رييس موسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش عالي از طراحي سيستم رتبه‌بندي دانشگاه‌ها تا شش ماه آينده، تدوين چارچوب سيستماتيك براي برنامه‌ريزي استراتژيك دانشگاه‌ها، ضرورت نظارت وزارت علوم بر عملكرد دانشگاه آزاد اسلامي و تقويت سيستم آماري اين وزارتخانه خبر داد.
دكتر عزيزالله معمارياني در گفت‌وگو با خبرنگار صنفي آموزشي خبرگزاري دانشجويان ايران، با بيان اين كه طبق اساسنامه موسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش عالي وزارت علوم، برنامه‌ريزي و سياست‌هاي پژوهشي جزو وظايف اين موسسه است، تصريح كرد: برنامه‌هاي متنوعي تهيه شده تا مدلهاي مختلف برنامه‌ريزي بلند، ميان و كوتاه مدت به صورت نظامند طراحي و اجرا شود.
وي افزود: تعيين وظايف و اقدامات واحدهاي مختلف آموزش عالي دولتي و خصوصي در راستاي چشم انداز 20 ساله كشور و طراحي سيستمي براي سنجش و ارزيابي ميزان پيشرفت برنامه‌ها و همچنين كسب اطمينان از اجراي كامل برنامه‌ها در پايان دوره چشم‌انداز 20 ساله كشور از مهمترين اقدامات اين حوزه است.
وي با بيان اين كه بايد تمام فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي كشورهاي منطقه مورد پايش و بررسي قرار بگيرد تا از كسب جايگاه برتر آموزش عالي كشور در سطح منطقه اطمينان حاصل شود، تصريح كرد: براي دستيابي به اين اهداف بايد مدل‌هاي برآورد و پيشگويي قوي وجود داشته باشد تا با استفاده از آن آينده علم و محدوديتها و امكانات مورد نياز جامعه و همچنين مسائل خاص آموزش عالي كشور شناسايي شده و به گونه‌اي از پتانسيل‌ها استفاده كنيم كه جوابگوي نيازها باشد.
تمامي موسسات دولتي و غيردولتي بايد تابع سياست‌هاي وزارت علوم باشند
دكتر معمارياني اظهار كرد: موسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش عالي بايد وظايف آموزشي و پژوهشي و خدمات علمي بخش‌هاي دولتي و غير دولتي را بررسي و مشخص كند، چرا كه بخش غيردولتي نيز سهم مهمي در پيشرفت علمي و گسترش و توسعه علمي كشور در آينده ايفا مي‌كند.
وي با بيان اين كه در اين برنامه‌ها بايد تمام مراحل مطالعات زير ساختي، توجيه پذيري، پياده‌سازي و نظارت و كنترل مدنظر قرار بگيرد، اظهار كرد: در اين خصوص ملاحظات اجرايي و محدوديت‌هاي اجتماعي و فرهنگي برنامه بايد بررسي و سپس توسط دانشگاه‌ها اجرا و پياده شود.
وي با تاكيد بر ضرورت برقراري هماهنگي ميان كليه بخش‌هاي آموزش عالي كشور، تصريح كرد: در اين ميان ناهماهنگي‌ يك بخش در درازمدت به اهداف بلند مدت ملي صدمات زيادي وارد مي‌كند، بنابراين بايد تمام واحدها و دستگاه‌هاي فعال در عرصه آموزش عالي با هم در يك راستا حركت كرده و يكديگر را پوشش دهند.
وزارت علوم قطعا بايد بر عملكرد دانشگاه آزاد اسلامي نظارت كند
دكتر معمارياني با بيان اين كه بر اساس تصريح قانون وزارت علوم اين وزارتخانه متولي آموزش عالي كشور در بعد كلان است، اظهار كرد: تمامي موسسات دولتي و غير دولتي بايد تابع سياست‌هايي باشند كه از سوي وزارت علوم تبيين مي‌شود، در همين راستا نظارت بر دانشگاه آزاد اسلامي و موسسات غيرانتفاعي نيز جزو قانون و برنامه‌هاي وزارت علوم است.
به گفته وي، برنامه ريزيهاي دانشگاه آزاد اسلامي نيز بايد در چارچوب برنامه‌ريزي ملي وزارت علوم قرار بگيرد، چرا كه اگر در تضاد آن باشد به منافع ملي صدمه مي‌زند، بنابراين اين دانشگاه نيز در بخش كيفيت و نوع فعاليت بايد در راستاي اهداف وزارت علوم حركت كند.
وي با اشاره به نحوه ارزيابي فعاليتهاي دانشگاه آزاد اسلامي، تصريح كرد: در ارزيابي دروني خود دانشگاه آزاد بايد بدون اعمال تكليف سعي در بهبود كيفيت خود داشته باشد، ولي قطعا در ارزيابي بيروني وزارت علوم متولي خواهد بود. در اين راستا تعامل خوب دانشگاه آزاد اسلامي مي‌تواند به بهبود شرايط علمي كشور نيز كمك كند.
هنوز مكانيزم‌هاي ارزيابي بيروني دانشگاه‌ها تهيه نشده است
دكتر معمارياني با بيان اين كه هنوز مكانيزم‌هاي ارزيابي بيروني دانشگاه‌ها تهيه نشده است، به ايسنا گفت: براي ارزيابي سيستماتيك بخش دولتي و غير دولتي بايد مكانيزم و سيستم‌هاي ارزيابي مورد مطالعه قرار گيرد، اگر ابزارهاي مناسبي تهيه شود شايد مقاومت يا مشكلي براي پياده‌سازي نظام‌هاي تضمين كيفيت وجود نداشته باشد، چرا كه در جامعه پيشرفته علمي، ارزيابي يك حاكميت يك‌طرفه نيست بلكه يك تعامل دو طرفه پيوسته براي بهبود است كه اگر اين يك اصل باشد در اين صورت كمترين مشكلي در پياده‌سازي اين طرح وجود نخواهد داشت.
وي تاكيد كرد: نهادينه كردن ارزيابي دروني و بيروني در تمام دانشگاه‌هاي تحت پوشش نظام آموزش عالي كشور يكي از مهمترين برنامه‌ها و اولويتهاي وزارت علوم است.
سيستم رتبه بندي دانشگاه‌ها تا شش ماه آينده طراحي مي‌شود
طرح رتبه بندي دانشگاه‌ها در فاز مطالعاتي و تعيين شاخصهاست
دكتر معمارياني با اشاره به برنامه وزارت علوم براي رتبه‌بندي دانشگاه‌ها، اظهار كرد: در حال حاضر نيز دانشگاه‌ها به طور غير ملموس توسط ذي‌نفعان رتبه‌بندي مي‌شوند، به عنوان مثال، دانشگاه‌ها در زمان انتخاب رشته توسط داوطلبان، هنگام عقد قرارداد صنعت با دانشگاه‌ها با توجه به نوع توانمندي و امكانات و همچنين توسط انجمن‌هاي علمي رتبه بندي مي‌شوند، با اين حال وزارت علوم بايد به منظور ايجاد رقابت مثبت و افزايش توانمندي و تشويق دانشگاه‌ها با طراحي‌ شاخص‌هاي خاص نسبت به رتبه بندي دانشگاه‌ها اقدام كند، در اين راستا بايد سعي شود براي ايجاد فضاي رقابتي، دانشگاه‌ها را به ارتقاي سطح علمي تشويق كرد.
وي با بيان اين كه موسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش عالي مسئوليت طراحي، مطالعات و پياده‌سازي طرح رتبه بندي دانشگاه‌ها را بر عهده دارد، اظهار كرد: در حال حاضر در فاز مطالعاتي و تعيين شاخص‌هاي اين طرح قرار داريم ولي هنوز در خصوص اعلام نتايج تصميم‌گيري نشده است، اميدواريم كه با كسب نتايج علمي اين طرح دانشگاهها به توانمنديهاي خود بيافزايند.
دكتر معمارياني در خصوص شاخص‌هاي احتمالي رتبه بندي دانشگا‌ه‌ها، اظهار كرد: خروجي و عملكرد دانشگاه‌ها، كيفيت آموزش، ميزان اختراعات، طرح‌هاي استراتژيك دانشگاه براي پيشرفت اقتصاد و صنعت و تعداد مقالات علمي معتبر برخي از اين شاخصهاست كه در نهايت با همكاري و مشاوره مديران آموزش عالي و روساي دانشگاه‌ها جمع بندي مي‌شود.
وي اظهار اميدواري كرد كه تا شش ماه آينده سيستم رتبه‌بندي دانشگاه‌ها طراحي شود.
چارچوب سيستماتيك براي برنامه‌ريزي استراتژيك دانشگاه‌ها تدوين مي‌شود
رييس موسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش عالي با اشاره به ديگر برنامه‌هاي اين حوزه، تصريح كرد: تدوين يك چارچوب سيستماتيك براي برنامه‌ريزي استراتژيك دانشگاه‌ها يكي از اين برنامه‌هاست، از آنجا كه دانشگا‌ه‌ها طبق قانون مستقل هستند، لذا طبيعي است كه برنامه‌ريزي استراتژيك نظام آموزش عالي كشور از برنامه‌هاي استراتژيك دانشگاه‌ها منبعث مي شود، بنابراين بايد در يك اقدام كوتاه مدت و سيستماتيك نظامي طراحي شود تا برنامه‌ريزي استراتژيك در كليه دانشگاه‌ها پياده شود.
سيستم آماري وزارت علوم تقويت مي‌شود
وي با بيان اين كه مباحث مربوط به آمار وزارت علوم نيز در اين موسسه تهيه مي‌شود، تصريح كرد: طراحي برنامه‌اي براي تكميل آمار، افزايش دقت و پياده‌سازي نظام‌هاي تحليلي، پيش‌بيني آينده، بررسي روندها، دسته بندي و تهيه موضوعات مختلف حوزه آمار به صورت مدون برخي از اين برنامه‌هاست كه در اين راستا ابزارهاي پيشرفته مثل تكنولوژي داده كاوي در نظام آموزش عالي به طور گسترده‌اي استفاده مي‌شود كه اين امر به بهبود امور و شفافيت سازي كمك زيادي مي‌كند.
تصميم گيري شوراي گسترش وزارت علوم با پياده سازي سيستم GIS بهبود مي‌يابد
وي با اشاره به برنامه‌هايي براي بهبود تصميم گيري شوراي گسترش وزارت علوم، اظهار كرد: از آنجا كه خيلي از تصميمات شوراي گسترش آموزش عالي و ايجاد يك رشته و مقطع در دانشگاه به شرايط محيطي وابسته است با پياده سازي سيستم تحت (GIS) به بهبود تصميم‌گيري در اين خصوص كمك خواهد شد.
وي استفاده از نظام هاي هوشمند و مبتني بر IT را براي برنامه‌ريزي و تصميم‌سازي در نظام آموزش عالي از مهمترين اهداف اين حوزه عنوان كرد و گفت: بر اين اساس تصميمات در تمام بخش‌هاي آموزش عالي كشور از سطح كلان تا خرد بر اساس برنامه توسعه چهارم و چشم انداز 20 ساله كشور سريعتر و دقيقتر اتخاذ خواهد شد.
دكتر معمارياني در خاتمه با بيان اين كه مصمم هستيم تا وزارت علوم را به يك نظام پيشرو در استفاده از ابزارهاي علمي تبديل كنيم، تصريح كرد: برنامه‌هاي در دست است تا افزايش جمعيت دانشجويي و ظرفيتهاي پذيرش كمترين صدمه را به كيفيت دانشگاه‌ها وارد نكند و به عبارت ديگر كيفيت فداي كميت نشود.