سيستم آشكارساز پرتوهاي هسته‌يي(دزيمتر) محيطي بر پايه بلور «برميد پتاسيم» براي نخستين بار در كشور به همت محققان سازمان انرژي اتمي ايران طراحي شد.
دكتر فرهاد منوچهري، استاديار مركز تحقيقات هسته‌يي سازمان انرژي اتمي ايران و مجري اين طرح در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) افزود: يكي از ملزومات افراد پرتوكار در مراكز تحقيقاتي و صنعت استفاده از دزيمتر است كه پرتوهاي منتشر شده از تابش‌هاي هسته‌يي را آشكار سازي كند.
وي اضافه كرد: البته در حال حاضر معمولا از نوعي دزيمتر استفاده مي‌شود كه آشكار سازي تابش‌هاي هسته‌يي را با دقت بالايي انجام نمي‌دهد، از اين رو مراكز تحقيقاتي، بيمارستان‌ها و صنعت به سمت استفاده از دزيمترهاي با دقت بالا موسوم به TL (ترمولمينسنس) روي آورده‌اند.
دكتر منوچهري با بيان اين كه دزيمتر‌هاي مورد نياز كشور با خروج مبالغ هنگفتي ارز از خارج وارد مي‌شود تصريح كرد: در قالب طرحي كه با همكاري يكي از واحدهاي دانشگاه‌ آزاد اسلامي و سازمان انرژي اتمي ايران انجام شد، موفق به طراحي نوعي دزيمتر TL بر پايه بلور برميد پتاسيم شديم.
وي در عين حال افزود: البته بلورهاي زيادي توانايي خاصيت ترمولومينسنس را دارند ولي هر بلوري توانايي تبديل به دزيمترهاي منظور را با تغييراتي در شبكه كريستالي آن ندارد.
اين استاد دانشگاه با اشاره به كاربرد ناخالص در اين تركيب، ياد آور شد: عناصري كه به عنوان ناخالصي مطرح مي‌شوند از قبيل تيتانيوم، منگنز و منيزيم هستند كه بخش اساسي در به كارگيري ناخالصي‌ها غلظت و تركيب درصد ناخالص به كار گرفته شده است.
وي در خصوص مكانيزم استفاده از ناخالصي در روند تشكيل دزيمتر گفت: پس از بررسي پاسخ ناخالصي‌هاي مختلف و تزريق آن به شبكه كريستالي، بلورها به يك دزيمتر TL تبديل شد كه البته شاهد جوابگويي مناسب دزيمتر به دزهاي بالا بوده كه اين نشان از موفقيت بهره‌گيري اين نوع دزيمتر در شناسايي ميزان دزهاي محيطي داشته است.
دكتر منوچهري در پايان خاطر نشان كرد: البته با اعمال تغييراتي در ساختار كريستالي در تلاش هستيم كه در زمينه شناسايي دزهاي پايين نيز دزيمتر فردي با حساسيت بالا و زمينه ‌آشكار سازي مناسب طراحي شود.