اشاره :

پژوهشگاه رويان نامي آشنا در بين مراكز علمي كشور است و اين نام آشنا شايد بيش از هر چيزي مرهون تلاش صادقانه و جهادگرانه پژوهشگران و اعضاي اين مجموعه و همچنين عنايت ويژه رهبر معظم انقلاب اسلامي به رويان است. در يكي از روزهاي خرداد ماه ، در سال جهاد اقتصادي به ديدار دكتر عبدالحسين شاهوردي معاون پژوهشي و آموزشي پژوهشگاه رويان جهاد دانشگاهي رفتيم تا با وي درخصوص مساله جهاد اقتصادي گفتگو كنيم. در اين گفتگو مسائل مهمي مطرح شد كه در ادامه از نظر خوانندگان گرامي مي‌گذرد.

 به عنوان سؤال نخست بفرماييد چه تعريفي از جهاد اقتصادي داريد؟ جهاد اقتصادي چه شاخصه‌هايي دارد؟

در رابطه با شعارهايي كه مقام معظم رهبري انتخاب مي‌كنند، بايد گفت كه حاصل يكسري دورانديشي ها و يكسري رصدهايي است كه در جامعه و يا سطح بين المللي صورت مي‌گيرد اطلاعات را جمع‌آوري ‌مي‌‌شود و ماحصل آن اطلاعات جمله‌اي هدفدار و هدفمند مي‌شود و آن را به عنوان شعار سال اعلام مي كنند.

شعارهايي كه هر سال مقام معظم رهبري اعلام مي‌كنند،پشتوانه‌اي دارد و فكر شده و هدفدار تعريف شده است .به همين خاطر بايد يك مقدار عميق تر به موضوع شعارهاي سال توجه كرد.هرچند شعار سالهاي مختلف در تمام سالها جاري است و شعار جهاد اقتصادي كه در سال 90  اعلام شده است، تركيبي مقدس شده است. به هر صورت جهاد تعريف خاصي دارد ، به خصوص مقام معظم رهبري در رابطه با كلمه جهاد همانطور كه در نشست با جهادگران دانشگاهي داشتند، تعريف خاصي دارند جهاد را يك تلاش صادقانه ، با انتظار كم ، هدفمند ، دشمن شكن مي‌داند، يعني جهاد يك كلمه مقدس است كه اگر همراه كلمات ديگر تركيب شود آن كلمه را مقدس مي‌كند . مثلاً در رابطه با كلمه جهاد دانشگاهي خوب يك قداستي به دانشگاه داده است و اين بحث در موضوع جهاد اقتصادي نيز صادق است .

يعني همان شاخصه‌ هاي جهاد دانشگاهي در بحث جهاد اقتصادي نيز صادق است اما در سال 90 كشور در يك موقعيت خاصي قرار دارد. از طرفي ما سالها سرمايه گذاري كرديم در بحث نرم افزار، تربيت نيروي انساني، بدست آمدن دانش‌هايي بومي شده، افرادي مجرب شده‌اند و هم اكنون در اين اقتصاد افرادي داريم كه درچرخاندن چرخه اقتصادي داراي تبحر بالايي هستند. از طرفي كشور در موقعيتي قرارگرفته كه، دشمنان به نوعي موفقيت‌هاي ايران را نمي‌خواهند و به اشكال مختلف با ما مقابله مي‌كنند يكي از اين راه ها ، بحث محاصره اقتصادي و اقتصاد است. در واقع اين ضرورت هاي شعار امسال است.

اگر بخواهيم با دشمن برخورد كنيم شايد با كارهاي عادي و روال روتين نتوان مقابله كرد ، يعني دشمن روي نقاطي دست گذاشته كه با معيشت مردم سروكار دارد و در اين قضيه مديريت اقتصاد كشور بايد جهادي باشد.

نكته‌اي كه امسال همراه اين شعار مقام معظم رهبري تاكيد كردند اين بود كه ايشان فرمودند نبايد با شعار سال به صورت تبليغاتي برخورد كرد و به برگزاري چند سمينار و همايش كار ختم شود و در واقع اين صحبت بايد محور كار در سال 90 قرار گيرد.

 واژه جهاد اقتصادي بار فرهنگي دارد و با توجه به اين مسأله هم مردم و هم مسوولان، در برابر آن مسووليت پيدا مي‌كنند. مديران و مردم چگونه مي‌توانند آنرا دنبال كنند و به يك حركت فرهنگي تبديل كنند؟

 بايد به دور از يكسري شعار، و مسائل حاشيه‌اي با اين موضوع مهم جهادي برخورد كرد.حالا هر كدام از ما مديران، مسؤولان و مردم نقش‌هاي متفاوتي را مي‌توانند ايفا كنند. هركس بايد جهادگونه با نيت پاك كار كند. كار جهادي اولين نشانه اش ، پاك بودن نيت است و مديران در اين قضيه بايد زياد فكر كنند ، ريسك كنند. مشكلات اين چرخه را پيدا كنند، بحث اقتصادي در قالب‌هاي مختلف است. زماني، در جريان توليد  ، زماني جريان مصرف و ... است. مثلاً‌ مردم با درست مصرف كردن مي‌توانند به اين جريان كمك كنند.

در كل هركدام از اقشار مردم ، استادان دانشگاه، مسوولان و كسبه و .. با نيت پاك و صادق مي‌توانند تاثيرات زيادي روي اصلاح و پيشرفت اقتصادي بگذارند.

** به نظر شما پژوهشگاه رويان كه يك مركز علمي و ... چگونه مي‌تواند به اين جريان كمك كند و چه تاثير بگذارد؟

  فعاليت جهاد دانشگاهي به گونه اي است كه بايد نتايج ملموس باشد و گرهي از كارهاي مردم را باز كند ، حالا با اين شعار اين نوع فعاليت‌ها كه در جهاد دانشگاهي هست پررنگ تر مي‌شود.

در هر صورت رويان با يك اتاق كار خود را در بحث ناباروري آغاز كرد. اين موضوع خوب را انتخاب كرد . تحقيقات خيلي خوبي انجام داد و دانش آن را بدست آورد و با دانش بدست آمده توانست كاربرد آنرا ملموس كند.

هم اكنون در ايران 54 مركز درمان ناباروري داريم. يك زماني خيلي از بيماران به خارج از كشور رفتند ، و الان رويان ميزبان سالانه 400 زوج از داخل و خارج است و اين خود هم ارزآوري دارد و به چرخه اقتصادي كمك مي‌كند و هم از خروج ارز جلوگيري مي‌كند. پس اگر كاري را به ويژه در زمينه تحقيقات خوب انتخاب كنيم و خوب انجام دهيم ، به ثمرات مي‌رسد.

 برخي معتقدند هنوز محصولات رويان شكل اقتصادي و تجارتي پيدا نكرده، روند  ايده تا توليد فناوري خوب بود، اما تبديل فناوري به محصول به خوبي انجام نشده است؟ اگر با اين مسأله موافقيد براي اين چه برنامه اي دارد؟

 ما زماني استقلال پيدا مي‌كنيم كه بنيه اقتصادي خوبي داشته باشيم ، حرفي براي گفتن داشته باشيم، و با دنيا تعامل برقرار كنيم .

در بحث رويان ، اولاً موضوع بيوتكنولوژي در دنيا نو و جديد است. حالا براي اينكه در سطح دنيا حرف براي گفتن داشته باشيم بايد زبان بين المللي را بدانيم تا تعامل قوي و مثبت برقرار كنيم .

براي اين مسير بايد قدم هايي را برداشت كه يكي، تربيت نيروي انساني است ، ما در اين دو دهه كاري كه انجام داديم نيروي انساني مجموعه را مجرب و متخصص تربيت كرديم و هم اكنون آنها به عنوان سربازان علمي كشور مطرح هستند.

دوم اينكه بايد انباشت دانش داشته باشيم ، در اين صورت قدرت اين را پيدا مي‌كنيم كه دانش مان را كاربردي و بومي كنيم و در غير اين صورت ما هميشه يك مترجم هستيم و هميشه نگاه به دست ديگران مي‌كنيم.

در بحث ناباروري نتايج كارهاي رويان ملموس است و مجموعه رويان در سطح ملي و بين المللي شناخته شده است و اين يك افتخار است. بيماراني كه به رويان مراجعه مي‌كنند، بيماران سخت هستند ، يعني قبلاً جاهاي ديگر رفتند و درمان نشدند. با اين وجود ، نتايج ما از بهترين نتايج است و با معتبرترين مراكز دنيا رقابت مي‌كند، اين مهم صورت نمي‌گيرد مگر اينكه پشتوانه داشته باشد و آن هم تحقيقات صورت گرفته و نيروي متخصص و … مي‌باشد. ما الان تعدادي از محصولاتمان وارد بازار شده است، در زمينه پوست، سوختگي قرنيه چشم و توليد يكسري از پروتئين ها .

در اين زمينه قدم برداشته ايم و قبول داريم كه ابتداي كار هستيم ، اما ابتداي كاري هستيم كه در اين مدت در حدتوان تربيت نيروي انساني و انباشت علم صورت گرفته است يعني موقعيت مجموعه رويان به شكلي است كه بعضي از بچه‌هايي كه مي‌خواهند بروند خارج از كشور به خاطر اينكه در شناسنامه علمي شان كار در رويان باشد با هر شرايطي دوست دارند بيايند اينجا كار كنند.

اين نكته را بايد متذكر شوم كه اين نتايج و موفقيت ها و دستاوردهاي بدست آمده، حاصل نيت پاك، تلاش جهادگونه و از خودگذشتگي نيروهاي اين مجموعه است در كل مجموعه جهاد دانشگاهي و رويان از مراكز علمي هستند كه كارهاي شاخص و ملموسي را ارائه داده اند.

فكر مي‌كنيد رويان در چه افقي مي‌تواند به مرحله فروش فناوري‌هاي توليدي خود برسد؟

راه طولاني است و استمرار و پشتكار مي‌خواهد، خيلي از كارهايي كه انجام شده مثل بحث ناباروري كه خيلي از كشورها دوست دارند با ما كار كنند در همين راستاست. اما ما خودمان تابحال يك مقدار احتياط كرد‌ه ايم ، تا  مجموعه اوليه و پايه كار محكم بشود، تا قدم هاي بعدي را محكم برداريم.

در هر صورت اين دانش روز هست و خيلي از كشورها در تلاشند و هزينه هاي هنگفتي مي‌كنند تا اين دانش را بدست بياورند.

اما خوب هرچه قدر هم كه كار مي‌كنند دانش آنها بومي نمي‌شود اما در ايران واقعاً دانش بومي شده است .

الان در سطح بين المللي كارهايي را شروع كرديم ، مثلاً در حال حاضر يك كار تحقيقاتي براي شناسايي ساير نقشه‌ ژنتيكي انسان در جهان در حال انجام است، مي‌دانيد كه انسان 46 كروموزم دارد و در اين كار علمي هر كدام از كشورها يكي از آنها را انجام مي‌دهد، با تعاملاتي كه در سطح بين المللي داشتيم اين اعتماد را به رويان كرده‌اند و كرومزوم y را به ما سپرده‌اند و اين يك كار بين الملي بزرگ است .

اين كار وقتي به چاپ برسد، نام جهاد دانشگاهي ، رويان و ايران در آن مقالات به چاپ مي‌رسد.

بنابراين خيلي از اعتبارات آهسته ، آهسته بدست مي‌‌آيد و اگر پايه و بنيان نداشته باشيم ، زود پس زده مي‌شود. و بايد با دورانديشي ، حركت جهادگونه و تعاملات به موفقيت‌هاي بزرگ رسيد.

ضمن تشكر از فرصتي كه مهيا كرديد ، در پايان اگر نكته‌اي باقي مانده بفرمائيد.

در پايان بايد عرض كنم ما مديراني مي‌خواهيم كه سعه صدر داشته باشند، دورانديش، پرتلاش و از خودگذشته باشند و اگر اين مديران را كه در جهاد دانشگاهي تعدادشان كم نيستند را بسيج كنيم مي‌توانيم نام اين نهاد را كه همواره توسط مقام معظم رهبري با احترام ياد شده است روي قله هاي افتخار ببينيم و روز به روز پيشرفت كنيم.#