صنعت و توسعه طي سال‌هاي اخير از جمله محورهايي است كه به آن توجه ويژه‌اي شده و به عنوان يكي از زيربناهاي توسعه كشور در سند چشم‌انداز ‪۲۰‬ ساله و برنامه‌هاي پنج ساله توسعه به آن پرداخته شده است.
با اين وجود ،اين صنعت به اذعان اكثر قريب به اتفاق كارشناسان و دست اندركاران ، براي توسعه و تحول نيازمند پيوند با تكنولوژي جديد ، دانش و علم روز است.
به اعتقاد آنان در واقع صنايع براي توسعه در كنار ورود فناوري و دانش از خارج براي بومي‌سازي و تحول آن ،نيازمند برقراري ارتباط و تعاملي عميق با مراكز علمي و دانشگاهي هستند.
پيوندي كه در اين سالها كمتر به آن پرداخته شده و امروز همگان بر برقراري اين تعامل تاكيد دارند.
رييس خانه صنعت و معدن خراسان رضوي با بيان اينكه امروز مشكلات زيادي در حوزه صنعت است كه دانشگاه بر اساس رسالت و وظيفه خود بايد وارد اين عرصه شود و با توجه به منابع و امكانات موجود، راهكار ارائه دهد.
محسن شركاء افزود: وظيفه دانشگاه توليد علم كاربردي است و صنعتگر موظف است كه اين علم كاربردي را در توليد ثروت به كار بندد.
وي با بيان اينكه امروز نه دانشگاه در جاي خود قرار گرفته نه صنعت، اظهار داشت : امروز بيش از هر زمان ، صنعت به دانشگاه نيازمند است اما متاسفانه بحث پژوهش در دانشگاه به عنوان يك بنگاه اقتصادي ديده مي‌شود كه دور از رسالت دانشگاه است.
او ادامه داد : در حوزه صنعت و معدن نيازسنجي نشده كه ما به چه رشته‌هاي دانشگاهي با چه سطحي نياز داريم.
وي گفت:دانشگاه به بخش صنعت ورود نيافته وهمين امر موجب شده تا دانشگاه نتواند انتظاراتي كه از آن در جامعه براي كمك و همراهي با اين بخش وجود دارد، تامين كند.
شركاء افزود : صنعت در شرايط خوبي به سر نمي‌برد، تكنولوژي مورد استفاده در صنايع مربوط به ‪ ۵۰‬سال قبل و علم و تئوري آن هم همان است كه در اين دانشگاهها ارائه شده و كاربردي نيست.
وي افزود : از سويي دانشگاه هم هيچ اعتقادي به استفاده از تجربه دست اندركاران صنايع و كساني كه چندين دهه در اين حوزه كار كرده‌اند ندارد و تمام مباحث آن متكي بر تئوري است.
يك اقتصاد دان و عضو هيات علمي دانشگاه هم مي‌گويد : طي چند سال اخير هر روز شاهد افزايش تعداد دانش آموختگان دانشگاهي هستيم.
دكتر خطيب، گسترش بيكاري در ميان اين دانش آموختگان را ناشي از عدم تناسب ميان رشته‌هاي تحصيلي دانشگاهي و نياز بدنه جامعه دانست.
وي با بيان اينكه اين بيكاري نمي‌تواند ناشي از تعداد زياد دانش آموخته دانشگاهي باشد، اظهار داشت : تعداد دانشجويان ما به نسبت جمعيت در مقايسه با كشورهاي همسايه حتي تركيه و عربستان بسيار كمتر است حال آنكه در قياس با كشورهاي توسعه يافته و استانداردهاي آنها، اين رقم ناچيز است.
وي عامل اصلي را عدم تناسب رشته‌هاي دانشگاهي با نياز جامعه ذكر كرد و گفت : امروز دانشگاههاي ما فقط مصرف‌كننده علم هستند نه توليدكننده آن.
به اعتقاد وي ، در دانشگاههاي ما كمتر به توليد علم پرداخته مي‌شود و فقط مي‌آموزند كه چطور از تكنولوژي وارداتي استفاده شود نه آنكه چطور آن را متحول و مطابق با نياز خود بهبود بخشند.
خطيب با تاكيد بر اينكه بايد به دانشجو تفكر تزريق شود نه حفط كردن ، گفت : حتي در سند توسعه ‪ ۲۰‬ساله كشور هم به اين ضعف آموزش عالي ما كه تقويت محفوظات و مدرك گرايي است تاكيد شده و راه تغيير آن به وضع مطلوب را در فراهم كردن زمينه پرسش و پاسخ و تفكر براي دانشجويان عنوان شده است .
وي بيان كرد : تا زماني كه اين تغيير و تحولات در دانشگاه ايجاد نشود تمامي تلاشها براي برقراري رابطه دانشگاه و صنعت نتيجه‌اي نخواهد داشت.
وي دانشگاه را مركز تحقيقات و توسعه آكادميك دانست كه براي تحول در تكنولوژي توليد نبايد فقط وابسته به خارج نباشد بلكه خود مي‌بايد در آن ايجاد تحول كند.
اين استاد دانشگاه گفت : دانشگاه بايد از يك سو نياز تحقيقاتي بنگاههاي توليدي را تامين كند و از سوي ديگر نيروي انساني مورد آنها را تربيت نمايد.
وي بيان كرد :براي تحقق اين امر، بايد ارتباطي محكم و سه جانبه ميان صنعت ، دانشگاه و پاركهاي تحقيقاتي و علم و فناوري ايجاد شود.
به اعتقاد وي، مراكز توليد ما بدون نوآوري و تحول قادر به رقابت نيستند.
وي گفت: دانشگاههاي ما براي اين نوآوري نيازمند ارتباطات منطقي با ساير مراكز علمي جهان هستند و عدم امكان مبادله و تعامل علمي و فرهنگي، آنها را دچار مشكل مي‌كند، چنانكه امروز اين وضعيت را شاهديم.
وي اظهار داشت : امروز اين شرايط موجب شده مراكز علمي و دانشگاهي ما از همه ابعاد اعم از علمي ، فكري ، مقالات و غيره ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۵‬سال از دنيا عقب تر باشد.
معاون اداره كل استاندارد و تحقيقات خراسان هم در اين‌باره گفت : يكي از مشكلات امروز ما در بخش توليد و مانند آن، عقب بودن ما به لحاظ استانداردها است .
محمدرضا طاهري افزود: امروز تركيه ‪ ۱۷‬هزار ، هند ‪ ۱۹‬هزار استاندارد ملي تعريف شده دارد حال آنكه در كشور ما اين تعداد به هشت هزار مورد مي‌رسد.
وي بيان كرد: ما زمينه نوشتن استانداردها را داريم ، چنانكه هنوز براي ‪ IT‬اين استانداردها را تعريف نكرديم و در مقابل آن ‪ ICT‬آمده كه بايد براي آن هم اين استانداردها نوشته شود.
او اظهار داشت: بخش دانشگاهي و صنعت بايد به ما در اين راستا كمك كنند تا استانداردها را بنويسيم.
وي با بيان اينكه اگر استانداردي نباشد نمي‌توانيم بركميت و كيفيت كالاها و خدمات كنترل داشته باشيم ، گفت : بايد ويژگيها را تعريف كرد تا بتوانيم كالاي خوب را از بد و مرغوب را از نامرغوب تشخيص دهيم.
طاهري بيان كرد: دانشگاهها مي‌توانند در اين زمينه به ما كمك زيادي نمايند چنانكه مي‌شود به گونه‌اي برنامه ريزي كرد كه دانشجويان كارشناسي و نيز ارشد پروژه‌هاي پاياني خود را در زمينه يك استاندارد ملي تعريف و استاندارد نويسي كنند و نتيجه كار را به مركز تحقيقات و استاندارد تحويل دهند تا قابل استفاده و دسترسي باشد.
وي در ادامه با اشاره به‌ايجاد دانشگاههاي علمي و كاربردي گفت : اين مجموعه‌هاي با اين عنوان تشكيل شد كه در ساير مراكز آموزش عالي آموزشها كاربردي نيست اما امروز ما شاهديم دروس و سرفصلهاي آنها هيچ تفاوتي با ساير مراكز ندارد در حالي كه بايد كاربردي باشد.
وي افزود: امروز استان خراسان رضوي يك قطب صنعتي است اما مهندسي صنايع را به تعداد محدودي داريم كه اين خود نيازمند حركتي جدي در حوزه آموزش عالي استان است.
وي همچنين ورود دروسي چون استاندارد و استاندارد نويسي در دانشگاهها را براي صنعتي شدن و رونق بخش صنعت استان و كشور ضروري دانست و گفت: در ساير بخشها هم اين مشكل استاندارد نويسي وجود دارد چنانكه در بخش خدمات تعداد استاندارد به قدري محدود است كه مي‌توان گفت نداريم و اينها همه نيازمند تعامل دانشگاه با صنعت و خدمات و مانند آن است.
مدير اجرايي اتاق بازرگاني و صنايع و معادن مشهد هم با تاكيد بر اينكه تمدن صنعتي غرب ريشه دانشگاهي دارد، گفت: ما هر روز شاهد كشفيات متعددي در دنيا هستيم كه نتيجه ارتباط دانشگاه،علم و صنعت است.
منوچهري با بيان اينكه فاصله اين دو در كشور ما بسيار زياد است افزود : وجود واحدهاي كوچك دانشگاهي، تحقيقاتي(‪ (R&D‬در صنايع مي‌تواند تا حدي در برقراري اين ارتباط موثر باشد كه امروز كمتر به آن توجه مي‌شود.
وي پيشنهاد كرد : اساتيد دانشگاهي به مراكز صنعتي فرستاده شوند و بخشي از فرصت و زمان خود را در اين مراكز به تحقيق و بررسي بگذرانند كه اين امر منجر به عملي شدن بخش كلاسيك شده و ارتباطي صميمانه را ميان اين دو فراهم مي‌كند.
وي افزود: حتي اگر صنايع تا كنون چندان تمايلي براي ارتباط با دانشگاه از خود نشان نداده‌اند ، بهتر است دانشگاه به كمك صنعت برود.
منوچهري توسعه بحث كارآموزي دانشجويان و حضور گسترده تر آنان در بخش صنعت را يكي از راهكارهاي برقراري تعادل ميان علم و عمل دانست.
او گفت: اين امر منجر به ارتقاي سطح دانش و سواد دانشجويان و نيز علمي تر شدن بخش صنعت مي‌شود.
وي با اشاره به نگراني‌هايي كه در واحدهاي توليدي براي حضور دانشجويان در كار با دستگاههاي گران قيمت و احتمال خرابي آنها هست ، افزود : چرا نبايد دانشجو بيمه شود كه در صورت بروز خسارت به دستگاه‌ها در حين يادگيري كار ، بيمه خسارت را تقبل كند.
رييس سازمان صنايع و معادن استان هم معتقد است : به منظور برقراري اين ارتباط و تعامل بايد تيمي از اساتيد برجسته و پژوهشگران دانشگاهي شناسايي شده تا در كنار كارآفرينان و دست اندركاران بخش صنعت و نيز بخش دولتي بتوانند نيازسنجي كرده و مشكلات را بررسي و راهكار ارائه دهند.
دكتر " احد ضابط " مدير ارتباط علمي دانشگاه و جامعه هم در اين زمينه با بيان اينكه عدم اطلاع دانشگاه از بخش صنعت و وضعيت آن نوعي بي‌انصافي است، گفت : بايد پرسيد چقدر صنعت به بخش دانشگاهي ورود كرده است؟ وي افزود: ارتباط صنعت با دانشگاه بسيار ضعيف است كه بايد رفع اين نقص بايد تيم‌هايي از هر دو بخش تشكيل تا پيگير امور شوند.
به اعتقاد وي، با برقراري ارتباط اين دو ، مشكل اشتغال، نوسازي صنايع و حتي نگراني‌هاي ناشي از ورود ما به سازمان تجارت جهاني در زمينه صنعت مرتفع مي‌شود زيرا ضعف‌هاي صنعت را در ارتباط ، مي‌توان رفع كرد.
وي با بيان اينكه صنعت به‌طور جدي پاي خواسته‌هاي خود باشد و براي آن هزينه كند، گفت : در اين ميان دانشگاه هم بايد با قاطعيت وارد عمل شده و به كمك بيايد.
مدير ارتباط دانشكده فني ، مهندسي فردوسي با صنعت هم گفت : تجاري‌سازي فعاليت‌هاي پژوهشي از بخشهايي است همواره در صنعت از آن غفلت شده است .
دكتر علي‌اكبر اكبري افزود: امروز يكي از مشكلات ما آن است كه دانشگاههاي ما ترجمه‌اي از نوع خارجي آن هستند در حالي بايد بومي‌سازي شود و اين ترجمه تبديل به چيزي شود كه در فرهنگ و كشور ما قابل استفاده و مورد بهره- برداري قرار گيرد.
وي دانشگاهها را مراكزي براي تحقيق و توسعه دانست و گفت : بايد مجموعه هاي مورد نياز براي آموزشهاي آزاد فني و تخصصي را هم در درون آنها ايجاد كنيم، آموزشهايي كه مورد نظر و نياز صنايع و براي نيروهاي آنها است.
وي با بيان اينكه دانشگاه و صنعت مكمل همديگر هستند، گفت: مشكلات صنايع به بسياري از مراكز ارائه شده اما كمتر براي مراكز دانشگاهي و تحقيقاتي طرح شده كه بايد اين ارتباط برقرار شود.