طرح استخراج و تكثير DNA از دانه‌هاي گياهي امروزي و باستاني به منظور تعيين گونه گياهي با روش‌هاي مولكولي با همكاري پژوهشگران ژنتيك و باستان‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس، پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي و دانشگاه تهران انجام شد.
به گزارش خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ، اين پژوهش در راستاي تحقيقات باستان‌شناسي مولكولي انجام شده كه مي‌تواند تاريخ تقريبي رويدادهاي اهلي شدن، اجداد وحشي گونه‌ها و گسترش كشاورزي را تعيين كند و اگر چه عوامل فيزيكي و شيميايي در طول زمان، مولكول‌هاي DNA موجود در بقاياي باستاني را تجزيه مي‌كند ولي امكان بررسي اين نمونه‌ها با استفاده از روش‌هاي مولكولي ميسر مي‌باشد.
در اين پژوهش از بذرهاي كربنيزه سه هزار و سه هزار و 500 ساله و شش هزار و 500 تا هفت هزار ساله استفاده شده است. بذر ها از لحاظ مورفولوژيكي به كمك ميكروسكوپ الكتروني اسكنينگ بررسي شدند.
بر اساس اين بررسيهاي موفولوژيكي در اين پژوهش ، ابتدا پرايمرهاي اختصاصي براي تعدادي از دانه‌هاي گياهي امروزي مانند جو، گندم و برنج براساس اطلاعات موجود در بانكهاي ژني طراحي شدند و آناليز مولكولي نمونه‌هاي باستاني پس از بهينه سازي استخراج DNA و PCR بر روي بذرهاي امروزي صورت گرفته است.
استخراج DNA نمونه‌هاي باستاني و امروزي به دو روش تغيير يافه CTAB و سيليكا ــ گوانيديوم تيوسيانات انجام شده است.
در اين بررسي نتايج آناليزهاي مولكولي در نمونه‌هاي امروزي، صحت طراحي و تكثير اختصاصي پرايمرها را نشان داد.
به گزارش ايسنا، نتايج اوليه اين پژوهش نشان داد كه DNA باستاني استخراج شده به روش سيليكا ــ گوانيديوم تيوسيانات از لحاظ كيفي و كمي قابل استفاده در تجزيه و تحليلهاي مولكولي است و با توجه به كيفيت و كميت پايين DNA باستاني استخراج شده، هيچگونه باندي در دور اول PCR مشاهد نشد، با اين وجود قطعات تكثيري مورد نظر در دور دوم PCR مشاهده شدند.
به گفته محققان يكي از مشكلات كار با DNA باستاني آلودگي با DNA امروزي مي‌باشد و به منظور جلوگيري از آلودگي DNA باستاني، مراحل كار با نمونه‌هاي مدرن و باستاني در دو آزمايشگاه جداگانه انجام گرفته است، با اين وجود به همراه استخراج DNA باستاني بايد كنترل استخراج هم به كار برد.
گفتني است اين پژوهش توسط حميده محمودي نسب و سيد جواد مولي از گروه ژنتيك دانشگاه تربيت مدرس و محسن مردي و سيد مصطفي پيرسيدي از بخشي تحقيقات ژنوميكس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي كرج و حسن طلايي و حسن فاضلي فشلي از گروه باستان شناسي دانشكده علوم انساني دانشگاه تهران و عليرضا هژبري نوبري از گروه باستان شناسي دانشكده علوم انساني دانشگاه تربيت مدرس صورت گرفته است.