با تلاش پژوهشگران دانشگاه صنعتي اميركبير و دانشگاه علوم پزشكي تهران، دانش فني ساخت سيستم چگالي‌سنج فراصوتي جهت تشخيص بيماري پوكي استخوان در كشور فراهم شد.
به گزارش خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ، براساس نتايج طرحي كه با همكاري مهندس نيما همتي و مهندس آرياز برادراني - ‌كارشناسان ارشد مهندسي پرتوپزشكي دانشگاه صنعتي اميركبير- و دكتر محمد جواد ابوالحسني - استاديار فيزيك و مهندسي پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران - انجام شده حاكي از قابليت برابري دستگاه ساخته شده در كشور با نمونه‌هاي خارجي و امكان توليد داخلي نمونه‌هاي كلينيكي دستگاه با اعمال استانداردهاي لازم و عرضه آن به بخش پزشكي كشور است.
استخوان بافتي زنده است كه از پروتئين و مواد معدني تشكيل شده و به طور مداوم تخريب و دوباره سازي مي‌شود و پوكي استخوان فرايند طبيعي افزايش سن مي‌باشد كه سرعت جايگزيني استخوان جديد، به جاي استخوان تخريب شده كاهش يافته و تشخيص اين شكل تنها به كمك سيستم چگالي سنج امكان پذيري است.
به دليل نداشتن علائم كلينيكي و باليني بارز نظير درد، تورم و اخلال در ساير ارگانهاي بدن، وجود اين بيماري خاموش زماني كشف مي‌شود كه عوارض نهايي خود نظير شكستگي و تحليل ناگهاني استخوان را نمايان كرده و پروسه درمان بسيار كند و طولاني و شايد بي‌نتيجه خواهد بود كه در اين زمينه از سه تكنيك Quantitative Ultrasound)QUS، QCT )و DEXA استفاده مي شود.
به گفته پژوهشگران، اخيرا از روش QUS به دليل مزاياي فراوان، بيشتر استفاده مي‌شود و فقط در مواردي كه به پاسخ بسيار دقيقي نيازست، روش‌هاي ديگر توصيه مي‌شوند. در واقع بهتر است كه پزشك ابتدا فرد مشكوك به پوكي استخوان را براي آزمايش QUS معرفي كند و در صورت اثبات ابتلا به اين بيماري، براي ادامه فرايند تشخيص و درمان از روش DEXA استفاده شود؛ بدين ترتيب افرادي كه اين بيماري مبتلا نيستند از خطر پرتوهاي يونيزان مصون خواهند ماند.
تكنيك‌هاي فراصوتي براي محاسبه چگالي استخوان داراي مزايايي نظير كم حجم بودن سيستم اندازه‌گيري، ‌كوتاه بودن زمان آزمايش و عدم وجود مشكلات پرتوهاي يونيزان و حفاظ سازي بر خلاف تكنيك‌هاي ديگر است و اطلاعات ورودي به پايگاه داده مرجع در اين سيستم در رده سني 20 تا 80 سال بوده و شامل افراد مبتلاء به بيماري‌هاي متابوليك استخوان يا افرادي كه از استروئيدها يا متابوليت‌هاي ويتامين D استفاده مي‌كنند، نمي‌شود.
از امواج فراصوت براي اندازه‌گيري پارامترهايي نظير سرعت فراصوت، تضعيف و سفتي استفاده مي‌شود. روش انتخابي در اين سيستم بر پايه روش شناور سازي است كه ضمن پيچيده‌تر بودن، قابل قبول مي‌باشد.
سرعت فراصوت در استخوان‌هاي سالم بيشتر از استخوانهاي پوك و متخلخل است و اين امر به جهت ارتباط سرعت فراصوت با دانسيته و الاستيستيه بافت مي‌باشد.
به گزارش ايسنا، سيستم چگالي‌سنج استخوان ساخته شده شامل دو قسمت آنالوگ و ديجيتال است كه قسمت آنالوگ شامل منبع تغذيه، مدار توليد سيگنال تحريك، مدار راه‌انداز كريستال فرستنده، فيلتر، مدارات گيرنده و تقويت‌كننده است.
قسمت ديجيتال نيز از مدار مبدل سيگنال آنالوگ به ديجيتال و مدارات همزماني و كنترل تشكيل شده است.