اشاره:
جهاددانشگاهي واحد استان خوزستان از سال 1359 فعاليت خود را در اين استان آغاز نمود و تا كنون با داشتن تشكيلات مختلف همچون پژوهشكده تكنولوژي توليد،موسسه آموزش عالي و مركز آموزش عالي علمي كاربردي ،شركت مهندسين مشاور بهنيان جنوب و بسياري مراكز و گروههاي پژوهشي ،فرهنگي ،علمي و آموزشي ديگر ،خدمات بسيار ارزنده اي را در استان خوزستان ارائه داده است.
در گفت و گويي با مهندس قدرت اله شاكري نژاد،رييس جهاد دانشگاهي واحد خوزستان، با خدمات و فعاليتهاي اين واحد بيشتر آشنا مي شويم.
آقاي شاكري نژاد در ابتدا بفرماييد جهاد دانشگاهي خوزستان از چه زماني راه اندازي شد؟
جهاد دانشگاهي واحد خوزستان جزو نخستين واحدهايي بود كه تقريبا چند ماه پس از شكل گيري جهاد دانشگاهي در تهران، تشكيل شد. اين واحد دقيقا همان اهداف،برنامه ها و اساس نامه اي را كه جهاد دانشگاهي مركز بر اساس آن شكل گرفته بود در خوزستان دنبال كرد. در ابتدا، به گستردگي تشكيلات كنوني نبود.ابتدا تحت مديريت دانشگاه جامع استان سپس به صورت شورايي اداره شد. پس از مدتي،مجموعه به سازماندهي بيشتري نياز پيدا كرد و در واقع مديريت جهاد در تشكيلات جهاد دانشگاهي خوزستان مشخص شد و اداره اين نهاد از حالت شورايي به مديريتي و سپس رياستي تبديل شد. پس از مدتي هم مجموعه كلا به نهادي عمومي و غير دولتي تبديل شد.
جهاد دانشگاهي واحد استان خوزستان با چه حوزه هايي شروع به فعاليت كرد و در حال حاضر در چه حوزه هايي فعاليت مي كند؟
در ابتداي شكل گيري با راه اندازي حوزه ي روانشناسي و علوم انساني و تعريف گروه پژوهشي روانشناسي وارد عرصه ي علوم اجتماعي و انساني استان خوزستان شد. با توجه به اينكه استان خوزستان استاني است با قوميت ها و فرهنگ هاي مختلف،زمينه ي مناسب را براي كارهاي پژوهشي در حوزه هاي علوم اجتماعي و انساني ايجاد كرد.دوستان ما از اين فرصت استفاده كرده و طرح ها و پژوهش هاي متنوعي را در سطح استان ارائه دادند.
همچنين وقوع هشت سال جنگ تحميلي و مشكلات ناشي از آن،همجواري با كشورهاي خليج فارس و تاثيرات منفي فرستنده هاي بيگانه بر نسل جوان ما،بستر مناسب پژوهشي براي اين حوزه ايجاد كرد كه به يك مجموعه طرح هاي تحقيقاتي موفق منتهي شد.
يكي ديگر از حوزه هاي قديمي و با سابقه ي جهاد دانشگاهي خوزستان كه به دنبال آن توانستيم گروه پژوهشي شيمي را تعريف بكنيم،حوزه شيمي بود كه در ابتدا روي سنتز گياهان دارويي كار مي كرد.پس از حدود 10 سال از كاركردن در اين زمينه و ارائه طرح هاي متنوع در استان خوزستان،كهگيلويه و بوير احمد واستان كردستان نتايج بسيار خوبي را كسب كرد. ماحصل سالها تلاش، ارائه دهها طرح پژوهشي مناسب و همچنين ارائه بيش از دهها مقاله به صورت پوستر،چاپ و ارائه به سمينارها بود.
با شكل گيري پژوهشكده ي گياهان دارويي در جهاد دانشگاهي خوزستان ماهم حوزه ي كارمان را تغييير داديم و وارد عرصه ديگري از شيمي شديم و عمدتا بر روي نيشكر و تصفيه فاضلاب از مواد زائد نيشكر و سنتز برخي دارو ها در كشور همچون سنتز شيميايي ديفن هيدرامين كار كرديم كه اين طرح به عنوان طرح برتر در كشور برگزيده شد.
حوزه ي فني و يا بهتر بگويم فني مهندسي از حوزه هايي بود كه از ابتدا در دستور كار جهاد دانشگاهي خوزستان قرار گرفت .راه اندازي مركز برق و كامپيوتر كه از مراكز قديمي ماست در زمان جنگ تحميلي توانست مجموعه نيازمندي هاي رزمندگان در جبهه ها همچون طراحي بعضي كيت هاي موشك ها را انجام دهد.
در حوزه فرهنگي چگونه كار را شروع كرديد و ادامه داديد؟
در زماني كه فضاي فرهنگي در دانشگاه ها خيلي گسترده نبود و نهاد ها ي متنوع فرهنگي شكل نگرفته بود شايد موثرترين و فعال ترين نهاد فرهنگي جهاد دانشگاهي بود.بيشترين حوزه ي فعاليت ها جهاد دانشگاهي خوزستان كار براي دانشجويان و جذب دانشجويان بود.همين مجموعه فعاليت ها باعث جذب دانشجويان واعزام آنها به جبهه ها از كانال جهاد دانشگاهي خوزستان شد.شكل گيري هسته هاي اوليه اعزام به جبهه كاري صد در صد فرهنگي و مورد نياز نظام بودكه در استان خوزستان شكل گرفت.
در حال حاضر حوزه ي فرهنگي جهاد دانشگاهي خوزستان با وجود نهادهاي قوي و مناسب همچون نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري،بسيج و حوزه ي فرهنگي معاونت فرهنگي –دانشجويي كه فعاليت هاي بسيار متنوعي انجام مي دهند و با رويكرد جدا شدن از كارهاي فرهنگي سنتي و جلوگيري از موازي كاري با اين نهادها،تصميم گرفتيم عرصه هاي جديدي براي فعاليت هاي خود تعريف كنيم .به همين منظور در سال 1381 خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) را به عنوان نخستين منطقه ي خبري در خوزستان راه اندازي كرديم؛چرا كه در دانشگاه شاهد پتانسيل بالاي علمي،پژوهشي و تحقيقاتي بوديم اما درا نعكاس اين اخبار به جامعه هميشه دچار خلا بوديم ،يكي از رسالت هاي اصلي ايسنا پر كردن اين خلا بود.اكنون ايسنا ي خوزستان ماهانه 1000 خبر با ضريب تاثير تقريبا 55 الي 65 درصد بر رسانه ها توليد مي نمايد كه در نظر ما كار فرهنگي موفقي محسوب مي شود. همچنين با توجه به پتانسيل خوب مذهبي و اهل بيتي كه در خوزستان وجود دارد اقدام به راه اندازي خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) باز هم به عنوان نخستين منطقه خبري از ديگر فعاليت فرهنگي ما در جهاد دانشگاهي خوزستان است.
مركز افكار سنجي دانشجويان ايران(ايسپا) و همچنين مركز گردشگري علمي-فرهنگي دانشجويان ايران كه شايد پيش از اين حوزه اي ناشناخته بود و به آن پرداخته نمي شد با بردن دانشجويان به پروژه هاي عظيم كشور باعث ايجاد روحيه ي خودباوري ،نشاط و اميدواري در نسل جوان و دانشجوي ما شد. اين حوزه با آگاه كردن دانشجويان از پتانسيل داخلي و ظرفيت علمي كشور و به نوعي اعتماد سازي، توطئه ي دشمنان را براي نااميدي و مهاجرت آنها خنثي مي كند. بحث انتشارات هم از ديگر كارهاي قديمي جهاد بود كه با توجه به افزايش تعداد حوزه هاي نشر ما حوزه ي خود را تعطيل كرده و در حال حاضر به صورت متمركز با سازمان انتشارات جهاد دانشگاهي كار مي كنيم.
ارتباط جهاد دانشگاهي خوزستان با ديگر دانشگاهها و همچنين با دانشجويان چگونه است؟
ما در هيچ عرصه اي با دانشگاهها وارد رقابت نشديم،هميشه با دانشگاهها تعامل داشتيم و معتقديم تعامل با دانشگاه ها راهگشاست نه تقابل با آنها.خوشبختانه در حال حاضر جهاد دانشگاهي خوزستان عضو برخي از شوراهاي مهم دانشگاه هاي بزرگ استان مثل دانشگاه شهيد چمران و دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور است.ضمن اينكه اساتيد دانشگاه هاي استان به صورت پروژه اي و تحقيقاتي در بسياري گروهها ي پژوهشي عضو هيات علمي پاره وقتند و در بسياري از پروژه هاي ما يا مشاورند،يا ناظر و يا همكار اصلي.از اين طريق خوشبختانه توانستيم ارتباط بسيار تنگاتنگ و تاثير گذاري به صورت سازماني يا غير سازماني برقرار كنيم.هم اكنون نيز عضو ثابت شوراي راهبردي آموزش عالي استان خوزستان هستيم. اين شورا با ابتكار استاندار استان سازمان دهي شد تا روساي دانشگاه ها ي بزرگ استان از جمله جهاد دانشگاهي بتوانند براي مذاكره گرد هم آيند.
در خصوص ارتباط با دانشجويان بايد بگويم كه دانشجويان را باور داريم.اكنون بيش از نيمي از مديران،مسئولين و پرسنل جهاد دانشگاهي خوزستان روزي دانشجويان همكار با جهاد بوده اند.سياست جذب نيروي انساني در جهاد هميشه بر اين سبك و سياق بوده كه دانشجويان به عرصه هاي پژوهشي،آموزشي و فرهنگي جهاد وارد مي شدند و با انجام فعاليت هاي خود در واقع در دوران دانشجويي محك زده مي شدندو سپس نخبه ها را براي جذب در اين نهاد انتخاب مي كرديم.
لطفا در خصوص فعاليت هاي آموزشي جهاد دانشگاهي خوزستان توضيح دهيد.
در حوزه ي آموزشي با برپايي يك سري آموزش هاي كوتاه مدت زبان انگليسي ،تافل و MCHE، به خصوص در استان خوزستان جزو منحصر به فردترين نهادهايي بوديم كه در اين زمينه فعاليت مي كرديم.بسياري افراد و اساتيد كه بايد براي ادامه تحصيل به خارج از كشور مي رفتند مجبور بودند براي طي كردن اين دوره ها به تهران بروند كه خوشبختانه با وجود مراكز آموزشي جهاد دانشگاهي اين مشكل مرتفع شد.
اكنون همان مراكز آموزشي به موسسه ي آموزش عالي جهاد دانشگاهي خوزستان و مركز جامع علمي -كاربردي جهاد دانشگاهي باپذيرش 3500 دانشجو در 22 كد رشته تبديل شده اند.علاوه بر اين آموزش هاي كوتاه مدت ما به قوت خود باقي است كه در زمينه هاي مختلف، دورهاي آموزشي را داير مي كند.راه اندازي بيش ار 120 كارگاه آموزشي تخصصي ويژه ي كاركنان،مديران وكارشناسان دستگاههاي اجرايي در استان خوزستان از ديگر دست آوردهاي جهاد دانشگاهي خوزستان است.
در حوزه ي پزشكي چه فعاليت هايي انجام مي دهيد؟
يكي ديگر از مجموعه فعاليت هايي كه باز هم ازكارهاي با سابقه ي جهاد است و به عموم مردم خدمت مي كند بحث مركز پزشكي جهاد است.در واقع از سال 63 اولين هسته ي خدمات پزشكي در جهاد دانشگاهي خوزستان شكل گرفت.به دنبال آن آزمايشگاه پلي كلينيك و داروخانه شبانه روزي تشكيل شد.در حال حاضر مركز پزشكي با سه بخش فعال شامل آزمايشگاه تشخيص طبي و (پاتولوژي)،پلي كلينيك،پارا كلينيك و داروخانه شبانه روزي هرماه مشغول به ارائه خدمات به حدود 45 هزار نفر مراجعه كننده است.با تنوع خدمتي كه مركز پزشكي ارائه مي دهد يكي از منحصر به فردترين مراكز است و سير صعودي مراجعه كنندگان نشان دهنده ي اعتماد و كيفيت خدمات اين مركز است.
با عنايت به راه اندازي پژوهشكده تكنولوژي توليد زمينه هاي فعاليت اين قسمت را نيز توضيح دهيد.
بخشي از فعاليت هاي پژوهشي به صورت مختصر گفته شد .در ادامه بايد بگويم كارهاي پژوهشي جهاد دانشگاهي خوزستان در حوزه فني مهندسي بعد از شكل گيري مركز برق و كامپيوتر با توجه به خدماتي كه اين مركز انجام مي داد گروه هاي ديگري در مجموعه جهاد شكل گرفت مثل گروه پژوهشي برق،گروه پژوهشي مكانيك كه به دنبال آن قالب جديد ي را به نام پژوهشكده تعريف كرديم .در واقع از سال 1379 قالب هاي پژوهشكده در جهاد شكل گرفت و ما هم با راه اندازي،تعريف و فعال كردن گروههاي پژوهشي مربوط به حوزه ي فني مهندسي توانستيم پژوهشكده ي تكنولوژي توليد را در استان پي ريزي كنيم.اين پژوهشكده در خصوص صنعت نفت،گاز و پتروشيمي در استان و در برخي عرصه هاي نيشكر و همچنين در خصوص ارائه خدمات تخصصي به نيروگاه ها و صنايع بزرگ و به خصوص در زمينه ي تدوين دانش فني وقطعات در حوزه ي بازرسي خدمات بسياري ارائه داده است.در حوزه ي مديريت ساخت هم يكي از پژوهشكده ها ي فعال هم در استان و هم درمجموعه جهاد دانشگاهي كشور است.
سالانه بالغ بر سه الي چهار هزار قطعه وارد پروسه ي تدوين دانش فني و بازرسي يا حتي در برخي موارد وارد پروسه ساخت شده است. گروه هاي پژوهشي در حوزه ي پژوهشي هم يك برنامه مدون پژوهشي دارند كه جزو ذات اين گروههاست و نيازهاي دستگاه هاي صنعتي استان را مرتفع مي كنند.
از آنجايي كه مقوله ي نفت در مجموع صنعت وابسته اي بوده است و بسياري از قطعات از خارج از كشور وارد مي شد دوستان پژوهشگر در عرصه ي مهندسي ما توانستند اينها را وارد مهندسي معكوس كنند و در حوزه صنعتي با تدوين دانش فني و ايجاد شناسنامه هاي فني و تدوين اسكوپ هاي بازرسي در عرصه ي نفت ،ملي حفاري و پتروشيمي براي اين قطعات اسكوپ هاي بازرسي (دستورالعمل هاي بازرسي) تهيه نمايند.بسياري از اين قطعات وارد عرصه ي ساخت شدند و در حال حاضر در اين صنعت استفاده مي شوند.
در حوزه ي پژوهشي يكي ديگر از كارهايي كه انجام داده ايم، مطالعات خاكشناسي و طبقه بندي خاك از طريق سيستم GIS و RS است كه در 5 سال گذشته در استان انجام داديم وپروژه هاي نسبتا خوبي توانستيم براي سازمان آب و برق و امور عشاير استان انجام دهيم.
در زمينه ي اشتغال دانش آموختگان چه فعاليت هايي داشته ايد؟
يكي از طرح هاي مهم كه در جهاد دانشگاهي خوزستان و در مجموعه استان راه اندازي شد دفتر سازمان همياري اشتغال فارغ التحصيلان دانشگاه ها توسط جهاد دانشگاهي خوزستان بود.فعاليت هاي اين دفتر بيشتر به صورت نرم افزاري و مشاوره اي است. همچنين تدوين يك سري دوره هاي كارآفريني و تربيت مربي كارآفريني از ديگر خدمات اين سازمان است.با داشتن سايت استاني Job Iran خبرهاي اشتغال استان را با همكاري دستگاه هاي اجرايي استان در سايت منعكس مي كنيم و از اين طريق باعث اعلام نيازمندي هاي دستگاه ها و كارفرماها و آشنايي كارجويان با كارفرمايان مي شود.
چه مراكز يا واحدهاي وابسته ي ديگري درجهاد دانشگاهي خوزستان وجود دارد؟
يكي ديگر از فعاليت هاي كه لاجرم به صورت شركت در در حال فعاليت است" شركت مهندسي مشاور بهنيان جنوب "است. ما در اين شركت با داشتن 2 رتبه ي ژئوتكنيك و مكانيك خاك و رتبه ي كشاورزي و منابع طبيعي در عرصه استان كار مي كنيم.زماني كه اين شركت تاسيس شد شايد يكي از معدود شركت هايي بود كه در زمينه ي ژئو تكنيك فعاليت مي كرد.هم اكنون نيز به عنوان يكي از شركت ها مورد اطمينان در استان كار مي كند.پتانسيل خوب ديگري كه اين شركت دارد مطالعه تفصيلي و نيمه تفصيلي خاك است كه توسط اين شركت انجام مي شود كه داراي رتبه ي كشاورزي و منابع طبيعي است. قطعا رشته ي شهرسازي و معماري سومين رتبه ايست كه به اين شركت افزوده خواهد شد.
در مورد برنامه ها،طرح ها و پروژه هاي در دست اجراي جهاد دانشگاهي استان خوزستان صحبت كنيد.
جهاد دانشگاهي در مجموع چشم اندازي 20 ساله دارد ، در كنار اين چشم انداز 20 ساله برنامه 3 ساله هم دارد كه ما اهدافمان را در هردو برنامه مشخص كرده ايم.
جهاد دانشگاهي واحد استان خوزستان چهارمين برنامه 3 ساله ي خود را ارائه داده است . راه اندازي مركز تحقيقاتي و خدمات تخصصي ناباروري يكي از پروژه هاي جدي ما در سال جاري است و به جد از سال 83 آن را پيگيري كرده ايم.هم اكنون در مرحله ي ساختمان سازي،تربيت نيروي انساني و خريد تجهيزات هستيم .راه اندازي اين مركز علاوه بر اينكه مي تواند تاثير مستقيم بر اشتغالزايي داشته باشد مي تواند بسياري از مشكلات ناباروري در سطح استان را مرتفع كند.از ديگر برنامه هاي ما در زمينه ي پژوهشي، راه اندازي برخي مراكز همچون مركز خدمات تخصصي مشاوره تا پايان امسال است.همچنين تعريف برخي گروهها ي پژوهشي همچون گروه پژوهشي اقتصاد كشاورزي در كنار گروه پژوهشي حاصلخيزي خاك كه سالهاست در جهاد دانشگاهي خوزستان فعاليت مي كند.اميدوار هستيم حداكثر طي يك سال ونيم آينده گروه پژوهشي نفت را در پژوهشكده تكنولوژي توليد جهاد دانشگاهي خوزستان تعريف كنيم.با توجه به استقبال خوبي كه مردم از مركز پزشكي ما دارند،اين مركز را متناسب با حجم مراجعات به روز رساني نماييم.
در زمينه ي فرهنگي توسعه مركز خدما ت تخصصي خبر كه از زمان راه اندازي فعاليت هاي خوبي همچون طرح و اجراي كتاب عمكلرد دولت نهم در استان خوزستان را انجام داده، در برنامه داريم.
در حوزه ي آموزشي با وجود سه دانشكده در موسسه ي آموزش عالي جهاد دانشگاهي خوزستان تبديل اين موسسه به دانشگاهي با نام دانشگاه" علم و فناوري " از برنامه هاي آينده ي ما در برنامه ي چهارم است.كه هم اكنون با نام " دانشگاه علم و فناوري" به ثبت رسيده است.
لطفا در پايان اگر صحبت ديگري داريد بفرماييد؟
جهاد دانشگاهي اساسنامه اي دارد كه شرح وظايفش را مشخص كرده است اما ما به عنوان نيروهاي علمي وفرهنگي كشورهميشه اين نگاه را داشته ايم كه در كنار اساسنامه ، هر زمينه نياز نظام، عرصه ي خدمت رساني ماست.
جهاد دانشگاهي سازمان بسيار منعطفي است كه هرجا احساس كنيم نياز به هر نوع خدماتي باشد كه بدون تصدي مانده است جهاد دانشگاهي در كنار آن شرح وظايف دراساسنامه، آماده ي ارائه خدمات است.
الان جهاد دانشگاهي يكي از پايه هاي علمي و فرهنگي كشور است و به نوعي بخشي از چشم انداز علمي كشور در جهاد دانشگاهي تدوين مي شود. شرح وظايف و فعاليت هاي ما نياز مجموعه كشور و نظام است.ح/الف