مهندس ولی عاقلی رییس جهاد دانشگاهي آذربایجان غربی در گفتگويي به تشريح برنامه ها وفعاليتهاي مرکز مدرن رشد کشاورزی اين واحد پرداخت.

 به نظر شما مراکز رشد چگونه می تواند در تحقق اقتصاد دانش محور نقش آفرینی نماید؟ با عنایت به فرمایش مقام معظم رهبری در نامگذاری سال جهاد اقتصادی و شتاب بخشیدن به توسعه و از بین بردن موانع آن با کاری جهادی لذا تکيه بر اقتصاد دانش محور، ايجاد اشتغال و بهره وري بيشتر از پتانسيل هاي منطقه با کمک فناوريهاي نوين و ايجاد زمينه مناسب جهت فعاليت جهادی و پر توان، گره گشاي بسياري از مشکلات است، از آنجايي که اقتصاد در ايران،خصوصا در گذشته به شکل ملموس؛ اقتصاد متکي بر نفت است و به همين دليل غربی ها با اعمال تحریم و سياست هاي بين الملي خصمانه سعی در ایجاد نوسانات شديد در بازار اقتصاد بین الملل ایران داشتند.

لذا يکي از راههايي که منجر به پايداري اقتصادي کشور مي شود توسعه اقتصادي مبتني بر دانش يا به عبارتي اقتصاد دانش محور است، که به اين امر در برنامه های توسعه بسيار تاکيد شده است. و یقینا يکي از راههاي اقتصاد دانش محور، تولید علم ومحتوا وتکنولوژی و اطلاعات بعنوان برگ برنده اقتصاد جهانی در حوزه های علوم کاربردی وبین رشته ای شهرک هاي علمي وتحقيقاتي، پارک ها و مراکز رشد مي باشد،که در اين ميان مراکز رشد با پرورش و رشد شرکت هاي کوچک و متوسط، گام بزرگي در بستر سازی برای ايجاد وحرکت به سوی اقتصاد پايدار در عرصه بین المللی بر مي دارد .

رسالت و هدف اصلی وتخصصی از ایجاد مرکز رشد واحدهاي فناوري کشاورزي مدرن جهاد دانشگاهی آذربايجان غربي چیست ؟ این مرکز که به منظور کمک به ايجاد حرفه هاي مورد نظر فارغ التحصیلان وکارآفرينان،تشکیل شده تا محيطي را در اختيار آنها قرار دهد، تا با کاهش هزينه هاي سربار (بالا سري) ارائه آموزشهاي لازم در هر يک از مراحل رشد و اعطاي تسهيلات مالي، ريسک شکست آنها را کاهش دهد،و اما هدف اصلي ما، کمک به ايجاد اشتغال پايدار و افزايش بهره وري اقتصادي از پتانسيل ها و منابع موجود با بهره گيري از دانش و فناوري روز بود، آروزي ما ايجاد خود باوري و روحيه کار آفريني در اقشار مختلف جامعه و حمايت عملي از آنان است و رسيدن به اين نقطه مستلزم همکاري و حمایت و نوع نگرش واعتقاد کامل دستگاههاي دولتي و مقامات محلي به این مرکز مي باشد که به حمد الهی این مهم نیز در منطقه محقق شده است و تا بدینجا انصافا حمایتهای خوبی از سوی استاندار محترم و مسولین صورت پذیرفته که با تدوام آن جهاددانشگاهي واحد آذربايجان غربي با تکيه بر نیروهای متخصص جوان ومتعهدش ونیزپتانسيلهاي بالقوه منطقه در امر کشاورزي، از وجهه و ارتباط خود با ساير سازمانهاي مرتبط با اين مرکز بهره مي گيردوبا تحقق برنامه های چشم اندازی میان مدت وبلند مدت توسعه ای مرکز و با گذشت زمان عمده خدمات خود را از حمايت مالي به حمايت فکري (مشاوره) وتولید علم و تکنولوژی وفروش آن به دنیا معطوف خواهد داشت تا با افزايش منابع درآمد همین شرکتهای کوچک مورد حمایت در چند سال آينده مشخص به نقطه سر به سر مالي رسیده وحتی به کانونهای اثرگذار ونقش آفرین در عرصه های علمی و کاربردی کشاورزی در کشور وحتی در عرصه های بین المللی تبدیل شوند اما در خصوص اهداف یکساله مرکز رشد فناوری جهاددانشگاهي واحد آذربايجان در حال حاظر باید خاطرنشان کنم که این طرح در فازهای مختلف با یک برنامه جامع ومکمل پیش می رود که در فاز اول که با حضور رییس جهاد دانشگاهی کشور جناب آقای دکتر یادگاری کلنگ زنی شد تجهيز ساختمان مرکز رشد، ايجادساختار اداري، تدوين آيين نامه ها و قرادادها، ايجاد زمينه و تعريف چارچوب همکاري سازمانهاي مسئول يا ذينفع با مرکز، ايجاد زمينه و تعريف چارچوب همکاري صاحب نظران و متخصصان با مرکز، پذيرش12 شرکت و 12 هسته در دو مرحله و ارائه خدمات به آنها، برگزاري همايش هاي (ملي- استاني) سمينارها و جلسات هم انديشي به منظور بررسي موانع و مشکلات شکل گيري SME در استان، ارائه راهکارهاي مناسب، و اثر بخش تر کردن فعاليتهاي مرکز رشد، برگزاري مستمر دوره هاي کار آفريني و آشنا نمودن کار آفرين با حقوق خود، اطلاع رساني و توليد محتواي آموزشي در مورد نحوه بهره گيري افراد واحدها از خدمات مرکز يا نحوه پذيرش آنها از جمله اهداف یکساله این مرکز در فاز اول می باشد.

 نقش مرکز رشد جهاد دانشگاهی را برای پرورش وتربیت وتقویت فارغ التحصیلان خلاق و کارآفرین و صاحب اندیشه با عنایت به اینکه خود نیز بعنوان کارآفرین نمونه استان معرفی شده اید چگونه تعریف کرده اید؟ در يک جامعه دانايي محور بايد جايگاهي ويژه براي کارآفرينان و صاحبان انديشه و حمايت همه جانبه از آنها منظور گردد، در چنين جوامعي دامنه تأثير کارآفريني بسيار وسيع بوده به نحوي که از تغيير در ارزشهاي اجتماعي، تا رشد شتابان اقتصادي، را شامل مي شود که مرکز رشد هم با چنین چشم اندازی برای شرکتهای سطوح مختلف تعبیه شده است ویقینا با هدایت ومدیریت صحیح منجر به 1- ايجاد ثروت 2- اشتغا ل زايي 3- ايجاد و توسعه فناوري 4- ترغيب و تشويق سرمايه گذاري 5- شناخت و گسترش بازارهاي جديد 6- ساماندهي و استفاده اثر بخش از منابع که همه این مولفه ها از عومل بسیار مهم تسریع پروسه ترویج کارآفرینی در کشورها محسوب می شود،است ودر ضمن تجارب کشورهاي مختلف جهان نشان مي دهد که مراکز رشد و موارد مشابه آن در دنیا از جمله راههاي برون رفت از مشکلاتي است که دسترسي به اهداف مورد نظر را تسهيل مي کند و از جمله دلايل قابل ذکر اين است که بر مبناي يک بررسي در سال 1997 حدود 87 درصد از شرکتها وفارغ التحصیلان و یا کساني که دوره رشد خود را در مراکز رشد تخصصی تجربه وطي نمودند، موفق به ادامه کسب و کار در عرصه تجارت و رقابت شدندوامروزه در کشورهاي توسعه يافته مراکز رشد به عنوان مرکزي جهت توسعه صادرات نیز مهم ارزیابی شده و از طرفی اصولاً يکي از بزرگترين سرمايه هاي هر منطقه ، افراد متخصص و با تجربه اي هستند که با شرايط آن منطقه آشنايي و توانايي به کار گيري فناوري روز را درآنجا داشته باشند، که این مرکز دقیقا می خواهد بستر شغلی را برای چنین متخصصینی فراهم نماید راه منطقي آن است که مديران ارشد استان سياست هايشان را بر اشتغال زايي متمرکز کنند که در حال حاضر يکي از راههاي کم هزينه، ايجاد مرکز رشد، متناسب با شرايط وپتانسیل استان(کشاورزي) مي باشد وهم اکنون اغلب پروژه هاي استاني توسط شرکتهاي غير بومي به انجام مي رسد و در اين شرايط نيروي متخصص بومي منطقه يا مجبور به مهاجرت مي گردد يا به مشاغل کاذب (واسطه گري ) روي مي آورد که این مرکز گام مهمی برای کارآفرینی در منطقه خواهد بود.

 مرکز رشد کشاورزي برای توسعه صادرات کشور نیز برنامه ای دردستور کار یا اهداف خود دارد ؟ این مرکز از نظر جغرافيايي در شمال شهر اروميه وهم مرز با سه کشور خارجی و در مجاورت مراكز زير قرار دارد: سازمان جهاد کشاورزي استان، مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي، مرکز تحقيقات هواشناسي، واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي، اداره کل منابع طبيعي استان، دانشگاه علمي کاربردي جهاد کشاورزي، دانشکده دامپزشکي، فرودگاه بين المللي اروميه، اداره استاندارد اروميه، سازمان بازرگاني، سازمان نظام مهندسي كشاورزي و منابع طبيعي،که همه این موارد قبل از خرید زمین که با کمترین اعتبار با اتکا به بودجه وام بانکی با یک ریسک مدیریتی بالا شروع شد در زمینی نزدیک به 5 هکتار کلید خورد و همه موارد به شکلی علمی ومدیریتی مورد مطالعه قرار گرفته وسپس اقدام به خرید زمین و شروع آن در سال 87 شد.وامروزه در کشورهاي توسعه يافته پارک فناوري و مراکز رشد کشاورزي به عنوان مرکزي جهت توسعه صادرات در بخش کشاورزي در نظر گرفته مي شود که با ايجاد فضا و سرويس مناسب برای کارآفرينان وجذب وتربیت افراد با ايده هاي محوري در زمينه هاي کشاورزي، بيوتکنولوژي و ساير رشته هاي وابسته حمايت کرده و از اين طريق ايده ها و برنامه هاي نوآوري، وارد عرصه کسب و کار و تجارت در سطح بین الملل می شوند وتاثیر زیادی در توسعه صادرات غیر نفتی خواهند داشت و با راه اندازی اين مرکز، مي‌توان دانش فني تولید شده و تکنولوژيهای کاربردی را به کشورهاي همسايه و ساير کشورها نيز صادر كرد **فعاليت‌هاي پيش‌بيني شده مشخص در بخش تحقيقات مرکز رشد مدرن تحقيقاتي آموزشي و تخصصي کشاورزي جهاد دانشگاهي آذربايجان‌غربي را باختصار توضیح بفرمایید مطالعه بر روي اصلاح الگوي کشت محصولات باغي، گلخانه‌يي و گياهان دارويي با توجه به امنيت غذايي، مطالعه بر روي روش‌هاي تغذيه محصولات باغي، گلخانه‌يي و گياهان دارويي با رويکرد بر استفاده از کودهاي آلي، بيولوژيکي و ارگانيک، مطالعه بر روي ارتقاء عملکرد و بهبود کيفيت محصولات باغي، گلخانه‌يي و گياهان دارويي با استفاده از روش‌هاي نوين باغباني، مطالعه بر روي ارقام و پايه‌هاي مناسب با شرايط منطقه و مطالعه بر روي کاهش ضايعات محصولات باغي و گلخانه‌يي وافزايش بازار پسندي توليد ارقام با ويژگي‌هاي خاص و مقاوم به شرايط محيطي و آفات و بيماري‌ها در محصولات باغي، گلخانه‌يي و گياهان دارويي، مطالعه بر روي روش‌هاي افزايش متابوليت‌هاي ثانويه و باارزش نظير مواد موثره گياهان دارويي و ترکيبات آنتي اکسيدان، مطالعه بر روي روش‌هاي مختلف حفظ کيفيت ميوه در طول نگهداري با رويکرد استفاده از مواد طبيعي و روش‌هاي غيرشيميايي به ويژه با استفاده از نانوتکنولوژي، مطالعه بر روي روش‌هاي مختلف ريز ازديادي محصولات باغي، گلخانه‌يي و گياهان داروئي، به‌نژادي و به‌زراعي گياهان داروئي، افزايش مواد موثره گياهان داروئي با استفاده از فن‌آوري بيوتکنولوژي، مطالعه و ارائه فرمول‌هاي غذايي مناسب براي هر محصول در شرايط هيدروپونيک، از ديگر اولويت‌هاي كاري اين مجتمع تحقيقاتي است. ودر حوزه تربیتی نبز آموزش و مشاوره بهره‌برداران و توليدکنندگان محصولات گلخانه‌يي(هيدروپونيک و خاکي)، آموزش و مشاوره بهره‌برداران و توليدکنندگان محصولات باغي، آموزش و مشاوره توليد کنندگان گياهان دارويي، آموزش و مشاوره توليد کنندگان نهال، آموزش‌هاي تخصصي براي کارشناسان و فارغ‌التحصيلان بخش کشاورزي، ارائه خدمات مشاوره تخصصي براي دانشجويان تحصيلات تکميلي در زمينه‌هاي تحقيقاتي، دوره‌هاي آموزشي عمومي و تخصصي خود اشتغالي، ارائه خدمات مشاوره تخصصي خود اشتغالي را، از ديگر فعاليت‌هاي پيش‌بيني شده در بخش آموزش و مشاوره این مرکز رشد مدرن تحقيقاتي، آموزشي و تخصصي کشاورزي جهاد دانشگاهي آذربايجان‌غربي می باشد.

 در خصوص روند ارایه این ایده وطرح و تصویب و ایجاد این مرکزو اعتبارات جذب شده تابحال توضیح دهید؟ طی سفر دوم ریاست محترم جمهوری به خطه شهید پرور آذربایجان غربی و در دیدار با ایشان و دفاع اینجانب از طرح مذکوردر کارگروه تخصصی ؛در حضور ایشان با عنایت به نیاز سنجی و کار کارشناسی که در ابتدای مطرح شدن طرح در سطح جهاددانشگاهی استان با یک نیاز سنجی وجلسات مکرر با اساتید دانشگاهی و صاحبنظران اقتصادی و خروجی سمینارهای متفاوت کارآفرینی وکشاورزی که با رویکردی علمی در ابتدا طراحی وتعریف و از کارگروههای تخصصی مختلف علمی واقتصادی استانداری گذر و تایید شده بود طرح ایجاد مرکز رشد مدرن و تخصصی کشاورزی مورد تصویت هیات وزیران از سوی جهاد دانشگاهی آذربایجانغربی قرار گرفت و مجموع اعتبار پیشنهادی از سوی جهاددانشگاهی آذربایجانغربی به این طرح 18 میلیارد ریال بود که با عنایت وحمایت شخص رییس محترم جمهور در کارگروه دفاع از طرح این مبلغ به 20میلیارد ریال افزایش یافت ورییس محترم جمهور دستور دادند 10 میلیارد ریال آن از اعتبارات استانی و10 میلیارد ریال آن از اعتبارات محل نهاد ریاست جمهوری در مصوبه های هیات وزیران تصویب و به جهاددانشگاهی آذربایجانغربی تخصیص یابد و در مجموع تا سال 89 نیز مبلغ 5/3 میلیارد ریال بابت راه اندازی مراکز رشد تخصصی کشاورزی مدرن مصوب سفر رییس جمهور به حساب جهاددانشگاهی آذربایجانغربی واریز وتخصیص یافته است و در سال 90طی موافت نامه ای شش و نیم میلیارد ریالی بودجه جهت تاسیس این مرکز اختصاص داده شدو تاکنون60درصد از موافت نامه ی شش و نیم میلیارد ریالی که بین استانداری و جهاددانشگاهی آذربایجان غربی در سالجاری امضاء شده بود چیزی نزدیک به 4 میلیارد ریال به حساب واحد واریز شده است و امید است تا پایان سال جاری مابقی اعتبار اختصاص داده شده بر اساس پیشرفت کار و پیگیری لازم و حسن نگرش مسولین به این نهاد جذب و به حساب جهاد دانشگاهی آذربایجانغربی واریز شود.