اشاره:
دفتر نيازسنجي و پروژه يابي جهاددانشگاهي با هدف نيازسنجي و پروژه يابي، پيگيري و نظارت برقراردادهاي پژوهشي و ارتباطات پژوهش و فناوري در اين نهاد فعاليت مي كند و در پيشبرد حركت علمي تحقيقاتي جهاددانشگاهي نقش به سزايي را ايفا مي نمايد.به منظور آشنايي بيشتر با اقدامات و فعاليت هاي اين دفتر و همچنين اطلاع از وضعيت پروژه هاي جهاددانشگاهي گفتگويي را با مهندس ولي الله روشن مدير كل دفتر نيازسنجي و پروژه يابي انجام ترتيب داديم كه مشروح آن در ادامه تقديم مي گردد.
1-به عنوان نخستين سؤال بفرماييد اداره كل نيازسنجي در حوزه پژوهش و فناوري جهاددانشگاهي ، چه وظايف و مسؤوليتهايي را برعهده دارد؟
- دفتر نيازسنجي و پروژه يابي سه وظيفه نيازسنجي و پروژه يابي، پيگيري و نظارت برقراردادهاي پژوهشي و ارتباطات پژوهش و فناوري را بعهده دارد كه اين وظايف توسط همكاران اين دفتر كه در سه گروه تعريف شده است انجام مي گيرد بصورت جزيي تر بخشي از وظايف اين دفتر بشرح ذيل است.
1- مديريت و راهبري امور نيازسنجي و پروژه يابي
2- مشاركت در تنظيم سياست هاي بازاريابي و انجام تحقيقات بازار
3- پيگيري و تشكيل كنسرسيوم با شركاي داخلي و خارجي براي انجام پروژه ها بصورت EPC
4- تهيه و تأئيد پيش نويس قراردادها و تفاهم نامههاي كاري و تجاري
5- مشاركت در تنظيم و تعريف پروژه و RFP پروژه ها
6- همكاري با حوزههاي پروژهيابي واحدها و پژوهشكدههاي جهاددانشگاهي
7- معرفي ظرفيتها و فعاليتها و توانمنديهاي جهاددانشگاهي به دستگاهها و سازمانها كارفرمايي
8- مديريت بر طرحنامههاي تهيه شده توسط واحدها و پژوهشكدهها
2-وضعيت كمي و كيفي قراردادها و پروژههاي جهاددانشگاهي در سال 88 چگونه بود؟ چه ارزيابي داريد و در مقايسه با سالهاي گذشته آيا رشد و پيشرفتي داشته است؟
در سال 1388 عليرغم وضعيت خاص كشور قراردادهاي جهاددانشگاهي از نظر كمي و كيفي در مقايسه با سال 1387 از رشد قابل قبولي برخوردار ميباشد البته مقايسه سال 1387 به سال 1386 نشان ميدهد كه طرحهاي منقعده در سال 1387 نسبت به سال قبل از رشد 256 درصدي برخوردار بوده است كه اين مسئله بعلت قرارداد طراحي و ساخت دكلهاي حفاري بوده است، ولي در سال 1388 اين رشد متوازن بوده است كه البته اين پيشرفت بعلت تلاش چند سال اخير رياست محترم جهاددانشگاهي و معاون محترم پژوهش و فناوري و همكاران دفتر ميباشد.
3- عناوين مهمترين پروژههاي كارفرمايي و خويش فرمايي كه در سال جاري قراردادهاي آنها امضا شده است، لطفاً ذكر كنيد.
- در سالهاي اخير سياست جهاددانشگاهي اجراي پروژهها در حوزههاي نفت و گاز و پتروشيمي، صنايع ريلي، كانيهاي فلزي و غيرفلزي و ITميباشد و در حال حاضر اين بستر در جهاددانشگاهي شكل گرفته و مذاكرات لازم با سازمانها و دستگاهها اجرايي انجام شده كه اميدواريم در سالهاي آينده حجم قراردادهاي كارفرمايي رشد چشمگيري داشته باشد. البته استفاده از 1% بودجه عملياتي شركتها و مؤسسات دولتي در راستاي قانون برنامه چهارم و ماده 26 بودجه ساليانه كشور براي اجراي پروژههاي پژوهشي در حوزههاي فني و مهندسي، علوم پايه، علوم انساني، پزشكي و كشاورزي در دستور كار بوده و موفقيتهاي قابل قبولي در اين راستا داشتيم.
در سال جاري تفاهم نامهها و قراردادهاي مهمي فيمابين جهاددانشگاهي و سازمانهاي مختلف امضاء شده است كه از آن جمله مي توان به تفاهم نامههاي منعقده با شركتهاي تابعه وزارت نفت (شركت ملي نفت ايران،شركت ملي گاز ايران و شركت ملي پالايش و پخش، شركت مناطق نفت خيز جنوب، سازمان هوافضا، سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، شركت سرمايهگذاري مس سرچشمه، شركت توزيع نيروي برق تهران،سازمان زندانها و اقدامات تأميني، سازمان بازرسي كل كشور، فرماندهي انتظامي تهران بزرگ اشاره كرد كه در اين راستا قراردادهاي نيز منعقد گرديد كه مهم ترين آنها : الف) قرارداد تجاري سازي طرحهاي پژوهشي نوآورانه منجر به توليد فناوريهاي نوين با شركت ملي نفت ايران با ارزش پنجاه ميليارد ريال
ب) قرارداد تحقيق و بررسي و دستيابي به اهداف تعيين شده جهت تقويت عناصر نوآوري از طريق توسعه و بومي سازي فناوري در صنايع پيشرو به ارزش 140 ميليارد ريال
ج) قرارداد نه مركز SBDC با سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران با ارزش 30 ميليارد ريال
د) قرارداد ساخت موتورهاي DC و آلياژ هدفيلد با سازمان هوافضا 14 ميليارد ريال
ط) طرحهاي رياست جمهوري حدود 64 ميليارد ريال
البته چند قرارداد با شركت ملي نفت ايران و سازمان هوافضا به ارزش 60 ميليارد ريال در حال نهايي شدن ميباشد.
4- مهمترين مشكل و مانع موجود در اجراي پروژهها و قراردادهاي منعقده چيست؟
مهم ترين مشكل در اجراي پروژهها كمبود اعتبار مالي براي اجراي پروژهها، عدم ثبات مديران سازمانها و دستگاهها، نداشتن باور در مسئولين به بومي سازي فناوري ميباشد. البته درخصوص طرحنامههاي پژوهشي نيز دستگاههاي اجرايي به پژوهش توجه ويژه ندارند و عليرغم ارائه آمار واقعاً پژوهش مسئله اصلي سازمانها نيست خصوصاً در حوزه علوم انساني نيز در بيشتر دستگاهها توجه ويژه به پژوهش نميشود و بيشتر دستگاهها بعلت اينكه به بودجه پژوهشي ديد هزينهاي دارند سعي مينمايند صرفهجويي نموده و در حقيقت پژوهش انجام ندهند.
5-سرنوشت پروژههايي كه طبق وعده رييس جمهور محترم قرار بود از محل اعتبارات رياست جمهوري ، تامين بودجه و اعتبار شود، به كجا انجاميد؟
معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري در سال 87 و 88 مبالغي را براساس ستادهاي تشكيل شده آن معاونت به جهاددانشگاهي براي سرفصلهاي مشخص اختصاص داده كه طرحهاي تعريف شده در اين سرفصلها كه در حوزه فناوريهاي نوين ميباشند توسط واحدها و پژوهشكدهها در حال انجام ميباشد.
6- درخصوص آخرين وضعيت پروژه طراحي و ساخت دكلهاي حفاري توضيح دهيد؟
اين پروژه در حال حاضر توسط مراكز طراحي و ساخت دكلهاي حفاري جهاددانشگاهي در حال پيگيري ميباشد و مشخصات فني مورد نياز توسط شركت ملي حفاري ايران تأييد شده و شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب نيز اعتبار پروژه را تأمين نموده است و يارد ساخت دكل نيز در مجتمع تحقيقاتي هلجرد آماده شده
است و اميدواريم پروژه با برنامه زمان بندي پيشرفت داشته باشد تا با انجام آن به افتخارات جهاددانشگاهي براي بومي سازي فناوري اضافه گردد.
7-در حال حاضر چه درصدي از بودجه جهاددانشگاهي از محل اجراي پروژههاي كارفرمايي تامين ميشود؟ در اين رابطه هدف جهاددانشگاهي چيست؟
- معمولاً 20% از بودجه جهاددانشگاهي توسط دولت تأمين مي گردد و 80% از بودجه اين نهاد توسط تلاش همكاران با اجراي پروژههاي كارفرمايي، آموزشي، فرهنگي و اشتغال تأمين مي گردد كه البته براساس مستندات موجود سهم درآمدهاي پژوهش و فناوري از درآمدهاي جهاددانشگاهي حدود 65% ميباشد و عمده هدف جهاددانشگاهي تأمين درآمدها از اجراي پروژههاي كارفرمايي مي باشد و كمكهاي دولت بيشتر براي امور زيربنايي و توسعه زيرساختها هزينه ميگردد تا جهاددانشگاهي بتواند با توسعه مناسب زير ساخت ها نقش ارزنده خود را در توسعه كشور حفظ نمايد.
8- جهاددانشگاهي در آينده در چه حوزههاي تحقيقاتي وارد خواهد شد و تمركز اصلي اداره كل نيازسنجي در حال حاضر بر روي چه پروژههايي است؟
- با توجه به برنامه توسعه چهارم جهاددانشگاهي و دستور رياست محترم جهاددانشگاهي براي تشكيل
قطب هاي علمي و فناوري و داشتن برنامه توسعه توسط همه واحدها و انتخاب يك يا چند زمينه كاري، جهاددانشگاهي همچنان در حوزههاي تحقيقاتي هاي تك فعاليت خواهد نمود و تحقيقات خود را در مرزهاي دانش با توجه به نياز كشور متمركز مي نمايد و در حال حاضر اين دفتر براساس سياستهاي جهاددانشگاهي فعاليت اصلي خود را در پروژهيابي حوزه نفت، گاز، پتروشيمي، صنايع ريلي، كانيهاي فلزي و غيرفلزي، IT و ICT و علوم انساني متمركز نموده است ولي براي بازاريابي در هر پنج حوزه فني و مهندسي، علوم پايه، كشاورزي و منابع طبيعي، علوم انساني و هنر نيز با هماهنگي گروههاي تخصصي فعاليت و برنامه ريزي دارد، ضمناً چندين پروژه مهم كه توسط اين دفتر در حال پيگيري است بشرح ذيل ميباشد:
الف ) پروژه طراحي و ساخت واگن مورد نياز خطوط مترو كشور با مشاركت شركت هاي واگن ساز كه مسئوليت طراحي و ساخت سيستم الكتريكال واگن با همكاري يك شركت معتبر خارجي بعهده جهاددانشگاهي باشد .
ب) پروژه طراحي و ساخت تجهيزات حفاري ( دكل هاي حفاري خشكي و دريا،تجهيزات درون چاهي و سرچاهي)
ج) پروژه طراحي و ساخت آب شيرين كن
ط) پروژه طراحي و ساخت و بومي سازي بخشي از تجهيزات هشت طرح ملي فولاد كشور
ظ) پروژه طراحي و ساخت پالايشگاه مس خاتون آباد با مشاركت بخش خصوصي
و) پروژه هاي مورد نياز صنايع هوافضا
ز) تأمين تجهيزات مورد نياز صنايع اصلي كشور
ي ) مشاركت در توسعه ميادين نفتي كشور و اجراي مهندسي فازهاي عسلويه
س) تدوين دانش فني و مهندسي پروژههاي احداث پالايشگاهها و مجتمع هاي پتروشيمي
ش) پروژه ايجاد خوشه هاي صنعتي در صنعت نفت و ارتقاي فناوري در صنايع پشتيبان نفت و گاز
9- در پايان هر نكته اي كه باقي مانده است، بفرماييد.
- ضمن تشكر از شما و همكاران محترمتان و همه جهادگران كه با تلاش صادقانه و كار جهادي امور محوله را بنحو احسن انجام مي دهند از همكاران جهاددانشگاهي انتظار داريم در پژوهش به تجاري سازي و توليد ثروت و تأمين نيازهاي كشور و بومي سازي فناوري توجه ويژه داشته باشند.ح/الف