اشاره:
دانشگاه علم و فرهنگ به عنوان يك موسسه آموزش عالي غيرانتفاعي وابسته به جهاددانشگاهي از بدو تاسيس تاكنون توانسته با ارايه دوره هاي تخصصي مورد نياز كشور نيروهاي علمي فراواني را تربيت و در اختيار مراكز علمي و تحقيقاتي و صنعتي قرار دهد.اين دانشگاه از سال گذشته برگزاري دوره هاي دكتري تخصصي جانورشناسی گرایش زیست شناسی تكويني را با همكاري پژوهشكده رويان جهاددانشگاهي در دستور كار خود قرار داده است.به بهانه برگزاري دوره فوق براي دومين سال گفتگويي را با دكتر سيد مهدي سجادي فر معاون آموزشي دانشگاه علم و فرهنگ ترتيب داديم كه در ادامه تقديم مي شود.

دوره های مقطع دکتری جانورشناسی گرایش زیست شناسی تکوینی با چه هدفی برگزار می شود؟

دانشگاه علم و فرهنگ از ابتدا بر مبنای رویکردی پژوهشی کار خود را آغاز کرده است. این تاکید در چشم انداز توسعه ی دانشگاه نیز مورد توجه خاص قرار گرفته است. شعار اصلی ما در دانشگاه، حرکت به سوی آموزشِ پژوهش محور است. به همین دلیل توسعه ی تحصیلات تکمیلی در اولویت اصلی دانشگاه قرار گرفته است. در خصوص راه اندازی دوره دکتری زیست شناسی تکوینی نیز دانشگاه علم وفرهنگ به دنبال تحقق رسالت خود مبني بر تربيت متخصصين و محققين مورد نياز كشور و گسترش مرزهاي دانش و فناوري است. ضرورت تشکیل این دوره به ویژه پس از راه اندازی دوره ی کارشناسی ارشد این رشته با همکاری پژوهشکده ی رویان هرچه بیشتر احساس شد.  

این دوره چه ویژگی های منحصر به فردی دارد؟

مجوز این دوره براساس سرفصل مصوب این رشته که قبلاً در وزارت علوم به تصویب رسیده بود صادر شده است؛ لذا دانشگاه در تعریف این سرفصل نقشی نداشته است. فارغ از تازگی مباحث این رشته ی جذاب برای محققین رشته های زیست شناسی، جنبه ی خاص برگزاری این رشته با همکاری پژوهشکده‌ی رویان را باید در ویژگی های منحصر به فردی جستجو کرد که رویان را به عنوان پژوهشکده ای ممتاز در ردیف مراکز مهم پژوهشی کشور و منطقه قرار داده است. این تجربه مشترک، امر نادر و کمیابی است که در جامعه ی ما صورت گرفته است که می توان تعبیر پیوند مبارک امر آموزش و پژوهش را برای آن به کار بست. همکاری مشترک ما با پژوهشکده ی رویان امکان ظهور چنین تجربه ای را فراهم ساخته است. 

تا چه میزان از نتایج پژوهشگران پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی در این دوره ها استفاده می شود؟

همان طوری که گفته شد ایده ی اولیه ی این همکاری بر تکوین زمینه ای برای آشتی دو حوزه ی دائماً مجزای آموزش و پژوهش در نظام دانشگاهی کشور بود. این تجربه ی اول نبود ولی می‌توان به عنوان تجربه ای موفق از آن یاد کرد. به همین دلیل، اصل بر استفاده از تجربیات محققان این مرکز است. دانشجویان از ابتدا درگیر در برنامه هایی پژوهشی می شوند که آنها را برای ورود به حوزه ی تحقیق آماده می سازد. اساتید این دوره عمدتاً از میان محققان این مرکز تامین می شوند. با این توصیف رویان مکانی ایده آل برای کسانی است که به دنبال محیطی با برنامه مشخص و امکانهای کافی برای آموزش مبتنی بر پژوهش اند.

استقبال دانشجویان از این دوره¬ها را چگونه ارزیابی می کنید؟

دانشگاه تمهیدات خاصی را برای جذب دانشجویان نخبه تدارک دیده است. همان طوری که می دانید دانشگاه علم و فرهنگ دانشگاهی غیرانتفاعی است اما در عمل و در پاره ای از رشته ها این گونه نیست. برای نمونه دانشگاه از میان 5 دانشجوی دکتری این دوره ، به 3 نفر بورس تحصیل رایگان یادمان مرحوم کاظمی اعطا نموده است. از سوی دیگر اعتبار رویان برای جذب دانشجویان نخبه محرک خوبی بوده است. این دو عامل سبب شده تا دانشجویان خوب با اشتیاق بسیاری برای ثبت نام در این دوره اقدام کنند. جالب است بدانید که برای سال اول آزمون ورودی این دوره 90 نفر شرکت کردند که از میان آنها 5 نفر انتخاب شدند.

در صورت برگزاری موفق این دوره آیا در نظر دارید دوره های جدیدتری را آغاز کنید؟

همان طوری که قبلاً اشاره کردم، گسترش تحصیلات تکمیلی از اولویت های دانشگاه علم و فرهنگ است. لذا، دانشگاه به دنبال مطالعات اولیه برای طراحی و راه اندازی رشته های جدید، میان رشته ای و کاربردی در حوزه¬های مختلف علوم است.

دانشگاه علم و فرهنگ برای استفاده از دستاوردهای تحقیقاتی جهاد دانشگاهی در دوره های تحصیلات تکمیلی چه برنامه ای دارد؟

رویکرد ما در این خصوص ایجاد پل های ارتباطی با پژوهشکده های مختلف جهاددانشگاهی است. ما به اهمیت این پیوند و همکاری واقفیم. افزون بر این، می دانیم که جهاد در تمامی حوزه های علم و فناوری فعالیت های نوآورانه و مجدانه ای داشته است. بنابراین، با امضای تفاهمنامه های همکاری با پژوهشکده‌های مختلف جهاد، زمینه برای استفاده از دستاوردهای آنها فراهم می شود. برای نمونه، در دوره های کارشناسی ارشد استفاده از دانشجویان برای انجام طرح های پیش بینی شده در شبکه برنامه‌های گروه های پژوهشی مورد تاکید ماست.

به نظر شما بهره گیری از دستاوردهای علمی بومی در دانشگاه ها چه تاثیری بر توسعه علمی کشور خواهد داشت؟

مایلم به دو تاثیر عمده اشاره کنم. اول، چنین دستاوردهایی ناظر بر حل مسائل جامعه ی ماست. لذا، راهی ساده تر برای وصول به جامعه ای آبادتر و انسانی تر رافراهم می سازند. دوم، این دستاوردها از حیث روانی محرک خوبی برای محققان جوان خواهد بود تا با انگیزه ای مضاعف بتوانند این راه دشوار را بپیمایند. یکی از حلقه های مفقوده جوامع به اصطلاح توسعه نیافته، اعتماد به نفس اجتماعی است. این فقدان را نمی توان از طریق محرکهای بیرونی تخفیف داد. باید به دستاوردهای کوچک بها داد و آن را برجسته کرد واز این رهگذر به نوعی فرافکنی اجتماعی دامن زد تا راه برای رسیدن به دستاوردهای بزرگ مهیا شود.ح/الف