متن كامل گزارش هيات تحقيق و تفحص از وزارت ارشاد در صحن علني مجلس هفتم قرائت شد.
به گزارش «ايلنا»، متن كامل اين گزارش كه توسط «جواد آريان‌‏منش» نايب رييس كميسيون فرهنگي مجلس هفتم قرائت شد، به شرح زير است:
1- بررسي چگونگي انطباق برنامه‌‏ها و عملكرد وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي با اهداف و وظايف قانوني اين وزارتخانه و سياست‌‏هاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران بيانگر اين مطلب است كه اگر چه در دهه اخير آمار و شاخص‌‏هاي كمي در زمينه توليد آثار و محصولات فرهنگي روند رو به رشدي را نشان مي‌‏دهد و آمار نشريات - كتاب - فيلم - تئاتر و به طور كلي محصولات فرهنگي - هنري و سينمايي هر سال نسبت به سال قبل افزايش داشته است، ليكن متاسفانه به دليل فقدان سياست‌‏هاي اجرايي و نبود نظارت مناسب بخش قابل ملاحظه‌‏اي از توليدات نه تنها در راستاي اهداف و سياست‌‏هاي فرهنگي نظام مقدس جمهوري اسلامي شكل نگرفته بلكه از محتواي سوءفرهنگي و ضدفرهنگي برخوردار بوده است.
2- بررسي‌‏ها پيرامون چگونگي صدور مجوز نشر كتاب، تخصيص يارانه‌‏ها، حمايت از برگزاري نمايشگاه‌‏هاي كتاب و مسايل مربوطه حكايت از كم‌‏توجهي، اهمال در مميزي و تخلفات جدي از ضوابط توليد و نشر كتاب دارد.
الف: وضعيت نشر كتاب
در حاليكه حفظ و حراست از ارزش‌‏هاي فرهنگي، بومي و اسلامي در انتشار آثار مكتوب از جمله وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي محسوب مي‌‏گردد و تقريبا اكثر كشورهاي جهان شيوه‌‏هاي نظارتي متناسب با فرهنگ خودي را در نشر آثار مكتوب اعمال مي‌‏كنند، متاسفانه در سال‌‏هاي اخير به دليل حاكميت تساهل و تسامح فرهنگي و به بهانه كثرت آثار و كمبود نيروي انساني كنترل و نظارت لازم بر نشر آثار فرهنگي و هنري اعمال نگرديده و در نتيجه آثاري منتشر شده است كه برخي از آنها نه تنها هيچ‌‏گونه انطباقي با ارزش‌‏ها و معيارهاي نظام مقدس جمهوري اسلامي ندارد بلكه تعداد زيادي از اين آثار با ضوابط و معيارها و سياست‌‏هاي فرهنگي جمهوري اسلامي مغايرت دارد.
تحقيق و بررسي صورت گرفته در زمينه آثار انتشار يافته در مورد كتاب‌‏هايي با موضوع ادبيات داستاني در مقطع زماني تابستان 1378 لغايت تابستان 1381 كه از كل اثار انتشار يافته تعداد 659 اثر به صورت نمونه و گمانه‌‏زني مورد ارزيابي قرار گرفته است، نتايج ذيل را در برداشته است.
از مجموع كتاب‌‏هاي مورد بررسي قرار گرفته 6/78 درصد آنها به نحوي از انحاء داراي اشكالات و ايراداتي بوده است و تنها 4/21 درصد آنها مورد تائيد كامل قرار گرفته و فاقد هر گونه اشكالاتي بوده است.
تحليل محتواي كتب منتشره در زمينه ادبيات داستاني حاكي است در لابلاي اين آثار مفاهيمي در زمينه اشاعه ابتذال، عادي‌‏سازي روابط محرم و نامحرم، عادي ساختن و از ميان بردن قبح گناه، اشاعه رفتارهاي غيراخلاقي تشريح صحنه‌‏هاي خلاف اخلاق جنسي، اشاعه روابط نامشروع، ترويج روابط غيرشرعي قبل از ازدواج، هنجارشكني دختران جوان، بي‌‏توجهي به احكام شريعت، به سخره گرفتن اعتقادات و آداب و رسوم ديني، اشاعه تفكرات سكولاريستي وجود دارد.(پيوست شماره يك)
ب: نمايشگاه‌‏هاي بين‌‏المللي:
بررسي‌‏ها در خصوص چگونگي برگزاري نمايشگاه‌‏هاي بين‌‏المللي كتاب بيانگر اين واقعيت است كه متاسفانه نظارت مناسبي در زمينه محتوي و كيفيت آثار عرضه شده از سوي وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي بر غرفه‌‏داران، ناشرين و عرضه‌‏كنندگان كتاب و محصولات فرهنگي داخلي و خارجي اعمال نگرديده است.
به عنوان مثال و نمونه بررسي‌‏هاي انجام شده در خصوص هجدهمين نمايشگاه بين‌‏المللي كتاب كه با حضور 1818 ناشر داخلي و 756 ناشر خارجي در تهران برگزار گرديده، حاكي از وجود تخلفات ذيل در اين نمايشگاه بوده است:
الف‌‏ـ‌‏ عرضه كتاب و نشريات خارجي ممنوعه و مبتذل كه مغاير ضوابط و مقررات وزارت ارشاد بوده است.
ب‌‏ـ‌‏عرضه آثاري كه به معرفي چهره به اصطلاح هنرمندان و هنرپيشكان فاسد مي‌‏پردازد.
ج‌‏ـ‌‏عرضه آثاري كه توصيف‌‏كننده صحنه‌‏هاي غيراخلاقي و مسايل جنسي به صورت وقيحانه است.
دـ‌‏عرضه آثاري كه مبلغ فرق ضاله و انديشه‌‏هاي الحادي و مكاتب كفرآميز بوده است.
ه‌‏ـ‌‏عرضه و تبليغ آثاري عليه دين مبين اسلام(پيوست شماره دو)
وـ‌‏عرضه كتب نويسندگان معاند با انقلاب اسلامي
زـ‌‏عرضه آثاري در ضديت با گروه‌‏هاي جهادي فلسطين و دفاع از رژيم غاصب صهيونيستي
3ـ واردات كاغذ و چگونگي توزيع و تخصيص يارانه‌‏ها و علل‌‏ نوسان غيرقابل قبول كاغذ در سال‌‏هاي اخير:
بررسي‌‏ها در اين زمينه نشانگر عدم مطالعه و فقدان كارشناسي لازم در زمينه خريد كاغذ خارجي از سوي معاونت فرهنگي و مطبوعاتي وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي بوده است. در نتيجه حسب اطلاعات موجود خريدهايي كه راسا توسط معاونت مطبوعاتي انجام مي‌‏شده معمولا با كمترين اطلاعات و بدون در نظر گرفتن ملاحظات و بررسي‌‏هاي فني انجام مي‌‏شده است و نيز به دليل ابهامات فراواني كه در قراردادهاي مربوطه وجود داشته علاوه بر هزينه‌‏هاي حق‌‏العمل‌‏كاري هزينه سرمايه در قيمت تمام شده نيز محاسبه و پردخت مي‌‏گرديده و به طور كلي خريدها به گونه‌‏اي بوده است كه دست حق‌‏العمل‌‏كار را در جابه‌‏جايي كاغذ باز مي‌‏گذاشته است. در نتيجه باعث حيف و ميل بيت‌‏المال در اين زمينه گرديده است و موارد متعددي تخلف در جهت توزيع كاغذ يارانه‌‏اي و تعويض نوع كاغذ مرغوب به كاغذ نامرغوب و عدم تخصيص يارانه‌‏هاي كاغذ در جاي خود بوده است.
برابر گزارش شماره 2/110ـ‌‏28/1/85 ديوان محاسبات سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي فقط در سال 1383 مبلغ 190/324 هزار ريال مازاد بر سهم اعتبار خارج از شمول ابلاغ در قالب اعتبارات خارج از شمول هزينه نموده است كه تنها گوشه‌‏اي از تخلفات فراوان در بخش است(پيوست شماره 3)
4ـ توليدات سينمايي و چگونگي برگزاري جشنواره‌‏هاي مختلف فيلم، تئاتر و موسيقي و نحوه حمايت و نظارت بر فعاليت‌‏هاي انجام شده در اين حوزه:
در بررسي‌‏هايي كه بر روي توليدات سينمايي شش ساله سينمايي ايران ( 1378-1384 ) كه در جشنواره فجر به نمايش درآمده‌‏اند، انجام گرفت حكايت از عدم انطباق محتواي بسياري از توليدات هنري با سياست‌‏هاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران و معيارها و ارزش‌‏هاي ملي و اسلامي دارد به برخي از اين موارد ذيلا اشاره مي‌‏گردد.
الف‌‏ـ‌‏ محتواي فيلمها و آثار سينمايي:
در نقد آثار سينمايي اشكالات زير مشاهده مي‌‏گردد:
- گسترش فرهنگ لمپنيزم
- حاكميت فرهنگ دين‌‏زدايي و غرب‌‏گرايي بر توليدات سينمايي
- زير سوال بردن نهادهاي انقلاب اسلامي
- معرفي غرب به عنوان كعبه امال و آرزوهاي جوانان ايراني
- ترسيم نظام مقدس جمهوري اسلامي به عنوان تضييع كننده حقوق زنان و جوانان
- خوانندگي و رقص زنان
- پخش موسيقي‌‏هاي غيرمجاز
- سير صعودي خشونت در فيلم‌‏ها
- توجيه خيانت زن و مردم به يكديگر به عنوان امري عادي و جايز
- به چالش كشيدن مظاهر اقتدار نظام از جمله ارتش، سپاه و تصوير آنان به عنوان نهادهايي متحجر و كهنه‌‏گرا
- القا عقب‌‏ماندگي مسلمانان
- عدم هماهنگي با سياست‌‏هاي خارجي نظام جمهوري اسلامي
- استفاده ابزاري از تصاوير زنان
- غيرت‌‏زدايي
- تبليغ ناامني زنان
- تبليغ مشرب‌‏هاي صوفيانه و عرفان وارداتي و خانقاهي
- زير سوال بردن دفاع مقدس
-زير سوال بردن خودباوري ملي
- استفاده ضدارزشي و نمادها و عناوين مقدس با تكنيك‌‏هاي هنري
- مطرح كردن فرزندان نامشروع به عنوان امري عادي و غيرقبيح
- نفي روحيه استكباري ستيزي
- خانواده گريزي - ترويج طلاق - خودكشي - رابطه‌‏هاي پنهان و...
ب- ساختار قوانين و مقررات حوزه سينما و نحوه اعمال آنها توسط مسوولان وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي:
در ريشه‌‏يابي علل و عوامل گرايش اهالي سينما در فاصله سال هاي 76 و 84 به سمت و سوي محتوا و مفاهيم ذكر شده به تغييرات ايجادشده در ساختار آيين‌‏نامه‌‏ها و قوانين نظارتي و هدايتي در حوزه سينما مي‌‏توان اشاره كرد:
يكي از اولين اقدامات مسوولان وقت وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي تغيير آيين نامه بررسي فيلمنامه و مجوز ساخت فيلم و آيين‌‏نامه نظارت بر توليدات سينمايي است كه عملا منجر به حاكميت فرهنگ تسامح وتساهل و سليقه‌‏اي شدن نظارت و صدور مجوزها گرديده است.
- تركيب اعضاي شوراي نظارت با گرايشات فكري و سياسي خاص، صوري بودن جلسات و عدم حضور منظم اعضا در جلسات مربوطه كمرنگ شدن حضور نهادهاي نظارتي، انحلال شوراي فيلمنامه توسط معاونت سينمايي عدم بازبيني دقيق فيلم‌‏ها و عدم نظارت بر تغييرات ايجاد شده در حين ساخت فيلم.
همچنين برخورد تبعيض‌‏آميز در صدور مجوز ساخت فيلم به گونه‌‏اي كه فيلم‌‏هاي ارزشي در پيچ و خم صدور مجوز ماه ها گرفتار مي‌‏شدند كه عملا باعث خستگي و بي رغبتي فيلمساز مي‌‏گرديده است.
بر همين اساس بازنگري و اصلاح قوانين دستورات موجود در حوزه سينما به منظور جلوگيري از اعمال سليقه و سوءاستفاده‌‏هاي احتمالي يك ضرورت جدي است.
ج - نهادهاي سينمايي:
بررسي‌‏ها و اسناد و مدارك و اظهار نظر سينماگران متعهد نشان مي‌‏دهد كه يكي از نهادهايي كه در پيدايش شرايط نامناسب مذكور تاثيري جدي و تعيين كننده‌‏اي داشته است، بنياد سينمايي فارابي بوده است كه در اين بنياد اشكالات ذيل وجود داشته است:
- عدم تبيين اهداف و انگيزه‌‏هاي جداسازي اين بنياد از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي
- ابهام در نحوه خصوصي‌‏سازي تدريجي اين بنياد و تدوين اساسنامه بنياد در جهت تامين منافع گروهي خاص
- سوءاستفاده‌‏هاي مالي
- به انحصار درآوردن تهيه واردات مواد اوليه و تجهيزات سينمايي
- روشن نبودن ميزان اختيارات اين بنياد در حوزه سينما و پاسخگو نبودن در مقابل كارهاي انجام شده.
- خريد فيلم‌‏هاي خارجي غيرقابل استفاده و غيرقابل اكران در داخل كشور
-ابهام در زمينه كمك‌‏ها ويارانه هاي اختصاص يافته به اين بنياد
- برخورد تبعيض‌‏آميز در اختصاص وام به فعالان عرصه سينما
- افزايش بيش از 1000 درصدي قيمت وسايل فيلمسازي بعداز واگذاري بنياد فارابي
ب: ‌‏تئاتر:
حوزه نمايش و تئاتر: اگرچه در اين بخش آثار ارزنده‌‏اي هم توليد شده است ضمن تشكر از اين دسته از هنرمندان جهت ارايه آثار ارزشي با مفهوم فرهنگ ديني و ايراني مناسب متاسفانه تئاتر هم با مشكلات مشابه حوزه سينما مواجه بوده است به نحوي كه با بررسي تئاترهاي اجرا شده در سال‌‏هاي 81 و 83 با نكات منفي زير مواجه بوده‌‏ايم ضمن اينكه در عقد قراردادهاي توليد تئاتر نيز حيف و ميل و ابهامات جدي وجود دارد.
- ابتذل كلامي و رفتاري
- پوچ‌‏گرايي و منفي‌‏گرايي نسبت به جهان و زندگي (تبليغ نيهيليسم اجتماعي)
- اهانت و كم ارزش جلوه دادن ارزش‌‏هاي دفاع مقدس
- حريم‌‏شكني اخلاق اسلامي و ارزش‌‏هاي ديني
- ترويج انديشه‌‏هاي فمينيستي
- سياه‌‏نمايي و تضعيف نظام
- ترويج باورهاي مردستيزانه و تضعيف نهاد خانواده
- تضعيف باورهاي ديني در مردم و اشاعه منكرات (پيوست شماره 8)
ج : موسيقي
در بخش موسيقي عدم نظارت مناسب بر توليد و تكثير ميليون‌‏ها نوار و CD مبتذل و غيرمجاز و برگزاري كنسرت‌‏هاي مبتذل و ترويج موسيقي مبتذل غربي از جمله تخلفات صورت گرفته در اين بخش است (پيوسته شماره 9)
د: هنرهاي تجسمي:
ارزيابي‌‏ها و بازرسي‌‏هاي مستمر سازمان بازرسي در سال 81 و انجام بازرسي از مركز هنرهاي تجسمي وابسته به معاونت امور هنري وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي در خصوص نحوه و چگونگي صدور مجوز فعاليت نگارخانه‌‏ها، خريد آثار هنريف برگزاري نمايشگاه‌‏هاي آثار هنري در خارج از كشور و نيز نحوه هزينه كرد اعتبارات دريافتي از وزارتخانه متبوع حاكي است مشكلات ذيل در اين زمينه وجود داشته است:
- بكارگيري نيروهاي غير مجاز و بعضا فاقد صلاحيت لازم
- نامشخص بودن و ابهام در وضعيت حساب هزينه‌‏هاي فرهنگي و هنري
- عدم وجود ضوابط روشن جهت نحوه ارزشيابي آثار هنري ابهام در پرداخت حق‌‏الزحمه به كارشناسان
- مخدوش بودن اسناد و مدارك هزينه‌‏هاي سفر و ماموريت برخي از هنرمندان
- مخدوش بودن اسناد ومدارك هزينه خريد خدمات فرهنگي - هنري
- مخدوش بودن اسناد ومدارك وضعيت حساب بدهكاران موسسه توسعه هنرهاي تجسمي
- تنظيم اسناد صوري به منظور اهداء سكه
- پرداخت غيرمجاز 4000 دلار مبلغ تحت اختيار
- اخلال در وضعيت حساب‌‏هاي ارزي مركز هنرهاي تجسمي و جابجايي در حساب‌‏ها
- تجميع غيرقانوني 36431 دلار ارز مازاد در اختيار موسسه توسعه هنرهاي تجسمي و عدم تسويه با ذي حسابي معاونت هنري
- پرداخت غيرقانوني وجوه نقدي به عكاسان اعزامي به افغانستان بابت عكس‌‏هايي كه هرگز گرفته نشده است.
- پرداخت غيرقانوني وجوه نقدي به هنرمندان (5 نفر) بابت نمايشگاه كانادا در سال 1380 كه هرگز برگزار نشد.
- عدم نظارت صحيح بر فعاليت نگارخانه‌‏ها
- از مجموع 59 نمايشگاهي كه طي سال‌‏هاي 78 تا 80 در خارج از كشور برگزار شده تنها 10 درصد آنها توانستند اهداف تعيين شده در شرح وظايف مركز هنرهاي تجسمي را محقق سازد (آثار ارسالي بي‌‏محتوا و از كيفيت هنري پاييني برخورداربوده‌‏اند)
- نحوه انتخاب و چينش عكس‌‏ها به نحوي بود كه مي‌‏توانست باورهاي اشتباه و غلطي از فرهنگ دفاع مقدس و مذهب در ايران به آنهايي كه نسبت به اين فرهنگ آشنايي ندارند منتقل كند (پيوست شماره 10)
5- بررسي مشكلات صنفي سينماگران و هنرمندان و ميزان اهتمام به حل آنها
بررسي دراين زمينه حاكي از وجود مشكلات و مسايل ذيل دراين حوزه بوده است:
- عدم اهتمام در رعايت حق كپي رايت و تلاش جهت تهيه قوانين مربوط به حقوق پديد آورندگان فرهنگي و هنري
- عدم امنيت شغلي دست اندركاران سينمايي بدليل فقدان مقررات حمايتي
اگر چه براساس اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اقداماتي جهت رفع مشكلات و موانع هنرمندان و سينماگران انجام پذيرفته است از جمله تاسيس و راه‌‏اندازي صندوق حمايت از نويسندگان و هنرمندان، طرح بيمه اجتماعي هنرمندان و نويسندگان، تشكيل ستاد مبارزه با قاچاق محصولات سينمايي، تهيه دستورالعمل معافيت‌‏هاي مالياتي كليه فعالان بخش فرهنگ و هنر، لكن با تمام اين تلاش‌‏هاي انجام شده هنرمندان كماكان با بسياري از محدوديت‌‏ها در اين زمينه مواجه هستند هنوز مرتفع نشده است (پيوست شماره 11)
6- بررسي عملكرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در بخش منابع انساني بيانگر واقعيت‌‏هاي ذيل است:
الف- عدم توجه لازم به شايسته‌‏سالاري و توانمندي‌‏ها و تخصص و تعهد در سپردن مسووليت‌‏ها
ب - بكارگيري نيروهاي غيررسمي و غيرمجاز و فاقد صلاحيت‌‏هاي تخصصي و گزينشي و براساس رابطه
ج - عدم توجه و اهتمام كافي به تربيت نيروي انساني متعهد و متدين و انقلابي در عرصه‌‏هاي فرهنگي وهنري متناسب با اهداف فرهنگي نظام مقدس جمهوري اسلامي.
د- عدم رعايت سلامت در برگزاري آزمون استخدامي سال 1383 كه با توجه به مستندات موجود ملاحظه مي‌‏گردد كه شرايط و نحوه برگزاري آزمون استخدامي به هيچ وجه قابل قبول و مطابق آيين‌‏نامه‌‏ها و استانداردهاي مربوطه نبوده است.
و بدليل وضعيت نامناسب برگزاري آزمون و به دليل تراكم متقاضيان و فضاي محدود و عدم كنترل شركت‌‏كنندگان و اهمال ناظران و منتخبين و بي‌‏توجهي مسوولين اداري به تذكرات اعلام شده و با نظر به احتساب امتياز اشتغال براي افراد غيرواجد شرايط توسط مسوولان امور اداري، پرونده نتايج آزمون اعلام گرديد كه متاسفانه در اجراي آن اقدامات لازم صورت نپذيرفت و در نتيجه تضييع حقوق افراد واجد شرايط شركت‌‏كننده در آزمون را سبب گرديده است(پيوست شماره 12)
7- عملكرد خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران به عنوان تنها خبرگزاري دولتي و يكي از سازمان‌‏هاي وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از حيث منابع خبر و ميزان اعتبار خبر و ارايه تحليل‌‏ها به ويژه در زمينه ارايه اخبار داخلي عملكرد قابل قبولي نبوده و به جاي اعمال سياست‌‏هاي فرهنگي وسياسي جمهوري اسلامي ايران و حركت درراستاي منويات مقام معظم رهبري در پاره‌‏اي موارد گرفتار مسايل جناحي گرديده و در زمينه‌‏هاي مالي و نيروي انساني داراي مشكلاتي بوده است. بررسي‌‏هاي صورت گرفته از سوي هيات بازرسي كل كشور از سازمان خبرگزاري بيانگر وجود تخلفاتي در زمينه امور اداري و مالي و استخدامي نظير تبعيض در اعزام كارشناسان و خبرنگاران به خارج از كشور عدم رعايت ضوابط در ادامه تحصيل كاركنان پرداخت‌‏هاي غيرمجاز و تخلف در خصوص جابجايي و انتقال ارز مي‌‏باشد. (پيوست شماره 13)
8- عملكرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در خصوص عملياتي كردن برنامه سوم توسعه در فصل فرهنگ وهنر وضعيت مطلوبي نيست و بخش قابل ملاحظه‌‏اي از تكاليف برنامه عليرغم اختصاص اعتبارات مناسب تا پايان برنامه معطل مانده است.
ارايه خدمات فرهنگي و هنري به قشر عظيم روستائيان كاملا ناديده گرفته شده و تقريبا كتابخانه‌‏هاي روستايي كه در گذشته توسط بخش فرهنگي وزارت جهاد سازندگي اداره مي‌‏شد به تعطيلي گرائيد و هيچگونه توجهي به امر كتابخواني و ساير امور فرهنگي و هنري در روستاها صورت نگرفت.
9- بررسي عملكرد معاونت مطبوعاتي در خصوص چگونگي صدور مجوز و نظارت حمايت از نشريات وموسسات وابسته به اين معاونت از جمله موسسه نشرآوران حكايت از وجود مشكلاتي دارد كه به برخي از آنها به شرح ذيل اشاره مي‌‏شود:
معاونت مطبوعاتي همچون ساير معاونت‌‏هاي وزارت ارشاد كه براي انجام امور غيرقانوني نظير بكارگيري نيرو، پرداخت غيرقانوني به افراد، خريدهاي غيرمجاز مبادرات به ايجاد يك موسسه جانبي غيردولتي و صوري نموده‌‏اند كه با تشكيل موسسه نشرآوران مرتكب تخلفاتي از جمله موارد ذيل گرديده است:
- استخدام 512 نفر كارمند بدون مجوز استخدام جهت واحدهاي مختلف و بستن قرارداهاي صوري جهت برداشت وجه از حساب موسسه
- اخذ وجوه كلان ميلياردي از وزارت ارشاد بدون دادن تضمين و برداشت 10% از وجوه مزبور به عنوان كارمزد جهت انجام دستورات معاونت مطبوعاتي و توزيع وجوه در قالب توافق نام.
- عدم رعايت آيين‌‏امه اجرايي ماده 17 در خصوص هزينه كردن اعتبارت دريافتي از وزارتخانه.
- عدم رعايت قوانين و مقررات در رابطه با هزينه نمودن اعتبارات دريافتي
- خريد اقلام سرمايه‌‏اي و به هزينه گرفتن اعتبارات تحت عنوان هزينه‌‏هاي پيش بيني نشده
- انجام هزينه‌‏هاي شخصي غيرقانوني
نتيجه تحقيقات در خصوص مطبوعات و نشريات بيانگر آن است كه تعداد تخلفات صورت گرفته در اين زمينه بسيار قابل توجه بوده است و متاسفانه ضعف‌‏هاي آشكاري درنظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي وجود داشته است.
مهمترين محورهاي تخلفات نشريات و مطبوعات را مواردي از جمله ترويج فرهنگ غرب، هرج و مرج رفتاري، سياه نمايي و تضعيف نظام، ترويج فرهنگ منحط شاهنشاهي، سكولاريسم، تضعيف باورهاي ديني، تضعيف ولايت فقيه، ‌‏تضعيف قواي سه گانه و تضعيف روحانيت و ارزش‌‏هاي انقلاب تشكيل داده است(پيوست شماره 14)
10- عملكرد سازمان حج و زيارت در رابطه با سپرده‌‏هاي مردم متقاضيان اعزام به حج و عتبات عاليات همچنين ارزيابي هزينه‌‏هاي تمام شده و عملكرد شركت‌‏هاي خدماتي داراي ابهاماتي به شرح ذيل است:
- عدم وجود آئين‌‏نامه و ضوابط روشن از چگونگي ثبت‌‏نام، اعزام، تغذيه، اسكان، امور رفاهي و بهداشتي زائرين در سفرهاي حج، عمره و عتبات عاليات، سليقه‌‏اي عمل كردن كه بروز مشكلات و نارضايتي‌‏هاي براي زائرين پديد آورده است.
- فقدان نظارت بر امورسفرها اعم از اجاره مسكن، تداركات، تغذيه و قراردادهاي منعقده با طرف‌‏هاي خارجي.
- عدم انعقاد قرارداد حمل و نقل سازمان حجم با هواپيمايي جمهوري اسلامي عليرغم اعلام آمادگي وترجيح شركت‌‏هاي خارجي كه باعث خروج سرمايه‌‏هاي ملي و افزايش قيمت هزينه سفر زائرين گرديده.
- عدم نظارت لازم بر نحوه خدمات‌‏رساني هواپيمايي سعودي كه مشكلات و نارضايتي براي مسافرين را پديده آورده است.
- عدم نظارتي كافي برعملكرد گروه‌‏هاي آزاد در سال 81-82 كه وضعيت اسفباري براي زائرين بوجود آورده است.
- وجود روابط ناسالم در عقد قراردادها، انحصاري و غيراصولي بودن فعاليت برخي از شركت هاي در زمينه امور حج عليرغم توصيه‌‏هاي مقام معظم رهبري در اين زمينه از جمله اشكالاتي است كه در سازمان حج و زيارت وجود داشته است.