به همت پژوهشگران جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی 4 نانو ساختار محرک رشد گیاه برای نخستین بار در کشور در ارومیه تولید شد.

 به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان غربی، دکتر پوریا بی پروا لنگرودی پژوهشگر جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی و سرپرست این تیم تحقیقاتی در این نهاد گفت: نانو ساختارهای جدید از ترکیبات اکسید فلزی و ارگانو متالیک چند جزئی هستند که برای بررسی در حوزه کشاورزی تولید شده است.

وی افزود: در فاز اول این پروژه فرآیند تولید ارزان قیمت نمونه ها در مقیاس نیمه صنعتی با موفقیت به نتیجه رسید و در فاز دوم بررسیهای تاثیر این نانو ساختارها بر روی محصولات استراتژیک حوزه کشاورزی مورد مطالعه قرار گرفت. پژوهشگر جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی از موفقیت و تاثیر آزمایش این نانو ساختارها بر گونه های سیب پایه کوتاه ، برنج و دانه روغنی کلزا برای اولین بار در کشور خبر داد و افزود: زمان کوتاه جوانه زنی، افزایش رشد گیاه ، افزایش جذب عناصر غذایی ،کاهش آلودگی های زیست محیطی و افزایش محصول گیاهان از نتایج این آزمایش ها ست. وی همچنین با اشاره به اینکه این ساختارها نمونه خارجی و داخلی ندارند اضافه کرد: هزینه تولید این مواد در مقابل استفاده از کود های شیمیایی و مواد موجود حدود 75 درصد کمتر است که این امر باعث افزایش تولید با صرف هزینه ای به مراتب کمتر است.

دکتر بی پروا متفاوت بودن خواصی را که در مقیاس نانو تشکیل می شوند دلیل استفاده روز افزون از مواد در مقیاس نانو یا همان یک میلیاردم دانست. وی مکانیسم عمل این نانوساختارها را تاثیر بر روی سیستم هورمونی گیاهان همچون اکسین ، جیبرلین ، سیتوکینین و... عنوان کرد و افزود: این مکانیسم اثر باعث بزرگ شدن سلول گیاهی ، طویل شدن ساقه گیاه ، تولید ریشه ، تولید آوندهای چوبی ، افزایش رشد جوانه راسی ، جلوگیری از رشد جوانه جانبی ،‌تشکیل میوه ، بزرگ شدن میوه ، تشکیل گرهک در ریشه گیاهانی که دارای باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن هستند ، بیوسنتز پروتئین و RNAو اثرات دیگر می شوند که در کل این مواد طیف گسترده‌ای را از نظر واکنشهای رشد و نموی در گیاهان سبب می‌شوند. پژوهشگر جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی افزود نانو ساختار چند جزئی ZW-1 ، CW-1 ، FW-1 و Multi Mix بر پایه فلزات حیاتی مورد استفاده گیاهان شامل روی، مس، آهن، منگنز و کبالت با تکنولوژی نانو و در مقیاس نیمه صنعتی با مواد پایه و ارزان قیمت کاملا داخلی ساخته شداند.

وی ادامه داد: که این مواد با توجه به ساختار نانومتری خود می توانند به راحتی از طریق قسمتهای مختلف گیاه شامل اندامهای هوایی از طریق پاشش و ریشه گیاهان از طریق آب و خاک جذب گردند و با تاثیر بر روی گیاهان دوره رشد آنها را سریعتر کرده و در زمان کوتاهتری به ثمر دهی برسند به طوری که به راحتی می توانند دوره کم آبی را پشت سر بگذارند. وی ذکر کرد: باتوجه به این که کشاورزي و توليد محصولات غذايي همواره از دير باز به عنوان مهمترين ركن توسعه و پيشرفت اقتصادي كشورها قلمداد می شدند و تامین محصولات غذایی سالم یکی از مهمترین دغدغه های دولتها بوده، توجه و حساسیت مدیران سیاسی و تولیدی و پژوهشگران بر روی این مقوله می تواند کشور را از ورود بسیاری از محصولات مورد نیاز مردم بی نیاز کند بنابراین در برهه کنونی اهمیت این موضوع می تواند بیشتر از سلولهای بنیادی برای مراکز تحقیقاتی و صنعتی در حوزه کشاورزی باشد. ایشان فناوريهاي نوين از جمله بيوتكنولوژي و نانوتكنولوژي را به عنوان كليد حل معضلات كشور بويژه در بخش كشاورزي دانست.

دکتر بی پروا سرپرست این تیم تحقیقاتی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی و چندین پروژه علمی خاتمه یافته و در حال انجام در زمینه نانو فناوری اضافه نمود در نيم قرن گذشته شاهد حضور حدود پنج فناوري عمده بوديم، كه باعث پيشرفت هاي عظيم اقتصادي در كشورهاي سرمايه گذار و ايجاد فاصله شديد بين كشورهاي جهان شد متأسفانه در كشور ما بدليل فقدان جرات علمي و عدم تصميم گيري بموقع ، به اين فرصتها پس از گذشت ساليان طلائي آن بها داده مي شد كه البته سودي هم براي ما به ارمغان نمي آورد، همچون فنآوري الكترونيك و كامپيوتر در دو سه دهه گذشته كه امروزه عليرغم توانائي دانشگاهي و داشتن تجهيزات آن، هيچگونه حضور تجاري در بازارهاي چند صد ميلياردي آن نداريم. فناوري نانو جديدترين اين فرصتها ست، كه كشور ما بايد براي حضور يا عدم حضور درآن خيلي سريع تصميم خود را اتخاذ كند.

وی اظهار امیدواری کرد کشور عزیزمان ایران با داشتن بيش از 1000 عضو هيئت علمي و حدود 2000 محقق کارشناس ارشد و دکتري که در زمينه فناوري نانو در دانشگاه‌هاي کشور مشغول به تحقيق و پژوهش هستند همچنین با داشتن حدود 30 شرکت بزرگ و کوچک که توليداتی مبتني بر فناوري نانو دارند و برخي از محصولات آنها به بازارهاي خارجي صادر مي‌شود و حضور 70 شرکت کوچک و متوسط در حال توسعه فناوري براي ورود به بازار ، مسيري غير از ديگر فناوري‌ها را در پيش گرفته است.

پژوهشگر جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی خاطر نشان کرد کارهای تحقیقاتی بیشتر و کاملتر بر روی مقاومت گیاهان استراتژیک و با اهمیت در مقابل خشکسالی و بررسیهای مولکولی و ژنتیکی آنها با استفاده از محیطهای کشت بافت گیاهی در مرکز بیوتکنولوژی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی زیر نظر مهندس سیاوش همتی و مهندس علیرضا امیرصادقی بر روی گونه سیب پایه کوتاه و در پژوهشکده علوم و فناوری زیستی زیر نظر خانم دکتر فاطمه رحمانی و مهندس ارغوان پیمانی بر روی گیاهان زود ثمر ده روغنی (کلزا و سویا) در حال انجام می باشد. همچنین بررسیهای کاملتر در قالب پایان نامه های دانشجوئی به منظور چگونگی عملکرد این نانو ساختار و مکانیسم عملشان در چند مرکز دانشگاهی و تحقیقاتی در حال بررسی است.

وی در خاتمه افزود: تحقق چنین پژوهشهای ارزشمند و اثرگذاری در بسترهای علمی خاصی چون جهاد دانشگاهی با چنین کم و کیفی قابل تحقق است و در این نهاد انقلابی پژوهشگران با تعهد ، تخصص خود را منجر به رویشهای مبارکی می کنند که کشور را در زمینه های مختلف به نکته تعالی در سطح دنیا می رساند.ح/الف