اشاره :
فعاليت هاي فرهنگي جهاددانشگاهي از ابتداي تاسيس اين نهاد انقلابي همواره مورد توجه دانشجويان و دانشگاهيان بوده و توانسته نقش به سزايي در پيوند اين نسل سرنوشت ساز با آرمانهاي انقلاب اسلامي ايفا كند . اين فعاليتها در واحدهاي استاني جهاددانشگاهي نيز به نحوي مطلوب دنبال ميشود،به همين منظور براي آشنايي بيشتر با طرحها و برنامههاي فرهنگي جهاددانشگاهي در استان مركزي گفتگويي با مسعود غفاري معاون فرهنگي جهاددانشگاهي واحد استان مركزي ترتيب داديم.وي در اين گفتگو به ارايه ديدگاه هاي خود درخصوص مباحث مهمي همچون مهندسي فرهنگي و سند چشم انداز بيست ساله نظام در حوزه فرهنگ پرداخته كه در ادامه از نظر مي گذرد.
جناب آقاي غفاري در ابتدا مختصري از تاريخچه و نحوه شكل گيري معاونت فرهنگي جهاددانشگاهي واحد استان مركزي بيان كنيد.
** معاونت فرهنگي جهاددانشگاهي از ابتداي تاسيس جهاددانشگاهي واحد استان مركزي در سال 59 در دانشگاه اراك تشكيل شد و تحت عنوان كميته فرهنگي ، بخش فرهنگي و معاونت فرهنگي تغييرات سازماني داشته است.
اما همانگونه كه مسئولان ارشد اين نهاد هم اذعان داشته اند، حوزه فرهنگي پيشاني و شاخصه عملكرد اين نهاد مي باشد و فعاليت فرهنگي ضرورت اصلي پديدآمدن اين نهاد در بستر دانشگاه بوده است و پس از اين مرحله با هدف رفع نيازها و انتظارات جامعه فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي در دستور كار قرار گرفت .
برنامههاي معاونت فرهنگي جهاددانشگاهي شامل چه محورهايي ميباشد.
** برنامه هاي معاونت فرهنگي دراساس باتوجه به سازماندهي انجام شده در حال حاضر، در
ما در برنامههاي فرهنگي سعي كردهايم هدف از انجام هر برنامه فرهنگي را مشخص نموده و براي رسيدن به اهداف با تاكتيك مناسب كار را ساماندهي كنيم. در مجموع آنچه كه در مسير حركت ما اولويت يافته و با توجه به ظرفيتها ، حيطه اختيار و ابزار در دسترس در شرايط كنوني به عنوان هدف مطرح ميباشد ، آرمانهاي فرهنگي جهاددانشگاهي است كه همان ايجاد روحيه انقلابي و رشد استعدادهاي جوانان و ايجاد خودباوري در همه زمينهها و در نهايت انسانسازي است .
|
زمينه هاي ادبي، هنري، قرآني ، كتاب و كتابخواني ، ايرانشناسي ، گردشگري ، افكارسنجي ، كوهنوردي، اطلاع رساني و آشنايي با الگوي رفتاري و سيره عملي امام راحل (ره) در هدايت انقلاب اسلامي و شناخته نيازهاي نو و پاسخگويي مديريت شده به اين نيازها انجام ميشود .
در مورد برنامههاي شاخص معاونت فرهنگي جهاددانشگاهي واحد استان مركزي توضيح دهيد.
**در معاونت فرهنگي اين واحد تاكنون طي سالهاي گذشته با توجه به رسالت مندي و نياز و ضرورت كه ايجاب ميشد، به فعاليتهاي قرآني بيشتر پرداخته شده است كه در اين راستا تشكيل كانون قرآن دانشجويي جهاددانشگاهي در استان و اجراي برنامههاي متنوع قرآني و حضور در مجامع استاني و كشوري و توسعه آموزشها و پژوهشهاي قرآني دليلي به اين مدعا ميباشد. همچنين برگزاري 2 مرحله جشنواره قرآني در دانشگاه جامع علمي كاربردي در مرحله استاني و كشوري و انتشار نشريات قرآني و ... از جمله اين فعاليتهاي شاخص بودهاست . همچنين ما در زمينه فعاليتهاي ادبي و كتاب و كتابخواني فعاليتهاي موثري را داشتهايم .
نقش جهاددانشگاهي در توسعه فرهنگي استان مركزي را تشريح كنيد .
** جهاد در بستر دانشگاه سعي در رشد و بالندگي جوانان نموده و بي شك جوانان با ورود به عرصه اجتماع و فعاليتهاي اجتماعي با بهرهگيري از يافتههاي آموزشي و فرهنگي خود نقش جامعتر و حساستري به عهده ميگيرند. اين نقش با همراهي ديگر نهادهاي فرهنگي و اجتماعي نقشي دروني و پايهاي بوده و برون داد آن در تاكيد صاحب نظران دانشگاهي به استمرار آن بيشتر مطرح و نمود پيدا كرده است . بخش ديگر اين مساله نيز مرتبط با نقش جهاد دانشگاهي در سازماندهي مراكز و موسسات فرهنگي جديد مانند خبرگزاري دانشجويان ايران ، افكارسنجي دانشجويان ايران ، مركز گردشگري علمي فرهنگي دانشجويان و مركز فعاليتهاي قرآني ميباشد و بي شك اين نهاد در توسعه اطلاع رساني و فرهنگ سازي و علاقمند نمودن جامعه دانشگاهي به فعاليتهاي فرهنگي نقش پايهاي ايفا كرده است .
تاثير برنامههاي فرهنگي اين نهاد در بالندگي فكري و تربيتي دانشجويان را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
** بايد يادآور شد در دانشگاه اين تاثير با همكاري ديگر نهادها صورت ميگيرد، با اين وجود بايد گفت كه ما در جهاددانشگاهي با مطالعاتي كه داشتهايم سعي كردهايم برداشت دقيقتري را از ابعاد فكري و رفتاري دانشجويان داشته باشيم و برهمين اساس برنامهريزي كنيم و معمولا برنامههاي فرهنگي ما در بسترهاي مختلف با حضور پررنگ دانشجويان همراه بوده است . به علاوه ما در برنامههاي فرهنگي سعي كردهايم هدف از انجام هر برنامه فرهنگي را مشخص نموده و براي رسيدن به اهداف با تاكتيك مناسب كار را ساماندهي كنيم . به واقع اهداف اصلي برنامههاي فرهنگي ما رشد فضائل اخلاقي، تربيت و افزايش مهارت دانشجويان در حوزههاي قرآني، ادبي، هنري و ... بوده است .
برنامه هاي آتي جهاددانشگاهي واحد استان مركزي در حوزه فرهنگ را توضيح دهيد.
** تاسيس مراكز فرهنگي جديد، توسعه و تجهيز مراكز موجود فرهنگي و جذب بيشتر دانشجويان به ادارات فوق برنامه واداره فعاليتهاي ديني ، ادبي و هنري از مهمترين برنامههاي ما ميباشد . همچنين اجراي برنامههايي به منظور تقويت روحيه مشاركت پذيري، افزايش مهارتهاي هنري و ادبي و قرآني و علمي دانشجويان از اولويتهاي اين واحد است .
ضمن اينكه اجراي برنامههاي گردشگري ، ايجاد زمينه آشنايي با ميراث فرهنگي و مناطق زيارتي و سياحتي و پروژه هاي علمي و ايجاد بستر مناسب جهت تعامل دانشجويان با مسئولان، پژوهشگران، اساتيد حوزه ودانشگاه و فعالكردن بسترهاي حضور دانشجويان جهت برنامهريزي و اجراي برنامههاي فرهنگي از ديگر برنامه هاي ماست .
آيا طرحهاي فرهنگي در سطح ملي برگزار ميكنيد؟
** جشنواره قرآني مراكز علمي – كاربردي سراسر كشور با جشنواره ورزشي دانشجويان اين مراكز از نمونه فعاليتهاي كشوري اين واحد ميباشد ، ضمن آنكه آمادگي خود را جهت برگزاري جشنواره داستان كوتاه و جشنواره ادبي و مسابقه مقالهنويسي دانشجويان سراسر كشور اعلام نمودهايم و در سال آتي در صورت مساعدت دفتر مركزي جهاددانشگاهي و ساير مراكز فرهنگي همايش دانشجويي پژوهشي در رابطه با ادبيات معاصر با عنوان "آينه كوچك تو" را در دستور كار قرار دادهايم .
بن مايههاي فرهنگي جهاددانشگاهي براساس چه اصولي پايهريزي شده است ؟
** منظور از بن را اگر ريشه بگيريم بن مايه هاي فرهنگي جهاددانشگاهي با توجه به ماهيت فرهنگي اين نهاد براساس آموزههاي ديني و اعتقادي اسلام شكل گرفته و اگر جوهره اصلي جهاددانشگاهي مدنظر باشد مجدداً به فرهنگ برآمده از دين اسلام كه مسير زندگي ما را مشخص كرده است بايد اشاره كرد.
در مجموع آنچه كه در مسير حركت ما اولويت يافته و با توجه به ظرفيتها ، حيطه اختيار و ابزار در دسترس در شرايط كنوني به عنوان هدف مطرح ميباشد ، آرمانهاي فرهنگي جهاددانشگاهي است كه همان ايجاد روحيه انقلابي و رشد استعدادهاي جوانان و ايجاد خودباوري در همه زمينهها و در نهايت انسانسازي است .
اما ويژگي فرهنگي ما بطور عمده ، انجام وظيفه الهي ، تعامل سازنده فرهنگي باجوانان و حفظ و تقويت روحيه انقلابي است . به واقع هنر ما در شرايط كنوني ، جهادي ماندن و توسعه فرهنگ جهادي در بين جوانان و دانشجويان است . يك جهادي بايد بداند كه اميد ملتي است ، ملتي زجركشيده ، داغدار ، استكبار زده با منشي عظيم و بزرگوار و ارزشمند كه در مسير تاريخ همواره توطئه و خيانت را تجربه كرده اما اكنون اميد خود را به فرزندان مسلمان و متعهد و تحصيلكرده خود براي ساخت كشوري آباد و مستقل معطوف ساخته است .
لذا ما بايد وظيفه تاريخي خود را در تحقق اين خواست به انجام برسانيم و از رسالتي كه به عهده گرفتهايم غافل نشويم .
براي تحقق برنامههاي فرهنگي چشم انداز بيست ساله كشور فعاليتهاي فرهنگي جهاددانشگاهي واحد استان مركزي چگونه طراحي شدهاند .
** فكر ميكنم اگر مشكلات فرهنگي ، سياسي ، اقتصادي و ... كشور اجازه بدهد، ابتدا بايد يك برنامه بلندمدت فرهنگي به شكل جامعه در كشور براي حداقل 25 ساله تدوين شود، سپس وظايف هر دستگاه از جمله جهاددانشگاهي در اين برنامه تدوين ، مشخص و اعلام گردد . بعد از آن نيز در استان مركزي براساس برنامههاي تدوين يافته در جهاددانشگاهي با توجه به ظرفيتها ، نيروي متخصص ، امكانات ، نيازسنجي ها و ... برنامه بيست و پنج ساله بلندمدت در اين واحد هم تدوين شده و تحقق برنامههاي فرهنگي را با استراتژي كه طراحي شده دنبال نماييم .
اما در شرايط فعلي جهاددانشگاهي در دو محور به برنامهريزي فرهنگي مي پردازد، اولاً با توجه به برنامه ها و سياستهاي فرهنگي ابلاغ شده از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و ديگر آنچه توسط هيئت امنا در شرح وظايف سازماني گنجانده شده است . از آنجا كه در تشكيلات فرهنگي جهاددانشگاهي چند مركز و موسسه با اهداف خاص و شاخص تاسيس شده، رويكري حرفه اي و تخصصي در اين نهاد شكل گرفته است . معاونت فرهنگي اين واحد با دو اداره فوق برامه و اداره فعاليتهاي ديني، ادبي و هنري بستري مناسب ايجاد كرده كه دانشجويان با مراجعه به اين بستر ميتوانند استعدادهاي خود را بارور و شكوفا سازند.جهاددانشگاهي نيز بايد اين بستر را تقويت كند تا در تعامل گام به گام با دانشجويان رسالت خود را به انجام برساند . يادآور مي شوم كه هميشه سازمان تخصصي فرهنگي براي تغيير ديدگاههاي عمومي دانشجويان كارساز نيست شايد كانونها و انجمنهاي دانشجويي با مديريتي هوشمندانه بتوانند براي تاثيرگذاري و رشد و تعالي دانشجويان بسيار موثرتر باشند و ما در گذشته از اين سيستم نتايج مطلوبي گرفتهايم .
البته بايد اشاره كرد كه ما براي گام هاي بلند همواره با محدوديت بودجه ، نيرو و اعتماد برخي مديران و مسوولان روبرو هستيم. ولي چشماندازي كه حضرت امام خميني (ره) براي ما ترسيم كردند، الگويي مناسب است و بايد با همه اين محدوديتها در جهت آن حركت كرد.
در مجموعه معاونت فرهنگي جهاددانشگاهي واحد استان مركزي تقويت زمينه حضور دانشجويان در برنامهها ، تاسيس مؤسسات و مراكز تخصصي فرهنگي،بهره گيري از ظرفيت هاي فرهنگ عمومي و تلاش براي حضور دانشجويان در زمينههاي مختلف مديريت فرهنگي از عمده ترين اهداف ماست .
با توجه به اهميت ديدگاه هاي رهبر معظم انقلاب در خصوص مسايل فرهنگي بفرماييد جهاددانشگاهي چه رويكردي درباره مهندسي فرهنگي كشور دارد؟
** براساس استنباط بنده اولا جهاددانشگاهي در حوزه فرهنگي خود پس از رويكردهاي عمومي به بحث فرهنگ و ايجاد بسترهاي مفيد و متنوع فرهنگي سعي كرده تا بسترهاي تخصصي فرهنگي را جهت مشاركت دانشجويان و جوانان و ارائه خدمات فرهنگي تاسيس و فعال نمايد، اما بحثي كه در مهندسي فرهنگي مهم است اين است كه ما همه برنامههايمان را به سمت عملياتي شدن پيش ببريم .
نكته ديگري كه در بحث مهندسي فرهنگي كشور بايد مدنظر قرار گيرد اين است كه ابتدا بايد
مديريتي واحد به عملكردها و فعاليتهاي فرهنگي داشت و در اين زمينه هيچ تعصبي براي حفظ سامانههاي فرهنگي غيرضروري مطرح نباشد . سپس با همدلي مسوولان فرهنگي كشور مهندسي فرهنگي بصورت بخش هاي مستقل به مراكز و دستگاههاي مختلف واگذار شود و دستگاههاي فرهنگي نيز با توجه به شرح وظايف خويش اقدام به بسترسازي و برنامهريزي هاي پژوهشي و فرهنگي بپردازند. از اين رو بايد تلاش نمود تا نهادهاي مدني فرهنگي در جامعه توسعه بيشتري پيدا كنند .
در مجموع همه اين ساختار كه ابتدا جمع و سپس گسترده مي شود براساس هدفهايي كه از پيش برنامهريزي شده است پديد ميآيند لذا هدفها ملموس تر ودست يافتني تر خواهند بود .
مهمترين بحث در اين روند تاسيس يا تقويت ساختاري قدرتمند براي هدايت فرهنگي كشور مي باشد كه اگر همه اين مراحل و شرايط را شوراي عالي انقلاب فرهنگي به عهده گيرد نياز به تقويت همه جانبه دارد.
در پايان آيا صحبتي داريد؟
** از شما و همكارانتان متشكرم.#