اشاره:
چندي پيش اكبر اسدي معاون فرهنگي جهاددانشگاهي واحد همدان در گفتگويي مبسوط به تشريح فعاليت هاي فرهنگي اين نهاد در استان همدان پرداخت و از ديدگاه هاي خود در خصوص مسايل فرهنگي سخن گفت.
وي از جهاد دانشگاهی به عنوان اولین مجموعه فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی در دانشگاهها و یکی از پویاترین و توانمندترین مجموعه های علمی – فرهنگی کشور ياد كرد كه همواره تلاش نموده نسل جوان و دانشجو را به خوداتکایی، خودباوری و تقویت هویت ملی تشویق و ترغیب نماید.متن كامل اين گفتگو در ادامه تقديم مي شود.
در ابتدا در خصوص ضرورت فعالیتهای فرهنگی در جامعه و در مقیاس کوچکتر در دانشگاه با توجه به وظایف جهاد دانشگاهی توضیح دهید.
برای پرداختن به ضرورت فعالیتهای فرهنگی ابتدا باید تعریفی از فرهنگ ارائه نمود در مورد فرهنگ تعاریف بسیار زیادی وجود دارد که این امر ناشی از نقش تعیین کننده ای است که فرهنگ در زندگی اجتماعی بشر ایفا می کند اما در یک تعریف کلی می توان فرهنگ را مجموعه ای از دستاوردهای بشری از ابتدای خلقت تا کنون خواند و بنابراین تعریف، فرهنگ و فعالیتهای فرهنگی زیر ساخت و شالوده اصلی تمام فعالیتهای بشری در کلیه ابعاد اقتصادی، سیاسی ،
اجتماعی و ... می باشد.
اما فرهنگ در جوامع مختلف، متفاوت است و این تفاوت ناشی از تاثیرپذیری فرهنگ از اعتقادات ،ارزشها ونگرشهای آن جامعه است و متناسب با این موضوع در کشور ما که یک جامعه اسلامی است فرهنگ و فعالیتهای فرهنگی ریشه در مبانی اعتقادی، ارزشها و سنتهای جامعه دارد.
در این راستا جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد برخاسته از بطن انقلاب اسلامی از یک سو وظیفه بسط، گسترش و تعمیق ارزشها و باورهای اسلامی را در عرصه دانشگاهها و جامعه بر عهده دارد و از سوی دیگر این مجموعه به عنوان یک نهاد علمی وظیفه دارد متناسب با نیازهای روز جامعه و فضای فرهنگی کشور از دستاوردهای علمی و پژوهشی استفاده نماید.
حال اگر دانشگاه را مقیاس کوچکتری از جامعه در نظر بگیریم ضرورت پرداختن به فعالیتهای فرهنگی اهمیت به سزایی در سطح دانشگاهها پیدا می کند، چرا که با توجه به اینکه دانشجویان در آینده مسئولیت خطیر تصمیم سازی و تصمیم گیری بخشهای مختلف اجتماع را بر عهده خواهند داشت، فعالیتهای فرهنگی جهاد دانشگاهی و سایر مجموعه های فرهنگی در کنار فعالیتهای آموزشی دانشجویان بسیار مهم ارزیابی می گردد و این فعالیتها می تواند علاوه بر ایجاد زمینه مناسب جهت رشد و پیشرفت علمی باعث ایجاد روحیه تعهد و خودباوری شده و جامعه شاهد مدیرانی متخصص و متعهد نسبت به آرمانهای حضرت امام (ره) و انقلاب خواهد بود.
در فعالیتهای فرهنگی جهاد دانشگاهی مولفه های ملی و اسلامی چه جایگاهی دارند.
جهاد دانشگاهی به عنوان اولین مجموعه فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی در دانشگاهها و یکی از پویاترین و توانمندترین مجموعه های علمی – فرهنگی کشور، همواره تلاش نموده جامعه جوان و فرهیخته را از طریق آشنایی با حماسه های غرورآفرین ملی، افتخارات، رشادت های مردمی در 8 سال دفاع مقدس و شناساندن شخصیت های ملی و سرمایه های عظیم انسانی و فرهنگی به خوداتکایی، خودباوری و تقویت هویت ملی تشویق و ترغیب نماید.
مولفه های اسلامی نیز جایگاه ویژه ای در سرفصل فعالیت ها و برنامه های این نهاد دارد.
نگاهی اجمالی به فلسفه وجودی جهاد دانشگاهی حاکی از آن است که این مجموعه به عنوان یک نهاد انقلابی با هویت اسلامی وظیفه تبلیغ و ترویج فرهنگ و معارف ناب اسلامی و ارتقاء معرفت دینی را از طریق ارائه فعالیتهای جذاب و تاثیرگذار اسلامی دنبال می کند.
به نظر شما جهاد دانشگاهی چه نقشی در توسعه فرهنگی جامعه می تواند ایفا کند.
در ابتدا باید خاطر نشان ساخت که توسعه فرهنگی تغییر فرهنگی سنجیده و مبتنی بر برنامه ریزی است و با توجه به وسعت و پیچیدگی فعالیتهای فرهنگی، توسعه فرهنگی از طریق برنامه ریزی دقیق و سنجیده در سطح جامعه، توسط دانشگاه ها و مراکز علمی و آموزشی امکان پذیر است بنابر این با عنایت به اتصال جهاد دانشگاهی به بدنه دانشگاهها این مجموعه می تواند با بهره مندی از منابع انسانی متخصص و خلاق، ضمن اشاعه و ترویج فرهنگ و معارف دینی و تلاش در غنای معنوی جامعه در توسعه فرهنگی نقش مهمی ایفا نماید.
برنامه های فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد همدان با چه اهدافی طرح ریزی می شوند.
در برنامه ریزی فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد همدان ضمن توجه و حفظ چارچوب و اصول کلی اهداف جهاد دانشگاهی سعی شده است همواره تبادل مسائل تئوریک در حوزه مطالعات فرهنگی توام با نگاه آسیب شناختی به مقوله فرهنگ ، ارائه برنامه ها بر طبق مطالبات به حق مخاطبان و امکان سنجی صحیح به عنوان اصلی ترین اهداف این مجموعه مدنظر قرار گیرد و همچنین ایجاد فرصتهای نو در راه همفکری و مشارکت دستگاههای متولی فعالیتهای فرهنگی، پرهیز از موازی کاری، ارائه خدمات فرهنگی کیفی و ماندگار به عموم جامعه و به طور خاص به دانشگاهها، از سایر اهداف برنامه های فرهنگی جهاد دانشگاهی همدان است.
جهاد دانشگاهی واحد همدان چه جایگاهی در توسعه فرهنگی این استان دارد.
با توجه به ظرفیتها و پتانسیلهای فرهنگی خاص استان همدان به عنوان یکی از شهرهای فرهنگی تاریخی کشور، جهاد دانشگاهی واحد همدان می تواند با ارائه فعالیت های زیر نقش مهمی در توسعه فرهنگی استان داشته باشد:
- ایجاد ارتباط و تعامل موثر بین دانشگاهها و موسسات آموزش عالی استان و پر کردن خلاء های فرهنگی موجود
- ایجاد پل ارتباطی بین دانشگاهها و دستگاههای فرهنگی استان از طریق معرفی استعدادهای برتر دانشگاهی
- اجرای برنامه های فرهنگی در راستای تحقق وحدت حوزه و دانشگاه
- ارائه فعالیتهای فرهنگی موثر به جامعه جوان دانشگاهی و حوزوی
- معرفی و انعکاس ظرفیت های بالقوه و بالفعل استان در عرصه های مختلف
- تحقیق و پژوهش در خصوص پتانسیلها و توانمندیهای فرهنگی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت فعالیتهای فرهنگی استان
در خصوص برنامه های شاخص فرهنگی جهاد دانشگاهی در استان همدان توضیح دهید.
بر اساس کار کارشناسی دقیق ، این معاونت در ابتدای هر سال اقدام به برنامه ریزی و تدوین طرحهای شاخص و جاری فرهنگی می نماید. از جمله مهمترین این طرحها شامل:
- سومین همایش "اندیشه های سبز" (معرفی وتجلیل از دانشجویان و طلاب نمونه فرهنگی دانشگاهها و حوزه های علمیه استان همدان) (اردیبهشت ماه 1386): این طرح با هدف شناسایی استعدادهای برتر دانشگاهی و حوزوی درعرصه های مختلف فرهنگی و معرفی ایشان به عموم دستگاههای استان اجرا گردید.
- برگزاری دومین مراسم گرامیداشت 27 آذر (سالروز وحدت حوزه و دانشگاه) (آذرماه 1385): هدف از برگزاری این مراسم فراهم سازی بستر موانست و موالفت هر چه بیشتر دو قشر طلاب حوزه های علمیه و دانشجویان دانشگاه ها بود.
- سومین همایش "آسیب شناسی روابط دختران و پسران" از سه بعد جامعه شناختی، روان شناختی و دینی- مذهبی (اسفندماه 1385): بررسی تخصصی و علمی این مقوله و ارائه راهکارهای علمی و عملی در راستای حل مسائل تئوریک رفتاری موجود بین جوانان از اهداف برگزاری این طرح بوده است.
- برگزاری مراسم "نکوداشت مقام استاد" (تجلیل از اساتید دانشگاهها و علمای حوزه های علمیه استان همدان) (اردیبهشت ماه 1384): این همایش با هدف تقدیر از مقام علمی و جایگاه علم و دانش و معرفی هر چه بیشتر چهره های علمی به دانشجویان و عموم جامعه برگزار گردید.
- همایش استانی" قله های جاوید" (صعود سراسری بیش از 300 نفر از دانشجویان دانشگاههای استان همدان به ارتفاعات الوند) (اسفند ماه 1384):حرکت نمادین و سمبولیک در دفاع از انرژی صلح آمیزهسته ای از اهداف این طرح بود.
- دومین همایش استانی "عطر پیروزی" گرامیداشت سالروز آزادسازی خرمشهر در سطح دانشگاههای استان (خرداد ماه 1384): زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدای حماسه غرورآفرین سوم خرداد و تجلیل از خانواده های معظم شهدا و آشنایی بیشتر دانشجویان با دستاوردهای این حماسه ملی را می توان از اهداف این طرح عنوان نمود.
- همایش "مناجات در کوه" ویژه دانشجویان فعال قرآنی دانشگاهها و مراکز آموزشی عالی کشور (شهریور ماه 1385): با هدف گرامیداشت سال پیامبر اعظم(ص) و به تاسی از نیایش ها و مناجات پیامبر مکرم اسلام در غار حرا ، آشنایی بیشتر دانشجویان با جلوه های بی مثال اخلاق محمدی(ص) و برجسته نمایی این ویژگی ها برگزار گردید. همچنین ایجاد روحیه نشاط و شادابی در بین دانشجویان، تقویت روحیه جمع گرایی و ایجاد زمینه برای رشد تفریحات هدفمند فرهنگی از سایر اهداف برگزاری این طرح بود.
- طرح کتابخوانی "آئین کشورداری از دیدگاه امام علی (ع)" در سطح کلیه دانشگاهها، موسسات آموزش عالی، حوزه های علمیه، ادارات، سازمانها و نهادهای انقلاب اسلامی نیروهای نظامی و انتظامی استان همدان (آذر ماه 1384): این طرح با هدف نهادینه سازی فرهنگ و سیره مدیریت علوی و اسلامی و استقبال بیش از8000 نفر در سال امام علی(ع)در سطح استان همدان برگزار گردید.
- مسابقه کتابخوانی رسول ا... (ص) الگوی زندگی ویژه دانشجویان دانشگاهها، موسسات
آموزش عالی و حوزه های علمیه استان همدان به مناسبت گرامیداشت سال پیامبر اعظم (ص) (آبانماه 1385): این طرح با هدف گرامیداشت سال پیامبر اعظم(ص) و آشنایی بیشتر دانشجویان دانشگاهها و طلاب حوزه های علمیه استان همدان با روش و سیره پیامبر عظیم الشان اسلام وبا استقبال بیش از3500 نفر از دانشجویان دانشگاهها وطلاب حوزه های علمیه استان همدان برگزار گردید.
- طرح مطالعه وصیت نامه سیاسی الهی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) ویژه دانشجویان دانشگاهها، طلاب حوزه های علمیه، مدیران و کارشناسان ادارات، سازمانها و نهادهای انقلاب اسلامی استان و نیروهای نظامی و انتظامی استان همدان(خرداد ماه 86): این طرح با هدف آشنایی هر چه بیشتر با آراء و اندیشه های بنیانگذار جمهوری اسلامی و نهادینه کردن رهنمودهای حضرت امام(ره) و با استقبال حدود 9000 نفر در سطح استان همدان اجرا گردید.
فکر می کنید تا چه حدی توانسته اید دانشجویان دانشگاه های این استان را به لحاظ فرهنگی تغذیه کنید.
استقبال از طرح های فرهنگی این معاونت مبین این مطلب است که این فعالیتها متناسب با نیازهای فرهنگی استان بوده که حضور چشمگیر دانشجویان در برنامه های این معاونت به طور خاص گویای این موضوع است و به عنوان مصداق بارز این امر می توان به اجرای طرح " وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی (ره)" و طرح کتابخوانی "آئین کشورداری از دیدگاه امام علی (ع)" و استقبال حدود000/20 نفر از جامعه جوان استان از این طرحها اشاره نمود.
نحوه تعامل جهاد دانشگاهی با دیگر نهادها و سازمان های علمی فرهنگی استان چگونه است.
ایجاد ارتباط موثر و تعامل با دستگاههای فرهنگی استان یکی از اهداف مهم این معاونت در طی چند سال گذشته بوده که این مهم با اعتمادسازی از طریق ارائه فعالیتهای ماندگار فرهنگی، پرهیز از موازی کاری و جلوگیری ازاتلاف منابع در اجرای برنامه های فرهنگی، ایجاد روحیه مشارکتی دربین دانشگاه ها و دستگاه های فرهنگی استان تاکنون تحقق یافته است و تلاش در راستای استمرار و تداوم بخشیدن به این تعاملات و ارتباطات در سطح گسترده تر از سرفصل های مهم برنامه های این مجموعه می باشد.
عضویت در کارگروه فرهنگ، هنر، بسیج و تربیت بدنی استانداری همدان، عضویت در شورای فرهنگی دانشگاههای استان، عضویت در ستاد ساماندهی اوقات فراغت جوانان، عضویت در شورای فرهنگی عمومی، عضویت در شورای عالی قرآن و شرکت در جلسات متعدد برنامه های فرهنگی استان همدان، از جمله نمونه های عینی تعاملات این معاونت با سایر دستگاههای استان است.
در خصوص برنامه های آتی جهاد دانشگاهی واحد همدان در حوزه فرهنگ توضیح دهید.
بطور کلی بهره مندی از عرصه های نو، تلاش در ارائه جذاب تر مفاهیم و ارزشهای انقلاب و گشایش افقهای جدید در عرصه فعالیتهای فرهنگی، ایجاد مشارکت و همسویی در اجرای برنامه های فرهنگی از محورهای مهم برنامه های آتی این معاونت می باشد.مهم ترین این برنامه شامل :
- همایش کشوری "شهید مفتح" (به مناسبت گرامیداشت سالروز وحدت حوزه و دانشگاه)
- همایش "اندیشه های سبز" (معرفی و تجلیل از دانشجویان و طلاب نمونه فرهنگی دانشگاهها و حوزه های علمیه سراسر کشور)
- نخستین گردهمایی دانشجویان فعال فرهنگی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی سراسر کشور
- طرح کتابخوانی با محوریت "صهیونیسم، رژیم اشغالگر قدس" به مناسبت روز مبارزه با استکبار جهانی
- تاسیس منطقه مستقل خبری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در استان همدان
- تاسیس و راه اندازی خبرگزاری قرآنی دانشجویان ایران (ایکنا) دراستان همدان
رویکرد علمی و پژوهشی به برنامه های فرهنگی تا چه حد در فعالیتهای جهاد دانشگاهی واحد همدان نقش دارد.
بطور کلی اساس کار جهاد دانشگاهی بعنوان یک نهاد علمی فرهنگی استفاده از دستاوردهای علمی و پژوهشی در عرصه های مختلف است و درراستای تصمیم گیری کیفی فرهنگی، این ضرورت بیشتر جلوه می کند زیرا انجام فعالیتهای فرهنگی با رویکرد علمی پژوهشی باعث افزایش اثربخشی برنامه های فرهنگی ، ارائه برنامه های جدید و ماندگار، استقبال جامعه
مخاطبین از برنامه های ارائه شده ،کاهش میزان خطا و اشتباه و پرهیز از دوباره کاری خواهد بود.
بر همین اساس با توجه به ضرورت بررسی افکار و دیدگاههای طیفهای مختلف جامعه، بخش مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد همدان ،با بهره گیری از نیاز سنجی ها، انجام مطالعات درحوزه پدیده های فرهنگی و اجتماعی موجود در جامعه تلاش می کند تا با لحاظ نمودن رویکرد علمی –پژوهشی باعث افزایش کیفیت برنامه های فرهنگی شود.
در پایان اگر صحبتی دارید، بفرمایید.
ضمن تقدیر و تشکر از زحمات همکاران عزیز در روابط عمومی، امیدوارم که در آینده شاهد رشد، پیشرفت و تعالی روزافزون جهاد دانشگاهی در همه عرصه های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی باشیم و این مجموعه همواره در راستای تحقق آرمانهای امام(ره) و انقلاب اسلامی و منویات مقام معظم رهبری موجب افتخار نظام گردد.#