امروزه نمايش درماني به عنوان شيوه‌اي جديد و يكي از روش‌هاي نوين در توانبخشي و درمان افراد مورد توجه‌كارشناسان علوم توانبخشي و تئاتر قرار دارد.
به طوري كه اين شيوه درماني در بسياري از كشورها به خصوص كشورهاي اروپايي و آمريكايي و كشورهاي اسكانديناوي به‌عنوان روشي موثر دردرمان افراد نيازمند مورد توجه است .
اين شيوه درماني در ايران قدمت چنداني ندارد و آغاز فعاليت آن به سال ‪ ۱۳۴۸‬وپژوهش‌هاي دكتر"حميداشكاني"و"حسن حق شناس"در مركز روانپزشكي حافظيه شيراز بر مي‌گردد.
اما در چند سال گذشته به مدد كارشناسان رشته‌هاي مختلفي چون روانشناسي كار درماني و نمايش در بسياري از مراكز توانبخشي به عنوان يكي از روش‌هاي نوين و مهم درمان و توانبخشي مورد استفاده قرار گرفته است .
اين شيوه درماني براي نخستين بار بر روي مصدومان جنگي ( جانبازان گروه اعصاب و روان) از چهار سال پيش در مركز روانپزشكي سعادت آباد مورداستفاده كارشناسان قرار گرفت كه ظرف مدت زماني محدود نتايج قابل توجهي داشته است.
نمايش درماني يكي‌از روش‌هاي هنر درماني است كه امروزه در مسير توانبخشي و درمان بيماران روحي و رواني مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
اين روش درماني دريكصدسال گذشته به عنوان نقطه‌تلاقي هنرنمايش و روانشاسي درارتباط باپالايش روح و روان‌انسان و رسيدن به‌كاتارسيس و تعادل رواني مورد توجه كارشناسان قرار گرفته است.
در شيوه نمايش درماني مي‌توان به كمك روش‌ها و تكنيك‌هاي درماني خاص بر اختلالات رواني غلبه كرد و درراه‌افزايش قوه يادگيري، ثبات و سلامت شخصيت،كسب مهارت‌هاي فردي وارتقاي حس خود ادراكي، افزايش توانايي‌هاي فيزيكي و تقويت مهارت‌هاي حركتي و تعادل روحي و رواني افراد گام برداشت.
اين شيوه درماني براي نخستين باردرسال ‪۱۹۳۹‬توسط روانپزشك و نظريه پرداز بزرگ رومانيايي " جاكوب لويي مورنو" مطرح شد.
دراين روش درماني به‌كمك شيوه‌هاي مختلف نمايشي وتكنيك‌هاي خاص روان شناسي در اجراي نمايش ،به بيمار فرصت داده مي‌شود تا در پشت نقاب نقش و بازيگري تعارضات و كشمكش‌هاي دروني خود را بازگو نمايد و فرصت مواجهه و آشنايي با درون خويش را پيدا كند و در صدد تغيير و اصلاح رفتاري خود برآيد.
در نمايش درماني تكرار و رو به رو شدن‌هاي مكرر بيمار يا(مراجع) با رفتار و انديشه‌هايي كه شايد براي اولين بار رنج آور و آزاردهنده ذهن و روان است باعث كم شدن حساسيت‌هاي فردي به آن اعمال و افكار مي‌شود و اين همان چيزي است كه با عنوان" به نمايش در آوردن وارونه" مطرح مي‌شود و معني دقيق آن "كيفيت نامناسب و نامقبول چيزي را زايل كردن" است.
نمايش درماني يا" سايكودراما" نوعي كاوش علمي جهت دريافت حقيقت از طريق شيوه‌هاي نمايشي است دراين روش درمانگر با دو عنصر"عمل" و" مشاهده فعالانه" دست به گريبان است.
عمل در نمايش درماني به معناي تجسم بخشيدن به ذهنيات "مراجع درمانپذير" از طريق حركت‌هاي نمايشي است كه اين كار توسط تكنيك‌هايي خاص صورت مي‌گيرد.
مضاعف‌سازي ،آيينه، جابجايي نقش ها، صندلي داغ، اتاق تاريك و صندلي خالي از جمله تكنيك‌هايي‌است كه دراين شيوه درماني مورد استفاده درمانگر نمايشي قرار مي‌گيرد.
در نمايش درماني ،فرد قادر است بربسياري از دل نگراني ها، اضطراب‌ها و ترس‌هاي مرضي خود غلبه كند.
بازي‌سازي و قرارگرفتن در مرحله آزمون و خطاازجمله مهمترين عناصر تخليه كننده انسان در نمايش درماني است .
منشا بسياري از اضطراب‌هاي فردي ، ترس‌ها و نگراني ها، ترس از عمل است كه نمايش درماني به روش‌هاي خاص خود اين مشكلات را برطرف مي‌كند.
بداهه پردازي، غير قابل پيش بيني بودن، تزكيه كردن و دراماتيك بودن به عنوان مهمترين عناصر ساختاري در نمايش درماني است .
افشاگري، آموزندگي و آفرينندگي به عنوان مهمترين وجوه درماني هنر نمايش است كه درنمايش درماني به نهايت خود مي‌رسد.
به اعتقاد كارشناسان از گذشته تا حال حركات نمايشي، رقص ،آواز،پانتوميم و شكل‌هاي ديگر نمايشي چه‌از نظر بازيگر و چه‌از ديد تماشاگر، نوعي نياز بشري محسوب مي‌شده است .
از حدود چهار هزارسال پيش از ميلاد مصريان باستان براي بيان ونشان دادن آداب و سنن مذهبي وآييني خود وارتباط انسان باخدايان نمايش‌هايي برگزار مي كردند كه ازاين ميان مي‌توان به آيين" اوزيس و اوزيروس" دو رب النوع مصري اشاره كرد كه به نام آيين " مصائب آبيدوس " معروف است.
اين آيين درباره مرگ و رستاخيز است اما بعدها يونانيان باستان تئاتري را پايه‌گذاري كردند كه درآن افسانه‌ها واساطير و داستان‌هاي كهن در آن اجرا مي شد در همين زمان بود كه درام نويسان بزرگي چون اشيل ،سوفوكل و اوريپيد به عنوان مثلث تراژدي نويسان يونان باستان به ظهور رسيدند.
عجيب نيست اگر تئاتر و نمايش در مواردي خاص مانند آموزش تعليم و تربيت رواني به تدريج جاي خود را باز كرد و با محدوده‌اي مشخص پذيرفته شد.
در نمايش درماني ، زمان هميشه زمان حال است حتي اگر فرد بخواهد بخش- هايي از گذشته يا آينده خود را به تصوير بكشد.
نمايش درماني روشي درماني‌است كه مي‌تواند در آموزش‌هاي مشاوره‌اي، مشكلات مراكز صنعتي و به طور كلي همه موارد مشاوره و راهنمايي باروش شناختي مشخص مورد استفاده قرار گيرد.
دراين روش نمايش درمانگر با تلفيق مباني علمي و تكنيكي و محتوايي قادر است باارتباط علم روان شناسي و هنرتئاتر در راه مداواي مراجعان تلاش كند.
دراين شيوه‌درمانگر بابكارگيري روش‌هاي مختلف درماني درايجاد موقعيت‌هاي مناسب و فضاسازي ذهني ،شيوه‌هاي بازيگري خلاق و روش‌هاي وجودي و روش‌انتقال و روابط اشيا را به گونه‌اي ملموس ، مورد مداواي روان‌شناختي قرار مي‌دهد.
نمايش درماني يكي از راه‌هاي بروز مشكلات دروني انسان‌هايي است كه دچار عارضه‌هاي روحي و رواني شده‌اند.
دراين شيوه درماني درمانگر درمسير درماني غير دارويي مي‌تواند در راه بر طرف كردن بسياري از گرفتگي‌هاي روحي و رواني افراد نيازمند تلاش كند.
عنصر تزكيه و پالايش روحي و رواني در نگاه ارسطو به عنوان مهمترين عنصر درماني نمايش است كه در اين شيوه درماني به عنوان نخستين نقطه تلاقي هنر نمايش با علم روانشناسي مطرح شده است .
با توجه به آماربالاي بيماران دچار عارضه‌هاي روحي و رواني آيا هنگام آن فرا نرسيده است كه نمايش درماني به عنوان روشي نوين در درمان مشكلات روحي و رواني جامعه كاركردهاي اجتماعي خود را بيشتر نشان دهد.
اكنون كه دنيا به سوي درمانهاي غير دارويي گام بر مي‌دارد برماست كه تلاش كنيم تا در مسير آموزش‌هاي مختلف هنر درماني از اين قافله عقب نمانيم.