هشتمین کنگره ملی سلامت خانواده از سوی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران و پژوهشکده سلامت خانواده و  همکاری وزارت بهداشت، شهرداری تهران، صندوق بین المللی جمعیت سازمان ملل و انجمن ترویج شیر مادر از امروز هفتم خرداد ماه 1391 با هدف افزایش آگاهی های عمومی در سالن همایش های رازی آغاز به کار کرد.

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران،رییس جهاد دانشگاهی در این همایش با تاکید بر این که جهاد دانشگاهی در سال های اخیر حرکت های اساسی در جهت تحکیم بنیان و سلامت خانواده برداشته است تصریح کرد: این نهاد توانسته است به عنوان یک مرکز فرهنگی و انقلابی با ایجاد زمینه ها و بسترهای مناسب رشد و ارتقای بنیان خانواده افراد، افرادی متعهد به خانواده و خداوند متعال تربیت کند به طوری که با نگرشی جهادگونه و انقلابی فعالیت های خود را در این راستا انجام دهند. دکتر محمد حسین یادگاری توجه به مسائل معنوی و دینی را لازمه تامین و تحکیم سلامت خانواده دانست و گفت: ارتقاء خدمات ناباروری جهت تحکیم و تامین سلامت خانواده و گسترش مباحث سلامت در قرآن از مهم ترین برنامه های جهاد دانشگاهی در ارتقای سلامت در خانواده است.

دکتر محمدحسین یادگاری با تاکید بر اهمیت سلامت خانواده در فعالیت های جهاد دانشگاهی گفت: جهاد دانشگاهی در زمینه حفظ و ارتقاء خانواده ها تلاش مستمری داشته است، این نهاد که بعد از انقلاب اسلامی تاسیس شده در رشته های مختلف علوم پزشکی، صنعت، علوم انسانی و هنر فعالیت سازنده ای دارد.

وی با بیان اینکه اکنون جامعه غرب به دنبال احیای نظام خانواده است که در پی آن نظام اجتماعی را بهبود بخشد، تصریح کرد: سلامت در تمام زمینه های اجتماعی دارای اهمیت فراوانی است، زمینه های وجودی، فردی، اجتماعی و خانوادگی زمینه هایی است که باید توجه ویژه ای به آن ها شود.

دکتر یادگاری مفهوم خانواده را از مباحث ارزشی در دیدگاه دینی و مذهبی جامعه معرفی کرد و افزود: چگونگی تشکیل خانواده، چگونگی برقراری ارتباط بین پدر و مادر همچنین والدین با فرزندان و بالعکس، نوع تغذیه فرزند و پدر و مادر، مباحث تاثیر مال حلال و حرام در شخصیت افراد، نوع ارتباطات عاطفی درون خانواده و غیره از جمله مباحث موثر درسلامت خانواده است که می تواند بستر مناسبی جهت تاثیرگذاری خانواده در جامعه را فراهم کند.

دکتر یادگاری سلامت جامعه را در گرو ارتقای سلامت خانواده دانست و گفت: اهیمت این موضوع به حدی است که در نظام آموزش و پرورش، مباحث مهندسی فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان اساسی ترین موضوعاتی که به حوزه خانواده و مجموعه دخیل در این نظام مربوط می شود مورد تاکید و در اولویت برنامه های آن ها قرار گرفته است.

رییس جهاد دانشگاهی ادامه داد: این نهاد در تلاش است با اهمیت دادن به موضوع سلامت خانواده مباحث منجر به تحکیم خانواده را تقویت و مسائل دخیل در تفریق خانواده را برطرف سازد و لازم است تمام واحدهای جهاد دانشگاهی بحث های مربوط به اهمیت سلامت خانواده را در بین جوانان و نوجوانان گسترش دهد.

وی همچنین خانواده را تنها مرجع و مکان حل مشکلات و معضلات جامعه معرفی کرد و افزود: متاسفانه در کشورهای غربی خانواده به عنوان مرجعی که بتوانند همه مشکلات و معضلات را حل و فصل کنند جایگاهی ندارد به طوری که ارتباط عاطفی بین فرزندان و والدین در این جوامع با اعلام استقلال از خانواده بسیار کمرنگ شده است.

رییس جهاد دانشگاهی در ادامه با یادآوری شیوع ناباروری در کشور، ارتقاء خدمات ناباروری جهت تحکیم خانواده و جلوگیری از بروز پدیده طلاق را از مهم ترین برنامه های این نهاد در ایجاد سلامت خانواده دانست و افزود: جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران با ایجاد مرکز تخصصی درمان سرطان پستان در این راستا قدم های ارزنده ای برداشته است.

دکتر یادگاری در پایان گسترش مباحث سلامت در خانواده را از دیگر برنامه های آتی جهاددانشگاهی در جهت سلامت خانواده دانست و توجه به مسائل معنوی و درونی نظام خانواده را از مهمترین راه های تحکیم خانواده و برقراری سلامت خانواده برشمرد و افزود: خوشبختانه جهاد دانشگاهی با گسترش مباحث سلامت در قرآن بین جامعه دانشجویی گام های اساسی برداشته است.

رییس هشتمین کنگره ملی سلامت خانواده با اشاره به اینکه 60 درصد دختران 15 تا 25 سال و 21 درصد دختران 25 تا 35 سال درکشور مجرد هستند، اظهار داشت: متاسفانه افزایش خانواده های تک نفره را شاهد هستیم که باید با تسهیل فرصت های ازدواج به طور به این مسئله جدی پرداخته شود.

دکتر حسین ملک افضلی در افتتاحیه هشتمین کنگره ملی سلامت خانواده با اشاره به اینکه در مفهوم سلامت خانواده چیزی جز مفهوم بهداشت باروری قابل تصور نیست، گفت: همان تعریف، اجزا، راهبردها، خدمات و پیامدهایی که برای بهداشت باروری قابل تصور است برای سلامت خانواده نیز باید تصور کرد.

وی با اشاره به استفاده از واژه بهداشت باروری به جای بهداشت خانواده اظهار داشت: وقتی سلامت خانواده ها به میان می آید مسائلی مانند زنان و خانواده ها در اجتماع از جمله توجه به سواد، فقر و تبعیض و همچنین فاکتورهای مطرح در سلامت خانواده، خدمات خانواده و پیامدهایی که برای سلامت خانواده دارند مطرح می شود.

رییس هشتمین کنگره ملی سلامت خانواده با اشاره به فرصت های فراهم شده در کشور برای سلامت خانواده بیان کرد: یکی از این فرصت ها جایگاه و ارزشی است که خانواده در فرهنگ ایران اسلامی برای تشکیل و استحکام دارد، به همین دلیل به راحتی می توان حمایت سیاست گذاران، مردم و خانواده ها را برای دستیابی به این مهم جلب کرد.

وی در ادامه تعهد سیاسی نسبت به سلامت خانواده در کشور را یکی دیگر از فرصت ها در زمینه سلامت خانواده دانست و افزود: این مسئله به طور شاخص در مباحث سیاست های راهبردی کشور مطرح می شود به طوری که تحکیم خانواده از مبانی مهمی است که توسط مقام معظم رهبری نیز بارها به آن اشاره شده است.

دکتر ملک افضلی با اشاره به افزایش سطح سواد به خصوص در زنانی که در سنین باروری قرار دارند؛ تصریح کرد: تحقیقی که اخیرا تحت عنوان DHS انجام شده نشان می دهد که 97 درصد دختران 15 تا 27 ساله که در سنین باروری هستند، از سواد خوبی برخوردارند دراین صورت می توانند به عنوان یک تامین کننده اجتماعی سلامت خانواده بر روی این مسئله موثر باشند.

وی از دسترسی قابل قبول افراد به وسایل ارتباط جمعی به عنوان یکی دیگر از فرصت های سلامتی خانواده در کشور نام برد و گفت: در پژوهش انجام شده مشخص شد، 91 درصد مادران حداقل یک بار در هفته تلویزیون مشاهده می کنند.

وی افزود: در این پژوهش مشخص شد، 72 درصد دختران و پسران دبیرستانی در مدارس حضور دارند یعنی از طریق آموزش و پرورش به راحتی در دسترس هستند.

رییس این کنگره با اشاره به اینکه هم اکنون بعد خانوار در کشور حدود 4 نفر و بسیار مطلوب است؛ یادآور شد: قبلا بعد خانوار 5/6 نفر بود که این مسئله تامین کردن سلامتی آن را دشوار می کرد اما هم اکنون با این بعد می توان خدمات مربوط به خانواده ها را به راحتی انجام داد.

دکتر ملک افضلی در ادامه با اشاره به تهدیدهای موجود در زمینه تامین سلامت خانواده اظهار داشت: وجود شکاف نسل ها و عدم برقراری تعامل در درون خانواده ها نقش حمایتی در درون آنها را کم رنگ کرده است. وی افزود: ممکن است سواد کلاسیک در خانواده ها بالا باشد، اما سلامت بهداشتی و مهارت های لازم برای استحکام و سلامت خانواده موجود نیست و نقش هر فرد در درون خانواده کافی و جامع نیست.

وی با تاکید بر اینکه بعضی از اجزاء بهداشت باروری و سلامت خانواده فراموش شده است، خاطر نشان کرد: هنوز تعریف مشخص و روشنی برای سلامت نوجوانان وجود ندارد و به دلیل ملاحظات فرهنگی هنوز نتوانسته ایم به مسائلی همچون HIV، اعتیاد و سیگار به طور جدی و فعال بپردازیم.

دکتر ملک افضلی با اشاره به اینکه 60 درصد دختران 15 تا 25 سال و 21 درصد دختران 25 تا 35 سال درکشور مجرد هستند، اظهار داشت: متاسفانه افزایش خانواده های تک نفره را شاهد هستیم که باید با تسهیل فرصت های ازدواج به طور جدی به این مسئله پرداخته شود.

وی با تاکید بر لزوم اجرای دقیق طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع به عنوان یکی از راه حل های رفع تهدیدهای سلامت خانواده گفت: پزشک خانواده نباید به عنوان پزشک درمانگر مطرح باشد و باید کسی باشد که Primary health care (مراقبت های اولیه سلامت) را رعایت می کند و اولویت اصلی آن است. دکتر ملک افضلی افزود: باید دسترسی مردم به خصوص در شهرها به مراقبت های بهداشتی اولیه از طریق به کارگیری مددکاران اجتماعی، روانشناسان و کارشناسان بهداشتی افزایش یابد.

وی با اشاره به استفاده بهینه از آموزش در مدارس به عنوان استراتژی دوم مقابله با تهدیدهای سلامتی خانواده ها تصریح کرد: با توجه به در دسترس بودن 72 درصد نوجوانان و جوانان در دبیرستان ها باید آموزش در این مقطع را مورد بازنگری قرار داد و مهارت های لازم برای تشکیل زندگی و محافظت و صیانت از خانواده را از این طریق به والدین آینده آموزش داد.

وی در پایان با اشاره به اینکه بالاترین میزان سزارین در دنیا 20 درصد است، در حالی که 46 درصد زایمان ها در کشور به صورت سزارین انجام می شود؛ خاطر نشان کرد: آمار سزارین در روستاها 36 درصد و در شهرها 56 درصد است که این مسئله ضایعه ای برای سلامت مادران و کودکان به شمار می رود.

گفتنی است این کنگره که تا 9 خرداد ادامه خواهد داشت با سخنرانی اساتید و محققان دانشگاهی با رویکرد سلامت نگری و ارتقاء سلامت برگزار می شود و رویکرد درمان نگری در این همایش جایگاهی ندارد و تلاش می شود تمامی راه های پیشگیرانه، در خصوص بیماری ها مورد تاکید قرار گیرد. مراقبت از کودکان سالم، مسائل تکاملی سال های اولیه کودکان، نقش شیوه زندگی سالم، تعامل روان خانواده، اهمیت تغذیه با شیر مادر و مباحث سلامت جنسی از مهم ترین محورهای مورد بحث در کنگره است. ح/الف