"جهش " ماهنامه داخلي جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف و پژوهشكده توسعه تكنولوژي در بيست ودومين شماره خود گفت وگويي با سيدمحمد طباطبايي رييس مجموعه هاي فوق انجام داده است  كه تقديم خوانندگان گرامي مي شود.
* لطفاً بفرماييد در سال گذشته چه فعاليت هاي برجسته اي در جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف انجام شده است ؟
به طور كلي در مجموعه جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف، در سال 83 فعاليتهاي ارزشمندي انجام شد. انعقاد بيست ميليارد تومان قرارداد، كسب درآمد 8 ميليارد توماني، 5/1 ميليارد تومان سرمايه گذاري و انجام بيش از 200پروژه تمام شده تحقيقاتي و خدمات تخصصي، حاصل فعاليت جهادگران اين مجموعه بوده است.
4ميليارد تومان از كل درآمد مجموعه توسط واحد صنعتي شريف به دست آمده است كه از اين حيث رشدي 300 درصدي را نسبت به سال قبل نشان ميدهد؛ همچنين در واحد صنعتي شريف، در سال گذشته يك ميليارد تومان در امور زيربنايي سرمايه گذاري كرده ايم و 5 ميليارد تومان هم قرارداد با كار فرماها داشته ايم.
برگزاري دوره هاي آموزشي كوتاه‌مدت، دوره هاي علمي كاربردي در مقطع كارداني، برگزاري همايش‌ ملي جذب سرمايه‌گذاري خارجي، مشاركت فعال در برنامه‌ريزي و اجراي فعاليتهاي فرهنگي دانشگاه، برگزاري دورهاي آموزشي كاركنان دولت و برنامه ريزي جهت برگزاري دوره هاي ليسانس علمي كاربردي، از ديگر فعاليتهاي سال گذشته جهاد دانشگاهي واحد صنعتي شريف است.
در سال گذشته در اين واحد، پروژه هاي شاخصي انجام شد كه از جمله آنها مي توان به ساخت سه دستگاه لايه نشاني خلآ جديد براي چند دانشگاه كشور، طراحي و ساخت دستگاه انجماد سريع تحت خلآ ( چرخ مذاب )، احداث خطوط توليد سيليكاژل كروي، ساخت هواپيماي بدون سرنشين خورشيدي و هواپيماي نيروي انساني، تعمير و نگهداري قطارهاي سريع السير ( توربوترن ) ، طراحي و ساخت سيستم رديابي خطوط توليد ايران خودرو ، نظارت و مشاوره علمي بر پروژه ملي رديابي واگنهاي راه آهن، ساخت دو نوع سيليكاژل (قرمز و سفيد) و ساخت كاتاليست گوگردزدايي از نفت اشاره كرد.

*درخصوص فعاليت هاي پژوهشكده توسعه تكنولوژي بيشتر توضيح دهيد؟
در پژوهشكده نيز نزديك به 2 ميليارد تومان درآمد داشتيم و حدود 200 ميليون تومان سرمايه گذاري كرده ايم و در اين زمينه رشدي 100 درصدي را نسبت به سال قبل شاهد هستيم .
به طور كلي در پژوهشكده توسعه تكنولوژي ما سعي مي كنيم در چارچوبهاي مورد نظر وزارت علوم، تحقيقات و فناوري حركت كنيم و به سمت تخصصي كردن برنامه‌ها و فعاليتها پيش برويم و اين مساله در بعد جذب نيروهاي توانمند و پژوهشگر و هم از حيث پروژههاي تحقيقاتي كه انجام ميدهيم مدنظر ماست .
درسال گذشته در پژوهشكده توسعه تكنولوژي قراردهاي كارفرمايي به ارزش 10 ميليارد تومان منعقد شد و حدود 500 هزار دلار از محل درآمدهاي حاصله، تجهيزات آزمایشگايي براي استفاده در مجموعه خريداري شده است.
برگزاري دوره‌هاي آموزشي تخصصي متعدد و سمينارهاي تخصصي توسعه تكنولوژي و به تبع آن انتشار فصلنامه «توسعه تكنولوژي» از ديگر برنامه هاي سال گذشته بود. در ستاد پژوهشي نيز همزمان با پيگيري كسب گريدها و مجوزهاي علمي لازم بحث اخذ مجوز برگزاري تحصيلات تكميلي را هم دنبال نموده ايم .
درخصوص پروژه هاي شاخصي كه در طول يكسال گذشته در پژوهشكده انجام شده مي توان به مواردي همچون دستيابي به فناوري ساخت و توليد نوارهاي مغناطيسي سيستمهاي حفاظتي كتابخانه اي و فروشگاهي، ساخت تجهيزات و دستگاه هاي خطوط توليد ايران خودرو، ساخت بيش از 20 هزار نوع قطعه و ابزارآلات مورد نياز صنايع مختلف خودروسازي و حمل و نقل، انجام پروژه ملي مكانيزاسيون دفاتر ثبت اسناد و املاك 15 استان كشور، سنجش ميزان رضايت مشتريان امداد خودرو، انجام پروژه بازرسي تجهيزات خطوط توليد خودروسازي و همچنين تجهيزات شركت راه آهن ، ساخت دستگاه كنترل دماي قالب، طراحي و ساخت قالبها و تجهيزات بدنه فلزي خودروهاي 405 و 206 و سمند اشاره كرد، كه هريك به نوبه خود كارهاي ارزشمندي بوده و گوشه‌اي از مشكلات بخش صنعت كشور را مرتفع كرده است.
در شركتهاي وابسته به مجموعه جهاد دانشگاهي واحد صنعتي شريف هم حدود پنج ميليارد تومان قرارداد منعقد شده كه دو ميليارد تومان درآمد براي مجموعه داشته و300 ميليون تومان هم سرمايه گذاري شده است.
در مجموعه جهاد دانشگاهي واحد صنعتي شريف و پژوهشكده توسعه تكنولوژي سالانه حدود 200 پروژه تحقيقاتي و خدمات فني ـ مهندسي انجام مي شود كه هريك از آنها در حقيقت با هدف رفع نيازهاي تخصصي جامعه انجام شده است . از سوي ديگر بر خود لازم مي دانم از تلاشهاي متعهدانه تك تك اعضاي خانواده اين دو مجموعه تشكر كنم چرا كه اين فعاليتهاي ارزشمند در واقع حاصل تلاشها و فعاليت هاي خالصانه اين عزيزان است.

*آقاي طباطبايي! دستاوردهاي علمي و پژوهشي سال گذشته را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
در اغلب مجموعه ها معمولاً برنامه ها از كارهاي انجام شده بيشتر است، يعني اينكه معمولآ صد در صد برنامه ها محقق نمي شوند. اما در مجموع مي توان گفت جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف و پژوهشكده توسعه تكنولوژي  به بسياري از اهداف خود كه در برنامه ها معين شده، دست يافته اند .
البته در مورد بعضي از اهداف كه عمدتآ به تامين منابع مالي براي انجام يكسري فعاليتهاي تخصصي و جديد برمي گشت، كمتر توانستيم به مقاصد تعيين شده دربرنامه ها برسيم.
با اين حال معتقدم اعضاي توانمند اين واحد و پژوهشكده كارنامه موفقي از خود به جاي گذاشته اندو من اين فعاليتها را مثبت ارزيابي مي كنم.
به طور كلي ما در چند سال اخير هرسال نسبت به سال قبل رشدي صد در صدي را در فعاليتهاي مجموعه شاهد بوده ايم، به نظر من اين جهش فوق العاده در مجموعه، از تلاش و تعهد اعضا و پژوهشگران حكايت مي كند.

*به نظر شما كار و فعاليت درمجموعه جهاددانشگاهي چه تفاوتهايي با ساير سازمانها دارد؟
يكي از تفاوتهاي عمده اين است كه نيروي انساني اين مجموعه  با حداقل امكانات و منابع هميشه توانسته‌اند بيشترين اثرات را از خود بر جاي گذارند. هميشه اينطور بوده كه مجموعه جهاددانشگاهي در برهه هاي حساس وارد ميدان شده و نتايج ارزشمندي از خود بر جاي گذاشته است. در مورد جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف از همان ابتداي تأسيس، ما به خاطر اهميت مسأله جنگ، وارد صنايع دفاعي شديم و اعضاي اين مجموعه با تلاش شبانه روزي خودشان پيچيده ترين پروژه‌هاي دفاعي را با حداقل امكانات و محدوديتهاي زمان جنگ، با موفقيت به انجام رساندند. بعدها و در دورة موسوم به سازندگي مجموعة ما تبديل به محلي براي حل مشكلات بخش عظيمي از صنايع حساس كشور شد. در بحث خودرو در زمينه طراحي قالبهاي بدنه خودرو بيشترين فعاليتها را داشتيم، در راه‌اندازي قطارهاي توربوترن فعاليت هاي برجسته اي را انجام داده‌ايم و اينها مثالهايي بود كه به ذهنم آمد. اما در مورد سئوال شما بايد بگويم واقعاً كار در جهاددانشگاهي با سازمانهاي ديگر بسيار متفاوت است. اين تفاوتها در برخي موارد مثبت بوده و جاذبه هاي مثبت دارد و در برخي جنبه ها داراي سختي بيشتري است.
در مورد جاذبه‌هاي مثبت كار در جهاد مي توان به سلامت مجموعه اشاره كرد، بدون شك فضاي كاري در اين مجموعه يكي از سالمترين محيطهاي كاري كشور است. افرادي كه در جهاددانشگاهي كار مي كنند بسيار رابطه خوبي باهم دارند و اين سلامت كاري و ارتباط نزديك افراد با مديران و همچنين تنوع در كار براي محققين و افرادي كه دنبال تنوع فعاليتها و فعاليتهاي پژوهشي هستند، جاذبه بسيار خوبي ايجاد كرده است.
از طرف ديگر، كمبود امكانات در مجموعه و تكيه بر منابع و امكاناتي كه ايجاد آن از طريق خود اعضاء ، مديران و كار فرمايان مجموعه انجام مي شود، در حقيقت از جنبه‌هاي منفي كار به حساب مي‌آيد .اين عوامل ميتواند تغييراتي در مجموعه به وجود بياورد كه غيرقابل پيش بيني بوده و همچنين باعث ميشود فشار بر روي مديران اين مجموعه نسبت به دستگاه هاي ديگر خيلي بيشتر باشد.
در مراكز و شركتهاي خصوصي، نتيجة كارها معمولاً به خود افراد برمي گردد و جزء دارايي ها و سرمايه هاي افراد محسوب مي شود و در دستگاه هاي دولتي، عمدتآ سهم اصلي توسط دولت و بودجه هاي دولتي تامين مي شود و بيشتر تلاش مديران صرف درست هزينه كردن بودجه و منابع مي شود؛ ولي در مجموعه جهاددانشگاهي اعضاء هم بايد براي كسب در آمد تلاش كنند و هم براي درست هزينه كردن، از اين جهت ميتوان گفت تفاوتهاي عمده‌اي بين فعاليتهاي جهاد دانشگاهي با ساير بخشها خصوصي و دولتي وجود دارد.
* تنوع در فعاليتهاي جهاددانشگاهي را به عنوان جاذبه براي افرادي كه علاقمند به كار در جهاد هستند عنوان كرديد. ولي عده اي معتقدند اگر اين فعاليت ها بر روي يك موضوع خاص متمركز شود ، محصول بهتري را بر جاي مي گذارد . در اين خصوص چه نظري داريد؟
وقتي يك پژوهشگر مي آيد و كار خود را در يك گروه آغاز ميكند با پروژه هاي متعدد و غيرتكراري رو به رو است كه مرتب وي را با تحقيق و موضوع و گردآوري مطالب جديد رو به رو مي كند و اين جاذبه خيلي زيادي ايجاد مي كند و از سختي كار مي كاهد ، از اين جهت براي پژوهشگر جاذبه دارد، اما در پاسخ به سؤالي كه پرسيديد دو ايده مطرح است و دو الگو براي آن وجود دارد.
الگوي اول اين است كه ما تنوع داشته باشيم و پاسخگوي نيازها و مشكلات پژوهشي در سطح كشور باشيم، از اين جهت رشته‌ها و پروژه ها و كارفرماهاي متفاوت، همه در كار مطرح ميشوند، وقتي اين الگو را پذيرفتيم، بايد تمركز را كم كنيم تا نقش ستاد خيلي كم رنگ تر شود و بيشتر حالت هماهنگ كننده داشته باشد. به دليل اينكه در تنوع زياد و تعداد گروه ها و پروژه‌هاي متنوع، ستاد نميتواند پشتيباني لازم را انجام دهد و خودش يك گلوگاه با اثرات منفي مي‌شود، اما اگر الگوي دوم را انتخاب كرديم بايد تنوع در رشته‌ها كم شود و وارد يك يا چند زمينه يا محصول شويم، در اين الگو ميتوانيم تمركز را بيشتر كنيم تا مديران جهاد مستقيمآ در گرفتن پروژه‌ها نقش داشته باشند و بسيار دقيق و متمركز در پروژه‌ها وارد شوند، مثل برخي واحدهاي جهاددانشگاهي كه تخصصي تر وارد كار شدند و تمام اعضاء خود را براي يك يا دو موضوع بسيج كردند. به نظر من، ما در هر دو الگو مي توانيم موفق باشيم، مهم اين است كه خودمان برنامه‌ريزي كنيم و الگوي مناسب را انتخاب كنيم كه اگر اين كار انجام نشود مجبوريم هر مسيري را كه برحسب اتفاقات پيش روي ما قرار ميگيرد انتخاب كنيم.

*از چند سال پيش برنامه هاي كوتاه مدت و بلند مدتي در واحد و پژوهشكده تدوين شده است، لطفآ بفرماييد از زمان اجراي اين برنامه ها تاكنون به چه ميزان مطابق آن برنامه ها عمل شده و مهمترين مسائل و مشكلات پيش روي شما براي اجراي اين برنامه چه بوده است؟

برنامه ميان مدت ما يك برنامه سه ساله بود كه از سال 82 شروع شده و پايان آن سال 84 است. در اين برنامه ما در برخي موارد، صد در صد و حتي جلوتر از برنامه كار كرديم و بعضي از موارد هم در برنامه وجود دارد كه انجام نشده است، به طور ميانگين 70 تا 80 درصد فعاليتهايي را كه در برنامه سه ساله پيش بيني شده بود با موفقيت انجام داده‌ايم. مهمترين مشكل ما براي اجراي برخي از اين برنامه ها، كمبود امكانات مالي بود و به دليل اينكه منابعي كه انتخاب مي كنيم (كارفرماها و گرفتن بودجه) منابع دائمي نيستند اين امر طبيعي است كه در برخي موارد كار آن طوري كه مي خواهيم انجام نشود.
* با توجه به بحثهاي مختلفي كه درمورد «ادغام واحد و پژوهشكده»و تاسيس پژوهشگاه وجود دارد، لطفا بفرماييد نظر شما در زمينه ايجاد پژوهشگاهي در اين مجموعه چيست ؟
با توجه به بررسيها و مطالعاتي كه توسط اعضاي كميسيونها و هيات هماهنگي جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف انجام شده است نظر اعضاء نسبت به تاسيس پژوهشگاه مثبت است.
يكي از مشكلات حال حاضر اين است كه اين دو مجموعه توسط يك نفر اداره مي شود، يك مسئول براي اداره دو سازمان در يك زمان، فقط مي تواند پنجاه درصد وقت و انرژي خود را صرف هر سازمان بكند، براي حل اين مشكل يا بايد اين دو سازمان در قالب يك سازمان اداره شوند و يا اينكه دو سازمان باشند با دو مسئول جداگانه، چندين سال است كه روي اين دو مساله كار ميشود و الان كميسيونهاي جهاد، نظرشان تشكيل يك سازمان بزرگ تحت عنوان پژوهشگاه است.
پيشنهاد تشكيل پژوهشگاه به دفتر مركزي ارسال شده و قرار است امسال مجوز تشكيل پژوهشگاه را به ما بدهند. با توجه به اينكه برنامه سه ساله واحد و پژوهشكده امسال به پايان مي رسد، براي ما خيلي مهم است كه هرچه سريعتر نتيجه اين بررسيها از سوي دفتر مركزي اعلام شود.
من شخصاً با تشكيل پژوهشگاه موافق هستم ولي معتقدم آنچه در اين قالب و ظرف مهم است اين است كه افرادي كه در اين قالب كار مي كنند افرادي هم جهت و هم فكر باشند و با تلاش بيشتر بتوانند به اهداف سازمان جامه عمل بپوشانند.
با تشكيل پژوهشگاه جهت گيري ها منسجم تر شده و با حذف فعاليتهاي موازي در سازمان، در اتلاف وقت و نيرو صرفه جويي خواهد شد و با تجميع امكانات و تجهيزات، پروژه ها با هماهنگي و سرعت بيشتري انجام مي شود.
مهمتر ازهمه اينكه ما با نام پژوهشگاه مي توانيم ارتباط بهتري با سازمانهاي ديگر برقرار كرده و براي گرفتن بودجه اقدام كنيم و اگر موفق شويم مجوزهاي قانوني را بگيريم، سقف پژوهشگاه يك پله از پژوهشكده بالاتر است و ما در ارتباط با مراكز تحقيقاتي داخلي و بين المللي مي توانيم موفق تر عمل كنيم.

* اگر بخواهيد آينده اين مجموعه را برايمان تصوير كنيد، اين تصوير در سه يا پنج سال آينده چگونه خواهد بود؟
ما به دنبال تشكيل سازمان منسجمي هستيم كه بتواند در توليد و كاربرد علم و در زمينه فني و مهندسي پيشگام و الگو باشد.
هدف ما اين است كه مجموعه جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف و پژوهشكده توسعه تكنولوژي مسير رو به رشد خود را در قالبهاي جديد كه با ساختارهاي قانوني كشور مطابقت دارد، ادامه دهد و از اين جهت به عنوان يك سازمان تحقيقاتي الگو مطرح باشد، اميدواريم اين كار در قالب پژوهشگاه و با افزايش فعاليتها و امكانات بهتر، با جذب بودجه هاي دولتي و راه اندازي دوره هاي تحصيلات تكميلي در مجموعه اتفاق بيافتد.

* به نظر شما چگونه  مي توان انگيزه خدمت و فعاليت بيشتر و بهتر را در نيروي انساني ـ به عنوان اصلي ترين سرمايه هاي جهاد، افزايش داد و اعضاي توانمند را به حضور در اين مجموعه تشويق كرد؟
مسيري كه ما انتخاب كرده‌ايم مسيري دشوار است؛ اما معتقديم اين مسير را مي توانيم طي كنيم . به لطف خدا و همت اعضاي جهاد توانسته‌ايم علاوه بر تأمين هزينه‌ها به صورت خودكفا، بسياري از فعاليتهايي را كه سازمانهاي مشابه، قادر به انجام آن با اين شرايط نبوده‌اند انجام دهيم.
امروز اين نوع نگرش به فعاليت و خدمت در كشور ما به عنوان يك فرهنگ مطرح شده است. بنابراين اعضاي جهاد به نظر من بايستي قدر خودشان و قدر آنچه آفريده‌اند را بيشتر بدانند.
ما در سال 59 كار را با عده‌ كمي از افراد انقلابي و متعهد و بدون هيچ سرمايه اي از صفر شروع كرديم، ولي الان بيش از 15 ميليارد تومان سرمايه و از همه مهمتر 400 نفر نيروي انساني متخصص و كارآمد و آماده به كار داريم و هدفمان اين است كه در همه زمينه ها الگو باشيم و براي كشور الگوسازي كنيم و اين امر با هماهنگي و تلاش بيشتر، روحيه خوب اعضاء، اميد به آينده و توقع كمتر، آموزش بيشتر، بهره‌وري، برنامه ريزي و اجراي مناسب، ممكن خواهد بود، اين روحيه و تلاش باعث شده مجموعه ما روز به روز انسجام بيشتري پيدا كند و تغييرات در سطح مديريت كشور و در سطح جهان، تاثير زيادي روي اين مسيري كه انتخاب شده نگذارد.
در مجموعه جهاددانشگاهي واحد صنعتي شريف هم اكنون كميسيونهاي مختلفي فعال هستند كه از جنبه‌هاي مختلفي همچون مسائل رفاهي (كميسيون آيندة نيروي انساني)، بهره‌وري سازمان (كميسيون  بهره‌وري) و آينده نگري در برنامه‌ها (كميسيون آينده جهان) به كارشناسي مي پردازند و تلاش ميكنند از جنبه‌هاي مختلف به پويايي همه جانبه مجموعه كمك كنند.
روشن است كه علاوه بر تأمين امكانات و تسهيلات رفاهي، فراهم آوردن زمينه رشد علمي و ارتقاء فكري اعضا يكي از موضوعات اصلي اين موضوعات اصلي در ايجاد انگيزه است . ما سعي داريم با در نظر گرفتن اين موضوعات فضايي را فراهم آوريم كه اعضاي پر تلاش مجموعه همچون گذشته حركت روبه رشد خود را ادامه دهند.
همواره سعي كرده‌ايم در حد توان خود كارهايي انجام بدهيم و با اعضاء قديمي جهاد و افراد توانمندي كه در حال
حاضر در بيرون از جهاد فعاليت مي كنند نيز ارتباط بسيار خوبي داريم و سعي مي‌كنيم تا حدي كه امكان داشته باشد از تخصص و توانمندي آنها در پروژه ها استفاده نماييم .
*در پايان اگر مطلبي باقي مانده بفرماييد.
از شما متشكرم .