مدیر مرکز درمان در منزل جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران با اشاره به تشکیل گروه پژوهشی سلامت سالمندان در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران از شیوع پدیده سالخوردگی در کشور خبر داد و افزود: همزمان با بهبود وضعیت بهداشتی جامعه در قرن گذشته، افزایش متوسط امید به زندگی در طول  30 سال گذشته و کاهش نسبی موالید بر اثر رواج برنامه های تنظیم خانواده شاهد ایجاد پدیده ی تازه ای به نام سالخوردگی در جمعیت ایران هستیم.

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران دکتر حسام الدین علامه گفت: علاوه بر این، گسترش برنامه تنظیم خانواده موجب کاهش نسبی زاد و ولد و باعث ایجاد پدیده ای تازه به نام سالخوردگی جمعیت شده است. وی بیان کرد: به طور متوسط سالانه 7/1 درصد به جمعیت جهان و بیش از 5/2 درصد به جمعیت بالای 60 سال جهان، افزوده می شود که این فاصله، بین رشد جمعیت تمامی گروه های سنی با رشد جمعیت گروه بالای 60 سال، ترکیب جمعیتی جهان را به سوی سالمند شدن سوق می دهد. مدیر مرکز دم با اشاره به اینکه برخی از کشورهای پیشرفته بیش از 50 سال است که تجربه جمعیت سالخورده را دارند، گفت: اکثر این کشورها تاکنون پیچیدگی های بهداشتی، روانی، اجتماعی و اقتصادی این انتقال جمعیتی که به پیر شدن ملت ها مشهور است را درک کرده اند که این موضوع، نیازها و برنامه ریزی های خاص خود را از ابعاد گوناگون بهداشتی، روانی، اقتصادی، اجتماعی، رفاهی، فرهنگی و حتی ارگونومیک می طلبد. دکتر علامه خاطرنشان کرد: امروزه پس از موفقیت بشر در افزایش امید به زندگی و طول سال های زنده ماندن، چالش اصلی سالم پیر شدن، افزایش امید به زندگی سالم، افزایش کیفیت زندگی سالم و در حقیقت عرض، کیفیت و چگونگی گذران سال های زنده ماندن است.

 وی ادامه داد: بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ضمن بازنگری و نواندیشی در شناخت مقوله سالمندی، سه عامل عمده وضعیت سلامتی، وضعیت اقتصادی و حمایت اجتماعی را موثرترین عوامل تأثیر گذار بر سطح فعالیت های فرد سالمند معرفی نموده اند. دکتر علامه با اشاره به دو شاخه ی علمی ویژه در حوزه سلامت سالمندان برای بررسی علمی و تخصصی مسائل ویژه این دوران، بیان کرد: دپارتمان های علمی و دانشگاهی در این دو مقوله مهم یعنی طب سالمندان و سالمند شناسی، در زمینه آموزشی و پژوهشی و تربیت نخبگان علاقه مند به حوزه سالمندی برای ارائه خدمات بهینه به جامعه فعالیت می کنند. مدیر مرکز دم در تشریح مباحث علم پیری شناسی (ژرنتولوژی) گفت: این علم، موضوعات علوم پایه همچون زیست شناسی(بیولوژی)، روانشناختی(سایکولوژی)، جامعه شناختی(سوسایولوژی)، همه گیر شناسی(اپیدمیولوژی)، جمعیت شناسی(دموگرافی) و . . . را در جمعیت سالمندی مورد مطالعه قرار می دهد. وی ادامه داد: در طب سالمندی یا ژوریاتریک، مباحث علوم پزشکی بالینی در گروه سالمندی از جمله مشکلات و بیماری های جسمانی و روانی و پاتولوژلوژی های شایع دوران سالمندی مورد مطالعه قرار می گیرد و در حقیقت یک علم بین رشته ای است که هرچند اساس آن طب داخلی است ولی طبیب سالمندان علاوه بر آن باید به مسائل مراقبتی، روان پزشکی و به ویژه به بیماری های مغز و اعصاب شایع در دوران سالمندی نیز، توجه داشته باشد. وی ترکیب جمعیتی ایران را در حال گذر از جمعیت جوان به سالخورده دانست و گفت: پیش بینی می شود تا سال 1400 شمار سالمندان کشور به 10 میلیون نفر برسد، لذا متولیان امر باید با پیش بینی هرم سنی امکان برنامه ریزی جامعی برای این پدیده و وضعیت جدید، که در سال های پیش رو در کشور ما نیز حادث خواهد شد، داشته باشند.

 دکتر علامه، با اشاره به اینکه سالمند شناسی و طب سالمندان رشته ای نوپا در جهان است، بیان کرد: در ایران نیز حدود یک دهه است که دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی پیشرو در تحقیقات حوزه سالمندی می باشد و قرار است دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز اقدام به پذیرش دانشجوی دکترای تخصصی در دو رشته سالمند شناسی و طب سالمندان از پاییز سال 1391 نموده و دپارتمان های مربوطه را راه اندازی نماید. مدیر مرکز دم بیان کرد: با توجه به ساختارهای غیر بوروکراتیک و منعطف پژوهشی جهاد دانشگاهی و سیاست آن در شناخت نیازهای علمی و خدماتی کشور و اقدام برای رفع آنها و نیز پیش بینی جمعیت شناسی کشور در سالهای آینده، جهاد دانشگاهی در اردیبهشت ماه 1391 مجوز راه اندازی گروه پژوهشی سلامت سالمندان را با محورهای پژوهشی نیازهای بهداشتی، درمانی و بازتوانی، نیازهای روحی، روانی و حمایتی و نیز نیازهای اجتماعی و اقتصادی، صادر کرد. وی اذعان کرد: مرکز درمان در منزل "دم" جهاد دانشگاهی در سال 1378 پایه گذار رسمی ارائه خدمات بالینی در منزل و تدوین کننده این طرح بوده و در طی بیش از 13 سال فعالیت خود بیش از 30 هزار مشترک در تهران دارد که اکثر خدمات گیرندگان این مرکز در گروه سنی سالمند قرار دارند و اطلاعات دموگرافیک و پزشکی این حجم از بیماران، شرایط بسیار مناسبی برای انجام طرح های پژوهشی و پایان نامه های دانشجویی و حتی مداخلات درمانی فراهم می آورد که از نقاط قوت گروه پژوهشی سلامت سالمندان در جهاد دانشگاهی محسوب می شود. وی با تقسیم فعالیتهای گروه پژوهشی سلامت سالمندان جهاد دانشگاهی به دو مقوله طب سالمندان و سالمند شناسی گفت: با توجه به گستردگی مباحث سلامت سالمندان، اولویتهای پژوهشی این گروه با توجه به زیرساختهای پژوهشی موجود و امکان تعامل تحقیقاتی با مراکز درمانی و پژوهشی و نیز موسسات و سازمان های مختلف کارفرمایی شامل دپارتمان طب سالمندان، دپارتمان سالمند شناسی، ارائه راهنمایی و مشاوره در پایان نامه های دانشجویی و عقد قرارداد انجام طرح های پژوهشی کاربردی در زمینه سالمندان با سازمان های کارفرما است. وی پیرامون دپارتمان طب سالمندان گفت: در این قسمت، احصاء و معین نمودن و نیز تحقیق و پژوهش در مورد اختلالات و بیماری های شایع در جمعیت سالمندان کشور با توجه به ویژگی های بومی، اقلیمی و محیطی و نژادی مورد بررسی قرار می گیرد.

 در زیر مجموعه طب سالمندان آنچه در اولویت و مورد اهتمام ویژه است زمینه های فعالیت مشترک با مرکز خدمات تخصصی درمان در منزل جهاد دانشگاهی از جمله Tele home care و بسته مراقبت های بهداشتی و درمانی در منزل برای سالمندان است. وی افزود: در دپارتمان سالمند شناسی طرح های پژوهشی “بنیادی” از جمله استاندارد سازی و بومی سازی پرسشنامه ها و ابزارهای پژوهشی در زمینه سالمندان جزو اولویت ها است.

 دکتر علامه با اشاره به ارائه راهنمایی و مشاوره در پایان نامه های دانشجویی مربوطه به مقوله سالمندی در مقاطع مختلف تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد،PHD و دکترای تخصصی بالینی) اظهار داشت: این گروه آماده همکاری برای انجام طرح های پژوهشی و ارائه مقالات علمی بصورت مشترک با دانشجویان و مراکز تحقیقاتی و موسسات علمی می باشد. وی همچنین عقد قرارداد انجام طرح های پژوهشی کاربردی در زمینه سالمندان با سازمان های کارفرما از جمله وزارت بهداشت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سازمان های بازنشستگی کشوری و لشگری، سازمان بهزیستی کشور، سازمان هلال احمر، بیمه های تکمیلی و پایه، بانک ها و موسسات مالی، شرکت ها و کارخانجات بزرگ، صنعت نفت، صدا و سیما، شهرداری ها و . . . را از دیگر فعالیت های این مرکز معرفی کرد. دکتر علامه در پایان ابراز امیدواری کرد پژوهشگران و کارفرمایان علاقه مند به مبحث سلامت سالمندان با همکاری و حمایت از این گروه پژوهشی نوپا، امکان ارتقاء روز افزون این تشکیلات پژوهشی را فراهم آورده و همگی نقش بسزایی در افزایش کیفیت زندگی سالم سالمندان و رشد علم و پژوهش در کشورمان داشته باشیم. گفتنی است، پژوهشگران و دانشجویان برای تماس با ما می توانند از طریق تلفن 64064 و یا آدرس تهران، خیابان انقلاب، خیابان ابوریحان، پلاک 65، مرکز خدمات تخصصی درمان در منزل "دم" و گروه پژوهشی سلامت سالمندان ارتباط بگیرند.