در پرتو انقلاب اسلامي و آرمان‌هاي روح بزرگ زمانه، حضرت امام خميني(ره) روح خودباوري در نخبگان جامعه و فرزندان اين مرز و بوم، دميده شد و جهاد دانشگاهي كه يكي از ميوه‌هاي درخت تناور اين انقلاب الهي است، تولد يافت. اكنون با گذشت نزديك به سه دهه از عمر پر بركت جهاد دانشگاهي در جامعه علمي كشور، اين نهاد توانست در پرتو بيانات مقام معظم رهبري و در راستاي تحقق سند چشم انداز و اهداف علمي- پژوهشي، فرهنگي و آموزشي كشور، منشاء خدمات ارزشمندي براي جامعه علمي شود؛ چنان كه بخشي از فعاليت‌هاي پژوهشي در قالب ساختارهايي آكادميك پژوهشگاه و پژوهشكده‌هاي نهاد مذكور صورت مي‌گيرد. يكي از مراكزي كه سال‌هاست، در چهارچوب ساختار جهاددانشگاهي شكل گرفته پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي است.

پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي با داشتن سه پژوهشکده "علوم انسانی"، "علوم اجتماعی"و"علوم توسعه" بزرگترين واحد متولي علوم انساني و اجتماعي جهاد دانشگاهي است و براي دستيابي به توسعه علمي و پاسخ به نيازهاي تحقيقاتي دستگاههاي اجرايي و كوشش استقلال علمي و فرهنگي كشور تأسيس شده و فعاليت مي‌كند.

 طبق اساسنامه اهداف عمده ی پژوهشگاه عبارتند‌از:

1.    ارتقاء جايگاه جهاني ايران در توليد علم در حوزه علوم انساني و علوم اجتماعي

2.    ارتقاء سطح تعامل با مراكز علمي و پژوهشي در گستره ملي و جهاني

3.    تقويت حوزه‌هاي تحقيقاتي داراي مزيت براي نيل به مرجعيت علمي و پژوهشي

4.    پرداختن به چالش‌هاي اساسي جامعه ايران در حوزه‌هاي اجتماعي با افزايش ظرفيت‌ها و توانمنديها بر مبناي اساسنامه جهاد دانشگاهي

5.    تنوع بخشي و گسترش پژوهش‌هاي كاربردي در حوزه علوم انساني و بازشناسي كارآمدي آن

6.    كمك به بومي شدن علوم انساني و خوداتكايي كشور

7.    توسعه و گسترش پژوهش در زمينه علوم انساني و اجتماعي

8.    ايجاد زمينه مناسب براي ارتقاي فعاليتهاي پژوهشي

9.    همكاري در امور پژوهشي با مؤسسات آموزشي و پژوهشي كشور به منظور ارتقاي كيفيت فعاليتهاي پژوهشي

10.    پاسخ به نيازهاي علمي، تخصصي و تحقيقاتي دستگاههاي اجرايي و كوشش در جهت استقلال علمي كشور در رشته‌هاي تخصصي علوم انساني و اجتماعي

تشكيلات پژوهشگاه به شرح زير است:

1.    واحدهاي ستادي شامل:

2.    پژوهشكده‌ها ، گروه‌هاي پژوهشي و مراكز خدمات تخصصي

2-1- پژوهشکده علوم انساني  شامل گروه های زير است:   

1-1- الهيات و معارف اسلامي

2-1-زبان و ادبيات فارسي

3-1-علوم سياسي و روابط بين الملل

2-2- پژوهشکده علوم اجتماعي شامل گروه های زير است:

1-2-جامعه شناسي

2-2-روان شناسي اجتماعي

3-2-مطالعات جوانان و مناسبات نسلي

2-3- پژوهشکده علوم توسعه شامل گروه های زير است:

1-3-اقتصاد

2-3-برنامه ريزي شهري و منطقه اي

3-3-مديريت

4-3-مديريت شهري

3.     مراکز خدمات تخصصی شامل:

1-4-مركز خدمات تخصصي فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT)

2-4-مركز مطالعات جوانان و مناسبات نسلي

3-4-مركز خدمات تخصصي شهري و روستايي

عمده ترين فعاليت‌هاي پژوهشي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي در يك نگاه

تعداد مقالات تالیفی    تعداد همايشها ،كارگاه ها ونشست ها ي برگزار شده    تعداد طرح هاي

خاتمه يافته    تعداد طرح هاي

در دست اجرا    تعدادكتب منتشره

332    132    110    63    22جلد و 5کتاب در دست چاپ

الف) برخي از طرح‌هاي شاخص انجام شده

•    جايگاه دليل عقلي از منظر فقهاي شيعه

•    بررسي فرهنگ ايثار و شهادت در سيره ائمه اطهار و معصومين

•    بررسي وتحليل پيامهاي جهاني ادبيات فارسي

•    بررسي و تحليل رويكردهاي عمده ادبيات داستاني جنگ

•    عامل رهايي و نجات انسان در ديگاه مولوي

•    بررسي انديشه سياسي در جهان اسلام

•    تأثير جهاني شدن بر جنبش‌هاي اجتماعي ايران

•    مناظق نفت خيز جنوب و دفاع مقدسهويت اجتماعي، رويكردها و نظريه‌ها

•    روانشناسي نسل سوم انقلاب اسلامي

•    شناسايي راهكارهاي دروني كردن ارزش‌هاي ديني

•    بررسي روابط نسلي در ايران

•    بررسي دلايل و موانع مشاركت مردم در انتخابات

•    بررسي كميت پذيري فعاليت‌هاي ديني

•    ارزيابي عملكرد شوراي عالي انقلاب فرهنگي از آغاز تا كنون

•    بررسي نگرش‌ها و ارزش‌هاي اجتماعي ـ فرهنگي مردم سيستان و بلوچستان

•    بررسي تأثيرات فرهنگي، اجتماعي بازي‌هاي رايانه‌اي روي كودكان ونوجوانان

•    بررسي بحران هويت دختران جوان ايرانيآسيب شناسي مدیریت شهري و ويژگي شهر اسلامي

•    مقدمه اي بر راههاي توسعه گردشگري

•    توسعه پايدار بافت هاي فرسوده شهري

•    بررسی تنبلی اجتماعی در ایران

•    آسيب شناسي توسعه شرق آسيا(به توصيه مقام معظم رهبري)

•    چالش هاي مديران مناطق نفت خيز جنوب

•    ملاحظات اجتماعي،انساني،و فرهنگي در حوزه انرژي

•    ترسیم نقشه راه تکنولوژی در صنعت نفت ایران

ب)همايش‌هاي ملي و بين المللي برگزار شده

• همايش ملي توسعه و امنيت عمومي

•  همايش ملي  شوراهاي اسلامي و مشاركت مردمي

•‌ همايش ملي  نقش و جايگاه دولت در توسعه فرهنگي

• همايش  ملي بررسي مسائل و مشكلات دانش‌آموختگان آموزش عالي

• همايش ملي  آسيب‌شناسي تربيت ديني در آموزش و پرورش

• همايش ملي مرزها

• همايش تخصصي فارسي عمومي

• همايش ملي  مناسبات نسلي در ايران: ابعاد و عوامل گسست و پيوند نسلها

• همايش  ملي نفت،گاز،انرژي در افق 1404 (ابعاد و چالشها)

 • همايش ملي مديريت پسماند شهري و روستايي

• همايش بين المللي سيماي پيامبر اعظم(ص) در برنامه هاي درسي

• همايش ملي جوانان و هويت ايراني؛ همسازي عناصر ملي و ديني

ج) ميزگردها و نشست‌هاي علمي و تخصصي

بررسي مسائل و چالشهاي روز جامعه و همچنين طرح نتايج و يافته‌هاي تحقيقات خاتمه يافته در قالب برگزاري نشست‌ها و سلسله نشست‌هاي تخصصي يكي ديگر از فعاليتهاي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي به شمار مي‌آيد.

• برخي از ميزگردها

1.    بررسي پديده انقطاع نسلها

2.    بررسي امكان و امتناع دانشگاه اسلامي

3.    دانشگاه، جوانان، دين‏باوري و دين‏گريزي

4.    آسيب‏شناسي حكومت‏اسلامي با تاكيد بر ديدگاههاي شهيد مطهري

5.    الگوي نوين برنامه‌ريزي شهري

6.    مديريت طرحهاي ناحيه‌اي

7.    روابط بين نسلي و شكاف بين نسلها

• برخي از نشست‌ها و سلسله نشست‏ها

1.    راهبرد هاي تقويت هويت ملي و ديني

2.    عوامل نجات و رهايي انسان از ديدگاه مولانا

3.    بررسي هويت دختران در ايران

4.    ما و پست مدرنيسم

5.    توسعه و تعميق كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش

6.    مستند سازي تجربيات مديران

د)انتشارات

پژوهشگاه با هدف ارائه آخرين يافته‌ها و نتايج تحقيقات انجام شده به جامعه علمي و نيز نشر آثار صاحبنظران و محققان در رشته‌هاي گوناگون علوم انساني و اجتماعي فعاليتهاي انتشاراتي خود را پي مي‌گيرد.

•آثار انتشار يافته :

    گفتگوي تمدنها از منظر انديشمندان ايراني

    رويكردهاي نظري در گفتگوي تمدنها

    انديشه سياسي شريعتي و نقد شريعتيسم

    نگاهي به پديده گسست نسلها

    بنيادهاي نثر معاصر فارسي

    هويت در ايران

    مباني نظري هويت و بحران هويت

    جامعه‌شناسي نسلي در ايران

    شكاف بين نسلها

    جوانان و مناسبات نسلي در ايران

    رفتار شناسي جوان

    فنون و تجارب مرمت و بازسازي بافت‌هاي فرسوده شهري

    جهاني شدن و شهر

    ما و پست مدرنيسم

    مأخذشناسي مناسبات نسلي

    انديشه سياسي در جهان اسلام ج1

    انديشه سياسي در جهان اسلام ج2

    مجموعه مقالات كند و كاوي در مسائل جوانان و مناسبات نسليج 1

    نظريه نهاد گرايي در علم سياست

    هر كه در دست او بردست بو(بررسي تطبيقي نگاه مولوي و متفكران ملل ديگر به درد و رنج هاي بشري)

    درآمدي بر انديشه ديني و فقهي عدالت

    هويت اجتماعي؛ رويكردها و نظريه ها

ر) نشريه هاي تخصصي

دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي «پژوهش زبان و ادبيات فارسي»

اين نشريه از سال 1381 مقاله‌هاي علمي ـ پژوهشي را در حوزه‌ تخصصي زبان و ادبيات فارسي به سردبيري آقاي دكتر حسينعلي قبادي منتشر  مي‌كند.

دوفصلنامه «پژوهش علوم سياسي»

اين نشريه از سال 1384 مقاله‌هاي علمي ـ پژوهشي را در حوزه‌ تخصصي علوم سياسي به سردبيري آقاي دكتر عباس منوچهري منتشر  مي‌كند.

دوفصلنامه «اسلام پژوهي»

اين نشريه از سال 1384 مقاله‌هاي علمي ـ پژوهشي را در حوزه‌ تخصصي الهيات و معارف اسلامي به سردبيري آقاي دكتر سيد جمال موسوي منتشر  مي‌كند.

دوفصلنامه «پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه»

اين نشريه از  سال 1385 مقاله‌هاي علمي ـ پژوهشي را در  تخصص‌هاي ميان رشته‌اي جوانان و مناسبات نسلي به سردبيري خانم دكتر فروزنده جعفرزاده‌پور منتشر مي‌كند.

اقدام براي انتشار دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي «تحقيقات توسعه در ايران»

اقدام براي انتشار دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي « مطالعات توسعه شهري»

عملكرد آموزشي

از جمله فعاليتهاي آموزشي پژوهشگاه مي‌توان به برگزاري دوره‌هاي كوتاه مدت و بلند مدت، كارگاههاي آموزشي و تخصصي اشاره كرد. بر اين اساس پژوهشگاه تاكنون چندين دورة آموزشي كوتاه مدت، يك دورة آموزشي بلند مدت و تعدادي كارگاه آموزشي و تخصصي برگزار نموده كه ذيلاً به عناوين آنها اشاره مي‌شود.

1ـ‌  برخي از دوره‌هاي آموزشي

1ـ1. دورة آموزشي ضمن خدمت كارشناسي ارشد مديريت  پژوهش كه در اين دوره15نفر از كاركنان جهاد دانشگاهي مشغول به تحصيل شدند و در حال حاضر با انتخاب موضوعات كاربردي براي پايان نامه خود، در حال اتمام اين دوره هستند.پژوهشگاه قصد دارد دوره دكتراي  مديريت پژوهش و سياستگذاري علم وفناوري را تدوين و برگزار نمايد.

2ـ1. دورة آموزشي كوتاه مدت ويراستاري فني، ادبي و محتوايي

3ـ1. دورة آموزشي كوتاه مدت مكاتبات اداري

4ـ1. دورة آموزشي راهبرد علوي

2ـ  برخي از كارگاههاي آموزشي و تخصصي

2ـ1. كارگاه آموزشي متدلوژي تحقيق

2ـ2. كارگاه آموزشي روش تحقيق عمومي

3ـ2. كارگاه آموزشي روش تحقيق تخصصي (پيمايشي)

4ـ2. دو كارگاه تخصصي بررسي مسائل اجتماعي استان

 اصفهان و استان فارس

5-2 كارگاه آموزشي طرحنامه نويسي

6-2.برگزاري 32 دوره آموزشي كاركنان شهرداري

7-2 كارگاه تخصصي روش تحقيق ويژه كاركنان بنياد شهيد

3- برخي از كارگاه ها و دوره هاي آموزشي تدوين شده

1-3 تغييرات اجتماعي و مناسبات نسلي

2-3 مديريت و برنامه ريزي سوانح و بلايا

3-3 مهارتهاي زندگي ويژه بانوان شاغل

4-3 آموزشهاي مهارتهاي ارتباط بين اشخاص

5-3 كارگاه تخصصي آئين نگارش و مكاتبات اداري

4- تعريف دوره هاي آموزشي مقطع دار

1-4  دوره كارشناسي ارشد مديريت سوانح و بلايا

2-4 دوره كارشناسي مديريت فرهنگي.