گروه است و در بخش درمان سلولی نیز که با هدف رفع مشکلات سلول درمانی و زیرنظر پژوهشکده رویان انجام میگیرد، در این خصوص درمان بیماری ویتیلیگو (لک و پیس) شروع شده و در حال کار هستیم.
وی خاطرنشان کرد: لانهگزینی سلولهای بنیادی یکی از مسائل امروزی بحث سلول درمانی است که روی آن متمرکز شدهایم. سلولهای بنیادی که به صورت سیستمیک در ورید تزریق میشوند یا سلولهایی که به صورت مستقیم در ناحیهای گذاشته میشوند، تحقیقات مشخص کرده که به ناحیه مزبور نرسیده یا از آن ناحیه فرار میکنند، پس لازم بود کاری انجام شود که ماندگاری و رسیدن سلولها به بافت صدمه دیده افزایش یابد.
وی اظهار داشت: در این خصوص کارهای زیادی انجام شده اما کاری که ما در گروه میکنیم چند فاز است؛ یکی شناسایی مارکتهایی که در سطح سلولهای بنیادی وجود دارند و به عنوان گیرنده کار میکنند تا پس از شناسایی مارکتها، آنها را به سمت لیگانتهای آنها یا گیرندههای کار گذاشته شده در سطح سلول (به عنوان طعمه) هدایت کنیم.
عضو گروه سلولی و مولکولی جهاد دانشگاهی مشهد افزود: طرح افزایش لانهگزینی سلولهای بنیادی مزانشیمی به منظور درمان بیماریهای ایسکمی (بافتهای صدمه دیده قلبی) و استفاده از داربست برای افزایش لانهگزینی که به عنوان طرح برتر ستاد سلولهای بنیادی نیز برگزیده و معرفی شد، تمرکز اصلی مطالعات در گروه است.
وی با اشاره به آنکه سلول بنیادی مزانشیمی و MSC از حیث کلینیکی حائز اهمیت است و ویژگی آن را دارد که از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود، گفت: در مرحله پیش کلینیکی بر روی مدلهای حیوانی جهت افزایش استراتژی لانهگزینی این سلولها در حال مطالعه هستیم که اکنون در مراحل اولیه کار هستیم؛ گیرندهها شناسایی شدهاند و اطلاعات خوبی به دست آوردهایم و نتایج نشان داده که با استفاده از القاء کنندههای شیمیایی در سطح سلول، میتوانیم لانهگزینی را افزایش دهیم.
نادری ادامه داد: در مرحله کلینیکی، درمان بیماری ویتیلیگو (لک و پیس) را تحت لیسانس پژوهشگاه رویان، آغاز کردهایم که تاکنون برای 9 بیمار تزریق سلول انجام شده و موفق بوده است. مراحل درمان به این صورت است که از بیماران نمونه پوست گرفته میشود، در آزمایشگاه ملانوسیتها که عامل تولید رنگدانه پوست هستند جداسازی شده و بصورت خالص در نواحی که دچار لک و پیس هستند، تزریق میشوند.
وی با اشاره به برگزاری کارگاههای آموزشی در گروه سلولی و مولکولی جهاد مشهد گفت: با توجه به نیاز اکثر رشتههای علوم پزشکی و زیستشناسی، کارگاههای آموزشی الکتروفرز و PCR را در سال گذشته برگزار کردیم. کارگاه MTT (بررسی میزان تکثیر سلولها) نیز در سال جاری برگزار خواهد شد و درصدد هستیم تا کارگاههایی از این دست را به صورت مداوم برگزار کنیم.
عضو گروه سلولی و مولکولی جهاد دانشگاهی مشهد همچنین با اشاره به برگزاری کنگره سلولهای بنیادی و جنبههای کاربردی آن با همکاری پژوهشگاه رویان و دانشگاههای فردوسی و علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: این کنگره با استقبال خوب دانشگاهیان و متخصصان روبهرو شد، کنگرهای که به لحاظ علمی بسیار پربار بود و شرکتکنندگان در سطح بالای علمی بودند و در خصوص موضوعات مطرح روز بحث و تبادل نظر شد.
وی افزود: همزمان با این کنگره، کارگاه استخراج سلولهای بنیادی مزانشیمی از خون بند ناف، مغز استخوان و بافت چربی نیز برگزار شد که مورد استقبال زیادی قرار گرفت. این کنگره از این جهت که در مشهد برگزار شد این باور را به محققان مشهدی داد که میتوانند به عنوان یک قطب علمی کار نمایند؛ مشهد پتانسیل سلول درمانی را دارد و یکی از اهداف ما هم این بود که با توجه به جمعیت زیاد مشهد این بحث را در مشهد پربار کنیم.
نادری به همکاریهای مثبت و گسترده با دیگر مراکز پژوهشی اشاره کرد و گفت: در حوزه پژوهشی با پژوهشگاه رویان، پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه فردوسی، دانشگاه علوم پزشکی و پژوهشکده بوعلی ارتباطات خوبی داریم.
وی با تاکید بر نتیجه محور بودن فعالیتهای پژوهشی در گروه عنوان کرد: همکاری ما با دانشجویان به گونهای است که با رفتن دانشجو کار عقیم نمیماند و دانشجوی بعدی ادامه دهنده کار اوست.
عضو گروه سلولی و مولکولی جهاد دانشگاهی مشهد با اشاره به هزینه بسیار کارهای پژوهشی به خصوص در حوزه سلولی و مولکولی گفت: تصویب پروژههای داخلی با مبالغ کم، سریعتر اتفاق میافتد اما راجع به تصویب کارهای پژوهشی با مبالغ بالا که بایستی از طرف دفتر مرکزی تصویب شود، دچار مشکل هستیم و این پروسه معمولا بسیار زمانبر است در حالی که عنصر زمان برای ما خیلی مهم است.
وی خاطرنشان کرد: نگاه من نسبت به آینده فعالیتهای گروه بسیار مثبت است و در این مدتی که در گروه کار میکنم، پیشرفت خوبی داشتیم و مطمئن هستم این روند به خوبی ادامه خواهد یافت زیرا نگاه مسوولان در سطح ملی و استانی به سلول درمانی نگاه مثبت است.الف/ر