اردشير اروجي:
بازنگري طرحهاي جامع يك امر بديهي و ضروري است
اردشير اروجي معتقد است: طرح جامع گردشگري با همهي نواقصي كه كارشناسان بر آن وارد ميدانند در تدوين بسياري از سندهاي گردشگري مورد استفاه قرار گرفته و هم اكنون پس از گذشت چند سال نيازمند بازنگري مجدد است.
مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در امور آمار و برنامهريزي در گفتوگويي تفضيلي با خبرنگار گردشگري ايسنا، با اشاره به تاريخچهي تدوين برنامهي ملي گردشگري كشورمان ميگويد: از سال 1314 كه اولين نطفهي ايرانگردي در ايران شكل گرفت تا به امروز حدود 71 سال از آن ميگذرد و در طول تمامياين سالها تاكنون سه مرتبه براي تدوين طرح ملي گردشگري اقدام شده است.
وي ادامه داد: اولين برنامهي ملي گردشگري كشورمان توسط برخي از مشاوران خارجي تدوين شد كه اتفاقا به تاييد سازمان مديريت وبرنامه ريزي آن دوران نيز رسيد و در طول زمان قبل از انقلاب از آن طرح در سياستهاي نه چندان مداوم گردشگري مورد استفاده قرار گرفت.
به گفتهي اروجي، در سالهاي پس ازانقلاب و تغيير شرايط و راهبردها دست اندركاران فرهنگي و گردشگري كشورمان به اين باور رسيدند كه به دليل تفاوت نخستين طرح توريسم با بسياري از راهبردهاي اعتقادي، سياسي و فرهنگي، اين طرح، جامع گردشگري نيازمند بازنگري و بازنويسي است.
مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در امور آمار و برنامهريزي، تاكيد ميكند: دومين طرح جامع گردشگري كشورمان با عنوان " طرح جامع جهانگردي " در فاصلهي سالهاي 73 تا 76 تدوين شد كه در نهايت
كارشناسان پس از مطالعهي طرح اعلام كردندكه طرح تدوين شده بيشتر شبيه به برنامهي استراتژيك توسعه مديريت جهانگردي است و در خصوص ابعاد مختلف اين صنعت كارايي چنداني ندارد.
وي ميگويد: مقدمهي بازنگري سومين طرح جامع گردشگري با عنوان برنامهي ملي گردشگري در فاصلهي سالهاي 79 تا 81 و با مشاركت سازمان unwto و با حمايت مالي undp " دفتر برنامهي توسعهي سازمان ملل متحد "شكل گرفت.
به گفتهي اروجي در حال حاضر در اثر گذشت زمان از آن برنامه وتحولات شكل گرفته و اشكالات عديدهي برنامههاي قبلي زمينه بازنگري برنامهي ملي گردشگري مجددا از سوي كارشناسان و دست اندركاران صنعت گردشگري بيان ميشود.
مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در خصوص اشكالات وارده بر طرحهاي گردشگري گذشته خاطرنشان كرد: از جمله اشكالات وارد بر اين طرح، عدم دسترسي به آمار و اطلاعات صحيح و مناسب براي پايهريزي طرحها و برنامههاي كلان گردشگري و همچنين مساله ادغام اين سازمان در سازمان ميراث فرهنگي بود كه در برنامه هم برآن تاكيد شده بود، اما هيچ اقداميدر خصوص تدوين اطلاعات مناسب براي آن صورت نگرفته بود.
اروجي اضافه ميكند: در برنامهي جامع گردشگري فقط به سه هزار و 185 اثر و جاذبه تاريخي و گردشگري اشاره شده بود، در حالي كه بيش از يك ميليون اثر و پديده طبيعي و تاريخي و گردشگري در كشور شناسايي شده است.
مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ضعف منطقهبندي و تلفيق محورهاي گردشگري چندين استان با يكديگر، عدم توجه به امكانات و محدوديتهاي كشور در گردشگري و همچنين عدم هماهنگي با دستگاههاي اجرايي و دولتي را از ديگر اشكالات وارده بر طرح ملي گردشگري ميداند و ميگويد: سازمان مديريت و برنامه ريزي به دليل اشكالات وارده و همچنين تناقص اين طرح با طرحهاي دستگاههاي ديگر وهمچنين عدم مشاركت و هماهنگي صنوف مرتبط با گردشگري و دانشگاهيان و متخصصان، آن را نپذيرفت و پس از تغييرات اجمالي آن را پذيرفت.
اروجي تاكيد ميكند: به دليل همه اين مشكلات طرح جامع گردشگري هيچگاه فرصت اجرايي شدن پيدا نكرد، اما از بسياري از سرفصلهاي اين طرح در تدوين سندهاي مختلف صنعت گردشگري استفاده و بهره برداري كامل شده است.
وي افزود: از نكات مثبت اين طرح در تدوين سندچشم انداز 20 ساله، سندملي بخشي گردشگري سند ملي فرابخشي گردشگري، سند توسعهي استانها، سند تلفيق اسناد بخشي و فرابخشي و همچنين در تدوين سند برنامهي پنج سالهي چهارم و طرح بلند مدت آمايش سرزمين استفاده شده است.
مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مصرانه تاكيد ميكند: از برنامههاي پيشين گردشگري و جهانگردي در تدوين برنامهها و سياستهاي كلان امروز استفاده شد و بسياري از سندها به پشتوانهي همين برنامهها تهيه شدهاند.
وي ميگويد: اصل بازنگري و انعطاف پذيري برنامههاي جامع و طرحهاي ملي درتماميدنيا اصلي پذيرفته شده
است، چراكه تمامي اين برنامهها بنابر تحولات سياسي، طبيعي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي دستخوش تغيير و تحول خواهند شد و چه بسا كارايي لازم خود از دست بدهند.
اروجي تصريح ميكند: بازنگري طرحهاي جامع پديده مستمري است كه بايد مطابق متقضيات زمان به روز شده و از نقطه نشرات و كارشناساييهاي متخصصان و اساتيد بهرهي كافي ببرد.
وي معتقد است: تعريف غلطي از تدوين برنامهها جامع در كشورهاي جهان سوم رواج پيدا كرده كه تدوين برنامهها را ترسيم تماميآمالها و آرزوها ميداند، در حالي كه برنامه جامع دقيقا خلاف اين باور است و معتقد به محدود كردن آمالها و آرزوها بر اساس مقتضيات و واقعيات سازمان است.
مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در پايان خاطرنشان كرد: بازنگري طرح جامع گردشگري يك امر طبيعي است كه بايد هر چه سريعتر صورت اجرايي به خود بگيرد.
٠٩:٠٨ ١٧/٠٤/١٣٨٥