مدير گروه پژوهشي مرکز ژنتيك سرطان پستان جهاد دانشگاهي علوم پزشکي تهران با اعلام فراهم شدن زمينه انجام تحقيقات جدي در خصوص سرطان پستان در كشور با راه اندازی بانک ژنتیک (DNA) سرطان پستان در اين مركز، گفت: با راه اندازی این بانك يكی از دشوارترين مراحل انجام طرح‌هاي تحقيقاتي که جمع‌آوري نمونه‌های بیولوژیکی است برطرف شده و پروژه‌هاي تحقيقاتي با سهولت بيشتري به‌ انجام مي‌رسند.

دکتر کیوان مجید زاده در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشي ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان كرد: گروه پژوهشي «ژنتيك سرطان» مركز تحقيقات سرطان پستان جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي تهران با همكاري شبكه پزشكي مولكولي كشور به راه‌اندازي بانك DNA بيماران مبتلا به سرطان پستان اقدام كرده است. وی در ادامه زمينه سازی جهت انجام تحقيقات سرطان پستان در كشور را از مهم ترین اهداف بانک DNA سرطان پستان عنوان و تصریح کرد: در این راستا گروه پژوهشی ژنتیک سرطان جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي تهران به جمع آوري بافت توموري از بيماران مبتلا به سرطان پستان اقدام كرده است. مدير گروه پژوهشي مرکز ژنتيك سرطان پستان ادامه داد: با ايجاد چنين امكانی مي‌توان تعداد زيادي از نمونه‌های با ارزش را یکجا گردآوري کرده و آزمايش‌هاي متعدد را بر روي آنها انجام داد و یا اینکه يك آزمايش را چندين بار تكرار کرد و بتوان نمونه ها را با دیگر مراکز تحقیقاتی به اشتراك گذاشت. مجیدزاده همچنین به معیارهای انتخاب بیماران و خانواده های آنها جهت انجام مشاوره های ژنتیکی و اخذ نمونه بيولوژيك اشاره کرد و گفت: ابتلاي حداقل یک نفر از اعضاي خانواده به سرطان پستان در سن كمتر از 40 سال، ابتلاي يك نفر از اعضاي خانواده در هر سني به سرطان پستان دو طرفه و يا ابتلاي حداقل دو نفر از اعضاي خانواده با درجه فاميلي يك يا دو به سرطان پستان و يا سرطان تخمدان از جمله این معیارها است. این متخصص بیوتکنولوژی پزشکی با تاکید بر اینکه تمامی مشاوره‌هاي نمونه‌های انتخاب شده در كلينيك مشاوره ژنتيك رايگان است، خاطر نشان کرد: در این مشاوره ابتدا طي مصاحبه با مشاوره شونده توضيحات مقدماتي در مورد سرطان پستان فاميلي، ميزان خطر آن و ساير جنبه ها به فرد ارائه شده و پس از ترسيم شجره نامه، افراد درجه یک يا دو فاميل فراخوان می شوند. سپس فرم‌هاي مربوطه و پرونده بيمار تكميل مي‌شود. مجیدزاده ادامه داد: بيماران معرفي شده از سوي كلينيك مشاوره ژنتيك و اعضاي خانواده آنها جهت انجام نمونه‌های خون به آزمایشگاه خون‌گيری ارجاع داده می شوند. نمونه هاي خون پس از ثبت مشخصات بيمار در يخچال قرار داده شده و سپس جهت استخراج DNA به آزمايشگاه فرستاده مي شوند. مدير گروه پژوهشي مرکز ژنتيك سرطان پستان با بیان اینکه از تمامی مراجعین مبتلا به سرطان پستان به مراکز طرف همکاری با آزمایشگاه ژنتیک سرطان پستان جهاد این مرکز، هنگام جراحي یک نمونه بافت تومور و بافت سالم جهت بانک بافت اخذ می شود، افزود: نمونه های اخذ شده از بیمار بلافاصله در تانک نیتروژن قرار گرفته و پس از انتقال به آزمایشگاه و کد گذاری در فریزر 70- درجه نگهداری می شوند. وی ادامه داد: شجره نامه هر يك از خانواده ها در این مرکز با استفاده از نرم افزار های معتبر ترسيم مي شود به طوری که هر كدام از بيماران يك كد اختصاصي دريافت كرده و اطلاعات مربوط به آنها به صورت جداگانه و كدبندي شده وارد نرم افزار مي‌شود. مجیدزاده با بیان اینکه استخراج RNA و DNA از بافت ها بر اساس نیازهای تحقیقاتی انجام می شوند تصریح کرد: در این مطالعه بخشی از نمونه های خون برای استخراج DNA استفاده شده و بخش دیگری نیز برای بررسی های آتی ذخیره می شوند. استخراج RNA و DNA از بافت ها نیز بر اساس نیازهای تحقیقاتی انجام می شوند بطوریکه DNA مورد نیاز از RNA ها تهیه شده و باقی مانده RNA در 70- درجه نگهداری می شود.

 این متخصص بیوتکنولوژی پزشکی خاطرنشان كرد: از آنجایی که در بانك نمونه های بیولوژیک نوع آزمايش انجام شده بر روي نمونه‌ها و نتايج احتمالي حاصل از آن مشخص نيست؛ بنابراین جنبه‌هاي اخلاقي مهم‌ترين مسأله در بانك نمونه های بیولوژیک به شمار می آیند. وی ادامه داد: رضايت‌نامه بانك نمونه هاي بيولوژيك سرطان پستان جهاد دانشگاهی بر اساس دستورالعمل انجمن ژنتيك انساني آمريكا در رابطه با جمع آوری و نگهداری اطلاعات و نمونه های بافتی تدوين شده و پس از ارائه توضيحات لازم و رفع هرگونه شبهه احتمالي توسط فرد نمونه‌دهنده از روي اختيار و با آگاهي امضا مي‌شود. مدير گروه پژوهشي مرکز ژنتيك سرطان پستان با بیان اینکه به منظور محرمانه نگه‌ داشتن اطلاعات در بانك، نمونه‌ها و اطلاعات مربوط به بیمار توسط فرد ثالثي كدگذاري شده‌ و كدها به جز در موارد لازم باز نمي‌شود گفت: نمونه ها تنها به صورت بی نام در اختیار سایر مراکز تحقیقاتی قرار خواهد گرفت. برای برقراری امنيت بانك و به منظور اجتناب از دسترسي افراد غيرمجاز به نمونه ها و اطلاعات مربوط به آن، سطوح دسترسی مختلفی برای هر یک از همکاران بانک تعریف شده است و تنها مدیر بانک امکان دسترسی کامل به نمونه ها و اطلاعات را دارد. مجیدزاده در پایان تصريح كرد: به منظور گسترش تحقيقات مولکولی در سرطان پستان، نمونه های بيولوژيك نگهداری شده در بانک و اطلاعات مربوط به آن به‌صورت بي‌نام و رايگان و در قالب یک تفاهم نامه همکاری پژوهشی در اختيار ساير مراكز تحقيقاتي قرار مي گیرد.