با اجراي يك پروژه تحقيقاتي در دانشكده مهندسي پزشكي دانشگاه صنعتي اميركبير، امكان پيش‌بيني بيماري زردي نوزادان قبل از تولد با دقت قابل قبولي فراهم شد.
به گزارش سرويس «پايان‌نامه» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) ، مهندس هادي طالبيان مقدم - دانش‌آموخته كارشناسي ارشد مهندسي پزشكي و مجري اين طرح - گفت: در فاز اول پروژه پيش بيني زردي قبل از تولد و 48 ساعت پس از تولد انجام شده كه نتايج پيش بيني بيماري نمايانگر دقتي در حدود 80 درصد است و در فاز دوم نوع زردي (پاتولوژيك يا فيزيولوژيك بودن آن ) با استفاده از ابزارهاي هوش مصنوعي مورد بررسي قرار گرفت.
وي با اشاره به اين كه حدود 60 درصد از نوزادان طبيعي و 80 درصد از نوزادان نارس در كشورهاي گرمسير در 10 روز اول عمر دچار بيماري زردي مي‌شوند، خاطرنشان كرد: زردي شايعترين دليل پذيرش مجدد نوزادان پس از ترخيص است و تشخيص زردي در نوزاد قبل از تولد و يا در اندك زماني پس از تولد از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده‌ و نقش مهمي در پيشگيري از صدمات احتمالي به نوزاد دارد.
طالبيان مقدم تشريح كرد: در اين پروژه تشخيص نوع زردي به كمك ابزارهاي هوش مصنوعي انجام شد و اطلاعات مورد نياز با جمع آوري دادگان كلينيكي از دو بيمارستان بقيه الله (عج) و نجميه تهران طي سه ماه با نظارت پزشكان مشاور از بيماران و به صورت روزانه اخذ شد.
در اين مدت 550 مورد تولد ثبت شد كه 391 مورد دچار زردي بودند كه 200 مورد زردي فيزيولوژيك و مابقي از نوع زردي پاتولوژيك بود.
اين پژوهشگر در تشريح مراحل انجام پروژه گفت: مدل‌هاي مورد استفاده جهت پيش بيني و طبقه بندي زردي شامل روشهاي مختلف شبكه عصبي، فازي و نروفازي بودند كه از جمله مدل‌هاي به كار گرفته شده، مدل شبكه عصبي پرسپترون جلو سوي چند لايه و شبكه عصبي RBF، الگوريتم‌هاي خوشه بندي C افراز فازي (FCM) خوشه‌بندي تفاضلي، ARTMAP فازي و سيستم فازي با قوانين شخص خبره بودند.
وي افزود: از اين سيستم‌هاي تركيبي فازي ــ عصبي، سيستم استنتاج نرو و فازي وقفي (ANFIS) براي پيش بيني و طبقه بندي زردي به كار گرفته شد.
به گزارش ايسنا، اين دانش‌آموخته كارشناسي ارشد مهندسي پزشكي خاطر نشان كرد: نتايج پيش بيني بيماري نمايانگر دقتي در حدود 80 درصد در پيش بيني بيماري است.
طالبيان مقدم گفت: عوامل مؤثري در ايجاد بيماري زردي در نوزادان مؤثر است كه از آن جمله مي‌توان به گروه خوني مادر، سابقه بيماري ديابت يا فشار خون، سن مادر و جنسيت نوزاد اشاره كرد. به عنوان مثال چنانچه گروه خوني مادر از نوع O باشد يا در مواردي كه مادر سابقه بيماري ديابت يا فشار خون دارد احتمال زردي بيشتر است، همچنين احتمال بروز زردي در نوزادان پسر بيش از دختران است و نيز احتمال وقوع زردي در نوزاداني كه سن مادر آن كمتر از بيست يا بيشتر از 35 سال باشد بسيار زياد است.
مهندس طالبيان مقدم اضافه كرد: ناسازگاري گروه خوني مادر و نوزاد، نوع زايمان، استفاده از آمپول فشار به هنگام زايمان از ديگر پارامترهايي است كه در ايجاد بيماري زردي مؤثر است. همچنين چنانچه وزن نوزادي كمتر از وزن طبيعي باشد احتمال بروز زردي در او افزايش مي‌يابد.
اين فارغ التحصيل كارشناسي ارشد مهندسي پزشكي با بيان اين كه زردي‌هاي از نوع فيزيولوژيك از روز دوم و سوم بروز پيدا مي‌كند و در 10 روز اول علائم آن بر طرف مي‌شود، درباره عواقب بيماري زردي كودكان گفت: زردي ممكن است به بيماري كرم اكتورس منجر شود كه در اين حالت بافت‌هاي مغزي دچار يك نوع آسيب ديدگي شده و فرد با معلوليت‌هاي جسمي و ذهني مواجه مي‌شود.
مهندس طالبيان مقدم درباره درمان بيماري زردي نيز گفت: يك روش قديمي كه هنوز هم منسوخ نشده است تعويض خون بيمار است ولي در حال حاضر بيشتر از روش فتوتراپي استفاده مي‌شود كه اصطلاحا به آن درمان با استفاده از لامپ مهتابي گفته مي‌شود بدن نوزاد در معرض نور مهتابي گذاشته مي‌شود.
اين پژوهشگر در پايان تصريح كرد: روش استفاده شده در اين پروژه مي‌تواند در آينده به صورت يك نرم افزار پياده‌سازي شده و در آن درصد بروز بيماري زردي در كودكان و نوع آن بر اساس پارامترهاي مختلف تعيين شود.
گفتني است اين پروژه به راهنمايي دكتر فرهاد توحيدخواه و مهندس خياطي در دانشگاه صنعتي اميركبير انجام شده است.