خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب : " صنعت چاپ " از حوزه های مغفول در زمینه صادرات غیر نفتی و مورد اذعان فعالان این عرصه و مدیران دولتی است ، در ششمین جشنواره صنعت چاپ نیز این نکته مورد تاکید قرار گرفت .
به گزارش خبرنگار کتاب مهر ، دست اندرکاران صادرات خدمات چاپی برای ارسال تولیدات خود به خارج از کشور با موانعی رو به رو هستند که بخشی از آن موانع درون صنفی و برخی دیگر برون صنفی است . در بعد درون صنفی کیفیت پایین تولیدات چاپی ؛ استفاده از مواد اولیه نامرغوب و همچنین زمان تحویل سفارش ها از عمده ترین دلیل عدم اطمینان مشتری خارجی به بازار ایران است و از بعد برون صنفی موانع تعرفه ای و گمرکی ، کمبود کاغذ ، مواد اولیه وارداتی و قوانین محدود کننده مانع از ظهور توانمندی های صنعتگران ایرانی در بخش چاپ و بسته بندی است .
جلال ذکایی نخستین کسی است که به سراغ او رفیتم . ذکایی چند ماهی است که به عنوان مدیر کل دفترحمایت از چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار شده است . او می گوید که برنامه هایی برای توسعه صادرات خدمات چاپی ایران به دیگر کشور ها دارد .
وی درباره صادرات خدمات چاپی به مهر گفت : از جمله کارهای که به نظر من در صنعت چاپ ضروری است ورود به عرصه های بین المللی و بازارهای جهانی است . به همین منظور ما تلاش داریم که هفتیمن جشنواره صنعت چاپ را به صورت منطقه ای و بین المللی برگزار کنیم تا در عرصه ای رقابتی چاپخانه داران ایرانی با پیشرفت های دیگر کشورهای دنیا در زمینه صنعت چاپ آشنا شوند .
ذکایی در ادامه افزود : وزارت ارشاد به فعالان صنعت چاپ پیشنهاد کرد که با کار کارشناسی موانع صادراتی خود را اعلام کنند و ما هم آمادگی داریم که با کمترین موانع کمرگی و بازرگانی در صنعت چاپ امکان افزایش صادرات در این عرصه را فراهم کنیم . نکته جدی که در اینجا وجود دارد این است که فعالان صنف چاپ خود به دنبال کشف راه های جدید و عرصه های نو برای صاردات خدمات چاپ نیستند .
مدیرکل دفتر حمایت از چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه تشکل های " صنف چاخانه دار" را هم در این زمینه از بابت اینکه برای برنامه ریزی در این زمینه کوتاهی کرده اند مقصر دانست و گفت : متاسفانه عمده نگاه ها در این بخش ها نگاه های خرد و روزمره است که باعث حاکم شدن روزمرگی مفرط به این حوزه شده است ، که اجازه نمی دهد فکرهای کلانی که به توسعه صادرات در صنعت چاپ کمک می کند رشد کند .
وی با رد هرگونه مانع برای قبول سفارش های چاپی از دیگر کشورها گفت : متاسفانه برخی در ارتباط با جذب سفارش های خارجی دچار توهم شده اند ؛ حجم بسیار زیادی از فعالیت های چاپی در عرصه بین المللی طبق آماری که موجود است مربوط به غیر از کتاب و مطبوعات است . و این رقم بیش از 70 درصد از کل فعالیت های صنعت چاپ را شامل می شود . بخش بسیار وسیعی از این کارها مربوط به سفارش های چاپی غیر از کتاب است که چاپخانه داران می توانند جذب کنند .
ذکایی تاکید کرد : موارد بسیار نادری وجود دارد که ما تاکید داریم آنها را نمی توان در ایران چاپ کرد و به هیچ عنوان هم اجازه چاپ آنها را در کشورمان نخواهیم داد . در حوزه کتاب بسیار موارد نادری اجازه چاپ در ایران نخواهند گرفت و به قاطعیت می گویم که 90 درصد از آثار فرهنگی که امروز وجود دارد می تواند در ایران به چاپ برسد به خصوص در مورد کتاب و مطبوعات هیچ گونه مشکلی وجود ندارد .مجلات خارجی از چنانچه تعرضی با موازین فرهنگی ما نداشته باشد می تواند در ایران به چاپ برسد .

وی در پاسخ به این سوال که آیا مجله ای که در ایالات متحده یا اروپا چاپ می شود باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز کسب کند ؟ ، گفت : طبیعاتا همین طور است ، اما سوالی در اینجا مطرح می شود که چرا ما در ابتدای راه که می خواهیم کار بزرگی را شروع کنیم باید سراغ سخت ترین کارها برویم . بسیاری از کارهای چاپی وجود دارد که باید در شمارگان وسیع چاپ شود و زمان دار هم نیست ، چرا ما به دنبال کشف آن بازارها نیستیم و در ابتدای راه باید حتما به سراغ موارد نادری برویم که با موازین فرهنگی ما همخوان نباشد .
جلال ذکایی در ادامه افزود : شرایط بسیار سهلی در کشور وجود دارد که ما می توانیم آنها را برای مجموعه صنعت چاپ احصاء کنیم و باید نخست آن راه را تجربه کنیم ؛ طبیعتا در این مسیر به نتیج خوبی می رسید که شاید خیلی از آن نشریات و اقلام چاپی هم که به ان اشاره شد ، بتواند در ایران منتشر شود .
علی مغانی ، عضو هیات مدیره اتحادیه چاپخانه داران مشهد یکی از فعالان صادرات خدمات چاپی به کشورهای منطقه است که از موانع صادرات خدمات چاپی به کشور افغانستان گفت  .
وی در این باره تصریح کرد : محدودیت در صادرات خدمات چاپی، صادرکنندگان این محصولات را با مشکلات فراوانی روبرو کرده است ؛ به گونه ای که در قوانین صادرات و واردات کشور، عرضه این محصولات مدنظر قرار نگرفته است. محدودیت های که در صادارت وجود دارد، به افزایش هزینه صادرات برای فعالان صنعت چاپ دامن زده است .
به عنوان مثال هزینه رفت و آمد، هزینه های گمرکی ، موانع و محدودیت های قانونی و مواردی از این دست سد راه صادرات خدمات چاپ به افغانستان است . اعتقاد داریم که برطرف کردن موانع قانونی و گمرکی موجود می تواند باعث تشویق بخش بزرگتری از فعالان صنعت چاپ به ورود به عرصه صادرات خدمات چاپی شود .
عضو هیات مدیره اتحادیه چاپخانه داران مشهد در ادامه تصریح کرد : چاپخانه داران ایرانی مدت زیادی است که دفتر و کارت پستال به کشور افغانستان صادر می کنند اما در این زمینه با برخی موانع مواجه شده اند . بر اساس مقررات موجود هر فرد می تواند 1200 کیلو کارت پستال به خارج از کشور صادر کند و ما برای صادرات یک میلیون کارت پستال به افغانستان ده نفر را برای خروج بخش های این محموله معرفی و مامور کردیم . اگر این قوانین دست و پاگیر وجود نداشت عرضه محصولات چاپی ایران در خارج از کشور با سرعت و سهولت بیشتری صورت می گرفت .
محمد باقر مجتبایی معاون کمک های فنی و تجاری مرکز صادرات سازمان توسعه تجارت ایران یکی از فعالان عرصه صادرات غیر نفتی است که تاکنون به گفته دست اندرکاران صنعت چاپ تلاش های زیادی برای توسعه صادرات خدمات چاپ ایران به خارج از کشور داشته است او در گفتگو با مهر راهکار رفع موانع صادراتی را تشریح می کند .
وی در این باره گفت : محدودیت های صادراتی در صنعت چاپ به این مسئله باز می گردد که نوع کار در بازار صادراتی از پیشینه زیادی برخوردار نیست و اگر صادرات خدمات چاپی سازمان یافته باشد ما می توانیم محدودیت ها را از میان برداریم . 
مجتبایی تصریح کرد : یکی از دلایلی که صادرات خدمات چاپی به خارج از کشور با مشکل مواجه می شود این است که کار در عرصه صنعت چاپ قدمت ندارد و اگر این فعالیت ها سازماندهی شود وزارت بازرگانی می تواند این محدودیت ها را از میان بردارد .
وزارت بازرگانی می تواند گمرکات خاصی را مشخص کند و با هماهنگی گمرک ، صادر کنندگان به این کار اقدام کنند .تاکنون صادرکنندگان خراسانی در مورد این مشکل مطلبی را به وزارت بازرگانی اعلام نکرده اند و اگر این مسئله را به ما اعلام کنند می توانیم مشکل را با گمرک دوقارون ( برای افغانستان ) مطرح کنیم و بر طرف شود .
مصطفی جعفری ، مدیر چاپخانه پرشیا نیز اعتقاد دارد که وزارت بازرگانی باید جوایز صادراتی را در حوزه صنعت چاپ به طور جدی تری فعال کند و معافیت های گمرکی را در این باره مقدر کند .
وی در ادامه گفت : در زمینه صادرات خدمات چاپ به خارج از کشور برخی موانع به محدودیت های قانونی برای سفارش های خدمات چاپی باز می گردد . این موانع باعث می شود امکان چاپ بسیاری از سفارش ها در زمینه چاپ ، بسته بندی و امور تبلیغاتی را نتوانیم انجام دهیم .
مدیر چاپخانه پرشیا تصریح کرد : مدیران دولتی باید ترتیبی بدهند تا شرایط برای قبول اینگونه سفارش ها تسهیل شود ، زیرا به دلیل تفاوت های فرهنگی که وجود دارد ما نمی توانیم سفارش های چاپی زیادی از خارج کشور قبول کنیم .
مسئله دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که بخش عمده ای سفارش های چاپی امکان چاپ در داخل کشور ندارد زیرا قوانین محدود کننده این موضوع را در نظر نگرفته است که این کارها قرار است در داخل کشور توزیع شود .
وی خاطر نشان کرد : هیچ تضمینی وجود ندارد که اگر ما با یک کمپانی خارجی برای قبول سفارش چاپی قرار داد ببندیم اما بخاطر قوانین داخلی نتوانیم به تعهدات خود عمل کنیم . بیشتر بازرگانان ایرانی هم به دلیل ریسک بالای این حوزه از خارج کشور سفارش قبول نمی کنند .
مصطفی جعفری افزود : ما مشکلات زیادی داریم ممکن است به ازقبول سفارش نتوانیم کاغذ تهیه کنیم و یا حواله دولتی توزیع نشود و مجبور شویم کاغذ را با بهایی بیش از آنچه که در قرار داد توافق کرده ایم خریداری کنیم . از جهت دیگر بازار های جهانی به ایران بی اعتماد هستند و فکر می کنند سفارش هایی که در ایران چاپ می شود کیفیت بالایی ندارد .
وی بی توجهی تولید کننده های داخلی به صنعت چاپ را یکی دیگر از معضلات این عرصه دانست و تصریح کرد : تولید کنده داخلی هم برای امور چاپ و بسته بندی به چاپخانه های داخلی مراجعه نمی کند و گاهی کارهای خود را به کشورهای همسایه سفارش می دهند .